Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 293/22

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 grudnia 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ponownie obliczył B. P. emeryturę z FUS od 16 października 2021 r. tj. od daty osiągnięcia wieku 65 lat. Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26c ustawy emerytalnej. Do obliczenia emerytury przyjęto: kwotę składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 101 195,06 zł , kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 421 652,33 zł, kwotę środków zewidencjonowanych na subkoncie z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 38 329,51 zł, średnie dalsze trwanie życia tj. 204,30 miesięcy. Wyliczona emerytura wyniosła 2 746,83 zł [(101 195,06 + 421 652,33 + 38 329,51) / 204,30. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał ,że wysokość świadczenia została ustalona po zamknięciu subkonta B. P.. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jednocześnie zaznaczył, że emerytura ustalona niniejszą decyzją zostaje zawieszona ponieważ jest świadczeniem mniej korzystnym.

/decyzja k.79 – 81 plik I akt ZUS/

W dniu 15 lutego 2022 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie B. P. od ww. decyzji. W treści uzasadnienia B. P. wskazała, że w październiku 2021 r. skończyła 65 lat i począwszy od tej daty powinna otrzymywać dodatkowe pieniądze ze składek jakie opłacała na Otwarty Fundusz Emerytalny od 1999 r. W ocenie skarżącej okoliczność, że ZUS wypłaca jej korzystniejszą emeryturę jej męża nie zwalnia ZUS – u z obowiązku wypłaty na jej rzecz składek zgromadzonych w OFE.

/odwołanie k.3/

W odpowiedzi na odwołanie, pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

/odpowiedź na odwołanie k.13 – 13 odwrót/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni B. P. urodziła się (...) B. P. była członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego. B. P. jest uprawniona do renty rodzinnej po zmarłym mężu.

/okoliczności bezsporna/

Decyzją z dnia 25 października 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał B. P. emeryturę od 1 października 2017 r. Do obliczenia emerytury przyjęto: kwotę składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 71 385,97 zł, kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 286 264,76 zł, średnie dalsze trwanie życia tj. 251,30 miesięcy. Wyliczona emerytura wyniosła 1 423,20 zł [(71 385,97 + 286 264,76) /251,30. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że wypłata emerytury podlegała zawieszeniu z uwagi na kontynuowanie zatrudnienia przez B. P. oraz, że nadal będzie wypłacane dotychczasowe świadczenie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaznaczył, że decyzja ma charakter zaliczkowy, a ostateczne obliczenie wysokości emerytury nastąpi po zakończeniu komunikacji z OFE.

/decyzja k.13 – 16 plik I akt ZUS/

Decyzją z dnia 23 listopada 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał B. P. emeryturę, od 1 października 2017 r. Do obliczenia emerytury przyjęto: kwotę składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 71 385,97 zł, kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 286 264,76 zł, średnie dalsze trwanie życia tj. 251,30 miesięcy. Wyliczona emerytura wyniosła 1 423,20 zł [(71 385,97 + 286 264,76) /251,30. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaznaczył ,że do powyżej kwoty świadczenia przysługuje okresowa emerytura kapitałowa w kwocie 143,60 zł – łącznie 1 566,80 zł. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że wypłata emerytury podlegała zawieszeniu z uwagi na kontynuowanie zatrudnienia przez B. P..

/decyzja k.19 – 22 plik I akt ZUS/

Decyzją z dnia 26 lutego 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ustalił B. P. okresową emeryturę kapitałową i podjął jej wypłatę od 1 października 2017 r. tj. od dnia nabycia prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że okresowa emerytura kapitałowa wynosi 150,21 zł oraz, że będzie ona wypłacana łącznie z rentą. W treści decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że wysokość emerytury kapitałowej stanowi iloraz kwoty środków z uwzględnieniem ich waloryzacji, zewidencjonowanych na subkoncie , ustalonych na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku o ponowne ustalenie wysokości okresowej emerytury kapitałowej tj. 37 192,73 zł i średniego dalszego trwania życia dla wieku danego ubezpieczonego w dniu złożenia wniosku o ponowne ustalenie wysokości okresowej emerytury kapitałowej tj. w wieku 61 lat i 4 miesięcy- 247,60 miesięcy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaznaczył, że okresowa emerytura kapitałowa będzie wypłacana łącznie z rentą oraz, że prawo do okresowej emerytury kapitałowej wygaśnie z dniem 15 października 2021 r. tj. z dniem poprzedzającym wiek, o którym mowa w art.7 ust. 2 ustawy o emeryturach kapitałowych, chyba że prawo do tej emerytury wygaśnie wcześniej.

/decyzja k.37 – 40 plik I akt ZUS/

Decyzją z dnia 26 lutego 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przeliczył B. P. rentę rodzinną oraz okresową emeryturę kapitałową od 1 lutego 2018 r. tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał ,że od 1 marca 2018 r. należne świadczenie wynosi 2 606,79 zł oraz, że rentę rodzinną zwiększa się o kwotę 154,69 zł z tytułu prawa do okresowej emerytury kapitałowej.

/decyzja k.29 – 32 plik I akt ZUS/

Decyzją z dnia 26 lutego 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ustalił B. P. ostateczną wysokość emerytury od 1 lutego 2018 r. tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Do obliczenia emerytury przyjęto: kwotę składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 72 754,61 zł, kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 286 264,76 zł, średnie dalsze trwanie życia tj. 247,60 miesięcy. Wyliczona emerytura wyniosła 1 450,00 zł [(72 754,61+286 264,76)/ 247,60]. Okresowa emerytura kapitałowa wyniosła 150,21 zł. Łączna kwota emerytury oraz okresowej emerytury kapitałowej wyniosła 1 600,21 zł. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jednocześnie wskazał, że emerytura ustalona niniejszą decyzją zostaje zawieszona, ponieważ jest świadczeniem mniej korzystnym i ,że nadal będzie wypłacana renta rodzinna łącznie z okresową emeryturą kapitałową.

/decyzja k.33 – 36 plik I akt ZUS/

Decyzją z dnia 21 października 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ustalił B. P. emeryturę z urzędu od 16 października 2021 r. tj. od osiągnięcia wieku 65 lat. Do obliczenia emerytury przyjęto: kwotę składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 101 195,06 zł, kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 421 652,33 zł, kwotę środków zewidencjonowanych na subkoncie z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 38 415,01 zł, średnie dalsze trwanie życia tj. 204,30 miesięcy. Wyliczona emerytura wyniosła 2 747,25 zł [(101 195,06 + 421 652,33 + 38 415,01) / 204,30. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jednocześnie zaznaczył ,że emerytura ustalona niniejszą decyzją zostaje zawieszona, ponieważ jest świadczeniem mniej korzystnym od renty rodzinnej.

/decyzja k.77 – 78 plik I akt ZUS/

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne i podlega oddaleniu.

Na wstępie wskazać należy, że w związku z faktem, iż B. P. jako członek Otwartym Funduszu Emerytalnym posiadała środki zgromadzone na subkoncie prowadzonym przez ZUS ( art.7 ust.1 z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych tj. Dz. U. z 2018 r., poz.926) oraz faktem, że posiadała prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art.5 w/w ustawy) Zakład Ubezpieczeń Społecznych zobligowany był do ustalenia jej prawa do okresowej emerytury kapitałowej.

Zgodnie zaś z art.24 ww. ustawy, wysokość okresowej emerytury kapitałowej stanowi iloraz kwoty środków zewidencjonowanych na subkoncie ustalonych na dzień, o którym mowa w art. 8 pkt 2 ( kwota środków zewidencjonowanych na subkoncie, ustalona na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura, jest równa lub wyższa od dwudziestokrotności kwoty dodatku pielęgnacyjnego), i średniego dalszego trwania życia, o którym mowa w art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Organ rentowy stosownie zatem do ww. dyspozycji decyzją z dnia 26 lutego 2018 r. ustalił B. P. okresową emeryturę kapitałową i podjął jej wypłatę od 1 października 2017 r. tj. od dnia nabycia przez nią prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Co jednak istotne, kwota okresowej emerytury kapitałowej wnioskodawczyni została doliczona zarówno do kwoty należnego jej świadczenia emerytalnego, jaki i do kwoty przysługującej jej renty rodzinnej po mężu. Najkorzystniejszym dla wnioskodawczyni świadczeniem okazała się zaś renta rodzinna wypłacana wraz z emeryturą kapitałową. Takie też świadczenia tj. renta rodzinna wraz z emeryturą kapitałową była na przestrzeni lat wypłacana wnioskodawczyni. Nie sposób zatem zgodzić się ze stwierdzeniem wnioskodawczyni, że nie wypłacono jej składek z OFE, skoro emerytura kapitałowa była właśnie pochodną składek jakie gromadziła wnioskodawczyni.

Nadmienić również należy, że w treści decyzji z dnia 26 lutego 2018 r. organ rentowy określił datę końcową świadczenia wskazując, stosownie do treści art. 7 ust. 2 w/w ustawy, że prawo to wygaśnie w dniu 15 października 2021 r. tj. w dniu poprzedzającym osiągnięcie przez wnioskodawczynię wieku 65 lat.

W tym miejscu wskazać należy, że środki zgromadzone przez wnioskodawczynię na subkoncie prowadzonym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a niewypłacone w ramach okresowej emerytury kapitałowej, zostały jej uwzględnione w wysokości emerytury obliczonej według nowych zasad tj. emerytury ustalonej zaskarżoną decyzją. Stosownie bowiem do treści art.26 c ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 2022 r. , poz.504) po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego 65 lat przez osobę, która pobierała okresową emeryturę kapitałową do dnia poprzedzającego osiągnięcie tego wieku, emeryturę z Funduszu oblicza się ponownie z urzędu na zasadach określonych w art. 26, z tym że do obliczenia emerytury przyjmuje się średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku 65 lat, obowiązujące w dacie osiągnięcia tego wieku.

Stosownie zaś do ust.2 art.26 c wskazanej ustawy podstawę obliczenia emerytury stanowi

kwota składek na ubezpieczenie emerytalne z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz kwoty środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z tym że przy ustalaniu podstawy obliczenia emerytury nie uwzględnia się kwot zwiększeń składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego określonego w art. 173-175, uzyskanych w wyniku waloryzacji kwartalnej, o której mowa w art. 25a, przeprowadzonej w celu obliczenia dotychczas przysługującej emerytury z Funduszu.

Co również istotne zgodnie z ust.3 art. 40 a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz.U. z 2022 r., poz. 1009) stan subkonta pomniejsza się o kwoty wypłaconych okresowych emerytur kapitałowych, a pomniejszenia dokonuje się na dzień wypłacenia tych emerytur.

Analiza powyższych przepisów prowadzi więc do wniosku, że w chwili osiągnięcia przez wnioskodawczynię wieku 65 lat jej emerytura została zasadnie przeliczona z urzędu m.in. z uwzględnieniem składek zgromadzonych na jej subkoncie uwzględniającym kwoty wypłaconych okresowych emerytur kapitałowych. Okoliczność zaś, że tak ustalone świadczenie okazało się świadczeniem mniej korzystnym od wypłacanej wnioskodawczyni renty rodzinnej pozostaje bez znaczenia dla oceny prawidłowości zaskarżonej decyzji.

Z tych też względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 14 § 1 kpc orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawczyni.

5 I 2023 roku.