Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt IV Ka 731/22

1.

2.WYROK

2.1.W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 października 2022 r.

4.Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

1.Przewodniczący:

1.SSO Agnieszka Połyniak

1.Protokolant:

1.Marta Synowiec

przy udziale Elżbiety Reczuch Prokuratora Prokuratury Okręgowej,

po rozpoznaniu w dniu 5 października 2022 r.

6.sprawy D. J.

7.syna E. i M. z domu Ł.

8.urodzonego (...) w D.

9.oskarżonego z art. 288 § 1 kk

10.na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

11.od wyroku Sądu Rejonowego w Kłodzku

12.z dnia 11 maja 2022 r. sygnatura akt II K 1674/21

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasądza od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego J. B. 840 zł tytułem zwrotu kosztów związanych z udziałem jego pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym;

III.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe związane z postępowaniem odwoławczym, w tym wymierza 120 zł opłaty za to postępowanie.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 731/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 11 maja 2022r. w sprawie sygn. akt II K 1674/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrońca oskarżonego w pisemnej apelacji zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

a)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który skutkował przypisaniem oskarżonemu popełnienia przestępstwa z art. 288 § 1 k.k. zamiast wykroczenia z art. 124 § 1 k.w. i który polegał na ustaleniu, że oskarżony zniszczył dwa przęsła ogrodzenia pokrzywdzonego, podczas gdy oskarżonego, prawidłowo przeprowadzonych ocenionych przez Sąd I instancji, którym Sąd I instancji dał wiarę w całości wynika, że oskarżony nie zniszczył przęseł ogrodzenia pokrzywdzonego, tylko zniszczył taśmy osłonowe, których wartość nie przekraczała kwoty 500,00 zł;

b)  obrazę przepisów postępowania tj. art. 193 § 1 k.p.k. w zw. z art. 366 § 1 k.p.k. skutkującej uznaniem oskarżonego za winnego popełnienia przestępstwa z art. 288 § 1 k.k. zamiast wykroczenia z art. 124 § 1 k.w., a polegającej na nieprzeprowadzeniu z urzędu dowodu z opinii biegłego sądowego rzeczoznawcy budowlanego, gdy w świetle okoliczności sprawy, było to niezbędna do ustalenia wyceny szkody.

Na rozprawie odwoławczej obrońca oskarżonego dodatkowo wskazał na brak dokonania przez Sąd I instancji ustaleń strony podmiotowej zarzucanego oskarżonemu przestępstwa.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Wbrew twierdzeniom apelującego Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, słusznie przyjmując, że oskarżony poprzez wyrwanie z dwóch przęseł ogrodzenia górnych taśm osłonowych dokonał zniszczenia tych przęseł, a nie tylko samych taśm. W wyniku działania oskarżonego doszło bowiem do zniszczenia dwóch przęseł ogrodzeniowych, które nie spełniały już swojej funkcji i wymagały wymiany w celu przywrócenia ogrodzenia do stanu poprzedniego w taki sposób, by ogrodzenie odzyskało uprzednią funkcjonalność. Okoliczność tę potwierdzają wyniki oględzin przedmiotowego ogrodzenia. Zniszczone zostały nie tylko taśmy, ale i klipsy mocujące, zaś same panele został wygięte (k.16 -16v).

Ponadto apelujący niezasadnie przyjmuje, że wartość zniszczonych rzeczy, w tym przypadku górnych taśm osłonowych (tylko w tym zakresie dostrzega bowiem konieczność wymiany) stanowi kryterium rozdzielające przestępstwo z art. 288 § 1 k.k. od wykroczenia z art. 124 § 1 k.w. Z uwagi na konstrukcję przestępstwa i wykroczenia konieczne jest bowiem ustalenie wysokości uszczerbku wywołanego przez niszczenie, uszkodzenie lub uczynienie rzeczy niezdatną do użytku. Przepis art. 124 § 1 k.w. wyraźnie wskazuje bowiem, że granicą między występkiem, a wykroczeniem uszkodzenia rzeczy jest wysokość szkody, która nie przekracza 500 zł. Należy podkreślić, że przepis art. 124 § 1 k.w. nie posługuje się pojęciem wartości rzeczy, lecz terminem „szkoda”. Przesądza to, że wysokość szkody, nie zaś wartość uszkodzonej rzeczy, decyduje o kwalifikacji zachowania sprawcy jako przestępstwa lub też wykroczenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22.10.1998 r., sygn. III KKN 146/97). Szkoda to w tym wypadku nic innego, jak różnica między wartością rzeczy przed i po zniszczeniu, uszkodzeniu lub uczynieniu jej niezdatną do użytku. Inaczej to samo ujmując, jest to koszt przywrócenia stanu sprzed popełnienia czynu zabronionego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 2018 r., sygn. II KK 317/17). Nie sposób zatem zaaprobować twierdzenia apelującego, że oskarżony winien opowiadać jedynie do wysokości wartości poszczególnych składników zniszczonych paneli (ewentualnie ich sumy). W świetle powyższego nie można przyjąć, jak chce tego obrońca, że rozmiar szkody zamyka się jedynie kwotą odpowiadającą wartości zniszczonych taśm osłonowych. Poza uwagą skarżącego pozostało zaś to, że w trakcie zrywania taśm doszło także do zniszczenia samych przęseł, co z kolei wymagało kompleksowej naprawy tej części ogrodzenia, a to łączyło się nie tylko z koniecznością zakupu taśm osłonowych, ale całych niepogiętych paneli, a także innych elementów koniecznych do ich montażu oraz kosztami wykonania naprawy ogrodzenia, w tym koniecznością demontażu słupków ogrodzeniowych i ponownego ich zamontowania.

Sąd I instancji dokonał zatem prawidłowej wyceny szkody w oparciu o przedstawioną przez pokrzywdzonego wycenę (zamówienie od klienta (...) k. 11). Nie ulega wątpliwości, że wycena powinna być jak najbardziej obiektywna, ale jak wskazano powyżej, winna też odnosić się do stanu uszkodzonej rzeczy sprzed zaistnienia szkody i obejmować wszystkie koszty związane z przywróceniem stanu poprzedniego ogrodzenia. Przedstawiona przez pokrzywdzonego wycena obejmowała pełen kosztorys, a nadto została wykonana przez firmę, która uprzednio montowała ogrodzenie na posesji pokrzywdzonego. Brak jest zatem podstaw do tego, aby kwestionować tę wycenę tylko z tego powodu, że została ona przestawiona przez pokrzywdzonego. Naturalną wręcz rzeczą było, że pokrzywdzony do tej firmy zwrócił się o wycenę napraw i z usług tej firmy chciał skorzystać. Nie należy też zapominać, że sam oskarżony z tą właśnie firmą prowadził rozmowy w sprawie naprawy uszkodzonego ogrodzenia. W tej sytuacji kwestionowanie kosztów naprawy ogrodzenia, a tym samym powstałej szkody uznać należało za niezasadne. Skoro pokrzywdzony w sposób w pełni wiarygodny, przedstawiając stosowną wycenę z firmy montującej wcześniej ogrodzenie na jego posesji, udokumentował koszt jego naprawy, a wyliczona w te sposób kwota w żadnej mierze nie budzi wątpliwości (wyliczenia dokonał podmiot zawodowo zajmujący się tego typu pracami), to brak było podstaw przemawiających za potrzebą dopuszczenia dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy budowlanego na okoliczność ustalenia wysokości szkody. Przede wszystkim wskazać należy, że Sąd może dopuścić, na mocy art. 193 § 1 k.p.k., dowód z opinii biegłego, jeżeli stwierdzenie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy wymaga wiadomości specjalnych. Z powyższego wnika zatem, że konieczność dopuszczenia opinii biegłego rzeczoznawcy wystąpić może wtedy, gdy udokumentowana kwota szkód rodzi uzasadnione podejrzenia, co do jej prawdziwości lub jej oszacowanie niewątpliwie wymaga wiadomości specjalnych. Jeżeli natomiast zakres szkód da się określić w sposób niewątpliwy w oparciu o dowody zebrane w sprawie, to powołanie biegłego uznać należy za zbędne. Słusznie zatem Sąd I instancji na rozprawie w dniu 11 maja 2022r. oddalił wniosek dowodowy obrońcy oskarżonego w tym zakresie uznając, że w sposób oczywisty zmierza on do przedłużenia postępowania. Z tożsamych powodów ponowiony w postępowaniu odwoławczym wniosek o dopuszczenie tego dowodu został oddalany przez Sąd odwoławczy. W kontekście poczynionych wyżej uwag za bezzasadny uznać zatem należało zarzut apelującego dotyczący obrazy przepisów art. 193 § 1 k.p.k. w zw. z art. 366 § 1 k.p.k., która polegać miała na nieprzeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy budowlanego na okoliczność ustalenia wysokości szkody i to poprzez wykazanie wartości poszczególnych elementów, z których składa się poszczególny panel. Nie polega przy tym na prawdzie, że przyjęto jako wartość szkody wartość ogrodzenia (vide uzasadnienie wniosku, k. 169).

Na uwzględnienie nie zasługiwał także podniesiony w toku rozprawy odwoławczej zarzut dotyczący brak dokonania przez Sąd I instancji ustaleń strony podmiotowej zarzucanego oskarżonemu przestępstwa. Przede wszystkim wskazać należy, że przestępstwo z art. 288 § 1 k.k. może być popełnione tylko umyślnie. Przepis ten nie penalizuje bowiem nieumyślnego zniszczenia, uszkodzenia lub uczynienia rzeczy niezdatną do użytku. W takim przypadku doszłoby jedynie do deliktu cywilnego, który stanowiłby podstawę odpowiedzialności odszkodowawczej. Ponadto zauważyć należy, że już z samego opisu czynu wynika wprost, że oskarżony poprzez wyrwanie z dwóch przęseł górnych taśm osłonowych działał z bezpośrednim zamiarem zniszczenia tych przęseł. Zachowanie oskarżonego nie było przypadkowe i nie wynikało z naruszenia reguł ostrożności, ale było celowym działaniem, po to aby wyrządzić szkodę w mieniu pokrzywdzonego, co przesadza o jego umyślności. Trudno uwierzyć, że tego typu zniszczeń dokonałby „niechcący”, tj. nie mając zamiaru zniszczenia, dokonałby tego na skutek niezachowania reguł ostrożności wymaganych w danych okolicznościach mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewiedzieć. Deklarowany stan nietrzeźwości nie stanowi tu bowiem przesłanki, która ową nieumyślność mogłaby uzasadniać, zwłaszcza jeśli uwzględni się zarejestrowany sposób działania.

Wniosek

Obrońca oskarżonego w pisemnej apelacji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku co do istoty sprawy, przez zakwalifikowanie przypisanego oskarżonemu czynu jako wykroczenia z art. 124 § 1 k.w.

Na rozprawie odwoławczej obrońca oskarżonego wniósł o uniewinnienie oraz alternatywnie o uchylenie zaskarżonego wyroku celem ustalenia strony podmiotowej przestępstwa, ponieważ w tym zakresie sąd rejonowy ustaleń nie poczynił.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Uznanie wniosków obrońcy oskarżonego za niezasadne było konsekwencją przedstawionej wyżej oceny zarzutów apelacyjnych, które nie mogły doprowadzić do wskazanych we wnioskach zmian. Nieskuteczne są także wnioski alternatywne, bowiem sprawstwo oskarżonego jest niewątpliwe, a przesłanki uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, określone w art. 437§2 k.p.k. nie wystąpiły. Apelujący nie wskazał także takich podstaw.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 11 maja 2022r. w sprawie sygn. akt II K 1674/21 pkt I – V części rozstrzygającej

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Za utrzymaniem zaskarżonego wyroku w mocy przemawiały wyniki oceny zarzutów podniesionych w apelacji. Sąd II instancji podziela ustalenia Sądu orzekającego zarówno w zakresie stanu faktycznego sprawy, jak i dokonanej jego oceny na płaszczyźnie prawnokarnej, w tym także wymierzonej sprawiedliwej kary pozbawienia wolności. Nie można bowiem pominąć uprzednie karalności D. J., co słusznie dostrzegł i podniósł Sąd meriti, wymierzają karę.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II i III

Na podstawie § 11 ust. 2 pkt 4 w zw. z § 11 ust. 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych w zw. z art. 627 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k., zasądzono od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego J. B. kwotę 840 zł tytułem zwrotu kosztów związanych z udziałem jego pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym.

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze rozstrzygnięto na podstawie art. 636 § 1 k.p.k., a w oparciu o przepis art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych wymierzono oskarżonemu opłatę w wysokości 120 zł.

7.  PODPIS

SSO Agnieszka Połyniak

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 11 maja 2022r. w sprawie sygn. akt II K 1674/21

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana