Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Odwołujący J. K. odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.:

- z dnia 06 lipca 2020 roku odmawiającej mu prawa do zasiłku chorobowego za okres od 30 stycznia 2020 roku do 07 lutego 2020 roku oraz od 10 marca 2020 roku do 31 maja 2020 roku,

- z dnia 08 października 2020 roku odmawiającej mu prawa do zasiłku chorobowego za okres od 01 czerwca 2020 roku do 08 września 2020 roku.

Odwołujący domagał się zmiany zaskarżonych decyzji poprzez przyznanie mu prawa do zasiłku chorobowego za sporny okres. W uzasadnieniu podniósł, że wszystkie składki na ubezpieczenie chorobowe uiścił w terminie.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania. W uzasadnieniu wskazał, że odwołujący nie podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z uwagi na opłacenie składki za miesiąc styczeń 2020 roku po terminie i w zaniżonej wysokości oraz za miesiąc marzec w zaniżonej wysokości. Z art. 14 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie. W niniejszej sprawie ubezpieczenie ustało od 01 stycznia 2020 roku. Organ rentowy powołał się na art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej dalej ustawą zasiłkową, zgodnie z którym ubezpieczony dobrowolnie nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Odwołującemu nie przysługuje prawo do zasiłku chorobowego za okresy wymienione w zaskarżonych decyzjach, bowiem nie upłynął 90 dniowy okres nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Za dzień 08 września 2020 roku organ odmówił prawa do zasiłku, z powołaniem się na art. 8 i art. 9 ust. 1 i 2 ustawy zasiłkowej, bowiem z dniem 07 września 2020 roku odwołujący wykorzystał 182 dniowy okres zasiłkowy.

Wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 23 lutego 2021 roku oddalono odwołania J. K. (k. 40). Od przedmiotowego wyroku odwołujący się złożył apelację, zaskarżając wyrok w całości i wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 4 października 2021 roku w sprawie pod sygn. akt X Ua 16/21 na skutek apelacji J. K. od wyroku Sądu Rejonowego w Chorzowie uchylono zaskarżony wyrok i sprawę przekazano do ponownego rozpoznania (k. 70). W uzasadnieniu do przedmiotowego wyroku Sąd Okręgowy zalecił rozważenie kwestii opłacenia składki po terminie biorąc pod uwagę treść art. 12§ 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacji podatkowej; zbadanie czy zaistniały w niniejszej sprawie kwestie sygnalizowane w powołanych tam orzeczeniach wydanych w związku z art. 18 ust. 9 i 10 ustawy z dnia 13 października 1998 roku (Dz. U. 2022.1009 j.t.) zwanej dalej ustawą systemową oraz analizę sprawy pod kątem skutków wywodzących się z zastosowania regulacji zawartej w art. 17 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. 2021.1133 j.t.), które należałoby odnieść per analogiam do niniejszej sprawy.

Sąd po ponownym przeprowadzeniu postępowania ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

Odwołujący się J. K. jest osobą współpracującą z osobą prowadzącą działalność gospodarczą i został zgłoszony do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Odwołujący był niezdolny do pracy w okresie od 30 stycznia 2020 roku do 07 lutego 2020 roku oraz od 10 marca 2020 roku do 08 września 2020 roku. Z dniem 07 września 2020 roku wykorzystał 182 dniowy okres zasiłkowy. Składka za styczeń 2020 roku została opłacona w dniu 15 lutego 2020 roku za pośrednictwem rachunku bankowego tj. w sobotę. Transakcja została zrealizowana w następnym dniu roboczym 17 lutego 2020 roku w poniedziałek (organ w piśmie z dnia 7 lutego 2022 r. przyznał, że ostatecznym dniem na opłacenie składki był dzień 17 lutego 2020 roku, k.93). Obowiązująca minimalna podstawa za pełny miesiąc styczeń 2020 roku wynosiła 3.136,20 zł, natomiast raport rozliczeniowy ZUS RCA za styczeń 2020 roku został złożony z podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości 2.933,86 zł tj. za 29 dni. Wysokość wpłaty do uiszczenia za styczeń 2020 roku przy tak ustalonej podstawie wymiaru składek w terminie do dnia 17 lutego 2020 roku, już obniżonej o dni niezdolności do pracy w miesiącu styczniu, zgodnie ze wskazaną w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA winna wynosić 2.160,74 zł, natomiast w dniu 17 lutego 2020 roku wpłynęła wpłata w wysokości 1.793,82 zł. Odwołujący się nie zadeklarował podstawy wyższej niż minimalna (fakt bezsporny – organ rentowy wskazał o tym w piśmie z dnia 4 kwietnia 2022 roku, a w piśmie z dnia 11 kwietnia 2022 roku odwołujący się to potwierdził). Kwota stanowiąca podstawę składki została pomniejszona o 202,34 zł z tytułu niezdolności do pracy w dniach 30 i 31 stycznia 2020 roku.

Wpłata w kwocie 1.793,82 zł z dnia 17 lutego 2020 roku została rozliczona w następujący sposób na:

- FUS za okres styczeń 2020 roku w kwocie 1.079,40 zł,

- FUZ za okres styczeń 2020 roku w kwocie 669,73 zł,

- FP za okres styczeń 2020 roku w kwocie 44,69 zł.

Niedopłata za okres styczeń 2020 roku w kwocie 366,92 zł została pokryta częściowo z wpłat z dnia 15 stycznia 2020 roku i 13 marca 2020 roku.

Odwołujący się w dniu 12 kwietnia 2022 roku złożył korektę (...) za listopad 2019 roku w kwocie 1.589,24 zł, dokonał zapłaty w kwocie 2.035,75 zł w dniu 16 grudnia 2019 roku wskutek czego powstała nadpłata w kwocie 446,49 zł, która została rozliczona na:

- Fundusz Ubezpieczeń Społecznych (FUS) w kwocie 333,35 zł za kwiecień 2021 roku,

- Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego (FUZ) w kwocie 43,09 zł za kwiecień 2021 roku,

- FUZ w kwocie 19,33 zł za marzec 2022 roku,

- Fundusz Pracy (FP) w kwocie 50,72 zł za marzec 2022 roku.

Z kolei wpłata w kwocie 2.035,75 zł z dnia 16 grudnia 2019 roku została rozliczona w następujący sposób:

- FUS za okres listopad 2019 roku w kwocie 689,51 zł,

- FUS za okres grudzień 2019 roku w kwocie 215,11 zł,

- FUS za okres kwiecień 2021 roku w kwocie 333,35 zł,

- FUZ za okres listopad 2019 roku w kwocie 684,64 zł,

- FUZ za okres kwiecień 2021 roku w kwocie 43,09 zł,

- FUZ za okres marzec 2022 roku w kwocie 19,33 zł,

- FP za okres luty 2022 roku w kwocie 50,72 zł.

Za miesiąc marzec 2020 r. odwołujący został zwolniony z obowiązku opłacania składek. Kwota zwolnienia została ustalona na podstawie deklaracji złożonej przez płatnika w dniu 15 kwietnia 2020 r. Następnie płatnik skorygował dokumenty rozliczeniowe na wyższą kwotę w dniu 17 lipca 2020 roku (zestawienie należności i zobowiązań za okres od stycznia 2020 r. k. 18-19 akt).

Odwołujący w dniu 06 sierpnia 2020 roku złożył wniosek o przywrócenie terminu płatności składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiące styczeń, luty i marzec 2020 roku. Pismem z dnia 26 października 2020 roku organ rentowy odmówił przywrócenia terminu za wskazane miesiące (k. 17, 115 akt). Odwołujący pouczony o możliwości wystąpienia do organu rentowego o wydanie decyzji o okresach podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, od której przysługuje odwołanie do sądu, nie wnosił o wydanie takiej decyzji.

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie akt sprawy, w szczególności na podstawie raportu rozliczenia zobowiązań płatnika w (...), pisma organu rentowego w sprawie wniosku odwołującego o przywrócenie terminu płatności składek z dnia 26 października 2020 roku, wydruku deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA złożonej przez odwołującego się za styczeń 2020 roku (k.94,112-113), wydruku wpłat dokonanych przez odwołującego się w 2020 roku (k.95, 114) oraz akt zasiłkowych organu rentowego.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołania odwołującego nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z brzmieniem art. 21 ustawy z dnia 24 czerwca 2021 roku o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2021.1621 j.t.) zasiłki oraz świadczenie rehabilitacyjne, do których prawo powstało przed dniem 1 stycznia 2022 roku wypłaca się w wysokości, na zasadach i w trybie określonych w przepisach ustawy zmienianej w art. 4, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2022 roku, za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy.

Zgodnie z art. 11 ust. 2. ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. (...).423 j.t.), zwanej dalej ustawą systemową, dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4, 5, 7b, 8 i 10. Powyższe oznacza, że osoba prowadząca działalność gospodarczą (osoba z art. 6 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy) może na swój wniosek podlegać dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu,

Zgodnie z art. 14. ust. 2 pkt 2 ustawy systemowej ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe, o których mowa w ust. 1, ustają od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie - w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących, duchownych oraz osób wymienionych w art. 7; w uzasadnionych przypadkach Zakład, na wniosek ubezpieczonego, może wyrazić zgodę na opłacenie składki po terminie, z zastrzeżeniem ust. 2a.

W pojęciu „nieopłacenie w terminie składki” mieści się nieopłacenie w terminie składki w ogóle za dany miesiąc, opłacenie składki w niepełnej wysokości oraz opłacenie składki z przekroczeniem terminu ( wyrok SA z dnia 04.09.2012 r. III AUa 409/12).

W myśl art. 4. ust. 1. pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U.2020.870), zwanej dalej ustawą zasiłkową, ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego - jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie. 2. Do okresów ubezpieczenia chorobowego, o których mowa w ust. 1, wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.

Zgodnie z art. 6. 1. ustawy zasiłkowej zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.

Stosownie do art. 8 ustawy zasiłkowej zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 - nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży - nie dłużej niż przez 270 dni.

Zgodnie z art. 31 ustawy systemowej należności z tytułu składek stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa. Zgodnie z art. 12 § 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacji podatkowej jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy, chyba że ustawy podatkowe stanowią inaczej.

Zgodnie z art. 18 ust. 9 i 10 ustawy systemowej za miesiąc, w którym nastąpiło odpowiednio objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi lub ich ustanie i jeżeli trwały one tylko przez część miesiąca, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu. Zasady zmniejszania najniższej podstawy wymiaru składek, o których mowa w ust. 9, stosuje się odpowiednio w przypadku niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca, jeżeli z tego tytułu ubezpieczony spełnia warunki do przyznania zasiłku.

Sąd Okręgowy w Katowicach w uzasadnieniu do wyroku z dnia 4 października 2021 roku w sprawie X Ua 16/21 zalecał rozważyć kwestię opłacenia składki po terminie biorąc pod uwagę treść art. 12§ 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacji podatkowej; zbadać czy zaistniały w niniejszej sprawie kwestie sygnalizowane w powołanych tam orzeczeniach wydanych w związku z art. 18 ust. 9 i 10 ustawy z dnia 13 października 1998 roku (Dz. U. 2022.1009 j.t.) zwanej dalej ustawą systemową oraz przeanalizować sprawę pod kątem skutków wywodzących się z zastosowania regulacji zawartej w art. 17 ustawy zasiłkowej które należałoby odnieść per analogiam do niniejszej sprawy.

Z ustalonego stanu faktycznego niniejszej sprawy wynika, iż odwołujący się nie uiścił w terminie składki za styczeń 2020 r. Poza sporem pozostaje fakt, iż uiszczenie części składki w kwocie 1.793,82 zł w dniu 17 lutego 2020 roku było opłaceniem składki w terminie. Organ rentowy w piśmie z dnia 7 lutego 2022 r. przyznał, że ostatecznym dniem na opłacenie składki był dzień 17 lutego 2020 roku. Ponadto strony są zgodne co do tego, że wysokość wpłaty do uiszczenia za styczeń 2020 r,. przy tak ustalonej podstawie wymiaru składek w terminie do 17 lutego 2020 roku już obniżonej o dni niezdolności do pracy, zgodnie ze wskazaną w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA, winna wynosić 2.160,74 zł, natomiast w dniu 17 lutego 2020 roku wpłynęła wpłata w wysokości 1.793,82 zł. W związku z czym wysokość niedopłaty składki wynosiła 366,92 zł. Odwołujący nie kwestionuje faktu, że do uiszczenia pelnej składki brakuje kwoty 366,92 zł. Przy czym, w odwołaniu i apelacji podnosił, że zaniżona kwota składki wykazana w deklaracji za styczeń 2020 roku odpowiada kwocie o którą należało skorygować deklarację w związku z podleganiem przez niego ubezpieczeniu chorobowemu w miesiącu styczniu, zaś w piśmie z dnia 29 marca 2022 roku podnosił, że dokonał wpłaty składki za styczeń 2020 roku w zaniżonej wysokości ze względu na potrącenie nadpłaty za listopad 2019 roku. Należy podkreślić, iż obowiązująca minimalna podstawa za pełny miesiąc styczeń 2020 roku wynosiła 3.136,20 zł, natomiast raport rozliczeniowy ZUS RCA za styczeń 2020 roku został złożony z podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości 2.933,86 zł za 29 dni. Wysokość wpłaty do uiszczenia za styczeń 2020 roku przy tak ustalonej podstawie wymiaru składek w terminie do dnia 17 lutego 2020 roku już obniżonej o dni niezdolności do pracy, zgodnie ze wskazaną w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA winna wynosić 2.160,74 zł, natomiast w dniu 17 lutego 2020 roku wpłynęła wpłata w wysokości 1.793,82 zł. Wpłata z dnia 17 lutego 2020 roku była zbyt niska, by uregulować należność za styczeń 2020 roku (uwzględniającą już dni niezdolności do pracy w styczniu 2020 roku). Dopiero wpłatą z dnia 13 marca 2020 roku (tj. po terminie) należność za styczeń została ostatecznie uregulowana.

Odnosząc się do zaleceń Sądu Okręgowego, należy zauważyć, że przy ponownym rozpoznaniu sprawy, nie było potrzeby rozważania kwestii opłacenia składki po terminie biorąc pod uwagę treść art. 12 § 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacji podatkowej, bowiem uznanie, że odwołujący zapłacił składkę po terminie, wynikało nie z faktu, że uiścił składkę 17 lutego 2020r (w poniedziałek czyli następny dzień po dniach wolnych od pracy), ale z tego że brakującą część składki uiścił dopiero 13 marca 2020 roku.

W pierwszej kolejności, należy odnieść się do zarzutu potrącenia, podnoszonego przez odwołującego w pismach procesowych, składanych już po przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania. Ubezpieczony podniósł, że dokonał wpłaty składki za styczeń 2020 roku na mniejszą kwotę ze względu na potrącenie nadpłaty za listopad 2019 roku. Zarzut potrącenia, na który powołuje się ubezpieczony, nie może zostać uwzględniony. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G. z dnia 19 marca 2019 roku w sprawie I SA/GI 909/18 podkreślono, iż na podstawie art. 49 ust. 1 ustawy systemowej zostało wydane przez Radę Ministrów rozporządzenie z dnia 21 września 2017 roku w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do poboru których jest zobowiązany ZUS, które weszło w życie z dniem 1 stycznia 2018 roku. Odczytując treść tej normy, wymaga podkreślenia użycie przez ustawodawcę sformułowania „określa”, co wprost wskazuje, że zasady związane z kolejnością zaliczania wpłat z tytułu składek (FUS oraz innych należności) dokonanych przez ubezpieczonych regulowane są wydanym w drodze tej delegacji rozporządzeniem. Skoro ustawa systemowa poprzez obligatoryjne odesłanie do przepisów rozporządzenia z dnia 21 września 2017 roku wydanego przez Radę Ministrów, nakłada na Zakład Ubezpieczeń Społecznych obowiązek określonego sposobu rozliczenia dokonanych przez płatnika wpłat składek z pominięciem wskazań płatnika „na poczet którego zobowiązania dokonuje wpłaty”, to przepis art. 49 ust. 1 ustawy systemowej ma charakter lex specialis w stosunku do ogólnego przepisu art. 31 ustawy systemowej, stanowiącego odesłanie do konkretnych przepisów Ordynacji podatkowej. Tym samym ubezpieczony nie może wskazywać organowi rentowemu które należności mają być pokryte z opłaconej składki, ponieważ wpłacane składki rozliczane są automatycznie przez system komputerowy stworzony na podstawie obowiązujących przepisów.

Kolejnym, podnoszonym przez odwołującego zarzutem jest działanie organu rentowego, przy rozpoznaniu jego wniosku, wbrew zaleceniom resortu, wydanym wskutek interpelacji poselskiej, a dotyczących rozpatrywania przez organ rentowy wniosków o wyrażenie zgody na opłacenie składki po obowiązującym terminie. Odwołujący podkreślał, że jest to najistotniejsze w rozpoznawanej sprawie. Należy zauważyć, że powoływanie się, zarówno w odwołaniu jak i w każdym kolejnym piśmie procesowym na ww. zalecenia resortu, jest bezprzedmiotowe w niniejszym postępowaniu. Prawdą jest, że brak zgody organu rentowego na opłacenie przez odwołującego składki po terminie, jest kluczowe przy rozpoznawaniu i wyrokowniu w niniejszej sprawie. Brak takiej zgody oznacza, że składka została uiszczona po terminie i stosownie do art. 14 ustawy systemowej ubezpieczenie chorobowe wygasło. Należy z całą mocą podkreślić, że cytowane przez ubezpieczonego zalecenia kierowane są do organu rentowego, ewentualnie mogą być wzięte pod uwagę przez Sąd Okręgowy, badający okoliczności uiszczenie składki po terminie, przy rozpoznawaniu odwołania od decyzji organu rentowego o okresach podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, z całą pewnością zaś ich adresatem nie jest sąd rejonowy, który nie jest władny orzekać w tym zakresie. Kognicja sądu rejonowego nie obejmuje kontroli w zakresie prawidłowości rozpoznania przez organ rentowy wniosku o wyrażenie zgody na opłacenie składki po terminie. W niniejszej sprawie organ rentowy nie uwzględnił wniosku odwołującego się o wyrażenie zgody na opłacenie składki po terminie. Przy czym odwołujący się został pouczony o możliwości wystąpienia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o wydanie decyzji o okresach podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, od której przysługuje odwołanie do Sądu Okręgowego. Tylko Sąd Okręgowy rozpoznający odwołanie od takiej decyzji mógł zmienić ją na korzyść ubezpieczonego. Niewyczerpanie tego trybu przez odwołującego oznacza, że składka została uiszczona po terminie i stosownie do art. 14 ustawy systemowej jego ubezpieczenie chorobowe wygasło.

Odnosząc się z kolei do zalecenia Sądu Okręgowego w zakresie rozważenia kwestii poruszonych w wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 16 października 2019 roku III Aua 90/19 oraz uchwale Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca 2019 (...) związanych z zastosowaniem art. 18 ust. 9 i 10 ustawy systemowej, to stwierdzić należy, że nie miały one miejsca w niniejszej sprawie. Odwołujący się nie zadeklarował podstawy wyższej niż minimalna i sprawa nie dotyczy nieprawidłowego pomniejszenia podstawy wymiaru składek w warunkach wyższej podstawy wymiaru składek. Ponadto organ rentowy nie odmówił odwołującemu się prawa do zasiłku chorobowego z powodu pomniejszenia podstawy wymiaru składek za styczeń 2020 r. o dni niezdolności do pracy i nie zobowiązywał odwołującego się do złożenia korekty podstawy wymiaru składek do pełnej podstawy. Organ uwzględnił zadeklarowaną przez odwołującego podstawę wymiaru składki, uwzględniającą dni niezdolności do pracy w miesiącu styczniu. Należy zauważyć, że ubezpieczony, w kolejnych pismach procesowych twierdził już, iż uiszczenie mniejszej kwoty było związane z potrąceniem nadpłaty za listopad 2019 roku, a nie z uwzględnienim niezdolności do pracy. Na marginesie wskazać należy, iż zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 16 października 2019 roku w sprawie III AUa 90/19 oraz uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca 2019 roku w sprawie III UZP 1/19 adresatem normy wynikającej z art. 18 ust. 9 i 10 ustawy systemowej objęty jest ubezpieczony, który spełnił następujące warunki: zadeklarował kwotę stanowiącą podstawę wymiaru składek (bez względu na jej wysokość), opłacił składkę za cały miesiąc, jego ubezpieczenie trwało tylko przez część miesiąca, wystąpiła niezdolność do pracy trwająca część miesiąca. Biorąc pod zaprezentowane tam poglądy, najpierw należałoby uiścić pełną składkę, a potem dopiero w dalszej kolejności składać korekty. W niniejszej sprawie, wysokość składki uwzględniała już dni niezdolności do pracy, zaś organ rentowy nie podnosił zarzutu, że ubezpieczony winnien za miesiąc, w którym wystąpiła niezdolność do pracy, opłacić składkę w pełnej wysokości.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie ma również podstaw do zastosowania per analogiam art. 17 ustawy zasiłkowej. Na podstawie tej regulacji sąd ocenia przesłanki dotyczące wykonywania pracy w okresie zwolnienia lekarskiego bądź wykorzystywania tego zwolnienia niezgodnie z jego celem przez ubezpieczonych. W zależności od konkretnych okoliczności sprawy pewne zachowania ubezpieczonych są traktowane bądź nie są traktowane jak wykonywanie pracy czy też wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego celem. Orzecznictwo odnośnie art. 17 ustawy zasiłkowej dopuszcza ocenę zachowań ubezpieczonych wykonujących pracę jako incydentalnych, formalnych, niezbędnych przy prowadzeniu działalności gospodarczej a jednocześnie nie wypełniających normy art. 17 ustawy zasiłkowej. Przy stosowaniu art. 17 ustawy zasiłkowej Sąd ma możliwość prowadzenia postępowania dowodowego, w tym dowodów z zeznań świadków, oceny przeprowadzonych dowodów i w konsekwencji oceny czy konkretne zachowanie ubezpieczonego jest wykonywaniem pracy w czasie zwolnienia lekarskiego. Art. 14 ustawy systemowej takich możliwości nie daje. Nieuiszczenie składki powoduje ustanie ubezpieczenia chorobowego. Oceny okoliczności nieuiszczenia składki w terminie przez odwołującego mógłby dokonać jedynie Sąd Okręgowy w ramach kontroli decyzji o podleganie ubezpieczeniom społecznym. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego przepisy regulujące system ubezpieczeń społecznych ze względu na swoją istotę i konstrukcję podlegają wykładni ścisłej, a nie rozszerzającej. W wyroku z dnia 07.02.2012 r., I UK 276/11, Sąd Najwyższy w sposób jednoznaczny wypowiedział się, iż przy egzegezie przepisów zabezpieczenia społecznego nie powinno stosować się do nich wykładni celowościowej, funkcjonalnej lub aksjologicznej w opozycji do wykładni językowej, jeżeli ta ostatnia prowadzi do jednoznacznych rezultatów interpretacyjnych, a zatem nie można poddawać ani wykładni rozszerzającej, a nie zwężającej, modyfikujące wyczerpująco i kazuistycznie określone przez ustawodawcę uprawnienia do świadczeń.

Reasumując, stwierdzić należy że odwołujący się w okresach objętych zaskarżonymi decyzjami nie podlegał ubezpieczeniu chorobowemu. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wskazuje, że odwołujący nie uiścił w terminie i we właściwej wysokości składki za miesiąc styczeń 2020 rok. Powyższe, stosownie do powołanych przepisów spowodowało, że z dniem 01 stycznia 2020 roku ustało ubezpieczenie chorobowe, dlatego słusznie odmówiono prawa do zasiłku za okres od 30.01.2020r. do 07.02.2020r. Kolejna niezdolność do pracy powstała od 10.03.2020 i trwała nieprzerwanie do 08.09.2020 r. Ponieważ nieprzerwana niezdolność do pracy powstała w dniu 10 marca 2020 r., a więc w okresie niepodlegania przez odwołującego dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu zasadnie odmówiono prawa do zasiłku. Nabycie prawa do zasiłku chorobowego uzależnione jest od przebycia w ubezpieczeniu określonego czasu. Czas ten, nazywany okresem wyczekiwania (okresem karencji), uzależnia nabycie prawa do zasiłku od pozostawania przez wymagany czas nieprzerwanie w ubezpieczeniu chorobowym. Odwołujący jako ubezpieczony dobrowolnie nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. W piśmiennictwie został sformułowany pogląd, że wobec tego, że prawo do zasiłku chorobowego można nabyć dopiero po spełnieniu okresu wyczekiwania i że do tego okresu nie można wliczyć okresu niezdolności powstałej przed upływem 30 lub 90 dni (tu 90 dni) opłacania składki (okres bez prawa do zasiłku chorobowego, za który nie jest odprowadzana składka na ubezpieczenie chorobowe) - to ubezpieczony, który przed upływem okresu wyczekiwania stanie się niezdolny do pracy, nie nabywa prawa do zasiłku chorobowego (I. Jędrasik-Jankowska, Prawo socjalne. Komentarz do ustawy oświadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, Warszawa 1998-2004, art.4, Agnieszka Rzetecka-Gil komentarz do art. 4).

Z dniem 07 września 2020 roku odwołujący wykorzystał 182 dniowy okres zasiłkowy, dlatego też organ rentowy odmówił prawa do zasiłku chorobowego za dzień 08 września 2020 roku.

W związku z powyższym, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ . § 1. k.p.c. oddalił odwołania od zaskarżonych decyzji, wobec braku podstaw do ich uwzględnienia.

Sędzia Alina Kołakowska

Sygn. akt V U 188/21

ZARZĄDZENIE

1.  Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć odwołującemu się z pouczeniem o możliwości wniesienia apelacji w terminie dwutygodniowym od dnia doręczenia wyroku z uzasadnieniem,

2.  Akta przedłożyć z wpływem lub za 21 dni.

C., dnia 12 lipca 2022 roku.

Sędzia Alina Kołakowska