Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 czerwca 2022 roku

Sąd Rejonowy IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Toruniu

w składzie: Przewodniczący: Sędzia Alina Kordus-Krajewska

po rozpoznaniu w dniu 29 czerwca 2022 roku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa J. N.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

o odszkodowanie

I  Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 13.500 zł (trzynaście tysięcy pięćset złotych) brutto tytułem odszkodowania,

II  Wyrokowi w pkt. I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności co do kwoty 4500 zł (cztery tysiące pięćset złotych) ,

III  Nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Toruniu kwotę 750 zł (siedemset pięćdziesiąt złotych) tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony na mocy ustawy.

Sędzia Alina Kordus-Krajewska

Sygn. akt IV P 313/21

UZASADNIENIE

Powód J. N. wniósł pozew przeciwko (...) spółka z o.o. w W. o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, nieuzasadnione z uwagi na nieprawdziwe powody wskazane w uzasadnieniu wypowiedzenia z zaznaczeniem, że faktyczną przyczyną wypowiedzenia była likwidacja stanowiska. Dodatkowo wniesiono o odszkodowanie w związku z nieuzasadnionym wypowiedzeniem umowy o pracę.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pracował w pozwanej spółce od kilku lat, ostatnio na czas nieoznaczony i wykonywał czynności związane ze sprzedażą książek, co polegało na pozyskiwaniu klientów poprzez wizyty w szkołach na terenie Województwa (...). Zaznaczył, że w okresie pandemii Covid, z uwagi na brak bezpośredniego kontaktu z nauczycielami, jego praca polegała na sprzedaży książek w księgarni. Powód podał, że w dniu 28 października 2021 r. dostał wypowiedzenie umowy w związku z niespełnieniem oczekiwań pracodawcy, a mających na celu poprawę sytuacji ekonomicznej pozwanej. Powód uzasadniał dalej, że system jego pracy w czasie pandemii polegał na tym, że 3 razy w tygodniu sprzedawał książki w punkcie przy ul. (...) w T., a 2 dni poszukiwał nabywców książek w terenie, zaś w miesiącu wrześniu 2021 r. świadczył pracę wyłącznie w punkcie. Podał, że nie przekazano mu informacji o tym, że na formularzu ma zaznaczać fakt sprzedaży książek przez siebie, co spowodowało, że sprzedaż zaliczana była na poczet wyniku księgarni, a nie jako efekt jego pracy. Powód zarzucił pozwanemu, że przyczyny wypowiedzenia umowy były nieprawdziwe, bowiem pracodawca przerzucił na niego ciężar spadku wyników sprzedaży, podczas gdy wstrzymane zostały przez pracodawcę wizyty powoda w szkołach, zaś konieczność obsługi punktu sprzedaży wyłączała możliwość prowadzenia chociażby telefonicznych rozmów z potencjalnymi klientami. Powód nie zgodził się również z drugą przyczyną wypowiedzenia umowy, podając, że dane na których opierał się pozwany były nieprawdziwe albo wprowadzające w błąd, zaś porównywanie danych sprzedażowych powoda z danymi sprzedażowymi pracownika ze (...), gdzie wyniki te zawsze były wyższe nie jest miarodajne. Wskazano dodatkowo, że pozwany nie wziął zupełnie pod uwagę danych z loginu do programu sprzedażowego, które na dzień 29 października 2021 r. wynosiły 330.098,34 zł, pomijając całkowicie pracę powoda w księgarni. Powód w odniesieniu do trzeciej przyczyny wypowiedzenia, uznał, ze bezpodstawnie obarczono go opracowaniem koncepcji pracy, co nie należało do jego obowiązków oraz było niewykonalne, z uwagi na to, ze to z W. przychodziły zasady i koncepcje sprzedaży, do których się dostosowywał w całości, jak również do poleceń kierownika placówki. Powód skonkludował, że nie zgadza się z treścią wypowiedzenia oraz podał, że to likwidacja stanowiska była prawdziwym powodem jego zwolnienia, podobnie jak innych pracowników.

W uzupełnieniu pozwu, powód wskazał, że domaga się uznania wypowiedzenia umowy za nieuzasadnione z uwagi na nieprawdziwe powody wskazane z uzasadnieniu wypowiedzenia i odszkodowania w wysokości 13.500 zł.

W odpowiedzi na pozew wniesiono o oddalenie powództwa i zwrot kosztów procesu. Pozwany wskazał, że w wypowiedzeniu umowy pracę wymieniono szczegółowo przyczyny wypowiedzenia stosunku pracy, które to przyczyny były konkretne i prawdziwe, znajdujące potwierdzenie w danych finansowych, które są obiektywne, ponieważ wynikają z systemów komputerowych, które obliczane są automatycznie. Z danych powyższych miało w ocenie pozwanego wynikać, że powód osiągał najniższe wyniki sprzedażowe spośród pozostałych pracowników zatrudnionych w analogicznym charakterze, a spadek wyników księgarni, w której pracował powód widziany jest systematycznie w latach 2019-2021. Pozwany dodatkowo podał, że powód był jego pracownikiem wiele lat i doskonale znał zasady sprzedaży oraz zaliczania sprzedaży na „konto” danego pracownika. Pozwany zaznaczył, że pandemia dotknęła wszystkich pracowników na analogicznych stanowiskach, a jednak osiągali oni dużo lepsze wyniki sprzedażowe od powoda. Przyznano, że we wrześniu 2021 r. powód miał przede wszystkim obowiązek stacjonarnej sprzedaży w księgarni w T., jednak z uwagi na dobre warunki w miejscu pracy, zaplecze, biurko, telefon, mógł on prowadzić działania wśród klientów i generować zyski, a zastrzeżeń ku temu nigdy nie zgłaszał. Pozwany zaprzeczył by likwidacja stanowiska pracy była przyczyną zwolnienia powoda, wskazując, że do pracy w księgarni w T. przypisane było 2 i pół etatu: etat powoda jako sprzedawcy i szukającego odbiorców poza księgarnią, etat kierownika księgarni oraz pół etatu sprzedawcy. Aktualnie zaś funkcjonują dwa etaty: kierownika księgarni i osoby mającej za zadanie sprzedaż w księgarni oraz szukanie odbiorców poza księgarnią, zlikwidowano natomiast pół etatu sprzedawcy, ponieważ było to rozwiązanie nieefektywne w dzisiejszej rzeczywistości gospodarczej. Z powyższego wynika, że obowiązki powoda w pełnym wymiarze czasu pracy są wykonywane nadal.

Ustosunkowując się do odpowiedzi na pozew, powód wskazał, że dane komputerowe, na które powołał się pozwany są wybiórcze, nierzetelne, nie uwzględniają terenu sprzedaży i zakresu czynności poszczególnych sprzedawców, obejmują jedynie część sprzedawców. W załączonych wykazach brak jest wyliczeń kwotowych, brak jest wskazania ilości dokumentów, brak ilości sprzedaży, brak podziału sprzedaży na poszczególnych sprzedawców, brak danych w tych samych 12 miesięcznych okresach, przez co nie uzasadniają one prawidłowości wypowiedzenia. Powód dodał, że przyczyny spadku sprzedaży związane pandemią były znane pozwanemu, bowiem informowała ona w swoim sprawozdaniu, że w 2021 r. zmieniły się warunki wykonywania pracy, co spowodowało, że zarząd spółki dokonuje reorganizacji jej działalności i zmniejsza zatrudnienie w nierentownych punktach, w tym w T. oraz zmienia kanały dystrybucji na internetowe. Powód podał, że w związku ze spadkiem sprzedaży pozwany uzyskał znaczne środki finansowe z FGŚP i T. (...) (...) Funduszu (...). Zaznaczono, że zarzucanie powodowi niezadawalającego zaangażowania nie było poprzedzone żadną uwagą czy poleceniem przypominającym, mimo bieżącej kontroli dwóch przełożonych, zaś zawarcie z nim w lipcu 2021 r. umowy na czas nieokreślony poczytywał on za nagrodę. Powód uzasadniał, że co najmniej dwóm innym pracownikom w związku z likwidacją stanowiska pracy wypłacono odprawy. Dodano, że stan zatrudnienia u pozwanego na czerwiec 2021 r. wynosił 93 osoby, a w danych przedstawionych przez pozwanego w dalszym okresie ujawniono tylko 77 osób.

W piśmie procesowym z dnia 14 maca 2022 r. pozwany zaprzeczył twierdzeniom powoda, wskazał, że na stanowisku analogicznym do powoda zatrudnionych jest 11, a nie 32 pracowników. Dodatkowo wskazał, że w przypadku osób zatrudnionych na różnych terenach, w różnych miejscowościach, idąc za tokiem rozumowania powoda, nigdy nie można było porównywać ich wyników, a jednak pozwana spółka jest firmą handlową i ma za cel generowanie zysków i to właśnie ten element jest badany przy porównywaniu pracowników. Pozwany podał, że wyniki pracy powoda zarówno w 2020 r. i 2021 r. były złe, a mimo że rok 2021 z uwagi na otwarcie placówek szkolnych, w założeniach powinien być lepszy od 2020 r., to powód i księgarnia, której pracował zanotowały spadki, a osiągane wyniki były gorsze od tych osiąganych w innych punktach sprzedaży. Pozwany podkreślił, że podejmował wszelkie niezbędne kroki, aby pomimo trudnej sytuacji gospodarczej z sukcesem prowadzić przedsiębiorstwo, a wskazywanie przez powoda, że sprzedaż internetowa miała bezpośredni wpływ na sprzedaż w księgarni, było prawdą, ale miało odniesienie do wszystkich pracowników na analogicznych stanowiskach, którzy dobrze poradzili sobie w trudnych warunkach. Pozwany podał, że fakt uzyskania dofinansowań z uwagi na rozwój pandemii, nie miał żadnego wpływu na negatywną ocenę pracy powoda. Wyjaśnił również, że powód był informowany o krytycznej ocenie jego pracy, składał jednak zapewnienia co do poprawy wyników, które pozwany mógł zweryfikować po szczycie sezonu co uczyniono. Dodano, że zawarcie umowy z powodem na czas nieokreślony w dniu 1 lipca 2021 r. miało zgodnie z ustaleniami charakter warunkowy, z uwagi na osobistą prośbę powoda związaną ze staraniem się o uzyskanie kredytu hipotecznego. Pozwany zaznaczył, że zaskakujące są twierdzenia powoda, zgodnie z którymi nie wiedział jakich koncepcji sprzedaży od niego oczekiwano, bowiem zdaniem pozwanego, powód winien wiedzieć sam jak szukać sposób na dotarcie do jak największej ilości klientów. Przyznano, że dwie osoby zostały przez pozwanego zwolnione z powodu likwidacji stanowiska pracy i wypłacono im stosowną odprawę, do czego przesłanek nie było w przypadku powoda. Zaprzeczono by w czerwcu 2021 r. pozwany zatrudniał 93 osoby.

W piśmie procesowym z dnia 28 marca 2022 r. strona pozwana powołała się na załączone wydruki z systemów komputerowych porównujące wysokości sprzedaży i liczbę zatrudnionych w kraju, wskazując na ich autentyczność i wiążące informacje. Pozwany wskazał, że twierdzenie powoda, jakoby przyczyną rozwiązania z nim umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia była likwidacja jego stanowiska pracy oraz, że sytuacja zawodowa powoda była taka sama, jak sytuacja pracowników, których umowy o pracę w podobnym okresie zostały wypowiedziane z powodu likwidacji stanowiska, jest nieuprawnione i nie znajduje potwierdzenia w stanie faktycznym, ponieważ zwolnienie A. S. (1) podyktowane było zatrudnianie w województwie (...) innej osoby kontaktującej klienta. Odnośnie zaś M. K. to z jednej strony pracowała ona na stanowisku odmiennym od powoda, bowiem zajmowała się tylko pozyskiwaniem klientów, a z drugiej strony została zwolniona z uwagi na to, że w województwie (...) gdzie pracowała, zlikwidowano wszystkie księgarnie. Wskazano, że nie można było zlikwidować stanowiska powoda jak stanowiska A. S. (1), ponieważ w regionie (...)- (...) nie było innej osoby kontaktującej klienta, powód został jednak zwolniony, a zatrudniono inną osobę, z uwagi na nieradzenie sobie przez powoda z obowiązkami.

W piśmie procesowym z dnia 22 kwietnia 2022 r. powód podważył moc dowodową przedstawionych przez pozwanego wydruków danych nt. słabych wyników sprzedaży księgarni w T., wskazując na brak ich autoryzacji, nieopatrzenie datą. Powód podniósł, że pozwany obciążył powoda tym, że cała księgarnia w T. miała zmniejszoną sprzedaż, jednak nie wykazał kto imiennie dokonał sprzedaży 28 213 pozycji, a w sprzedaży brały jedynie 3 osoby, zatrudnione w ramach 2,5 etatu. Powód zaprzeczył by jego sprzedaż wynosiła jedynie 1 296 sztuk i wskazał, że jego zaangażowanie w pracę było duże, bowiem nawet jeszcze przed otwarciem księgarni o godzinie 10 prowadził rozmowy z kontrahentami, gdyż po otwarciu księgarni było to bardzo utrudnione. Powód wskazał, że pozyskując klientów działał na rzecz całej księgarni, co potwierdza np. sprzedaż książek pod fakturą (...) wystawionej przez kierownika księgarni, na rzecz Zespołu Szkół w L., o którą starania podejmował poprzez nawiązanie kontaktu, wyłącznie powód. Wskazano również na to, że mimo wypracowania kontaktów na terenie województwa (...), po dwóch latach obsługi tego terenu przez powoda, zostało ono przekazane innemu pracownikowi od 1 stycznia 2021 r. , a sprzedaż np. na kwotę 3.989,50 zł została zanotowana na koncie innego pracownika. Dodano również, że z systemu (...), który raportował wizyty handlowego, wynika, że powód np. nabył klienta Zespół Szkół Rolniczych (...) w G. w latach 2019-2021, a jednak faktura sprzedaży towarów na rzecz tego podmiotu wystawiona została przez kierownika księgarni w dniu 31 sierpnia 2021 r. na kwotę 13.350,98 zł. Podobnie miało być ze sprzedażą do szkoły (...) w W., gdzie powód przedstawił ofertę, dokonał promocji, a fakturę wystawił kierownik księgarni na kwotę 8.929,38 zł, jak również sprzedażą na rzecz (...) O. w B. i (...) Językowe w U., gdzie kierownik księgarni w dokumentacji w systemie S. nie wskazał handlowca, a wskazał siebie jako realizującego sprzedaż. Tak samo zdaniem powoda, sprzedaż na jego konto powinna być stwierdzona w przypadku transakcji z P. G. czy Ł. W. z B. i (...), z którymi kontakt wypracował. Powód wskazał, że nie wiedział, iż sprzedaż przez niego zainicjowana jak w przypadkach powyżej, wpisywana była na konto innej osoby, nie wiedział też, że winien sygnalizować, że takie transakcje winny być przypisane jemu.

Strony nie zmieniły swoich stanowisk do zakończenia procesu.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód J. N. jest z wykształcenia anglistą. Był zatrudniony w (...) spółka z o.o. w W. najpierw w okresie między 2010-2012 r. w charakterze Przedstawiciela Handlowego, ostatnio od 3 stycznia 2019 r. na stanowisku (...) Koordynatora ds. (...) na terenie województwa (...) (W. i powiat (...), powiat (...) bez B., G. i powiat (...), Ż. i Powiat (...), powiat (...), powiat (...), T. i powiat (...)) i (...)- (...) ( (...), powiat (...), O. i powiat (...)), a od 1 stycznia 2021 r. na stanowisku (...) Koordynatora (...) na terenie województwa (...), zaś od 1 lipca 2021 r. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na stanowisku (...) Koordynatora (...) na terenie województwa (...). Wynagrodzenie powoda wynosiło 4.500 zł brutto. Powód otrzymał pisemny zakres obowiązków (...) Koordynatora (...).

Na terenie województwa, które obejmował powód, nadal działali reprezentanci wydawnictwa (...), a powód miał zachęcać do skorzystania z oferty innych wydawnictw. Zmiana stanowiska na związane w szerszym zakresie ze sprzedażą niż promocją, powiązana była z wątpliwościami pracodawcy co do rentowności działalności spółki na terenie województwa, a tym też w księgarni w T..

Powód prowadził działalność związaną z pozyskiwaniem klientów na artykuły oferowane przez pozwanego ( książki), w tym celu organizując wizyty promocyjno-handlowe, prowadząc profesjonalne rozmowy handlowe, nawiązując nowe kontakty z potencjalnymi klientami, a dodatkowo miał w wymiarze 2 dni w ciągu pełnego tygodnia pełnić obowiązki związane z obsługą księgarni spółki w T.. Powód po zmianie stanowiska musiał nawiązać nowe kontakty handlowe, po odebraniu województwa (...) stracił klientów z tego regionu.

Powód jeżdżąc do klientów korzystał ze służbowego samochodu, a pokonywane odległości i intensywność podróży była porównywalna z innymi pracownikami, promującymi książki. Priorytetem na stanowisku była duża sprzedaż materiałów i poprawa wyników księgarni w T.. Poprzednie stanowisko tj. (...) Koordynatora ds. (...) znacząco różniło się od stanowiska (...) Koordynatora (...) i opierało się przede wszystkim na promocji oferty wydawnictwa (...) dla szkół, pozyskiwaniem klientów, a wynagrodzenie powoda było blisko 1.000 zł wyższe. Pełniąc obowiązki (...) Koordynatora ds. (...) powód pracował na innym systemie komputerowym , ponadto rok 2020r był rokiem promocyjnym, były nowe podręczniki , koordynatorzy do spraw rynku nie byli rozliczni ze sprzedaży ( k.88) .

Pozwany bacząc na ogólną sytuację na rynku, kierował się także tym by w jak najszybszym czasie zwiększyć wyniki i sądził, że z uwagi na doświadczenie powoda w handlu bardzo dobrze poradzi sobie z działalnością nakierowaną na sprzedaż.

Po objęciu stanowiska (...) Koordynatora (...) nadal z uwagi na epidemię odbywała się nauka zdalna i hybrydowa w szkołach od 24 października 2020 r. do 31 maja 2021 r. co powodowało ograniczoną możliwość bezpośrednich wizyt promocyjnych w szkołach.

Od czerwca 2021r. z uwagi na obowiązki powód był częściej w księgarni niż w terenie. Od połowy sierpnia 2021 r. do 12 października 2021 r. polecono powodowi codzienną obsługę księgarni, a w czasie nieobsługiwania klientów bezpośrednich, zdalne poszukiwanie nabywców książek. Powód rozpoczynał pracę od godziny 8.00, podczas gdy księgarnia była otwierana o 10.00, a ten czas miał być wykorzystany na poszukiwanie klientów, telefoniczny i mailowy kontakt z nimi. W okresie od 8 listopada 2021 r. do zakończenia okresu wypowiedzenia powód pracował tylko w księgarni. Powód sprzedając towar winien zaznaczać w systemie, że to właśnie on dokonał sprzedaży. Powód nie miał świadomości, że ta okoliczność będzie podstawą rozliczenia jego pracy. Nie wiedział również, że może wnioskować o podpięcie jego osoby jako handlowca przy sprzedaży w późniejszym czasie. Nie czyniąc tego, wielokrotnie sprzedaż nie kwalifikowana do powoda.

dowody:

- umowa o pracę z 1 lipca 2021 r. – k. 8

- zakres obowiązków do umowy z 1 lipca 2021 r. – k. 7-12

- akta osobowe powoda

- zeznania świadka K. S. – protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. ( od 00:47:53 do 02:46:34) – k. 82v-86

- zeznania świadka B. K.- protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. ( od 02:51:51 do 04:22:42)- k. 86v-89v

- zeznani świadka M. C. – protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. (od 04:25:32 do 06:00:18) – k. 89v-92v

- przesłuchanie za pozwanego J. J. – protokół elektroniczny z dnia 13 maja 2022 r. (od 00:38:39 do 00:58:22) – k. 199-199v

- przesłuchanie powoda J. N. – protokół elektroniczny z dnia 13 maja 2022 r. (od 01:11:12 do 03:03:31) -k. 200-204

Pozwany zatrudniał w T. w okresie od stycznia 2021 r. do maja 2021 r. pracowników w wymiarze 2 etatów: 1 etat obejmował powód, który obsługiwał księgarnię i poszukiwał klientów, 1 etat obejmował kierownik księgarni, który zarządzał księgarnią i pracą powoda, a także fakturował największych klientów, czasami przeprowadzał także działania w celu pozyskiwania klientów i zwiększenia sprzedaży. W momencie, w którym powodowi odebrano spod opieki teren województwa (...), do wyników księgarni w T. lub samego kierownika księgarni dopisano dwie małe księgarnie. W okresie od czerwca do grudnia 2021 r. zatrudniona została dodatkowo na ½ etatu osoba wyłącznie obsługująca księgarnię ( A. S. (2)).

W lokalu księgarni w T. istniały warunki do prowadzenia prac przy komputerze w celu poszukiwania klientów, były jednak problemy z zasięgiem telefonicznym w biurze. Powód nie zgłaszał jednak przełożonemu brak możliwości wykonywania tych działań w czasie pracy w siedzibie księgarni.

dowody:

- stan zatrudnienia w okresie od stycznia 2021 r. do nadal – k. 119

- zeznania świadka K. S. – protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. ( od 00:47:53 do 02:46:34) – k. 82v-86

- zeznania świadka B. K.- protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. ( od 02:51:51 do 04:22:42)- k. 86v-89v

- zeznania świadka M. C. – protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. (od 04:25:32 do 06:00:18) – k. 89v-92v

- przesłuchanie powoda J. N. – protokół elektroniczny z dnia 13 maja 2022 r. (od 01:11:12 do 03:03:31) -k. 200-204

Bezpośrednio przełożonym powoda co do pracy w księgarni był kierownik księgarni (...), pośrednio zaś B. K. (przełożona wszystkich księgarni), a co do pozyskiwania klientów – szkół – M. C.. Założenia dla pracowników zajmujących się sprzedażą wynikały z corocznych planów sprzedażowych, dzielonych na plany miesięczne, które przekazywane były kierownikom księgarni. Powód nie był o nich informowany, a zarówno kierownik księgarni, jak też B. K. i M. C., nie przekazywali mu zastrzeżeń co do jego pracy. Co do zasady do sierpnia każdego roku sprzedaż ogólnie była na niskim poziomie i nie przynosiła zysków, ten czas poświęcony był promocji książek, jednak niskie zyski nadrabiane były od połowy sierpnia do połowy października. Przełożona powoda B. K. na koniec każdego miesiąca tworzyła podsumowanie wykonania planu i informowała o jego wynikach kierownika księgarni. Nie było uwag co do pracy powoda jako księgarza, B. K. rozmawiała jednak z powodem na temat możliwości pozyskania przez niego większej liczby klientów, co miało się wprost przełożyć na wielkość sprzedaży. Powód podczas wykonywania pracy u pozwanego codziennie raportował swoją pracę w programie (...) (...), w którym wskazywał podejmowane i wykonywane czynności, z którymi zapoznawali się przełożeni. Sprzedaż była archiwizowana w systemie S., na którym powód pracował od stycznia 2021 r. Prowadził również zapiski, w których notował przebieg poszukiwań klientów na rynku.

dowody:

- raporty z systemu (...) (...) k. 173-185

- zapiski – k. 189-193

- zeznania świadka K. S. – protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. ( od 00:47:53 do 02:46:34) – k. 82v-86)

- zeznania świadka B. K.- protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. ( od 02:51:51 do 04:22:42)- k. 86v-89v

- zeznania świadka M. C. – protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. (od 04:25:32 do 06:00:18) – k. 89v-92v

- przesłuchanie za pozwanego J. J. – protokół elektroniczny z dnia 13 maja 2022 r. (od 00:38:39 do 00:58:22) – k. 199-199v

- przesłuchanie powoda J. N. – protokół elektroniczny z dnia 13 maja 2022 r. (od 01:11:12 do 03:03:31) -k. 200-204

Przed sezonem 2021 r. sprzedażowym odbyło się spotkanie w S., w którym brał udział m.in. powód i kierownik księgarni, w trakcie którego powód informował , że będzie więcej nowych klientów, nie zapewniał jednak o zwiększeniu poziomu sprzedaży i wskazując na wcześniejsze zaniedbania na podległym terenie, konieczności szukania i budowania nowej sieci klientów. Powód podczas spotkania ocenił , że pozwany nałożył na kierownika księgarni zobowiązanie do podjęcia działań celujących w rozwój, zwiększenie sprzedaży i promocję księgarni.

dowody:

- zeznania świadka K. S. – protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. ( od 00:47:53 do 02:46:34) – k. 82v-86)

- zeznania świadka B. K.- protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. ( od 02:51:51 do 04:22:42)- k. 86v-89v

- zeznania świadka M. C. – protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. (od 04:25:32 do 06:00:18) – k. 89v-92v

- przesłuchanie za pozwanego J. J. – protokół elektroniczny z dnia 13 maja 2022 r. (od 00:38:39 do 00:58:22) – k. 199-199v

- przesłuchanie powoda J. N. – protokół elektroniczny z dnia 13 maja 2022 r. (od 01:11:12 do 03:03:31) -k. 200-204

W roku 2021 r. kierownik księgarni (...) przebywał na urlopie od przez od 28 czerwca 2021 r. do 15 lipca 2021 r. W tym czasie kierownika zastępował powód, co spowodowało wzmożoną ilość pracy dla powoda w księgarni. Powód korzystał z urlopu wypoczynkowego od 16 lipca 2021 r. przez około 2 tygodnie. W momencie zatrudnienia A. S. (2) w czerwcu 2021 r. powód aktywnie pomagał we wdrożeniu jej na stanowisko księgarza, przez co ograniczeniu uległ jego czas pracy związany z promocją i zdobywaniem klientów dla pozwanego.

dowody:

- raport pracy powoda za okres od 1 stycznia 2021 r. do 26 grudnia 2021 r. – k. 173-185

- przesłuchanie powoda J. N. – protokół elektroniczny z dnia 13 maja 2022 r. (od 01:11:12 do 03:03:31) -k. 200-204

Wyniki sprzedażowe księgarni, w której pracował powód nie były dla pracodawcy zadowalające i wynosiły w roku 2021 r. w miesiącach:

a)  od stycznia do sierpnia – 12.778 sztuk sprzedanych egzemplarzy – udział w rocznym zysku księgarni 32%

b)  od września do października – 15.434 sztuk sprzedanych egzemplarzy – udział w rocznym zysku księgarni 56%

c)  od listopada do grudnia – 3.004 sztuk- udział w rocznym zysku księgarni 12%

Procentowa ilość wystawionych dokumentów sprzedażowych (paragonów i faktur) wynosiła w roku 2021 r. w miesiącach od stycznia do sierpnia 41%, od września do października 47%, od listopada do grudnia 12%.

Sprzedaż w księgarni w T. w 2021 r. była w okresie od 1 stycznia do 31 października 2021 r. niższa od sprzedaży w tożsamym okresie w roku pandemicznym 2020. W roku 2020 ilość sprzedanych pozycji wynosiła 30 393, a osiągnięty zysk był na poziomie 350.826 zł, zaś w 2021 r. ilość sprzedanych pozycji to 28 213, zaś zysk to 289.321 zł. Część księgarni pozwanego poradziła sobie lepiej w odrabianiu strat i osiągały w 2021 r. wyniki co do zasady lepsze od tych z 2020 r. Nieco gorsza była sytuacja księgarni w R., zaś w N. i W. księgarnie zostały zlikwidowane. Księgarnie we W. przejęła księgarnia w P., która osiągnęła przez to lepsze wyniki.

Pozwany powołując się na własne dane systemowe wskazał, że wśród wystawionych przez księgarnie dokumentów (paragonów i faktur) , we wrześniu 2021 r. tj. miesiącu w szczycie sezonu, powód wystawił 35% dokumentów, księgarz A. S. (2) 46%, a kierownik księgarni 18%.

dowód:

- wydruk danych nt. sprzedaży w księgarni w latach 2019-2021 – k. 44

- wydruk danych sprzedażowych za 2021 r. – k. 122

- zestawienie danych sprzedażowych księgarni w 2021 r. – k. 123

- wiadomości mailowe dot. stanów magazynowych – k. 194-195

- zeznania świadka B. K.- protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. ( od 02:51:51 do 04:22:42)- k. 86v-89v

- zeznani świadka M. C. – protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. (od 04:25:32 do 06:00:18) – k. 89v-92v

- - przesłuchanie powoda J. N. – protokół elektroniczny z dnia 13 maja 2022 r. (od 01:11:12 do 03:03:31) -k. 200-204

Zgodnie z zestawieniem sprzedaży, na które powoływał się pozwany w okresie od 1 stycznia do 12 października 2021 r. na koncie powoda zanotowano sprzedaż 1 296 sztuk książek i wystawienie 79 dokumentów ( paragonów/faktur). Wskazana ilość towarów obejmowała wyłącznie te pozycje, które zostały sprzedane przez powoda w ramach przedstawicielstwa handlowego. W liczbach tych nie znajdowały się pozycje sprzedane przez powoda stacjonarnie w ramach księgarni.

Na konto powoda nie zostały jednak zaliczone sprzedaże, co do których był osobą kontaktującą i prezentującą ofertę, na rzecz:

- Zespołu Szkół w L. – faktura (...) na 25 sztuk książek o wartości 920,79 zł ( k142)

- (...) przy Zespole Szkół w G. (...) L.- 270 sztuk książek o wartości 13.350,98 zł – faktury (...) ( k.154-156)

- (...) w B. – faktura (...)- 40 sztuk książek o wartości 2.949,57 zł ( k.163)

- (...) Językowe w U. – faktury (...) – 28 sztuk książek o wartości 2.157,19 zł ( k.167)

- P. G. - 5 sztuk książek o wartości około 270 zł (k.169)

- Ł. W. – 10 sztuk książek o wartości 699,41 zł ( k.170)

- (...) faktura (...) - 42 sztuki książek o wartości 2.819,94 zł

- (...) w W. - faktura (...) - 183 sztuki książek o wartości 8.929,38 zł ( k.160)

- sprzedaż detaliczna- paragon P./ (...) – 53 sztuki książek o wartości 2.454,41 zł ( k.187)

(łącznie 715 książek).

Sprzedaż w księgarni nie była przypisywana do zindywidualizowanego pracownika, fakturowanie największym zamówień zajmował się kierownik księgarni.

dowody:

- dokumentacja z systemów S. i (...) (...), faktury – k. 140-172, 186-188

- zeznania świadka B. K.- protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. ( od 02:51:51 do 04:22:42)- k. 86v-89v

- zeznania świadka M. C. – protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. (od 04:25:32 do 06:00:18) – k. 89v-92v

- przesłuchanie powoda J. N. – protokół elektroniczny z dnia 13 maja 2022 r. (od 01:11:12 do 03:03:31) -k. 200-204

w

Sprzedaż asortymentu na rzecz szkoły w L. ( woj. (...)) – faktura (...) na 59 sztuk książek o wartości 3.989,50 zł, dokonana została dzięki staraniom w 2021 r. Koordynatora regionalnego D. S.. W 2020r. tym klientem zajmował się powód.

dowód

- dokumentacja z systemu S. i (...) (...), faktura – k. 143-148

A. S. (1) działający w K. na tożsamym co powód stanowisku (...) Kierownika (...) zdaniem pozwanego zanotował w okresie od stycznia 2021 r. do grudnia 2021 r. następujące wyniki:

1)  ilość wystawionych faktur – 2 363 o wartości 121.868,67 zł

2)  ilość wystawionych paragonów – 145 o wartości 6.105,86 zł

J. N. zdaniem pozwanego zanotował w okresie od stycznia 2021 r. do grudnia 2021 r. następujące wyniki:

1)  ilość wystawionych faktur – 1.827 o wartości 84.772,49 zł

2)  ilość wystawionych paragonów – 152 o wartości 9.399,93 zł

Wartość niedoliczonych sprzedaży z 7 faktur, które zostały wystawione z uwagi na działalność powoda z 7 faktur wynosiła dodatkowe 22.198,47 zł, a z 3 paragonów 3.423,82 zł.

dowód:

- wydruk sprzedaży ogółem w okresie od 1 stycznia do 12 października 2021 r. – k. 45

- wydruk danych sprzedaży za rok 2021 r. – k. 207

- dokumentacja z systemów S. i (...) (...), faktury – k. 140-172, 186-188

- zeznania świadka K. S. – protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. ( od 00:47:53 do 02:46:34) – k. 82v-86

- zeznania świadka B. K.- protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. ( od 02:51:51 do 04:22:42)- k. 86v-89

- zeznania świadka M. C. – protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. (od 04:25:32 do 06:00:18) – k. 89v-92v

- przesłuchanie powoda J. N. – protokół elektroniczny z dnia 13 maja 2022 r. (od 01:11:12 do 03:03:31) -k. 200-204

W okresie pracy powoda w 2021 r. zanotowano wynik sprzedaży po loginie powoda w wysokości 330.098,34 zł brutto.

dowód:

- zestawienie – k. 217

Przychody ze sprzedaży netto za 2019 r. wyniosły w spółce 83.007.286,52 zł, za 2020 r. wyniosły 72.618.337,74 zł. Zysk netto spółki w 2019 r. wynosił 2.526.799,54 zł, w 2020 r. 1.543.972,04 zł. Z uwagi na powyższe spadki, spółka dokonała reorganizacji sieci sprzedaży hurtowej i detalicznej (likwidacja nierentownych punktów) oraz rozwoju sprzedaży za pośrednictwem innych kanałów dystrybucji ( głownie platformy sklepu internetowego).

dowód:

- wydruk danych nt. sprzedaży internetowej – k. 125

- zeznania świadka M. C. – protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. (od 04:25:32 do 06:00:18) – k. 89v-92v

- przesłuchanie za pozwanego J. J. – protokół elektroniczny z dnia 13 maja 2022 r. (od 00:38:39 do 00:58:22) – k. 199-199v

Spółka uzyskała dofinansowanie ze środków (...) na wynagrodzenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym oraz składek na ubezpieczenie społeczne należnych od pracodawcy w kwocie 544.332,15 zł, a także subwencję finansową w ramach P. (...) (...) Funduszu (...) w kwocie 3.320.000,00 zł.

dowody:

- sprawozdanie zarządu za 2020 r. – k. 67-72

- protokół zgromadzenia wspólników – k. 73-77

- wydruk informacji o udzielonej pomocy publicznej – k. 134

Pismem z dnia 26 października 2021 r., doręczonym powodowi 28 października 2021 r. pracodawca złożył oświadczenie o wypowiedzeniu powodowi umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia tj. do 31 stycznia 2022 r. Jako przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę wskazano niespełnianie przez powoda oczekiwań pracodawcy, co do osoby zatrudnionej w charakterze (...) Koordynatora (...) z uwagi na to, że:

1.  jakość pracy pracownika, jak również zaangażowania w powierzone obowiązki były całkowicie niezadowalające, pracodawca oczekiwał od pracownika działań na rzecz księgarni w T., które poprawiłyby sytuację ekonomiczną tej księgarni- tymczasem księgarnia w T. w ubiegłym roku osiągnęła trzydziestosześcioprocentowy spadek sprzedaży (co jest wytłumaczalne wobec pandemii skutkującej nauką zdalną w szkołach i na uczelniach pracujących zdalnie w całym sezonie sprzedażowym), a w tym roku odnotowała dalszy dziesięcioprocentowy spadek obrotu, mimo, że studenci wrócili na uczelnie, a szkoły są cały czas otwarte;

2.  praca pracownika nie przynosiła żadnych korzystnych dla spółki efektów, w szczególności nie powodowała uzyskiwania przez spółkę oczekiwanych przychodów, ani poziomu sprzedaży; wypracowana sprzedaż roczna pracownika jest trzykrotnie niższa od średniej wszystkich osób zatrudnionych z podobnym, jak pracownika charakterze ( średni wynik wszystkich pracowników zatrudnionych w analogicznym charakterze: obrót 229 tyś. zł i 64 tyś. marża; wynik pracownika: obrót 73 tyś. zł i marża 23 tyś. zł);

3.  pracownik nie prezentował żadnej przekonywującej koncepcji wykonywania powierzonej pracy, pomimo, że – zdaniem pracodawcy- pracownik miał ku temu predyspozycje i przygotowanie oraz stworzone przez pracodawcę odpowiednie warunki; oceniając pracę pracownika, pracodawca wziął pod uwagę to, że pracownik jest z wykształcenia anglistą, co umożliwiało lepszy kontakt z klientem językowym, pracownik jest na rynku od lat, przez co zna rynek i ofertę klientów oraz ich oczekiwania, ma doświadczenie w tej pracy, a księgarnia, w której pracował pracownik ma doskonałe położenie i jest najładniejszą placówką, ze wszystkich księgarni spółki.

dowód:

- wypowiedzenie umowy – k. 6

Po wypowiedzeniu umowy o pracę powodowi w księgarni zatrudniony pozostał kierownik księgarni (była to nowa osoba z uwagi na rezygnację poprzedniego kierownika) oraz księgarz, który przejął całooetatowo obowiązki powoda, w tym kontakt z klientem – A. S. (2). W okresie od 1 do 13 grudnia 2021 r. w porównaniu do okresu 1-13 grudnia 2020 r. w księgarni zanotowano wzrost obrotów o 59%. Aktualnie sprzedaż w księgarni w T. wzrosła w porównaniu z analogicznym okresem od 1 stycznia do 15 marca lat 2021 i 2022 o 33 %. W tym czasie w szkołach prowadzona była w większości nauka stacjonarna.

dowód:

- umowa o pracę A. S. (2)- k. 119

- stan zatrudnienia od stycznia 2021 r. do nadal – k. 119

– zmiana wyników księgarni – k. 124

- wydruk informacji o obrotach w grudniu 2020 i 2021 – k. 139

- zeznania świadka K. S. – protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. ( od 00:47:53 do 02:46:34) – k. 82v-86)

- zeznania świadka B. K.- protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. ( od 02:51:51 do 04:22:42)- k. 86v-89v

- zeznani świadka M. C. – protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. (od 04:25:32 do 06:00:18) – k. 89v-92v

- przesłuchanie za pozwanego J. J. – protokół elektroniczny z dnia 13 maja 2022 r. (od 00:38:39 do 00:58:22) – k. 199-199v

Wypowiedzenia umów o pracę w tożsamym co powód czasie otrzymało jeszcze dwóch pracowników A. S. (1) i M. K.. W treści wypowiedzeń powołano się na niezaspokojone oczekiwania co do zwiększenia ilości klientów- szkół i poziomu sprzedaży. Za przyczynę wypowiedzeń umów wskazano na likwidację stanowisk pracy i przyznano odprawę. Wcześniej zwolniony został jeszcze pracownik T., ale przyczyną tego były złe wyniki sprzedaży, a nie likwidacja stanowiska pracy.

dowód:

- wypowiedzenie umowy o pracę A. S. (1) – k. 114-115

- wypowiedzenie umowy M. K. – k. 116-117

- stan zatrudnienia w K. – k. 120

- stan zatrudnienia we W. – k. 121

- zeznania świadka B. K.- protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. ( od 02:51:51 do 04:22:42)- k. 86v-89v

- zeznani świadka M. C. – protokół elektroniczny z dnia 18 marca 2022 r. (od 04:25:32 do 06:00:18) – k. 89v-92v

- przesłuchanie powoda J. N. – protokół elektroniczny z dnia 13 maja 2022 r. (od 01:11:12 do 03:03:31) -k. 200-204

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie ustalony został na podstawie przedłożonej przez strony szerokiej dokumentacji, zeznań świadków i przesłuchania stron.

Sąd dokonał swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodowej złożonej dokumentacji, według swego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego ( art. 233 k.p.c.).

Oceniono, że załączone przez pozwanego zestawieniom danych sprzedażowych i dokonywane przez pozwanego porównania w formach tabelarycznych co do wyników księgarni w T., wyników samego J. N. i A. S. (1), nie można dać wiary , z uwagi na niepokrywające się, przeczące sobie dane, o czym w dalszej części uzasadnienia.

Ponadto pozwany mimo zobowiązania sądu do podania sprzedaży wartościowo oraz co do ilości książek przez powoda i A. S. (1), nie przedstawił danych w zakresie ilości sprzedaży książek czym uniemożliwił kompletną weryfikację rzeczywistych wyników sprzedaży pracowników na tych samych stanowiskach ( k.207, 204-204v). Sąd kierując to zobowiązanie miał na uwadze, że uprzednio pozwany podał ilość sprzedaży wartościowo i książek ( k.45) Ustalono ,że sprzedaż dla klientów powoda mogła być także na paragony zatem należało ustalić powyższe ponownie kompleksowo.

Powód złożył dokumentację źródłową ( faktury, wydruki z systemu). W oparciu o takie dokumenty , zeznania powoda oraz sprzeczności w dokumentacji pozwanego oceniono ,że nie wszystkie transakcje, które były dokonane przy udziale powoda zostały odnotowane. Mając na uwadze daty i opis kontaktów powoda z klientami z systemu (...) oraz daty faktur sąd uznał za przekonujące , że na jego koncie nie były zapisywane wszystkie transakcje, do których doszło dzięki jego pracy.

Świadkowie pozwanego w swoich zeznaniach wskazywali różne osoby, które miały informować powoda o wynikach , obowiązkach, działaniu systemu. Świadek S. podał ,że przełożeni powinni informować osoby o planach sprzedaży ( k.84v) On z powodem nie rozmawiał. Nie rozmawiała z powodem także o wynikach i planach sprzedaży ani prezes pozwanej ani B. K. ( k.88v), ani M. C.. B. K. podała ,że powód na pewno rozmawiał z M. C., a ta podała że kierownika i powoda informowała B. K.( k.91v)

Świadkowie oceniali w trakcie składania zeznań działalność powoda negatywnie, bacząc na jego wyniki sprzedażowe wynikające z programu S.. Podkreślić trzeba, że żaden ze świadków wprost jednak nie wskazał, że rozmawiał z powodem o złej ocenie jego pracy, nierealizowaniu planów sprzedaży, niskich wynikach sprzedażowych, konieczności wpisywania w systemie sprzedaży na jego konto i konsekwencji nieczynienia tego. Należało mieć na uwadze ,że to nie za brak wpisywania handlowca do systemu powód został zwolniony, lecz za wyniki sprzedaży. Rysuje się tu taki związek ,że przy kwestionowaniu prawidłowości wyników należało ocenić czy dane podane przez pozwaną w oparciu system były rzetelne oraz czy można było uwzględnić także transakcje co do których powód nie odnotował siebie w systemie jako odpowiedzialnego za sprzedaż.

Strona pozwana oceniała ,że zawarcie z powodem nowej umowy był to ukłon dla powoda ,że dalej będzie zatrudniony mimo zastrzeżeń do jego pracy . Sąd nie dał temu wiary, skoro zawarto z powodem umowę na czas nieokreślony. Zdaniem sądu problemy ze sprzedażą były w 2020r. i dotyczyły całej spółki. Dlatego w 2021r. pozwana chciała zwiększyć sprzedaż. Stworzenie nowych stanowisk miało to umożliwić i jak wynika z zeznań świadka B. K. w 2021r.:” nie było w 2020r. typowej pracy promowania podręczników , nie wchodziły nowe podręczniki z wydawnictwa (...), prawdopodobnie zmieniono stanowisko na koordynatora do spraw sprzedaży aby kłaść większy nacisk na sprzedaż”. ( k.87) Przełożeni nie informowali powoda o zastrzeżeniach do jego pracy.( k.92)

O przyczynie zawarcia umowy na nowym stanowisku nie rozmawiała z powodem B. K. ( k.87) B. C. zeznała ,że powód deklarował zwiększoną liczbę klientów. Świadek B. K. zeznała „byliśmy pewni ,że powód sobie świetnie poradzi”.( k.88) Z wypowiedzenia umowy A. S. (1) wynika wprost ,że była koncepcja utworzenia takiego stanowiska aby zwiększyć sprzedaż. ( k.114)

Przesłuchiwana za pozwanego J. J. powoływała się na dane sprzedażowe wynikające z załączonej do akt dokumentacji i starała się wyjaśnić dlaczego powód został zwolniony z pracy, nisko oceniając wykonywanie przez niego obowiązków. Jej oświadczenia, nie mogły stanowić całościowo wartościowego dowodu, ponieważ oparte były na danych, których sąd nie zaakceptował jako wiarygodne. Co ważne, J. J. nigdy nie miała bezpośredniego kontaktu z powodem, nie rozmawiała z nim, wobec czego nie można było uznać za prawdziwych tych twierdzeń, w których wskazywała ona, że powód zapewniał o tym, że znajdzie klientów i poprawi wyniki.

Za wiarygodne i logiczne uznano oświadczenia powoda złożone w toku jego przesłuchania co do charakteru jego pracy, który zmienił się na przestrzeni 2019-2021 roku. Wskazał na to w jaki sposób przebiegał proces pozyskiwania klienta, jakie czynności wykonywał co było zbieżne z czynnościami wpisanymi do systemu (...) - (...).

W niniejszym sporze zasadniczą kwestią była ocena czy przyczyny wypowiedzenia umowy powodowi przez pozwanego były uzasadnione. Zasygnalizować trzeba, że rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem jest jednym ze zwykłych sposobów rozwiązania stosunku pracy, jednakże nie może wynikać z błędnych czy arbitralnych ocen. Podkreśla się, że uznanie wypowiedzenia umowy za zwykły sposób rozwiązania stosunku pracy nie oznacza przyzwolenia na arbitralne, dowolne, nieuzasadnione lub sprzeczne z zasadami współżycia społecznego wypowiedzenie umowy o pracę. Ocena, czy dana przyczyna uzasadnia wypowiedzenie nie może przy tym ograniczać się do oceny wyizolowanego zdarzenia lub zachowania. Zasadność wypowiedzenia umowy o pracę powinna być bowiem rozważana z uwzględnieniem potrzeb pracodawcy i z poszanowaniem interesów pracownika sumiennie i starannie wykonującego obowiązki pracownicze (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2016 r. sygn. I PK 155/15 i powołane w nim orzecznictwo).

Zgodnie z zawartą w art. 6 k.c. regułą rozkładu ciężaru dowodu, w razie sporu co do istnienia przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę i jej zasadności obowiązek wykazania owej przyczyny spoczywa na pracodawcy, który podając pracownikowi określony powód rozwiązania stosunku zatrudnienia w tym trybie, z przytoczonych w pisemnym oświadczeniu woli faktów wywodzi skutki prawne. Natomiast pracownika obciąża dowód, iż przyczyna ta jest nieprawdziwa albo nie stanowi dostatecznego usprawiedliwienia dla decyzji o zwolnieniu z pracy bądź też wypowiedzenie umowy narusza zasady współżycia społecznego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 września 1977 r. I PRN 17/77, PiZS 1978 nr 5, s. 70).

Przechodząc do rozważań nt. zasadności wniesionego powództwa, w pierwszej kolejności wskazać trzeba, że zgodnie z art. 30§4 k.p. pracodawca wypowiadając umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony (a więc taką, na podstawie której zatrudniony był powód) powinien wskazać przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy. Sprostanie przez pracodawcę wymaganiom określonym w art. 30 § 4 k.p. polega na wskazaniu przyczyny wypowiedzenia w sposób jasny, zrozumiały i dostatecznie konkretny. Dopuszczalne są różne sposoby określenia tej przyczyny, jednakże z oświadczenia pracodawcy powinno wynikać w sposób niebudzący wątpliwości, co jest istotą zarzutu stawianego pracownikowi, gdyż to on ma wiedzieć i rozumieć, z jakiego powodu pracodawca dokonuje wypowiedzenia. Naruszenie art. 30 § 4 k.p. zachodzi wówczas, gdy pracodawca w ogóle nie wskazuje przyczyny wypowiedzenia lub gdy jest ona niedostatecznie konkretna, a przez to niezrozumiała dla pracownika i nieweryfikowalna. Przyjmuje się również, że nieprecyzyjne wskazanie przez pracodawcę przyczyny wypowiedzenia nie narusza art. 30 § 4 k.p., jeżeli w okolicznościach danej sprawy, z uwzględnieniem informacji podanych pracownikowi przez pracodawcę w inny sposób, stanowi to dostateczne sprecyzowanie tej przyczyny (tak SN w wyroku z dnia 20 stycznia 2015 r. sygn. akt I PK 140/14). Wymaganie konkretności może być spełnione poprzez wskazanie kategorii zdarzeń, jeżeli z okoliczności wynika, że szczegółowe motywy wypowiedzenia są pracownikowi znane.

W ocenie sądu złożone powodowi oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę było konkretne lecz nie odzwierciedlało faktycznych zarzutów pozwanego co do stanowiska powoda i wykonywanych obowiązków. W oświadczeniu podano przyczyny , których części w toku postępowania pozwany faktycznie nie potwierdzał lub interpretował inaczej, mianowicie co do zaangażowania powoda w swoją pracę, wyników pracy i jakości pracy.

Pierwszą przyczyną, na której oparł się pozwany w swoim oświadczeniu było zarzucenie powodowi, że jakość jego pracy i zaangażowanie w powierzone obowiązki są niezadowalające, w porównaniu z oczekiwaniami pracodawcy co do działań na rzecz księgarni, które poprawiłyby jej sytuację ekonomiczną. Pracodawca podał, że księgarnia w T. w 2020 r. odnotowała 36% spadek sprzedaży ( co wytłumaczalne było pandemią), a w roku 2021 r. odnotowała dalszy dziesięcioprocentowy spadek obrotu, mimo, że studenci wrócili na uczelnie, a szkoły były cały czas otwarte.

Zdaniem sądu pozwany błędnie założył nieprawidłowe zaangażowanie i jakość pracy powoda w powierzone obowiązki. Powód był zaangażowany w pracę na rzecz księgarni, co wynika z przedłożonego przez niego zestawienia czynności w programie (...) (...), w którym widnieje szereg codziennych czynionych przez niego w 2021 r. aktywności na rzecz zwiększenia sprzedaży książek. Powód z zaangażowaniem wykonywał także pracę księgarza. Faktycznie więc to nie zaangażowanie, a wyniki pracy były brane pod uwagę przez pozwanego.

Dalej sąd miał na uwadze, że świadkowie M. C. i B. K.- przełożone powoda, zgodnie twierdziły, że nie było zarzutów co do pracy powoda w tej części, w której wykonywał on obowiązki księgarza. Zatem wskazanie także w toku procesu, że wypowiedzenie nie dotyczyło pracy księgarza tylko części obowiązków powoda związanej z kontaktem z klientami nie odzwierciedla prawidłowo przyczyny wypowiedzenia, która jak wynika z jej treści odnosiła się do całokształtu pracy powoda.

Sąd zgadza się ,że powód jako (...) Koordynator (...) w całym rejonie (...)- (...), miał duży wpływ na realne wyniki sprzedaży. Zdaniem sądu, na powoda nie można było jednak przerzucać ryzyka prowadzonej działalności gospodarczej. Nie ma wątpliwości, że w księgarni pracował jeszcze kierownik księgarni, a także dodatkowa osoba księgarza ( w ½ etatu). Na pełne wyniki księgarni , które podał pozwany w wypowiedzeniu mieli wpływ zarówno klienci pozyskani przez powoda i kierownika powoda oraz przychodzący z tzw. ulicy.

Sąd miał na uwadze okoliczności jakie miały miejsce w kraju w 2020 i 2021 r. , związane z pandemią koronawirusa, realnie wpłynęły na branżę, którą zajmuje się pozwany. Przez pierwsze 5 miesięcy roku 2021 r., nauka w szkołach podstawowych i średnich odbywała się w trybie zdalnym , okresowo stacjonarnie lub hybrydowo dla klas 1-3 , a powód na zajmowanym stanowisku dopiero w 2021r. rozpoczął pracę i w związku z tym musiał budować swoją pozycję, co było mogło utrudnione. Wcześniejsze okresy zatrudnienia u pozwanej wiązały się z innymi stanowiskami i innym rodzajem obowiązków. Podczas pierwszego zatrudnienia w latach 2010-2012 powód pracował jako przedstawiciel handlowy i obsługiwał księgarnię w B..

Za nieuzasadnioną uznano również tę przyczynę wypowiedzenia umowy, w której pracodawca zarzucił powodowi, że jego praca nie przynosi żadnych korzystnych dla spółki efektów, w szczególności nie powoduje uzyskania przez spółkę oczekiwanych przychodów, ani poziomu sprzedaży. Pracodawca zarzucił powodowi, że wypracowana przez niego sprzedaż roczna jest trzykrotnie niższa od średniej wszystkich osób zatrudnionych w podobnym jak powód charakterze ( średni wynik pracowników zatrudnionych w analogicznym charakterze: obrót 229 tyś. zł i 64 tyś. marża, a wynik powoda 73 tyś. zł i 23 tyś. marża). Nieprawidłowe było porównywanie powoda w wypowiedzeniu do pracowników zatrudnionych na innych stanowiskach. Stanowisko tj. (...) Koordynatora ds. (...) znacząco różniło się od stanowiska (...) Koordynatora (...) i opierało się przede wszystkim na promocji oferty wydawnictwa (...) dla szkół. W czasie gdy stanowisko (...) Koordynatora ds. (...) zajmował powód pozwana miała inne oczekiwania . Jak ustalono rok 2020r był rokiem promocyjnym, były nowe podręczniki , koordynatorzy do spraw rynku nie byli rozliczni ze sprzedaży ( k.88). Dlatego w ocenie sądu ewentualne porównania mogły dotyczyć tylko powoda i A. S. (1) zatrudnionego na tożsamym stanowisku.

Dokonanie takiego porównania należy poprzedzić wskazaniem, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że pracodawca ma prawo zasadnie wypowiedzieć umowę o pracę pracownikowi zajmującemu samodzielne stanowisko w sytuacji, w której (chociażby z przyczyn niezawinionych) nie osiąga on właściwych wyników pracy. Pracodawca, któremu bez wątpienia przysługuje prawo doboru pracowników w sposób zapewniający najlepsze wykonywania zadań, może bowiem zasadnie przewidywać, że zatrudnienie innego pracownika pozwoli mu na osiąganie lepszych efektów pracy ( zob. wyrok SN z 20 stycznia 2014 r. sygn. II PK 116/13). Jeżeli pracodawca wskazuje w wypowiedzeniu umowy o pracę, zawartej na czas nieokreślony, przyczyny dotyczące nieosiągnięcia zakładanych efektów pracy pracownika, to zasadność wypowiedzenia (przyczyn) musi być zawsze oceniana poprzez kryterium sposobu wywiązywania się pracownika z jego obowiązków. Pracodawcy przysługuje prawo doboru pracowników w sposób zapewniający najlepsze wykonywanie zadań, wobec czego może słusznie przewidywać, że zatrudnienie innego pracownika (w miejsce zwolnionego) pozwoli mu na osiąganie lepszych efektów pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2014 r., sygn. II PK 116/13, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2017 r. sygn. III PK 94/16). Prezentowany jest dodatkowo pogląd, że wprawdzie umowę o pracę zalicza się do umów starannego działania, jednak nie oznacza to, że ocena starannego wykonywania obowiązków pracowniczych odbywa się bez względu na wyniki (efekty) świadczonej pracy. Pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę pracownikowi, który nie osiąga wyników pracy porównywalnych z wynikami pracy innych pracowników zatrudnionych na tych samych stanowiskach, choćby nie było w tym zawinienia, niestaranności lub niesumienności pracownika.

Mając to na uwadze Sąd porównywał wyniki powoda i A. S. (1) .

W oparciu o tabele przedstawione przez pozwanego wyniki powoda znacznie odbiegały od wyników A. S. (1). Przy uwzględnieniu sprzedaży powoda , której nie odnotował jako dokonanej w związku z jego działaniami, to wyniki obu pracowników były zbliżone. J. N. zdaniem pozwanego zanotował w okresie od stycznia 2021 r. do grudnia 2021 r. następujące wyniki:

3)  ilość wystawionych faktur – 1.827 o wartości 84.772,49 zł

4)  ilość wystawionych paragonów – 152 o wartości 9.399,93 zł

Wartość niedoliczonych sprzedaży z 7 faktur, które zostały wystawione z uwagi na działalność powoda z 7 faktur wynosiła dodatkowe 22.198,47 zł, a z 3 paragonów 3.423,82 zł.

Transakcje, w których pośredniczył, a które nie zostały zapisane na jego konto, na które powołał się w swoim piśmie tj. dotyczyły :

- Zespołu Szkół w L. – faktura (...) na 25 sztuk książek o wartości 920,79 zł

- (...) przy Zespole Szkół w G. (...) L.- 270 sztuk książek o wartości 13.350,98 zł – faktury (...)

- (...) w B. – faktura (...)- 40 sztuk książek o wartości 2.949,57 zł

- (...) Językowe w U. – faktury (...) – 28 sztuk książek o wartości 2.157,19 zł

- P. G. - 5 sztuk książek o wartości około 270 zł

- Ł. W. – 10 sztuk książek o wartości 699,41 zł

- (...) faktura (...) - 42 sztuki książek o wartości 2.819,94 zł

- (...) w W. - faktura (...) - 183 sztuki książek o wartości 8.929,38 zł

- sprzedaż detaliczna- paragon P./ (...) – 53 sztuki książek o wartości 2.454,41 zł.

Z załączonych przed powoda dokumentów ( w tym informacji z systemu (...) (...), w której notował codzienne działania, jak też z prowadzonego zestawienia wszystkich ewentualnych kontrahentów) wynika, że to on nawiązywał kontakty z wyżej wymienionymi klientami, ubiegał o ich zainteresowanie, promował towary, daty faktur korespondowały z podejmowanymi działaniami powoda, a mimo to sprzedaż nie została wpisana na jego konto.

W porównaniu sprzedaży ogółem w okresie 1 stycznia -12 października 2021 r. pozwany podał że powód wystawił 79 dokumentów i sprzedał 1.296 książek, zaś A. S. (1) 147 dokumentów i sprzedał 2.246 książek. W tym porównaniu, to A. S. (1) osiągnął lepsze rezultaty. Z zestawienia przedstawionego przez pozwanego (k. 217), obrazującego również obrót netto pracowników wynika, że w całym roku 2021 r. ( a wiec także i w okresie wypowiedzenia) J. N. wystawił 1.979 dokumentów, w tym 1.827 faktur na kwotę 84.772,49 zł i 152 paragony na kwotę 9.399,93 zł (łącznie 94.172,42 zł), zaś A. S. (1) 2.466 dokumentów, w tym 2.363 faktury na kwotę 121.868,67 zł i 145 paragonów na kwotę 6.105,86 zł ( łącznie 127,974,53 zł ). Z tego zestawienia również wynika, że wyniki A. S. (1) są lepsze, jednakże, zgodnie z wyżej uczynionymi uwagami, po odnotowaniu na rzecz powoda faktur ( w liczbie 7) i paragonów (w liczbie 3) o łącznej wartości wynikającej z faktur 22.198,47 zł, a z 3 paragonów 3.423,82 zł, powód osiągnął obrót netto na kwotę 119.794, 11 zł,

Wyniki powoda od pracownika A. S. mogły być niższe przez to, że w okresie urlopowym od 28 czerwca 2021 r. do 15 lipca 2021 r. zastępował kierownika księgarni, a od 16 lipca 2021 r. przez około 2-3 tygodnie przebywał na urlopie, a więc łącznie przez około miesiąc czasu doznał ograniczeń w możliwości sprzedaży towarów. Pozwany nie zasygnalizował by takie ograniczenia miały również miejsce po stronie A. S. (1). Powód dodatkowo w czerwcu 2021 r. został oddelegowany do pomocy we wdrożeniu się do pracy księgarza A. S. (4), co również istotnie wpłynęło na czas, w którym mógł pozyskiwać klientów.

Trzeba jednak podkreślić ,iż zdaniem sądu nie można były przyjąć w sposób pewny , że dane podane przez pozwanego były prawidłowe, gdyż składane tabele były wzajemnie sprzeczne. Nie było zatem możliwe przyjęcie zasadności wypowiedzenia umowy o pracę w zakresie ilości sprzedaży wypracowanej przez powoda. Wyjaśniając to stanowisko należy wskazać ,że na k. 123 przedstawiony został wykaz ilości wystawionych w księgarni dokumentów ( paragonów/ faktur) wskazano , że w miesiącu wrześniu, a więc miesiącu szczytu popytu na książki, powód wystawił 35% dokumentów, księgarz A. S. (2) 46% dokumentów, a kierownik księgarni 18 % dokumentów. Dane przywołane w tym dokumencie są sprzeczne z danymi, które widnieją na wydruku przedstawionym przez pozwanego w piśmie z 19 maja 2022 r. ( k.207) Z zestawienia dołączonego do pisma z 19 maja 2022 r. wynika, że we wrześniu 2021 r. powód wystawił 704 dokumenty( faktury i paragony) , obliczając zaś proporcję do całkowitej ilości wystawionych dokumentów, na które powołuje się pozwany na karcie 123, wynika, że powód musiałby wystawić ich 834 (35% z 2358 wystawionych we wrześniu ( k.123).

Dalej pozwany w zestawieniu -załączniku do pisma z dnia 19 maja 2022r. podał ,że w styczniu 2021 po stronie powoda nie było żadnej sprzedaży ( k.207) co jest sprzeczne z wydrukiem zestawienia sprzedażowego z k.217 dołączonym do pisma powoda z dnia 29 maja 2022r. Podobna sytuacja dotyczy miesiąca lutego 2021r. Nie jest dla sądu wiarygodne i zgodne z doświadczeniem życiowym aby powód nie wystawił żadnych paragonów w okresie od stycznia do sierpnia 2021r.( k.207) a to wynika z tabeli pozwanego, skoro co najmniej dwa dni w tygodniu powód pracował w księgarni.

Według zestawienia pozwanego dołączonego do pisma z dnia 3 lutego 2022r. ( k.45) powód miał w okresie od 1 stycznia 2021r. do 12 października 2021r. wystawić 79 dokumentów, a A. S. (1) 147 dokumentów. To zestawienie jest sprzeczne z zestawieniem dołączonym do pisma pozwanego z dnia 19 maja 2022r. ( k.207) , gdzie obaj pracownicy jak wynika z nowego zestawienia wystawili w tym okresie ponad tysiąc dokumentów. Dalsze niezgodności zestawień pozwanego prawidłowo zostały wypunktowane w piśmie powoda z 29 maja 2022r.( k.211)

Te rozbieżności, powodują, że niewiadomą pozostała faktyczna sprzedaż jakiej dokonał powód. Nie może sąd ocenić czy ostatnie zestawienie pozwanej ( k.207) także jest prawidłowe mając na uwadze, że sprzedaż po loginie powoda w okresie od 1.01.2021 do 29.10.2021r. w wydruku złożonym przez powoda wyniosła 330.098,34zł( k.217).

Zrozumiałym jest, że pozwany jako pracodawca posiadał uprawnienie do doboru pracowników wedle swoich zapatrywań i potrzeb, jak jednak wskazano w orzecznictwie przytoczonym powyżej, dokonywanie w tym celu zwolnień w trybie arbitralnym, nieuzasadnionym, nie może zasługiwać na ochronę prawną. Zgromadzony materiał dowodowy nie pozwalał na ocenę aby powód wykonywał swoje obowiązki gorzej niż A. S. (1) i faktycznie miał gorsze wyniki. A. S. (1) pozwany nie zwolnił z uwagi na niewłaściwe wykonywanie zadań, a z uwagi na nierentowność stanowiska pracy. W toku postępowania pozwany nie wykazał , że powód zdawał sobie sprawę z obowiązujących go planów sprzedaży i niezadowolenia pozwanego z wyników jego pracy, docierały do niego jedynie sygnały by podejmował starania o znalezienie jak największej liczby klientów.

Pozwana podnosiła także ,że wyniki sprzedaży księgarni w T. w 2022r. poprawiły się. Mając na uwadze ,że powód wykonywał pracę do 31 stycznia 2022r. brak dowodów na to, by poprawa nastąpiła w efekcie działań A. S. (2), czy też zostało wypracowane wcześniej i w okresie wypowiedzenia przez powoda. Porównanie pierwszego kwartału lat 2021r. i 2022r. nie jest miarodajne gdyż praca była wykonywana w innych warunkach. W miesiącach od stycznia do marca 2022r. nauka odbywała stacjonarnie a w 2021r. zdalnie.

Podkreślić należy jednak, że wbrew twierdzeniom powoda, stanowisko pracy które zajmował nie zostało zlikwidowane. Pozwany wykazał, że obowiązki powoda zarówno w zakresie promocji pozwanego jak i stacjonarnej sprzedaży w księgarni przejęła w pełnym wymiarze A. S. (2). Z przedłożonych przez pozwanego dokumentów, jak też zeznań świadków wynika, że A. S. (2) wraz z rozwiązaniem umowy o pracę na stanowisku księgarza, w okresie zbieżnym z zakończeniem okresu wypowiedzenia powoda, otrzymała propozycję przejęcia obowiązków powoda i w oparciu o nowa umowę o pracę zajęła stanowisko , które uprzednio zajmował powód .

Odnosząc się do trzeciej przesłanki wskazanej w wypowiedzeniu umowy, w której pozwany twierdził, że powód nie prezentuje żadnej przekonującej koncepcji wykonywania powierzonej pracy, pomimo posiadanych predyspozycji, przygotowania i odpowiednich warunków pracy, to należy wskazać, że zobowiązanie powoda do przedstawiania szczegółowej koncepcji pracy nie istniało, nie wynikało zarówno z poleceń słownych przełożonych, jak też z zakresu obowiązków powoda. Owszem od pracownika zajmującego w zasadzie samodzielne stanowisko, można oczekiwać, że ma pewien pomysł na pracę , jednak z materiału dowodowego nie wynika by tworzeniem precyzyjnych koncepcji pracy powód miał być obciążony czy zobowiązany.

To pozwana posiadała program Rep-net , w którym powód miał zaznaczać swoje czynności, co czynił. Zakres czynności które miał wykonywać powód, został szczegółowo wskazany w pisemnym zakresie obowiązków powoda.

Reasumując, wypowiedzenie powodowi umowy o pracę należało uznać za niezasadne, a roszczenia oparte na art. 45§1 k.p. w zw. z art. 47 ¹ k.p. za uprawnione. Z tej przyczyny na rzecz powoda od pozwanego należało zasądzić żądaną kwotę 13.500 zł, o czym orzeczono w punkcie I sentencji wyroku.

W myśl art. 477 ² §1 k.p.c. w punkcie II sentencji wyroku, rygorem natychmiastowej wykonalności objęto kwotę jednomiesięcznego wynagrodzenia powoda tj. 4.500 zł.

W punkcie III sentencji wyroku nakazano pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę opłaty od pozwu w wysokości 750 zł, od której uiszczenia powód był zwolniony na mocy ustawy ( art. 96 ust. 1 pkt 4 u.k.s.c. w zw. z art. 113 ust.1 u.k.s.c.)

Sędzia Alina Kordus-Krajewska