Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 lutego 2021 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu w Wydziale IX Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący Sędzia S.O. Aleksandra Nowicka

Protokolant st. sekr. sąd. Magdalena Kaiser

przy udziale Przedstawiciela Naczelnika (...) w T. M. K.

po rozpoznaniu w dniu 4 lutego 2021r.

sprawy Z. K. obwinionego z art. 57§1 kks

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w T. z dnia 23 października 2020r. sygn. akt (...)

I.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

II.  zwalnia oskarżonego z obowiązku uiszczenia opłaty za II instancję, a wydatkami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa;

III.  zasądza od Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w T.) na rzecz adw. L. S. kwotę 516,60 (pięćset szesnaście złotych i sześćdziesiąt groszy) zł brutto tytułem zwrotu nieopłaconych koszty obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym.

IX Ka 616/20

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 23 października 2020 r. wydanym w sprawie (...) przez Sąd Rejonowy w T. Z. K. został uznany winnym popełnienia tego, że będąc podatnikiem podatku dochodowego, wbrew przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uporczywie nie wpłacał na rachunek Naczelnika (...) w T. w terminie ustawowym do dnia 30.04.2018 r. podatku dochodowego od osób fizycznych w wysokości wynikającej z zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w 2017 r. PIT-36, tj. w wysokości 5.533,00 zł,

- tj. wykroczenie skarbowe z art. 57 § 1 kks.

Sąd Rejonowy na podstawie art. 57 § 1 kks orzekł karę 500 złotych grzywny. Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. L. S. kwotę 600 zł powiększoną o stawkę podatku VAT tytułem zwrotu kosztów obrony udzielonej oskarżonemu z urzędu. Zwolnił oskarżonego od obowiązku uiszczenia opłaty a wydatkami poniesionymi od chwili wszczęcia postępowania obciążył Skarb Państwa.

Wyrok ten zaskarżył obrońca oskarżonego w części dotyczącej rozstrzygnięcia o winie Z. K. i karze mu wymierzonej podnosząc zarzuty:

1.  Błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść zapadłego wyroku, a polegający na przyjęciu, że opisane w tezie oskarżenia zachowanie Z. K. stanowiło wykroczenie skarbowe z art. 57 § 1 kks, w sytuacji gdy nie ustalono, że działanie obwinionego było działaniem uporczywym i w związku z tym zawinionym, a z dowodów nie wynika, jakie były przyczyny niezapłacenia tego podatku,

2.  Naruszenie art. 410 kpk poprzez oparcie wyroku na nieujawnionym dowodzie, tj. wyjaśnieniach oskarżonego i ustalenie, że brak zapłaty podatku dochodowego w terminie oskarżony tłumaczył problemami finansowymi wywołanymi przez swoich kontrahentów podczas gdy oskarżony w swojej sprawie nie składał żadnych wyjaśnień;

3.  Naruszenie art. 5 § 2 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks poprzez jego niezastosowanie i nierozstrzygnięcie istniejących w sprawie okoliczności na korzyść oskarżonego.

Konkludując, obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie Z. K. od zarzucanego mu czynu. Nadto, wniósł o zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego okazała się bezzasadna.

Przeprowadzona kontrola instancyjna pozwoliła na stwierdzenie, iż wyprowadzone w środku odwoławczym argumenty nie były słuszne. Skarżący podjął próbę podważenia rozstrzygnięcia Sądu meriti, lecz podnoszone przez niego kwestie rozstrzygnięte przy uwzględnieniu całokształtu zaistniałych w sprawie okoliczności wespół z obowiązującymi normami materialnoprawnymi i procesowymi nie zdezawuowały trafności wniosków zawartych w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia. Apelacja sprowadzała się do polemiki, która przynieść nie mogła oczekiwanego rezultatu. Sąd Okręgowy w całości podziela wywody i analizę tak stanu faktycznego, jak i prawnego przeprowadzone przez Sąd I instancji. Słuszna była końcowa konstatacja tegoż sądu o wyczerpaniu przez Z. K. znamion wykroczenia z art. 57 kks.

Nieskutecznie wywodził autor apelacji, że przypisanie oskarżonemu wykroczenia skarbowego z art. 57 § 1 kks odbyło się w sposób nieuprawniony w świetle zasad rządzących procesem karnym, wskazując na to, że w postępowaniu, które było prowadzone pod jego nieobecność, sąd orzekający poprzestał na dokumentach przedłożonych wraz z aktem oskarżenia, skutkiem czego nie zostały należycie wyjaśnione wszystkie okoliczności istotne z punktu widzenia możliwości dokonania prawnej oceny jego zachowania, polegającego na nieuregulowaniu w terminie należności podatkowych.

Apelujący posnosił, iż niesłusznym było uznanie, że opisane w tezie oskarżenia zachowanie Z. K. stanowiło wykroczenie skarbowe z art. 57 § 1 kks, ponieważ w sprawie nie ustalono, że działanie obwinionego było działaniem uporczywym, a przy tym z dowodów sprawy nie wynika, jaki były przyczyny niezapłacenia omawianego podatku.

Skarżący jednak nie odniósł się w żaden sposób do zrelacjonowanego w uzasadnieniu wyroku rozumowania, które doprowadziło sąd orzekający do wniosku, że zachowanie oskarżonego miało charakter umyślny i cechowało się wymaganą dla bytu wykroczenia z art. 57 kk uporczywością.

Po dokonaniu analizy całokształtu zgromadzonych materiałów, odwołując się do konkretnych okoliczności, wynikających z niezakwestionowanej przez obronę dokumentacji, Sąd I instancji przekonująco wykazał, dlaczego uznać należy, że oskarżony uporczywie uchylał się od zapłaty należności podatkowych. Ocena sądu nie kłóci się w tym zakresie z zasadami doświadczenia życiowego, nie wykazuje błędów logicznych. Z przedłożonych dokumentów faktycznie wynika bowiem, że Z. K., będąc podatnikiem podatku dochodowego, wbrew przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uporczywie nie wpłacał na rachunek Naczelnika (...) w T. w terminie ustawowym do dnia 30.04.2018 r. podatku dochodowego od osób fizycznych.

Brak było w sprawie dowodów, że brak zapłaty należności skarbowych wynikał z okoliczności niezależnych od oskarżonego.

Ani razu Z. K. nie zawiadomił organu o kłopotach finansowych, nie próbował zmodyfikować ciążących na nim zobowiązań, wskazując na brak możliwości wywiązania się obowiązku zapłaty podatku.

Brak zatem w tej sytuacji podstaw do zmiany wyroku zgodnie z wnioskiem skarżącego.

Obrońca oskarżonego podniósł, że Sąd I instancji oparł zaskarżony wyrok na nieujawnionym dowodzie – wyjaśnieniach Z. K., a w konsekwencji ustalenie, iż brak zapłaty podatku dochodowego w terminie oskarżony tłumaczył problemami finansowymi wywołanymi przez swoich kontrahentów, podczas gdy oskarżony w swojej sprawie nie składał żadnych wyjaśnień. Nie jest prawdą, że Sąd meriti oparł wyrok na wyjaśnieniach Z. K., wszak ustalenia faktyczne sprawy – z uwagi na to, że miejsce pobytu obwinionego nie było znane – oparte zostały ba dokumentach urzędowych. Niemniej jednak Sąd Rejonowy w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia zawarł przytoczone przez autora apelacji sformułowanie i to było błędem o charakterze procesowym, który jednak nie miał wpływu na treść zapadłego w sprawie rozstrzygnięcia.

W zakresie zarzutu obrazy art. 5 § 2 kpk przypomnieć należy, że wyrażona w nim zasada in dubio pro reo ma zastosowanie w przypadku zaistnienia w postępowaniu karnym niedających się usunąć wątpliwości. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 3 kwietnia 2012 r. w sprawie o sygn. V KK 335/11 (publ. LEX nr 1163975) wątpliwości te muszą być powzięte przez sąd orzekający, a nie wysuwane przez stronę. Samo bowiem subiektywne przekonanie strony o istnieniu wątpliwości nie przesądza o naruszeniu zasady in dubio pro reo.

W niniejszej sprawie – wbrew temu, co wywodził skarżący – nie zaistniały niedające się usunąć wątpliwości. W ocenie Sądu Odwoławczego, zgromadzone w sprawie dowody pozwoliły na kategoryczne ustalenie, że obwiniony Z. K. dopuścił się zarzuconego mu w akcie oskarżenia czynów zabronionych.

Właściwy jest także wymiar kary orzeczonej wobec Z. K.. Sąd Rejonowy, mając na uwadze kwotę uszczuplonego podatku, trafnie ocenił stopień społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu i stopień jego zawinienia, jak również uwzględnił wszystkie inne okoliczności mające wpływ na wymiar kary oraz dokonał prawidłowej oceny jego możliwości płatniczych.

Sąd odwoławczy nie dopatrzył się w zaskarżonym orzeczeniu żadnych uchybień mogących stanowić bezwzględne przyczyny odwoławcze, będących podstawą do uchylenia wyroku z urzędu, dlatego też został on utrzymany w mocy.

Oskarżony korzystał z obrony udzielonej mu z urzędu, stąd Sąd Odwoławczy na podstawie § 17 ust. 2 pkt 4 i § 4 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2019.18 t.j.) zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata L. S. kwotę 516,60 zł brutto.

Na podstawie art. 113 kks w zw. z art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 634 kpk sąd odwoławczy zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za drugą instancję, obciążając wydatkami postępowania odwoławczego Skarb Państwa, albowiem przemawiała za tym jego sytuacja materialna, w tym obciążenia podatkowe, które musi uiścić.