Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 kwietnia 2021 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2021 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa A. B. (1)

przeciwko Ł. B.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

1.  pozbawia wykonalności w całości tytuł wykonawczy – akt notarialny z 4 sierpnia 2016 roku repertorium A numer (...) sporządzony przed notariuszem M. D. zawierający oświadczenie A. B. (1) o poddaniu się egzekucji co do kwoty 140.433,03 (sto czterdzieści tysięcy czterysta trzydzieści trzy 03/100) złotych zaległych alimentów wraz z ustawowymi odsetkami oraz co do każdej z rat alimentacyjnych w kwocie 3.000 (trzy tysiące 00/100) złotych należnych począwszy od sierpnia 2016 do lutego 2018 płatnych do 15 każdego miesiąca - na rzecz wierzyciela Ł. B., opatrzony postanowieniem o nadaniu klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu z dnia 20 października 2016 roku Sądu Rejonowego w Zabrzu sygn. akt I Co 1261/16;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.000 (jeden tysiąc 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gliwicach kwotę 6.022 (sześć tysięcy 00/100) złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

SSO Tadeusz Trojanowski

I C 481/19

UZASADNIENIE

Powódka wnosiła o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego-aktu notarialnego w którym poddała się egzekucji wskazanej kwoty140.432,03 złotych zaległych alimentów wraz z ustawowymi odsetkami i co do każdej z rat alimentacyjnych w kwocie 3000 zł (akt notarialny k.18-20 i akta I Co 1261/16). Powódka podała, że oświadczenie dłużniczki zmierzało do obejścia prawa, umowne alimenty zostały ustalone dla obejścia prawa a dochodzenie alimentów przez pozwanego, będącego dorosłym samodzielnym przedsiębiorcą jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Pozwany wnosił o oddalenie powództwa (k.74) podając, że powódka zakwestionowała swoją własną jednostronna czynność i powoła się na zasadę ,że chcącemu nie dzieje się krzywda. Na rozprawie pozwany podał, że umowa o alimenty była formą przekazywania pieniędzmi miedzy rodzicami a dorosłymi dziećmi, korzystniejszą do rozliczania pod względem podatkowym niż umowy darowizny(k.165).

Sąd ustalił co następuje.

A. B. (1) i jej były mąż ( rozwód był w 2004 roku) A. B. (2) mają dwoje dorosłych dzieci: Ł. B. i A. P.. A. B. (1) i A. B. (2) prowadzili wspólnie z bratem A.- R. B. i jego żoną (...) spółkę jawna A.. Miedzy wspólnikami doszło do nieporozumień i A. B. (2) wymyślił sposób żeby zabezpieczyć się przed roszczeniami D. B. i R. B.: A. B. (1) i A. B. (2) zawarli ze swoimi dziećmi łącznie cztery umowy o alimenty; każdy rodzic ustanowił na rzecz każdego dziecka alimenty w kwocie po 3000 zł miesięcznie. Ł. B. i A. P. byli wówczas oboje dorośli i samodzielnie się utrzymywali. Chodziło o to ,że alimenty w egzekucji mają pierwszeństwo przed innymi roszczeniami- roszczeniami D. B. i R. B.. Uprawnieni wystąpili do sądu o klauzule wykonalności ale w trzech przypadkach sąd odmówił nadania klauzuli wykonalności. W zakresie umowy miedzy A. B. (1) a Ł. B., Sąd Rejonowy -mimo wątpliwości , którym dał wyraz w korespondencji z organem samorządu notarialnego- nadał klauzulę wykonalności.

Sytuacja majątkowa rodziny B. była dobra. Ł. B. otrzymał od rodziców dom jednorodzinny położony w Z. przy ul.(...).A. otrzymała od matki dom przy ul. (...) w Z. i mieszkanie w P.. A. P. mieszkanie w P. darowała swojemu bratu. Obecnie rodzina jest skłócona, czego wyrazem jest obecny proces. A. B. (1) jest skłócona z byłym mężem, z którym uprzednio mimo rozwodu prowadziła firmę, syn ma dobre relacje z ojcem, córka ma dobre relacje z matką, relacje rodzeństwa A. i Ł. nie są dobre; pozwany ma żal ,że siostra jeździła za granicę a jego nie było na to stać. Pozwany zarzuca powódce, że jej partner prowadził konkurencyjną działalność wobec rodzinnej firmy i przejmował pracowników. Powódka prowadziła własną działalność gospodarczą. Obecnie sytuacja się zmieniła: powódka nie prowadzi już działalności gospodarczej a w spółce (...) zatrudnienie zredukowano z 30 pracowników do dwóch.

Rodzice nigdy nie zapłacili dzieciom kwot ustalonych alimentów. Pozwany po skończeniu liceum ogólnokształcącego podjął prace w rodzinnej firmie: był dziewiarzem, pomocnikiem kierowcy, pracownikiem biurowym, zapewniał tez obsługę informatyczną firmy. Otrzymywał najniższe wynagrodzenie, w dobrych miesiącach otrzymywał premię, ostatecznie stał się właścicielem zagranicznej spółki z o.o. (...) sądowe na tle rozliczeń spółki (...) są w toku.

Stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wszystkie dokumenty złożone dokumenty złożone do akt- oraz do akt I co 1261/16 i Kmp 18/19 – które obecnie są przedmiotem dowodu bez potrzeby wydawania odrębnego postanowienia oraz w oparciu o zeznania powódki i świadka A. P. a także częściowo w oparciu o zeznania pozwanego w zakresie w jakim nie były one sprzeczne z zeznaniami świadka i powódki.

Pisma procesowe stron nie było spóźnione gdyż potrzeba ich składania wynikała z zakresu spornych okoliczności ujawnianych w toku sprawy. Dokumenty jako nośniki informacji wątpliwości nie budziły .

Spójnym i logicznym zeznaniom powódki nie mogą zaprzeczyć niewiarygodne zeznania pozwanego iż strony aktów notarialnych istotnie chciały ustalić alimenty. Zeznania pozwanego są wewnętrznie sprzeczne, gdyż podnosi on iż miały być to darowizny ( a to inna instytucja prawna- art.888kc)a tylko z przyczyn podatkowych ujęte w formę alimentów. Powódka przyznała się do nadużycia prawa a świadek potwierdził te twierdzenia.

Sąd zważył co następuje.

Sąd nie jest odpowiedzialny za wynik postepowania dowodowego a ryzyko nieudowodnienia podstawy faktycznej ponosi powód; jak wskazał SN w wyroku z 7.11.2007 r.(II CSK 293/07):” ciężar udowodnienia faktu rozumieć należy nie tylko jako obarczenie jednej ze stron procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o prawdziwości swoich twierdzeń , ale również konsekwencjami zaniechania realizacji tego obowiązku lub jego nieskuteczności”. Jednakże powódka swoje twierdzenia wykazała.

Obowiązek alimentacyjny zgodnie z definicja ustawową (art.128 kro) obowiązek dostarczania środków utrzymania ( w przypadku małoletnich także środków wychowania co w niniejszej sprawie nie wchodzi w rachubę gdyż pozwany był dorosły w dacie ustalenia alimentów).Zakres obowiązku wyznacza art.135 kro i zależy on od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Pozwany po szkole średniej wybrał drogę rozwoju zawodowego w rodzinnej firmie i jego sytuacja była dobra: miał dla siebie dom, miał samochód, do 2020 roku był właścicielem zagranicznej spółki. Brak było zatem ustawowego obowiązku alimentacyjnego po stronie jego rodzica. Należy odróżniać alimenty –instytucję uprzywilejowaną ustawowo choćby przez pierwszeństwo w egzekucji czy ograniczenia w egzekucji- od innych przysporzeń na rzecz dzieci takich jak przykładowo darowizny. Nie jest objęte ustawowym obowiązkiem alimentacyjnym rodziców, choć ogólnie stosowane w należycie funkcjonujących rodzinach, wyposażenie dziecka. W szczególności nie jest objęte tym obowiązkiem dokonywanie wpłat w celu zapewnienia dziecku możliwości uzyskania w przyszłości prawa do lokalu( por. uchwałę SN z 10.05.1977 r.III CZP 26/77,OSNCP 1977 poz.231;Komentarz do kodeksu rodzinnego i opiekuńczego WP Warszawa 1993 , s.607) .

W tej sytuacji ustalenie wysokich alimentów było czynnością sprzeczną z zasadami współżycia społecznego, gdyż zmierzało do uniknięcia zapłaty ewentualnych roszczeń D. i R. B. bowiem należności alimentacyjne zgodnie z art. 1025 kpc –poza kosztami egzekucyjnymi- korzystają z pierwszeństwa w zaspokajaniu. Planowany mechanizm wykorzystania sporządzonych aktów notarialnych wyczerpująco naświetliła świadek w toku rozprawy.

Jednostronna czynność prawna też może podlegać nieważności( 56 kc, 58 kc).Chęć uniknięcia egzekucji poprzez ustanowienie alimentów - w celu ich egzekwowania – by pieniądze pozostały „w rodzinie” a wierzyciele ( tu: byli wspólnicy spółki jawnej)pozostali bez zaspokojenia jest nieważna (art.58 par.2 kc).

W tej sytuacji zachodzą przesłanki z art. 840 par. 1 pkt 1 kpc a zatem orzeczono jak w pkt 1 wyroku.

O kosztach procesu( część opłaty od pozwu uiszczona przez powódkę) orzeczono na zasadzie art.98 kpc (pkt 2 wyroku).

O nieuiszczonych kosztach sądowych (pozostała część opłaty od pozwu) orzeczono na zasadzie art.113 ust.1 uoks .