Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt II AKa 490/21

1.

2.WYROK

2.1.W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 września 2022 r.

5.Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący SSA Jarosław Mazurek

Sędziowie: SA Maciej Skórniak (spr.)

SA Janusz Godzwon

Protokolant: Joanna Rowińska

7.przy udziale Waldemara Kawalca prokuratora Prokuratury (...) we W.

8.po rozpoznaniu w dniach 23 marca 2022 r., 6 kwietnia 2022r. oraz 28 września 2022r.

9.sprawy z wniosku W. K.

10.o zadośćuczynienie

11.na skutek apelacji wniesionej przez wnioskodawcę

12.od wyroku Sądu Okręgowego w Świdnicy

13.z dnia 26 października 2021 r., sygn. akt III Ko 19/21

I.  zmienia zaskarżony wyrok w pkt I i II przyjmując, że zasądzone odsetki ustawowe są odsetkami ustawowymi za opóźnienie;

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy W. K. 336 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  stwierdza, że koszty postępowania odwoławczego obciążają Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II.AKa.490/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 26 października 2021 roku, w sprawie III Ko 19/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Pełnomocnik wnioskodawcy W. K. radca prawna K. S. w swojej apelacji z dnia 4 grudnia 2021 r. zarzuciła:

I.  W zakresie zasądzonego zadośćuczynienia:

1)  art. 7 k.p.k. poprzez dowolną ocenę dowodów i wyciągnięcie z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wniosków sprzecznych z zasadami prawidłowego rozumowania, doświadczenia życiowego i wskazaniami wiedzy, tj. uznanie, że zadośćuczynienie w kwocie 15.000 zł spełnia cel i wymogi określone w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (dalej: lutowa, ustawa rehabilitacyjna) w przypadku krzywd W. K. doznanych w wyniku internowania w okresie od dnia 16 stycznia 1982 r. do dnia 31 stycznia 1982 r. w związku z wydaniem decyzji o internowaniu nr (...) z dnia 16 stycznia 1982 r.

2)  art. 7 k.p.k. poprzez dowolną ocenę dowodów i wyciągniecie z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wniosków sprzecznych z zasadami prawidłowego rozumowania, doświadczenia życiowego i wskazaniami wiedzy, tj. uznanie, że zadośćuczynienie w kwocie 199.447,08 zł spełnia cel i wymogi określone w art. 11 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 4 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (dalej: ustawa lutowa, ustawa rehabilitacyjna) w przypadku krzywd W. K. doznanych w wyniku skazania przez były Sąd Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu z dnia 24 września 1982 r. (sygn.. akt: SoW 950/82), który następnie został zmieniony przez Sąd Najwyższy w dniu 21 września 1995 r. w sprawie sygn.. akt: WRN 75/95 poprzez uniewinnienie W. K. od przypisanego mu przestępstwa.

Na zasadzie art. 427 § 2 w zw. z art. 438 pkt 1a) k.p.k. – obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

1)  art. 445 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 448 k.c. w zbiegu z art. 8 ust. 1 Ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego poprzez ich błędną wykładnię i uznanie zdaniem Sądu, iż roszczenie Wnioskodawcy w tym zakresie jest niewątpliwie wygórowane i w konsekwencji zasądzenie niewspółmiernie niskiej, wręcz symbolicznej – w stosunku do rozmiaru krzywdy doznanej przez W. K. – kwoty zadośćuczynienia, gdy całokształt okoliczności sprawy, tj. przyczyny zatrzymania i internowania, warunki przebywania w Ośrodku (...) w G., skała represji, jakich doświadczył Wnioskodawca w trakcie odosobnienia, wpływ izolacji na relacje z bliskimi, zmiany, jakie zaszły w psychice i planach życiowych po zwolnieniu w miejsca izolacji, konieczność zmiany pracy oraz pogorszenie się stanu zdrowia psychicznego – niewątpliwie przemawiają za zasądzeniem dalszej kwoty zadośćuczynienia i tym samym należy prawidłowo uznać, iż niezasadne jest oddalenie przez Sąd I instancji wniosku w w. pozostałej części.

2)  art. 445 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 448 k.c. w zbiegu z art. 11 ust. 1 i ust. 2 Ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa polskiego poprzez ich błędną wykładnię i uznanie zdaniem Sądu, iż roszczenie Wnioskodawcy w tym zakresie jest niewątpliwie wygórowane i w konsekwencji zasądzenie niewspółmiernie niskiej, wręcz symbolicznej – w stosunku do rozmiaru krzywdy doznanej przez W. K. – kwoty zadośćuczynienia, gdy całokształt okoliczności sprawy, tj. przyczyny zatrzymania i pozbawienia wolności, warunki przebywania w Areszcie Śledczym we W. i Zakładzie karnym we W., skala represji, jakich doświadczył Wnioskodawca w trakcie odosobnienia, wpływ izolacji na relacje z bliskimi, zmiany jakie zaszły w psychice i planach życiowych po zwolnieniu z miejsca izolacji, konieczność zmiany pracy oraz pogorszenie się stanu zdrowia psychicznego, jak również zastosowanie wobec niego dozoru – niewątpliwie przemawiają za zasądzeniem dalszej kwoty zadośćuczynienia i tym samym należy prawidłowo uznać, iż niezasadne jest oddalenie przez Sąd I instancji wniosku w ww. pozostałej części.

II.  W zakresie odsetek:

1)  Na zasadzie art. 427 § 2 oraz art. 438 pkt 1a) k.p.k., - obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 481 § 1 k.c., poprzez jego niezastosowanie i nie przyznanie od zasądzonych sum odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, pomimo, iż takie żądanie zostało zgłoszone we wniosku z dnia 3 lutego 2021 r.

Apelacja pełnomocnik wnioskodawcy W. K. zasługuje na uwzględnienie jedynie w części, w odniesieniu do kwestii przesądzenia charakteru orzeczonych odsetek ustawowych od zasądzonego od Skarbu Państwa zadośćuczynienia. W pozostałym zakresie zarzuty apelacji nie zasługują na uwzględnienie.

Ad. I pkt 1 i 2 - co do zarzutu obrazy przepisów postępowania.

Sąd Okręgowy w Świdnicy (pkt. 3.1.1 uzasadnienia) dokonał wszechstronnych ustaleń odnoszących się do przebiegu działalności opozycyjnej W. K., przebiegu jego internowania w okresie od 16 stycznia 1982 roku do 29 kwietnia 1982 roku do 31 stycznia 1982 roku, a następnie jego tymczasowego aresztowania oraz wykonania kary orzeczonej wyrokiem Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego z dnia 24 września 1982 roku, sygn.. akt SoW 950/82), w okresie do 7 lutego 1983 roku. Sąd dokonał przy tym wszechstronnych ustaleń odnośnie ówczesnej sytuacji osobistej, rodzinnej i zawodowej wnioskodawcy. Sąd opierał się w tym na szczegółowych zeznaniach samego wnioskodawcy, złożonych w toku przedmiotowego postępowania (k. 115-117). Zeznania te w całości zostały ocenione jako wiarygodne i stanowią one podstawę dokonanych ustaleń faktycznych, w odniesieniu do zasadniczych okoliczności przesądzających o rozmiarze cierpień jakich doznał wnioskodawca. Nie można przy tym kwestionować, że właśnie sam represjonowany jest najpełniejszym i najbardziej bezpośrednim źródłem wiadomości o swoim losie. To właśnie relacja wnioskodawcy, jedynie uzupełniona faktograficznie przez akta postępowań (akta IPN Odział we W. i akta postępowania karnego) stanowią pełny zestaw dowodów, który pozwolił sądowi dokonać ustaleń faktycznych.

Warto w tym miejscu podkreślić, że Sąd ad quo dowody te uznał w całości za wiarygodne. Ocenił je więc zgodnie z tezą żądania wnioskodawcy, co już musi przesądzać o niezasadności zarzutu naruszenia przepisu art. 7 k.p.k., który przecież przesądza o sposobie oceny dowodów oraz dokonanych na ich podstawie ustaleń faktycznych, a nie o wielkości (wyceny) rozmiaru cierpień jakie podlegały naprawieniu.

W tym miejscu należy wskazać, że stanowiące tu przedmiot zarzutu naruszenie przepisów postępowania tj. art. 7 k.p.k. wyznacza granice swobody sędziowskiej, weryfikowanej na gruncie logiki i wskazań doświadczenia życiowego. Przepis ten odnosi się do oceny dowodów jako źródła przekonania sądu o zaistniałych faktach. Przez tak postawiony zarzut, skarżący zmierza natomiast do weryfikacji na gruncie tego przepisu spełnienia przesłanek prawa materialnego, jakim jest "odpowiedniość" zasądzonej kwoty zadośćuczynienia. Tak postawiony zarzut należy oceniać jako nieuprawniony.

Natomiast odnosząc zarzut naruszenie przepisów art. 7 k.p.k. stricte do sposobu procedowania i oceny dowodów, to należy stanowczo wskazywać, że Sąd Okręgowy uwzględnił wszystkie dowody, w tym te na których opiera się pełnomocnik. Wszystkie te dowody uwzględnił i uczynił podstawą dokonanych ustaleń faktycznych. Stąd także w tym zakresie zarzut stawiany tu przez skarżącego nie znajduje uzasadnienia, także w tym aspekcie, że brak jest projekcji, co do tego, jaka mogłaby być inna ocena dowodów i w jaki sposób odmiennie ukształtowałaby samą treść orzeczenia.

Niewątpliwie pełna relacja wnioskodawcy stwierdza warunki pozbawienia wolności takie jak: warunki sanitarne, wyżywienie, rygor stosowanych wobec osadzonych oraz próby skłonienia ich do współpracy z aparatem bezpieczeństwa lub zabiegi mające na celu złamanie morale osadzonych. Wszytko to przekłada się na bardzo wnikliwą, zdecydowanie bardziej szczegółową niż w innych tego rodzaju sprawach, ocenę sytuacji bytowej samego W. K. oraz jego psychiczne nastawienie do samych represji oraz ich skutki w dalszej jego drodze życiowej. Relacja wnioskodawcy nie daje podstaw do przyjęcia, aby był on obiektem szczególnych szykan ze strony strażników lub śledczych. Nie podaje on też żadnych szczególnych zdarzeń, odnoszących się do stanu zdrowia albo zdarzeń nadzwyczajnych z jego udziałem.

Wenancjusz Kowalski był internowany przez stosunkowo krótki okres, bo przez 16 dni. Wszystkie wskazane przez Sąd Okręgowy okoliczności dają rzetelną podstawę do przyjęcia, że faktycznie jego sytuacja była podobna do tej, jaka była udziałem innych osób internowanych, w szczególności umieszczonych w ośrodku internowania w G..

Internowanie zmienia się następnie w postępowanie karne, obarczone znacznie przecież surowszymi rygorami. Początkowo Wenancjusz Kowalski został umieszczony w Areszcie Śledczym we W., a następnie, po wyroku został umieszczony w Zakładzie Karnym nr 1 we W..

Sąd Okręgowy czyni przedmiotem swoich ustaleń, warunki postępowania jakim został poddany (presja psychiczna ze strony prowadzących postępowanie), warunki wykonywania pozbawienia wolności, oraz warunki socjalno - bytowe w placówkach penitencjarnych. Wnioskodawca dolegliwości i cierpień upatrywał przede wszystkim w fakcie rozłąki z najbliższymi, niepewności własnego losu oraz trudnych i upokarzających warunkach bytowych. Także i w tym przypadku, warunki osadzenia wnioskodawcy były takie same jak w wypadku innych, w tym osadzonych za przestępstwa pospolite. Wenancjusz Kowalski nie był poddany torturom, ani szczególnym szykanom ze strony administracji jednostek, lub współosadzonych. Nie doszło też do zdarzeń nadzwyczajnych z jego udziałem.

Wszystkie te okoliczności Sąd Okręgowy traktował jako istotne w sprawie i uczynił podstawą ustalenia należnego zadośćuczynienia. Stanowisko swoje przy tym szczegółowo uzasadnił (pkt 5.2 uzasadnienia). Stanowisko to w całości zasługuje na akceptację. Istotnie sytuacja W. K. musi być oceniana jako typowa, nie odbiegająca od sytuacji innych osób pozbawionych wolności na podstawie decyzji o internowaniu i przebywających w ośrodkach dla internowanych. Przyjęta więc kwota 15.000 złotych jako kwota zadośćuczynienia, musi być traktowana jako wysoka i sprawiedliwa. Sąd Okręgowy przyjmuje przy tym finalnie podobnej wielkości kwotę jako odpowiednie uzupełniające zadośćuczynienie za 13 miesięczne pozbawienie wolności w placówce penitencjarnej (kwotę trzykrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale 2021 roku tj. 5.504,52 zł), co łącznie daje 199.447,08 zł. Kwoty wyliczane w taki właśnie sposób, oraz w takiej wielkości, były przy tym przedmiotem orzeczeń w szeregu innych sprawach, także wówczas, gdy orzekano o zadośćuczynieniu za tymczasowe aresztowanie lub wykonanie kary pozbawienia wolności w zakładach karnych. Stąd kwota zadośćuczynienia, jaką ustalił Sąd Okręgowy musi być traktowana jako prawidłowa, która zasługuje na akceptację i wypełnia dyspozycję bycia "odpowiednią".

Jednocześnie wbrew twierdzeniom skarżącego ustalona sytuacja W. K. nie była wyjątkowa i szczególnie ciężka. Doznał on istotnych cierpień będących wynikiem warunków pozbawienia wolności i rozłąki z bliskimi (okoliczności te zostały szczegółowo omówione w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia). Konsekwencją tych ustaleń jest wskazanie na odpowiednie zadośćuczynienie wyliczone w pieniądzu. Ważna jest tu nie tylko adekwatność do podobnych przypadków oceny, ale przede wszystkim ocena w kontekście znaczenia majątkowego przyznanej tytułem zadośćuczynienia kwoty. Na pewno, a tak nie twierdzi też skarżący, że przyznana kwota 15.000 złotych za internowanie oraz uzupełniająca kwota 199.447,08 złotych, nie ma charakteru wyłącznie symbolicznego. Ma ona realną wartość majątkową. A więc zachodzi zdolność do kompensacji. Ustalona kwota zadośćuczynienia ma także konkretne odniesienie do wartości dóbr, którą można za nie nabyć. Przede wszystkim ma ona całkowicie konkretne odniesienie do wysiłku, jaki musimy wiązać z wykonywaniem pracy. Sąd Okręgowy przyznał bowiem za każdy miesiąc kwotę odpowiadającej trzykrotności przeciętnego wynagrodzenie w gospodarce. A więc, rekompensatą cierpień związanych z pozbawieniem wolności jest trzykrotność ekwiwalentu za wysiłek włożony w pracę zarobkową przeciętnie zarabiającego obywatela. Trudno przesądzać, jakiego wyboru dokonałby każdy indywidualnie. Wnioskodawca oczywiście takiego wyboru nie dokonał sam, został poddany bezpodstawnie (z uwagi na dzisiejsze poglądy społeczno - polityczne) represjom, które wymagają pełnej i satysfakcjonującej rekompensaty. Wnioskodawca, a za nimi skarżący pełnomocnik, "cenę" pozbawienia wolności określają jednak bardzo wysoko (na kwotę 119.449,80 zł za internowanie oraz 2.222.078,76 zł tytułem uzupełniającego zadośćuczynienia za tymczasowego aresztowania i wykonanie kary). To na pewno kwoty znacząco wygórowane. Wycena krzywdy zawarta w zaskarżonym orzeczeniu ma konkretne, realne i majątkowe odniesienie do realiów społecznych obecnie. Przez to orzeczona kwota zadośćuczynienia musi być traktowana jako poprawna, akceptowalna oraz stanowiąca właściwą rekompensatę za doznaną krzywdę.

Ad I pkt 1 i 2 - co do zarzutu obrazy przepisów prawa materialnego.

Nie ulega wątpliwości Sądu Apelacyjnego, że Sąd I instancji zaakceptował żądanie wnioskodawczyń w zakresie wskazanych w treści wniosku podstaw odpowiedzialności Skarbu Państwa na podstawie art. 8 ust. 1 (w odniesieniu do żądania zadośćuczynienia za internowanie) oraz art. 8 ust. 4 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (zgodnie z przyjętą praktyką zwaną: ustawą lutową) w odniesieniu do uzupełniającego zadośćuczynienia za wykonanie kary. Sąd zaakceptował też żądanie przyznania wnioskodawcy zadośćuczynienia z obu tytułów, choć w wysokości mniejszej niż ta objęta żądaniem. Sąd Okręgowy (pkt. 2 uzasadnienia) czyni przedmiotem wykładni i przyjmuje jako podstawę orzeczenia normę art. 445 § 1 i 2 k.c. i art. 448 k.c. Z tych przepisów wyprowadza on jednoznacznie trafny wniosek, że zadośćuczynienie orzeczone na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy lutowej ma być „odpowiednie”. Przy ustaleniu znaczenia jakie należy nadać tej dyrektywnie, należy uwzględniać cały zespół okoliczności o charakterze obiektywnym, jak i te okoliczności, które odnosiły się do osobistej sytuacji pozbawionego wolności. Wszystkie te okoliczności można identyfikować (traktować) jako czynniki, które kształtowały rozmiar cierpień jakich doznał poszkodowany. A więc, nie tylko sama długotrwałość pobytu i warunki izolacji przesądzają o rozmiarze doznanych cierpień, ale także subiektywne poczucie krzywdy, dotkliwość rozłąki z bliskimi, stan zdrowia i stan psychiczny, mają w sposób zasadniczy przesądzać o rozmiarze cierpień, które wymagają odpowiedniego zadośćuczynieniu. Tak też postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2021 r., w sprawie IV KK 135/21, Lex nr 3241999). Te wszystkie poglądy, zresztą pozostające zgodne z twierdzeniami zarzutu apelacji, zostały wyartykułowane i stały się podstawą orzeczenia Sądu Okręgowego. Skarżący staje się przy tym pomijać, że powołana tu norma z art. 445 § 1 k.c. ma także znaczenie limitujące zadośćuczynienie, które nie może owej kwoty "odpowiedniej" przekraczać. Zadośćuczynienie nie może sprowadzać się jedynie do subiektywnego przekonania samego wnioskodawcy, a nawet samego represjonowanego, co do tego, że dla niego to właśnie żądana kwota, ma te cechy zadośćuczynienia, które może dać mu satysfakcję. Ustawodawca formułując uregulowania ustawy lutowej, odrzucił możliwość pozostawienia swobody wnioskodawcy, a także zawarcia ustawowego uregulowania zadośćuczynienia, a odwołał się do uregulowania naprawienia szkody i krzywdy na zasadach z kodeksu cywilnego, podobnie jak w sprawach cywilnych. A więc to na sądzie ciąży obowiązek wyznaczenia w konkretnym przypadku owej kwoty "odpowiedniej" do wielkości doznanej przez represjonowanego krzywdy (por.: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2021 r., w sprawie II KK 495/21, Lex nr 3333572).

Zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny i musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość, adekwatną do warunków gospodarki rynkowej (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 2021 r., w sprawie II KK 207/20, Lex nr 3229455). Tak też traktuje obowiązek swój obowiązek sąd ad quo. Dokonał on wyznaczenia kwoty zadośćuczynienia należnego za każdy miesiąc, która stanowi wielokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce. Ten sposób orzekania, nie tylko nie narusza normy art. 8 ust. 1 ustawy lutowej oraz art. 445 § 1 k.c., ale jest zgodny z ugruntowaną praktyką orzekania w przedmiocie zadośćuczynienia za krzywdy wyrządzone osobom represjonowanym. Sposób taki pozostaje przy tym podyktowany chęcią dokonania sprawiedliwości, która wymaga właśnie godnego i adekwatnego wyrównania krzywdy jakiej doznał Wenancjusz Kowalski przez jego internowanie w stanie wojennym oraz wykonywanie wobec niego tymczasowego aresztowania oraz kary.

W konkluzji należy przyjmować, że wykładnia wskazanych w zarzucie przepisów prawa materialnego dokonana została w sposób prawidłowy. Zarzut w tym zakresie nie zasługuje na uwzględnienie.

Ad II.

Zasługuje natomiast na uwzględnienie zarzut naruszenia przepisu art. 481 § 1 k.c. Fakt, że obecnie prawo rozróżnia odsetki ustawowe, skutkuje koniecznością wskazania, który konkretnie rodzaj odsetek ustawowych ma zastosowanie do orzeczenia o zasądzeniu świadczenia. Konsekwencją uwzględnienia zarzutu, była oczywiście zmiana orzeczenie w tym zakresie.

Wniosek

Pełnomocnik wnioskodawcy wniosła o zamianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie żądań wnioskodawcy w dalszej dochodzonej części, tj. zasądzenia od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy W. K. dalszych kwot w wysokości:

1)  104.479,80 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdy W. K. doznane w wyniku internowania w okresie od dnia 16 stycznia 1982 r. do dnia 31 stycznia 1982 r. w związku z wydaniem decyzji o internowaniu nr (...) z dnia 16 stycznia 1982 r. z powodu działalności na rzecz niepodległego Państwa Polskiego, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

2)  2.022.631,68 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdy W. Kowalskiego doznane w wyniku skazania przez były Sad Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu z dnia 24 września 1982 r. (sygn.. akt: SoW 950/82), który następnie został zmieniony przez Sąd Najwyższy w dniu 21 września 1995 r. w sprawie sygn.. akt: WRN 75/95 poprzez uniewinnienie W. K. od przypisanego mu przestępstwa;

3)  W punkcie I i w punkcie II odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

ewentualnie:

4)  uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania;

5)  zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz Wnioskodawcy kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec uznania za niezasadne zasadniczych zarzutów apelacji, nie było podstaw do uwzględnienia wniosków tej apelacji w przedmiocie zmiany wysokości przyznanego zadośćuczynienia. Brak było także przesłanek do uchylenia wyroku (art. 437 § 2 k.p.k.).

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Nie stwierdzono występowania okoliczności, o których mowa w art. 439 § 1 kpk, art. 440 kpk, które należało uwzględnić z urzędu.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

pkt. II wyroku.

Orzeczenie odnosi się do będącego przedmiotem zaskarżenia rozstrzygnięcia z pkt. I i II wyroku Sądu Okręgowego w Świdnicy.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Nieuwzględnienie zasadniczych zarzutów apelacji w zakresie zasądzonego zadośćuczynienia musiało skutkować utrzymaniem w tym zakresie w mocy rozstrzygnięcia o oddaleniu dalej idącego żądania wniosku (pkt III części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku).

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

pkt I wyroku.

Zwięźle o powodach zmiany

Z powodów wyżej wskazanych, uwzględniony został jedynie zarzut z pkt. II apelacji, odnoszący się do odsetek należnych od zasądzonego świadczenia, co musiało skutkować zmianą wyroku w tym zakresie.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

W postępowaniu odwoławczym wnioskodawczynie reprezentował pełnomocnik, który wniósł o zasądzenie na ich rzecz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Orzeczenie oparte została na § 11 ust. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2018.265).

IV.

Zgodnie z art. 13 ustawy lutowej (Dz. U. 2021.1693) koszty postępowania w sprawie o odszkodowanie i zadośćuczynienie na podstawie ustawy ponosi Skarb Państwa.

7.  PODPIS

SSA Maciej Skórniak SSA Jarosław Mazurek SSA Janusz Godzwon

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

radca prawny K. S. pełnomocnik wnioskodawcy W. K.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

orzeczenie w części oddalającej żądanie

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana