Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód M. K. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwoty 17 220 zł stanowiącej wynagrodzenie za świadczenie usług w zakresie organizacji produkcji filmowej w maju 2013 r.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W dniu 27 czerwca 2014 r. pozwany wniósł przeciwko powodowi pozew wzajemny o zapłatę kwoty 43 619,03 zł stanowiącej odszkodowanie w związku z dopuszczeniem się powoda do przekroczenia budżetów przy realizacji filmów reklamowych na rzecz A. M. oraz Krajowej Rady Drobiarstwa.

Powód wniósł o oddalenie powództwa wzajemnego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód M. K. na podstawie ustnej umowy świadczył na rzecz pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. w okresie od 1 lipca 2012 r. do 31 maja 2013 r. usługi w zakresie organizacji produkcji filmowej. Umówione wynagrodzenie miało charakter ryczałtowy i wynosiło 17 220 zł brutto. W maju 2013 r. powód świadczył usługi na rzecz pozwanego, które związane były z produkcją filmów reklamowych na rzecz (...) spółki akcyjnej, jak też akcji promocyjnej N. W. –Panna C. (przesłuchanie stron – k. 801 – 802, 804- 805 , faktury, potwierdzenia przelewów – k. 15 – 36, e – maile – k. 37 – 36, zeznania świadka A. R. – k. 755 – 756, zeznania świadka P. K. – k. 756 – 757, zeznania świadka J. K. – k. 778 – 781, zeznania świadka M. S. – k. 798, zeznania świadka K. M. – k. 798).

Powód u pozwanego zajmował się organizacją produkcji filmów reklamowych m. in. na rzecz (...) spółki akcyjnej oraz Krajowej Rady Drobiarstwa. Pierwszym elementem poprzedzającym owe projekty było ustalenie budżetów, a co za tym idzie, w oparciu o nie kalkulowane było wynagrodzenie na rzecz powoda. Istotną rolę w uzgodnieniach budżetów z tymi klientami pełnił pozwany oraz agencja (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W., z którą pozwany miał zawarte umowy zlecenia w dniu 20 i 21 marca 2013 r. w zakresie produkcji filmów. W e –mailu skierowanym w dniu 7 marca 2013 r. przez współpracownika Legend (...) P. K. wskazał on, iż w produkcji filmów klient A. M. oczekuje technologii motion control - lekką jazdę kamery, która zbuduje przestrzeń spotu. Zwrócił uwagę, iż powinny się znaleźć pieniądze na ten sposób zdjęć. Wskazana technologia była skomplikowana i wymagała prób przed rozpoczęciem nagrań. W kolejnym e – mailu z dnia 7 marca 2013 r. P. K. wskazał, iż zakładane 2 lub 3 dni zdjęciowe są zastąpione jednym. W odpowiedzi powód wskazał, iż sprzedaż za 360 tys. spowoduje, że projekt zostanie zrobiony po kosztach i będzie to ciężka praca w nadgodzinach. Wskazał, iż powinni wprowadzić minimalny ruch kamery a nie motion, żeby mieć perspektywę przy kolejnej edycji kampanii i możliwość uzyskania większego budżetu. W e – mailu również z dnia 7 marca 2013 r. skierowanym zarówno do przedstawiciela agenta oraz pozwanego, powód zwrócił uwagę na napięty budżet przy tym projekcie, na 1 dzień zdjęciowy, a nie 2 dni jak było zakładane, zwrócił uwagę na kwestie, których nie jest w stanie precyzyjnie policzyć, ponieważ zależą od sytuacji, ludzi na których się natkną, a dotyczą kosztu kompozycji muzycznej, która ma być wyrafinowana, koszt dodatkowego generowania i renderowania tła, finalny koszt lektorów. Wskazał na zagrożenie założonego zarobku, wskazał, iż uważa, że klientowi obiecują i dają za dużo, gdyż 2 miesiące temu kosztorys ofertowy z motion control mieli na poziomie 490 tys., tymczasem najlepszy towar sprzedają w zasadzie za bezcen. W e- mailu z dnia 7 marca 2013 r. skierowanym do powoda i pozwanego, przedstawiciel agenta wskazał, iż na pewno budżet na ten projekt nie może przekroczyć zakładanego 360 tys. W konsekwencji budżet został ustalony na poziomie 359 790 zł (umowy – k. 156 – 159,e – maile – k. 281 - 286, zeznania świadka J. K. – k. 778 – 779 ).

W konsekwencji nie udało się zachować założonego 1 dnia na zdjęcia. Konieczne próby ze sprzętem motion control spowodowały, że zdjęcia rozpoczęły się one z opóźnieniem, co spowodowało przedłużenie czasu zdjęciowego o 10 – 12 godzin, co spowodowało wydłużony czas pracy obsady aktorskiej, ekipy oświetleniowej i konieczność wynagrodzeń za dodatkowy czas pracy (zeznanie świadka A. R. – k. 755 – 756, P. K. – k. 756 – 757 , zeznania świadka J. K. – k. 778 – 780, przesłuchanie stron – k. 801 – 802, 804- 805). Opracowanie materiałów tzw. renderingu zlecono firmie (...). Wybór tej firmy zaakceptował pozwany z uwagi na to, że miał już dobre doświadczenie z tym studiem. W toku jednak postprodukcji okazało się, że firma te nie jest w stanie wykonać swoich czynności o właściwej jakości i w umówionym terminie. Zlecono wówczas te czynności innej firmie, która wykonała swoją pracę. Spowodowało to przesunięcie oddania materiałów o około tydzień. Klient w porozumieniu ze stacją telewizyjną przesunął termin emisji, udało mu się uniknąć płacenia kar (przesłuchanie stron – k. 801 – 802, 804- 805 , zeznania świadka A. R. – k. 755 – 756, zeznania świadka P. K. – k. 756 – 757, zeznania świadka J. K. – k. 778 – 781, zeznania świadka M. S. – k. 798, zeznania świadka K. M. – k. 798).

Przy projekcie na rzecz Krajowej Rady Drobiarstwa budżet został finalnie ustalony na poziomie 280 000 zł (zlecenie – k. 158). Wcześniej agencja wskazała, iż budżet tego projektu jest na takim poziomie, zaś klient dokonał cięć środków. Powód na zapytanie o opcję awaryjną, wskazał, iż może być totalne uproszczenie sceny parkowej i biurowej przez minimalizowanie kadru lub przeniesienie ujęcia parkowego do lokalizacji naturalnej. Także pozwanemu powód w e – mailu z dnia 18 marca 2013 r. zwrócił uwagę, iż sprawa kosztów wygląda źle. Zwrócił uwagę na problemy ze sceną, gdzie nie udało się wpłynąć na obniżenie kosztów, pozostałych lokalizacji, z uwagi na brak zgody klienta. Podniósł , iż sytuacja jest patowa, pracują na zamkniętym budżecie przy rozbudowanych wymaganiach, z reżyserem zaproponowanym przez klienta. Wskazał, iż strona od strony kosztów jest na tyle poważna, że mogą wyjść na przysłowiowe zero. Wskazał na zagrożenie powstania nadgodzin (e – maile – k. 287).

Powołany wyżej stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o wskazane dokumenty i wydruki z poczty elektronicznej, które nie budziły wątpliwości co do wiarygodności, ich autorstwa oraz sporządzonych treści, jak też dat kiedy zostały wysłane.

W sprawie przeprowadzony został dowód ze wskazanych świadków, których relacje we wskazanym zakresie nie były ze sobą sprzeczne, wzajemnie się uzupełniały, były racjonalne. Relacje stron w pewnym zakresie są ze sobą sprzeczne.

Z punktu widzenia znaczenia dla sprawy należy zwrócić uwagę na następujące zeznania poszczególnych świadków:

A. R., która zwraca uwagę, że to podwykonawca C. (...) nie wywiązał się z umowy, wskazała że w jej ocenie za mało było dni na plan zdjęciowy (chodzi o projekt na rzecz A. M.), były nadgodziny, ale nie jest to jednak nietypowa rzecz. Plan był niedoszacowany, klient bardzo naciskał na budżet. Od C. (...) otrzymali finalny projekt w całości bez warstw, a zatem nie można było go modyfikować. Trzeba było dodatkowych nakładów, aby to zaadaptować. Przekraczanie dni zdjęciowych przy tego projektach zdarza się często.

Jeśli chodzi o zeznania współpracownika agencji (...), to także on zwrócił uwagę na problem z podwykonawcą C. (...). Zeznał on, iż budżet całościowy dostali od klienta. Podział budżetu zależał od szefowej Legend (...). Pan K. zaś wyceniał część produkcyjną, wskazując jaki budżet jest mu niezbędny do realizacji. Plan zdjęciowy był zaplanowany na 1 dzień, ale przedłużył się o kolejne 10 – 12 godzin. Przyczyną był przesunięty czas startu, ponieważ trzeba było zainstalować kamerę motion. Oprócz tego wpłynęły na to uwagi klienta, a także skomplikowanie projektu.

Jeśli chodzi o zeznania świadka J. K. wskazał on, iż w maju powód był dostępny, nawet podczas wyjazdu, podniósł, iż opóźnienie powstało, bo mieli zaawansowany sprzęt filmowy, który wymagał dnia prób, zdjęcia były trudne ze względu na użycie sprzętu motion control, który wymagał 1 dnia przygotowań, na który nie dostali finansowania. Pan S. zabrał 1 dzień. Chcieli 1 dnia próbnego 2 dni zdjęciowych.

Z kolei świadkowie M. S., K. M., M. P., których relacje dotyczą współpracy z powodem na etapie produkcji i postprodukcji, w tym w związku ze zmianą wykonawcy, potwierdzają współpracę z powodem przy produkcji, nie zgłaszali zastrzeżeń co do pracy powoda.

Jeśli chodzi o przesłuchanie stron, to zwrócić należy uwagę na to, iż z relacji powoda wynika, iż konsultował z pozwanym wszelkie sprawy, zgłaszał problemy już na etapie sporządzania kosztorysu, uprzedzał, że zmiana technologii wydłuży ilość dni zdjęciowych, okazało się że urządzenie motion control nie było tak precyzyjne, jak powinno, dlatego też czas zdjęciowy się wydłużył. Z kolei pozwany w toku przesłuchania zarzuca niedostateczną organizację produkcji przez powoda, co z kolei nie znajduje oparcia w pozostałym materiale dowodowym. Podnosi, że budżet powinien być rozpisany na 2 dni zdjęciowe, podczas gdy z e – maili poprzedzających zawarcie umowy wynika, że powód zgłaszał taką potrzebę, ale nie została ona uwzględniona. Podniósł, iż zaakceptował wybór studia. Zeznał, iż nie miał sygnału od powoda, aby urządzenie motion control ustawić wcześniej, przed rozpoczęciem zdjęć. To stwierdzenie nie odpowiada prawdzie, bo powód na większą liczbę dni zdjęciowych zwracał już uwagę pozwanemu już na etapie ustalania budżetu, tak samo, że wymaga ono większej ilości czasu w dniu zdjęciowym.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo główne było w pełni uzasadnione tj. co do kwoty 17 220 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 4 lipca 2013 r. do dnia zapłaty. Powództwo wzajemne podlegało oddaleniu.

Do zawartej między stronami umowy poprzez art. 750 k.c. stosować należy przepisy o zleceniu, tj. art. 734 i n. k.c. Zgodnie z art. 734 § 1 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Zgodnie zaś z art. 735 § 1 k.c. jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie. W myśl art. 744 k.c. w razie odpłatnego zlecenia wynagrodzenie należy się przyjmującemu dopiero po wykonaniu zlecenia, chyba że co innego wynika z umowy lub z przepisów szczególnych.

Jeśli chodzi o powództwo główne, to stanowiło je wynagrodzenie za świadczenie usług w maju 2013 r. Z przeprowadzonego postępowania dowodowego, w tym z zeznań świadków, ale także z korespondencji e – mailowej wynika, iż powód świadczył usługi w tym miesiącu na rzecz pozwanego. Wynagrodzenie miało charakter ryczałtowy, jego wysokość została także wykazana. Również w poprzednich miesiącach pozwany dokonał wypłat miesięcznych w wysokości 17 220 zł. Zatem powództwo było w pełni uzasadnione.

O odsetkach sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. Zostały one oznaczone po terminie wymagalności zgodnie z art. 744 k.c.

Zasądzenie ustawowych odsetek za opóźnienie nie zmienia nic w zakresie kategoryzacji odsetek, zwłaszcza wobec zmiany, która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2016 r. w związku z art. 2 Ustawy z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 9 listopada 2015 r.). Porównanie treści przepisu art.481 § 1 i 2 k.c. obecnie obowiązującego do tego obowiązującego do 31 grudnia 2015 r. skłania do wniosku, iż również poprzednio obowiązywały ustawowe odsetki za opóźnienie. W art. 481 § 1 k.c. w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2015 r. była mowa, iż jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia. W § 2 wskazane jest, iż jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe.

Zestawienie tych dwóch przepisów każe przyjąć, iż również przed 1 stycznia 2016 r. istniała instytucja ustawowych odsetek za opóźnienie. Zmiana zaś od 1 stycznia 2016 r. dotyczy kwestii sposobu obliczania ich za ten okres. Oczywiście za okres poprzedzający tę datę odsetki za opóźnienie obliczane są w wysokości obowiązującej w konkretnej dacie opóźnienia.

Jeśli chodzi o powództwo wzajemne to pozwany formułuje je jako odszkodowanie w związku z nienależytym świadczeniem usług przez powoda. I tak składowe tego odszkodowania, to kwoty związane z honorarium aktorskim przy produkcji na rzecz A. M., gdzie założona kwota została przekroczona o 9 750 zł, w tym 7110 zł wynika z nadgodzin. Ponadto wyższe wynagrodzenie lektorów o 4800 zł, ponadto przekroczona została kwota wynagrodzeń ekipy oświetleniowej. Ponadto powstały koszty 5 900 zł w związku z koniecznością adaptacji filmów reklamowych, co związane miało być z niewywiązaniem się z umowy przed wykonawcę C. (...). Ponadto jeśli chodzi o produkcję filmu na rzecz Krajowej Rady Drobiarstwa powód wzajemny powołał się, iż przekroczono koszt ekipy filmowej oraz koszt sprzętu i transportu o 12 719,03 zł.

Podstawą prawną tego żądania jest przepis art. 471 k.c., zgodnie z którym dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Zawarta przez strony umowa miała charakter nie umowy rezultatu, ale starannego działania. Organizacja produkcji filmowej to szereg złożonych czynności, w tym także czynności związanych z poszukiwaniem współpracowników, właściwego sprzętu, miejsca na wykonie zdjęć, itp., uzgadnianiem wynagrodzeń. Oczywiście powód miał się poruszać w granicach założonego budżetu, ale w żadnym wypadku nie był gwarantem zachowania tego budżetu.

Już samo przekroczenie budżetu w ogólności budzi wątpliwości. I tak z zestawień z k. 295 przedłożonych przez powoda wynika, iż jeśli chodzi o kampanię na rzecz A. M. to budżet w sensie ogólnym nie został przekroczony, podobnie też jeśli chodzi o projekt na rzecz Krajowej Rady Drobiarstwa- k.296. Z zestawienia pozwanego z k. 160 wynika, że pozwany poniósł stratę przy produkcji filmu, mimo że rzeczywiste koszty nie przekroczyły budżetu. Jeśli chodzi o produkcję na rzecz Krajowej Rady Drobiarstwa z zestawienia złożonego przez pozwanego wynika, iż rzeczywiste koszty przekroczyły budżet, a co za tym idzie zaistniała strata – k. 211.

Powód wzajemny co do zasady nie wykazał zatem, iż faktycznie budżet został przekroczony.

Niezależnie od tego zwrócić należy uwagę, iż samej kwalifikacji zachowania pozwanego wzajemnego nie da się w żaden sposób przyporządkować jako działania sprzecznego z nałożonym na niego obowiązkiem. W szczególności powód wzajemny powołuje się nienależyte wykonie umowy, niewłaściwą organizację, ale bazuje na skutku, tj. przekroczeniu wydatków w określonych częściach, nie zaś na przyczynie. Pozwanego wzajemnego czyni odpowiedzialnym za skutek, a tego nie da się pogodzić z istotą umowy o świadczenie usług. Trudno dopatrzyć się na czym miałoby polegać nienależyte wykonanie zobowiązania przez pozwanego wzajemnego. Z materiału dowodowego wynika, że pozwany wzajemny w zasadzie nie miał wpływu na budżet zarówno przy produkcji na rzecz A. M., jak i Krajowej Rady Drobiarstwa. Został on narzucony przez klienta i agencję. Pozwany wzajemny zwracał od samego początku, że jest on za mały, że trudno będzie go zrealizować. Przy pierwszej produkcji dodatkowo zwracał uwagę, iż 1 dzień zdjęciowy to za mało, przy założonych wcześniej 2 dniach, zwłaszcza przy skomplikowanym sprzęcie motion control. Okazało się, iż faktycznie okazało się, że sama instalacja i próby spowodowały, że zdjęcia zaczęły się z opóźnieniem, co spowodowało powstanie dodatkowych kosztów, których powód wzajemny dochodzi od pozwanego. Zdaniem sądu nie można pozwanego wzajemnego obciążać za ten stan rzeczy, skoro wcześniej przed ich rozpoczęciem sygnalizował ten stan, nie było jednak zgody ze strony powoda na wydłużenie okresu zdjęciowego. Tak samo też na etapie postprodukcji nie można było przewidzieć, iż zaakceptowany przez powoda wzajemnego podmiot C. (...) nie zdoła wykonać swojej pracy. Nie wiadomo na czym miałyby tu polegać czynności nadzorcze pozwanego. Bardziej wchodziła tu obiektywna niemożność wykonania pracy przez tą firmę, aniżeli jakieś działania pozwanego wzajemnego. Co do kosztów lektorów, pozwany także zwracał uwagę na to, iż nie jest w stanie precyzyjnie ich określić.

Co do nieobecności pozwanego w okresie tzw. długiego weekendu majowego, która była zaakceptowana przez powoda wzajemnego, wskazać należy, iż jak wynika z przeprowadzonego postępowania dowodowego, nie miała ona żadnego wpływu na przebieg produkcji. Pozwany wzajemny był dostępny dla współpracowników w tym czasie.

Należy zwrócić przy tym uwagę, iż wszelkie wydatki, umowy w toku produkcji akceptował powód wzajemny.

Jeśli chodzi o produkcję na rzecz Krajowej Rady Drobiarstwa, to w zasadzie powód wzajemny nie wykazał samego przebiegu produkcji. Tak więc w tym przypadku nie można w żaden sposób powiązać przebiegu pracy z ewentualnym przekroczeniem budżetu.

Tym samym nie zostały spełnione przesłanki z art. 471 k.c. i powództwo wzajemne podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. Powód M. K. wygrał sprawę zarówno z powództwa głównego i wzajemnego i na należne mu od pozwanego koszty złożyły się poniesione koszty sądowe i koszty zastępstwa procesowego na podstawie § 6 pkt 5 w zw. z § 2 ust 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa. Sąd przyznał wynagrodzenie pełnomocnika według podwójnej stawki minimalnej, uznając iż zasądzenie wynagrodzenia wyższego niż według wysokości minimalnej uzasadnione jest nakładem pracy pełnomocnika i charakterem sprawy. Sprawa cechowała się dużym stopniem skomplikowania faktycznego. W sprawie podjęte zostały czynności dowodowe z zeznań wielu świadków, przesłuchania stron. Zwrócić należy uwagę nadto, iż stawka minimalna wynagrodzenia przysługuje już w sprawie zakończonej nakazem zapłaty, a zatem zasądzenie kosztów bez podwyższenia stałoby tu w sprzeczności z art. 109 § 2 k.p.c.

ZARZĄDZENIE

- odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.