Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 14 kwietnia 2014 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa J. J.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą
w W.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Wadowicach

z dnia 22 października 2013 r., sygnatura akt I C 780/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 1200 zł (tysiąc dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 14 kwietnia 2014 roku

Powódka J. J. domagała się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego (...) S.A. w W. kwoty 15.000 złotych z ustawowymi odsetkami od kwoty 10.000 złotych od dnia 7 lutego 2012 roku do dnia zapłaty i od kwoty 5.000 złotych od dnia następującego po doręczeniu pozwu do dnia zapłaty – tytułem zadośćuczynienia oraz zasądzenia zwrotu kosztów procesu.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 22 października 2013 roku, sygn. akt I C 780/13, Sąd Rejonowy w Wadowicach w punkcie I zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki J. J. kwotę 15.000 złotych z odsetkami ustawowymi od dnia 16 kwietnia 2013 roku do dnia zapłaty, w punkcie II zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 2.417 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu i w punkcie III nakazał ściągnąć od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 750 złotych tytułem opłaty sądowej od pozwu, od której powódka była zwolniona.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 16 sierpnia 2011 roku w T.doszło do wypadku drogowego - kierujący samochodem ciężarowym (...) z naczepą Z. G.potrącił na przejściu dla pieszych J. P., który na skutek doznanych obrażeń ciała zmarł w dniu 18 sierpnia 2011 roku. Wyrokiem z dnia 8 marca 2012 roku, sygn. akt II K 957/11, Sąd Rejonowy w Wadowicach uznał Z. G.za winnego przestępstwa z art. 177 § 2 k.k. J. P.w chwili opisanego zdarzenia był trzeźwy. W związku ze śmiercią J. P.(dziadka powódki) strona pozwana pismem z dnia 7 lutego 2012 roku poinformowała powódkę o przyznaniu jej zadośćuczynienia w kwocie 5000 złotych. Wypadek jakiemu uległ J. P.był dla powódki bardzo dużym wstrząsem fizycznym i psychicznym, spowodował trudności w wykonywaniu obowiązków pracowniczych (nie mogła się skupić na swoich obowiązkach zawodowych). Dużym wstrząsem psychicznym dla powódki był widok J. P.po dokonaniu zabiegu operacyjnego, w związku z doznanymi obrażeniami ciała. Do siódmego roku życia powódka wraz z matką, dziadkiem, babcią mieszkała w T.w domu rodzinnym, przy czym gdy matka powódki była w pracy, wychowaniem powódki zajmowali się dziadek i babka. Powódka wraz z dziadkiem pracowała przy różnych bieżących pracach związanych z utrzymaniem obejścia, budową ogrodzenia, budy dla psa. Dziadek uczył powódkę sztuki czytania, pisania, posługiwania się narzędziami. Kiedy powódka wraz z matką zamieszkała w W. J. P.przyjeżdżał do niej na rowerze w każdą sobotę i niedzielę. Powódka spędzała wszystkie święta, wakacje razem z dziadkiem na działce, wspólnie pracowali w sadzie i ogrodzie. Dziadek zastępował powódce ojca. Powódka była „ ukochaną wnuczką swojego dziadka”. Mimo swojego wieku J. P.był sprawny fizycznie i psychicznie, poruszał się samodzielnie, rozmawiał z sąsiadami, nie miał zaników pamięci. Po jego śmierci powódka często odwiedza cmentarz, gdzie jest pochowany.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy, powołując przepisy art. 446 § 4 k.c. w zw. z art. 445 § 1 k.c. i art. 415 k.c. stwierdził, że zadośćuczynienie na rzecz powódki w łącznej kwocie 20.000 złotych, pomniejszone o wypłaconą przez stronę pozwaną kwotę 5.000 złotych, jest w pełni zasadne. J. P. darzył powódkę szczególnymi uczuciami, również z tego powodu, że powódka nie doznała ojcowskiej miłości od swego biologicznego ojca. J. P. w dużej mierze zastępował jej ojca, był dla niej autorytetem. Nagła, tragiczna śmierć J. P. wywołała u powódki silny ból fizyczny i psychiczny. Śmierć dziadka powódki zmieniła jej dotychczasową osobowość, komfort psychiczny, zdezorganizowała codzienną aktywność uczuciową powódki do dziadka, jako osoby żyjącej, spowodowała zmiany w dotychczasowych relacjach rodzinnych, zerwała więzi uczuciowe, cele życiowe, gdyż powódka przez cały czas rozpamiętuje tragedię, jaka ją dotknęła z winy osoby trzeciej. Wprawdzie J. P. był w podeszłym wieku, gdyż liczył w chwili śmierci 84 lata, jednakże był w dobrej kondycji fizycznej i psychicznej, nie wymagał opieki ze strony osób trzecich, poruszał się samodzielnie. Sąd Rejonowy uznał, że zasadną kwotą wyjściową przyznanego zadośćuczynienia jest kwota łączna 20.000 złotych, którą należało pomniejszyć o kwotę 5.000 złotych wypłaconego zadośćuczynienia i zasądzić od pozwanego na rzecz powódki kwotę 15.000 złotych. W jego ocenie, kwota ta spełnia charakter kompensacyjny, a równocześnie zawiera się w rozsądnych granicach i odpowiada aktualnej stopie życiowej społeczeństwa. Od kwoty tej zasądzeniu podlegały w trybie. 481 k.c. odsetki w ustawowej wysokości od daty wytoczenia powództwa. O kosztach procesu Sąd I instancji wyrzekł na podstawie art. 98 k.p.c., a o kosztach sądowych – art. 113 ust. 1 u.k.s.c.

W apelacji strona pozwana zarzuciła sprzeczność ustaleń Sądu Rejonowego z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego i naruszenie prawa materialnego, poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 446 § 4 k.c. w zw. z art. 445 k.c. § 1 i art. 415 k.c., poprzez przyznanie J. J. zadośćuczynienia w nadmiernej wysokości w stosunku do doznanej krzywdy, co spowodowało, iż jego wysokość nie jest adekwatna do poniesionej przez nią krzywdy.

Wskazując na powyższe, pozwana (...) S.A. w W. wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku, poprzez oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów procesu, a także zasądzenia kosztów postępowania odwoławczego.

W uzasadnieniu apelacji podniosła w szczególności, że powódka jest osobą młodą, nie jest samotna, ma liczną rodzinę. Zmarły dziadek powódki w chwili śmierci miał 84 lata, a zatem mógł umrzeć śmiercią naturalną. Nadto relacja z dziadkami, nie jest najbliższą relacją rodzinną, jaka łączy rodziców i dzieci.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie i zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i nie może odnieść zamierzonego skutku, bowiem zaskarżony wyrok jest prawidłowy i odpowiada prawu.

Stan faktyczny sprawy ustalony został przez Sąd Rejonowy prawidłowo, nie był w żaden skonkretyzowany sposób kwestionowany w apelacji, a Sąd Okręgowy aprobuje te ustalenia i uznaje za własne. Wprawdzie strona pozwana sformułowała literalnie zarzut „ sprzeczności ustaleń Sądu Rejonowego z treścią zabranego w sprawie materiału dowodowego”, jednak zarzutu tego w żaden sposób nie sprecyzowała i nie wskazała, na czym sprzeczność ta miałaby polegać. Dość stwierdzić, że w ocenie Sądu Okręgowego, relewantny stan faktyczny sprawy wynika z materiału dowodowego sprawy jednoznacznie i prezentuje się tak, jak przedstawił go Sąd I instancji.

Istotę zaskarżenia stanowi rzekome naruszenie przez Sąd Rejonowy prawa materialnego w zakresie wysokości (nieadekwatności) zasądzonego zadośćuczynienia. Sąd Okręgowy nie znajduje jednak żadnych podstaw do uwzględnienia tych zarzutów. Powszechnie przyjmuje się w judykaturze, że Sąd Odwoławczy może uwzględnić zarzut naruszenia art. 446 § 4 k.c. w zw. z art. 445 § 1 k.c. poprzez zawyżenie lub zaniżenie wysokości zasądzonego zadośćuczynienia tylko w razie rażącego zaniżenia lub zawyżenia kwoty zasądzonej w stosunku do rzeczywiście należnej. Ocenny charakter kryteriów wyznaczających wysokość zadośćuczynienia pieniężnego, stanowi podstawę do wyartykułowania dyrektywy, według której zarzut naruszenia art. 445 § 1 k.c. przez sąd drugiej instancji skutek zawyżenia lub zaniżenia wysokości zasądzonego zadośćuczynienia pieniężnego może być uwzględniony tylko w razie zasadniczego naruszenia tych kryteriów (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2005 roku, II CK 771/04, Lex nr 603857, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2006 roku IV CK 384/05, Lex nr 179739, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 2004 roku I CK 219/04, Lex nr 146356). W przekonaniu Sądu Okręgowego, ocenione za słuszne przez Sąd I instancji na rzecz powódki zadośćuczynienie w kwocie łącznie 20.000 złotych nie jest rażąco zawyżone, jak usiłowała to przedstawić strona pozwana, brak zatem podstaw do jego zmiany. Jest to kwota wysoka, jednak biorąc pod uwagę rozmiar krzywdy powódki związany ze śmiercią jej dziadka, należy stwierdzić, że jest to kwota odpowiednia. Sąd Okręgowy w pełni podziela obszerną argumentację prawną Sądu Rejonowego, w szczególności zaś jego wywody odnośnie szczególniej bliskiej relacji powódki i zmarłego J. P., który będąc jej dziadkiem, pełnił w jej życiu faktyczną rolę ojca, a zatem zasądzone zadośćuczynienie powinno uwzględniać nadzwyczaj bliską wieź ich łączącą. Należy zauważyć, że powołane przez apelującą orzecznictwo Sądu Najwyższego ma charakter wyrywkowy, a argumenty przedstawione w apelacji nie są w stanie zmienić oceny zaskarżonego wyroku, jako odpowiadającego poczuciu słuszności. Z kolei załączone przez stronę pozwaną orzeczenia sądów powszechnych odnosiły się do odmiennych stanów faktycznych, niemniej jednak w jednej z tamtych spraw, zadośćuczynienie za śmierć 71 letniego ojca powódki odpowiadało połowie wysokości zadośćuczynienia przyznanego w sprawie niniejszej. Z kolei w drugiej ze spraw, powódka dochodziła zadośćuczynienia za śmierć jednego z osiemnaściorga wnucząt, z którym utrzymywała dość luźne stosunki rodzinne, co nijak nie przystaje do stanu faktycznego niniejszego procesu.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy stwierdził, że zaskarżony wyrok jest prawidłowy i odpowiada prawu, zaś apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu, na mocy art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego rozstrzygnął na zasadzie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., a założyło się na nie taryfowe wynagrodzenie pełnomocnika, zgodnie z § 6 pkt 5 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163 poz. 1349, ze zm.).