Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 1

Sygnatura akt

III K 871/20

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

K. S.

w dniu 15 stycznia 2019 r. w nieustalonym miejscu za pomocą środka masowego komunikowania się, w sposób poniżający oskarżyciela prywatnego Telewizję (...) SA w opinii publicznej,
a także narażając go na utratę zaufania potrzebnego do wykonywanej przez niego działalności w wypowiedzi zamieszczonej w serwisie internetowym Y..pl na stronie (...) oskarżony sformułował nieprawdziwe zarzuty o charakterze pomówień, stwierdzając że:

- P. A. był zaszczuwany przez Telewizję (...),

- telewizja państwowa szczuła na prezydenta G. P. A. cały czas i teraz zbieramy tego owoce,

tj. o czyn z art. 212 § 2 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

W dniu 13 stycznia 2019 r. prezydent G. P. A. został zaatakowany przez ustalonego mężczyznę. Dzień później P. A. zmarł na skutek odniesionych ran.

W dniu 15 stycznia 2019 r. w serwisie internetowym Y. (...) została zamieszczona wypowiedź K. S..

K. S. powiedział m.in., że P. A. był zaszczuwany przez Telewizję (...), jak również, że telewizja państwowa szczuła na prezydenta G. P. A. cały czas i teraz zbieramy tego owoce.

wyjaśnienia oskarżonego K. S.

k. 556-559, 691-694

płyta CD z nagraniem

k. 8

W roku 2018 w różnych stacjach Telewizji (...) zamieszczono ponad 1700 wzmianek o P. W. z nich miała charakter niepochlebny. P. A. była przedstawiany
w sposób jednostronny. Nie miał możliwości odniesienia się do stawianych mu zarzutów. Tytuły niektórych
z publikacji brzmiały: „Prowokacje prezydenta G.”, „Jest pan tchórzem”, „Jak A. rozmawiał
z wyborcą”, „Mafia deweloperska w G.”, „Właściciel 36 kont przed komisją A. G.”. Stawiano mu nieuzasadnione zarzuty dotyczące jego działalności odwołującej się do historii G., w tym okresu W. Miasta G.. Były takie sytuacje, że dziennikarze T. zachowywali się w stosunku do P. A. w sposób napastliwy, nieadekwatny do sytuacji. (...) dotyczące P. A. cechowały brakiem obiektywizmu, bezstronności, a P. A. nie miał możliwości ustosunkowania się do stawianych mu zarzutów.

informacja dotycząca wzmianek o P. A. w Telewizji (...)

k. 354-522

wydruki wpisów zamieszczonych na portalach społecznościowych oraz materiałów prasowych

k. 232-272, 523-548,

nagrania programów telewizyjnych T.

k. 553 (płyta CD), odtworzone na rozprawie
w dniu 22 grudnia 2021 r. ( protokół - k. 691-694)

zeznania P. O.

k. 707-709

zeznania A. K.

k. 709-711

publikacje prasowe dot. P. A. z mediów innych niż T.

k. 767-821

zeznania M. K.

k. 824-827

W dniu 11 lutego 2019 r. (...) Etyki M. wydała oświadczenie, w którym zwróciła uwagę, że w publikacjach T. na temat P. A. ich autorzy złamali pięć z siedmiu zasad zapisanych w karcie Etycznej M.: zasadę prawdy, stanowiącą, że dziennikarze i wydawcy dokładają wszelkich starań aby przekazywane informacje były zgodne z prawdą, a w razie rozpowszechnienia błędnej informacji – niezwłocznie dokonują sprostowania, zasadę obiektywizmu, która zakłada, że dziennikarz przedstawia rzeczywistość niezależnie od swoich poglądów, rzetelnie relacjonuje różne punkty widzenia, zasadę oddzielania informacji od komentarza – co znaczy, że wypowiedź ma umożliwiać odbiorcy odróżnianie faktów od opinii i poglądów, zasadę szacunku i tolerancji – czyli poszanowanie ludzkiej godności, dóbr osobistych, a szczególnie prywatności i dobrego imienia, a także zasadę pierwszeństwa dobra odbiorcy – co znaczy, że podstawowe prawa widzów są nadrzędne wobec interesów redakcji.

oświadczenie Rady Etyki M. z dnia 11 lutego 2019 r.

k. 273-274

W „Sprawozdaniu o stanie ochrony języka polskiego za lata 2016-2017" wskazano, iż teksty pasków (...) T. 1 z lat 2016-2017 pełnią funkcje głównie nieinformacyjne: głównie perswazyjną (wpływanie na odbiorcę), magiczną (kreacja rzeczywistości) oraz ekspresywną (wyrażanie emocji i ocena nadawcy). Ponadto praktyka językowa i komunikacyjna w paskach (...) ma często charakter manipulacyjny. Sposób komunikowania się przez autorów pasków z odbiorcami ma liczne negatywne skutki społeczne. Stosowanie agresji językowej może być bowiem odbierane jako przyzwolenie na stosowanie agresji fizycznej i często ją poprzedza.

Sprawozdanie o stanie ochrony języka polskiego za lata 2016-2017

k. 275-353

S. W., mężczyzna oskarżony o zabójstwo P. A., podczas odbywania kary pozbawienia wolności, miał dostęp do kanałów naziemnej telewizji cyfrowej, w tym kanałów T..

Zarówno w toku postępowania przygotowawczego, jak i sądowego S. W. nie wyjaśniał, iż dokonując zamachu na P. A., działa pod wpływem materiałów opublikowanych w T... Brak jest jednak informacji czy był to o pytany w toku postępowania.

wydruk interpelacji poselskiej dot. S. W.

k.549-552

informacja ze Służby Więziennej

k. 567-581, 583, 585, 690

protokoły przesłuchań S. W.

k.726-761

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

K. S.

w dniu 15 stycznia 2019 r. w nieustalonym miejscu za pomocą środka masowego komunikowania się, w sposób poniżający oskarżyciela prywatnego Telewizję (...) SA w opinii publicznej,
a także narażając go na utratę zaufania potrzebnego do wykonywanej przez niego działalności w wypowiedzi zamieszczonej w serwisie internetowym Y..pl na stronie (...) oskarżony sformułował nieprawdziwe zarzuty o charakterze pomówień, stwierdzając że:

- P. A. był zaszczuwany przez Telewizję (...),

- telewizja państwowa szczuła na prezydenta G. P. A. cały czas i teraz zbieramy tego owoce,

tj. o czyn z art. 212 § 2 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Popełnienie przestępstwa polegającego na zniesławieniu Telewizji (...) S.A.

dowody wskazane w punkcie 1.1.1. uzasadnienia

karty wskazane w punkcie 1.1.1. uzasadnienia

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

wyjaśnienia K. S.

W ocenie Sądu na miano wiarygodnych zasługują wyjaśnienia K. S.. Oskarżony nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu. K. S. złożył obszerne wyjaśnienia w sprawie. Przyznał, iż to on jest autorem tej wypowiedzi, ma jednak wątpliwości, czy materiał ten został gdziekolwiek opublikowany, z wyjątkiem portalu(...). Po śmierci P. A. udzielił on wielu wywiadów. Składając wyjaśnienia, oskarżony przedstawił swoje uzasadnienie wypowiedzi, która jest przedmiotem zarzutu w niniejszej sprawie. Odwołał się m.in. do - jego zdaniem - bezpardonowego ataku T. na osobę P. A.. Jego zdaniem prezydent G. był zaszczuwany.

zeznania A. K.

W ocenie Sądu na miano wiarygodnych zasługują zeznania świadka A. K., albowiem są one spójne, logiczne, a przede wszystkim znajdują potwierdzenie
w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym w postaci dokumentów (w tym raportu z monitoringu mediów) oraz nagraniach. Zeznania te są zbieżne z wyjaśnieniami oskarżonego.

zeznania M. K.

W ocenie Sądu na miano wiarygodnych zasługują zeznania świadka M. K., albowiem są one spójne, logiczne i znajdują potwierdzenie w zgromadzonym
w sprawie materiale dowodowym w postaci dokumentów. Zeznania te są zbieżne z wyjaśnieniami oskarżonego.

zeznania P. O.

Na miano wiarygodnych zasługują również zeznania świadka P. O.. Są one spójne z zeznaniami A. K. oraz znajdują potwierdzenie w dokumentach znajdujących się w aktach sprawy. Dokonując oceny zeznań świadka Sąd miał na względzie fakt, iż jest on skonfliktowany ze swoim poprzednim pracodawcą, tj. Telewizją (...). Okoliczność ta nie ma jednak wpływu na ocenę zeznań świadka jako wiarygodnego dowodu w sprawie.

informacja ze Służby Więziennej

Wiarygodny dowód, który nie był kwestionowany przez żadną ze stron postępowania.

oświadczenie Rady Etyki M. z dnia 11 lutego
2019 r.

Wiarygodny dowód, który nie był kwestionowany przez żadną ze stron postępowania.

Sprawozdanie o stanie ochrony języka polskiego za lata 2016-2017

Wiarygodny dowód, który nie był kwestionowany przez żadną ze stron postępowania.

protokoły przesłuchań S. W.

W ocenie Sądu dowód ten zasługuje na miano wiarygodnego, albowiem został sporządzony przez uprawnione do tego organy, zgodnie z obowiązującymi przepisami, w toku toczącego się postępowania. Z dokumentów tych nie wynika, aby S. W. uzasadniał swój czyn wpływem materiałów opublikowanych w T.. Brak jest jednak informacji, czy było tę kwestię pytany w toku postępowania. W ocenie Sądu nie zachodziła konieczność przesłuchania ww. osoby w toku niniejszego postępowania z uwagi na fakt, iż proces w sprawie zabójstwa P. A. dotychczas nie zakończył się, a nadto z uwagi na postawę prezentowaną przez S. W. w tamtym postępowaniu, co wynika protokołu rozprawy (k. 756-761). Ponadto o przesłuchanie tej osoby nie wnosiła żadna ze stron.

nagrania programów telewizyjnych T., wydruki wpisów i materiałów prasowych

Wiarygodny dowód, który nie był kwestionowany przez żadną ze stron postępowania.

informacja dotycząca wzmianek
o P. A. w Telewizji (...)

Wiarygodny dowód, który nie był kwestionowany przez żadną ze stron postępowania.

publikacje prasowe dotyczące P. A. z mediów innych niż T.

Wiarygodny dowód, który nie był kwestionowany przez żadną ze stron postępowania.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

orzeczenia sądów

wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 16 grudnia 2020 r., sygn. akt XV C 649/20 (k. 188-210, 588-631) oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 29 lipca 2021 r., sygn. akt I ACa 292/21 (k. 632-687)nie zostały uwzględnione przy wydawaniu wyroku w niniejszej sprawie z uwagi na fakt, iż orzeczenia te są wiążące dla sądu karnego, a nadto nie mają znaczenia dla prawnokarnej oceny zachowania oskarżonego.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☒

3.5. Uniewinnienie

I

K. S.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

K. S. został oskarżony o to, że w dniu 15 stycznia 2019 r. w nieustalonym miejscu za pomocą środka masowego komunikowania się, w sposób poniżający oskarżyciela prywatnego Telewizję (...) SA w opinii publicznej, a także narażając go na utratę zaufania potrzebnego do wykonywanej przez niego działalności w wypowiedzi zamieszczonej w serwisie internetowym Y..pl na stronie (...) oskarżony sformułował nieprawdziwe zarzuty o charakterze pomówień, stwierdzając że: P. A. był zaszczuwany przez Telewizję (...) oraz że telewizja państwowa szczuła na prezydenta G. P. A. cały czas i teraz zbieramy tego owoce, tj. o czyn z art. 212 § 2 k.k.

Zgodnie z treścią art. 212 § 1 k.k. kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Stosownie natomiast do treści art. 212 § 2 k.k. jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego
w § 1 za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Przez pomawianie rozumie się przypisywanie, zarzucanie, posądzanie lub oskarżanie innej osoby
o określone postępowanie lub właściwości, które zawierają negatywną oceną mającą
w konsekwencji prowadzić do poniżenia pomawianego w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności.

Dokonując prawnokarnej oceny zachowania oskarżonego należy także mieć na względzie art. 54 ust. 1 Konstytucji RP, w myśl którego każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego akcentuje się dwie sfery wolności wypowiedzi – w kontekście indywidualnych praw człowieka i obywatela realizowanych w sferze życia prywatnego (wolność słowa w aspekcie mikro) oraz w sferze życia publicznego i politycznego (wolność słowa w aspekcie makro). Wolność słowa nie może być podporządkowania wyłącznie uczestnictwu w jednym z możliwych w społeczeństwie dyskursów, np. politycznemu. Obejmuje ona wszelkie płaszczyzny aktywności jednostki, stanowi wyraz godnościowej autonomii osoby, stwarzając możliwość pełnego rozwoju jej osobowości w otaczającym jednostkę środowisku kulturowym i cywilizacyjnym (wyr. TK z: 12.5.2008 r., SK 43/05, OTK-A 2008, Nr 4, poz. 57; 14.12.2011 r., SK 42/09, OTK-A 2011, Nr 10, poz. 118). Wolność słowa ma więc charakter mieszany – wolności osobistej w sferze życia prywatnego jednostki i wolności politycznej w sferze życia publicznego (wyr. TK z 20.7.2011 r., K 9/11, OTK-A 2011, Nr 6, poz. 61). Analogicznie charakter swobody wypowiedzi, jako wolności zarazem osobistej, stanowiącej konieczny element godności i autonomii jednostki, jak i politycznej, jako zasady organizacji i funkcjonowania społeczeństwa demokratycznego, ujmowany jest na gruncie art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (EKPCz). Przepis art. 10 ust. 1 EKPCz stanowi, że każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych
i bez względu na granice państwowe.

W orzecznictwie ETPCz dotyczącym art. 10 EKPCz dominuje stanowisko, w którym fakty rozróżniane są od sądów wartościujących, a te ostatnie nie podlegają, co do zasady, udowodnieniu. Należy jednak wymagać, aby wyrażona opinia posiadała dostateczną podstawę faktyczną, gdyż bez niej dochodzi do nadużycia wolności słowa. Konieczny związek między sądem wartościującym i podpierającymi opinię faktami może być według Trybunału różny w zależności od okoliczności. Nie może być to jednak związek luźny, a „dostateczny", czyli mający uzasadnione podstawy. Zdaniem Trybunału tylko bardzo poważne racje, bądź pilna potrzeba społeczna może uzasadniać postawienie ochrony dóbr osobistych osoby pełniącej funkcję publiczną ponad wolność słowa. Tylko bardzo poważne racje mogą ograniczyć wolność słowa w debacie politycznej. Nie jest możliwe ustalenie precyzyjnej granicy między stwierdzeniami faktów a sądami ocennymi. W tej sytuacji, zwłaszcza w odniesieniu do debaty publicznej, gdzie konieczna jest silna ochrona swobody wypowiedzi, sytuacje graniczne należy traktować tak, jak to czyni ETPCz, w kategoriach sądów ocennych ( L. i in. przeciwko Malcie, wyr. z 24.4.2007 r., Nr (...)). Sądy ocenne, wyrażane w środkach społecznego przekazu, mogą być wyrażane w sposób zawierający elementy przesady, prowokacji, ironii czy satyry, a nawet formułowane przy użyciu epitetów o obraźliwym charakterze. Jednocześnie , formułujący wypowiedź nie może zmierzać wyłącznie do obrażenia przeciwnika. Jednak tylko podbudowane faktycznie oceny nie będą mogły być uznane za zniesławiające, pod warunkiem, że fakty przytoczone jako podbudowa oceny będą prawdziwe. Nieprawdziwość tych faktów, ich zmyślenie, przesądzić powinno o odpowiedzialności za zniesławienie. Podkreślić należy, iż „sąd ocenny" nie może być całkowicie oderwany od faktów: „nawet wypowiedź ocenna możne być uznana za przesadną, jeżeli nie istnieje jakakolwiek baza faktyczna wspierająca jej sformułowanie" (zob. np. wyr. ETPCz w sprawie D. H. and G. , par. 47; w sprawie J. , par. 43; w sprawie F. , par. 76; w sprawie S. , par. 48; także wyr. ETPCz z 26.2.2002 r. w sprawie D. and O. p. Austrii, par. 52, gdzie za wystarczające uznano istnienie wątłej ( slim) bazy faktycznej). Orzecznictwo strasburskie nie nadaje temu wymogowi zbyt restryktywnego charakteru: z reguły uznaje się, że istniała jakaś baza faktyczna, więc nie było podstaw do ograniczania swobody formułowania sądów ocennych. Rozróżnienie „stwierdzeń faktów" od „sądów ocennych" wykazuje w praktyce znaczną elastyczność, nierzadko zależąc od kontekstu i szczególnych cech danej wypowiedzi. Niemniej, choć nie zawsze orzecznictwo strasburskie dostarcza w pełni przewidywalnych odpowiedzi, rozróżnienie to stanowi jeden
z najczęściej stosowanych instrumentów przy orzekaniu o zasadności ingerencji państwa
w wypowiedzi o zniesławiającym czy znieważającym charakterze. Trybunał wymaga też posługiwania się nim przez sądy krajowe – istnieją duże szanse, że rozstrzygnięcie krajowe całkowicie pomijające rozróżnienie faktów i ocen lub zbyt szeroko ujmujące pojęcie faktów (a tym samym pozostawiające mniejszą swobodę wypowiedzi - wyr. ETPCz w sprawie S. , par. 46 i 48; w sprawie Kwiecień, par. 54) zostanie uznane za naruszające art. 10 EKPCz.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, wskazać należy, iż rolą Sądu była ocena charakteru wypowiedzi oskarżonego. Pojęcie „zaszczuwany”, „szczuć” są niewątpliwie określeniami pejoratywnymi. Ma ono jednak, w dużej mierze, charakter ocenny, nie podlegający – w sposób prosty - weryfikacji w kategoriach prawdy i fałszu. Podobnie jest z drugą częścią wypowiedzi oskarżonego, który powiedział, że „telewizja państwowa szczuła na prezydenta G. P. A. cały czas i teraz zbieramy tego owoce”.

Celem tego postępowania stało się ustalenie, za pomocą innych dowodów, czy użyte przez K. S. sformułowanie posiada dostateczną podstawę faktyczną do przyjęcia takiego - zakwestionowanego przez oskarżycielkę prywatną poglądu.

Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, które nie zostały zakwestionowane przez oskarżyciela prywatnego, w 2018 r. – poprzedzającym bezpośrednio zabójstwo prezydenta G. – w telewizji publicznej, w szczególności (...), T. G., T. 1 i T. 2, pojawiło się w przybliżeniu ponad 1700 wzmianek na temat P. A.. Oto tytuły niektórych z nich: „Prowokacje prezydenta G.”, „Jest pan tchórzem”, „Jak A. rozmawiał z wyborcą”, „Mafia deweloperska w G.”, „Właściciel 36 kont przed komisją A. G.”, „Tajemnice prezydenta G.”. W. tych publikacji, miała jednoznacznie wydźwięk negatywny. Osoba P. A. oraz jego działalność były także przedmiotem licznych publikacji w innych mediach niż Telewizja (...). (...) te nie cechowały się jednak takim jednoznacznym brakiem obiektywizmu.

W tym miejscu podkreślić należy, że działalność prezydenta G. jako osoby publicznej, mogła i powinna podlegać ocenie telewidzów, zaś media – w tym także publiczne – miały prawo zwracać uwagę na nieprawidłowości, popełniane przez polityka błędy lub postępowanie niezgodne
z prawem. Wskazać jednak należy, iż obok relacji o charakterze informacyjnym, programy te,
w dużej części, zawierały treści, w których wypowiedzi P. A. wyjęte były z kontekstu, zestawiane były ze sobą zdarzenia nie mające bezpośredniego związku przyczynowo-skutkowego, stawiano mu oczywiście nieuprawnione zarzuty mające wywołać w odbiorcy telewizyjnym wrażenie, iż reprezentuje on interesy Niemiec itp.

Jak wynika ze złożonego do akt sprawy oświadczenia Rady Etyki M. – sporządzonego miesiąc po śmierci P. A., w analizowanych przez wskazane gremium publikacjach T.,
w żadnym z nich nie dano ich bohaterowi szansy odparcia zarzutów, przedstawienia argumentów zaprzeczających oskarżeniom formułowanym wprost, między wierszami lub w tytułach zniekształcających rzeczywisty przebieg opisywanych wydarzeń. W dniu 11 lutego 2019 r. (...) Etyki M. wydała oświadczenie, w którym zwróciła uwagę, że w publikacjach T. na temat P. A. ich autorzy złamali pięć z siedmiu zasad zapisanych w karcie Etycznej M.: zasadę prawdy, stanowiącą, że dziennikarze i wydawcy dokładają wszelkich starań aby przekazywane informacje były zgodne z prawdą, a w razie rozpowszechnienia błędnej informacji – niezwłocznie dokonują sprostowania, zasadę obiektywizmu, która zakłada, że dziennikarz przedstawia rzeczywistość niezależnie od swoich poglądów, rzetelnie relacjonuje różne punkty widzenia, zasadę oddzielania informacji od komentarza – co znaczy, że wypowiedź ma umożliwiać odbiorcy odróżnianie faktów od opinii i poglądów, zasadę szacunku i tolerancji – czyli poszanowanie ludzkiej godności, dóbr osobistych, a szczególnie prywatności i dobrego imienia, a także zasadę pierwszeństwa dobra odbiorcy – co znaczy, że podstawowe prawa widzów są nadrzędne wobec interesów redakcji.

Zdaniem Sądu, tak intensywna koncentracja Telewizji (...) na niezwykle krytycznej analizie działalności jednego z polityków opozycyjnych wobec partii rządzącej, wykraczała poza ramy rzetelnej publicystyki, która zgodnie z misją wynikającą z ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r.
o radiofonii i telewizji cechować się winna pluralizmem, bezstronnością, wyważeniem
i niezależnością (art. 21 ust. 1 ww. ustawy).

Niewątpliwie działalność T. budziła zastrzeżenia. Nie oceniając całościowo działalności informacyjnej i publicystycznej T. w badanym okresie, nie sposób jednak nie dostrzec braku obiektywizmu, co do sposobu prezentacji sylwetki P. A. oraz jego działalności
w mediach publicznych.

Mając na względzie powyższe uwagi, wskazać należy, iż wypowiedź K. S. była wypowiedzią ostrą. Jednocześnie, w ocenie Sądu stanowiła ona bardzo emocjonalną reakcję na bezprecedensowe w Polsce wydarzenie, jakim było zabójstwo P. A.. Dokonując oceny wypowiedzi oskarżonego należy uwzględnić również fakt, iż znał on P. A. od wielu lat, jeszcze z czasów szkolnych.

Wolność wyrażania opinii stanowi jedną z fundamentalnych zasad społeczeństwa demokratycznego oraz warunek rozwoju i samorealizacji każdego człowieka. Z zastrzeżeniem art. 10 ust. 2 Konwencji, zasada ta ma zastosowanie nie tylko do „informacji” lub „idei”, które są przyjmowane przychylnie lub uważane za nieszkodliwe bądź obojętne, lecz również do tych, które obrażają, szokują i niepokoją. Tego bowiem wymaga pluralizm, tolerancja i otwartość myślenia, bez których społeczeństwo demokratyczne nie istnieje. Jak określono w art. 10 Konwencji, wolność słowa podlega pewnym ograniczeniom, które muszą być określone w sposób ścisły, a potrzeba ograniczeń musi zostać ustalona w sposób przekonywujący (wyrok ETPCz z dnia 4 lipca 2017 r. (...), K. przeciwko Polsce). Oskarżony ma prawo wypowiadać się w ważnych kwestiach społecznych. Takie prawo posiada także każdy inny obywatel, pod warunkiem, że wyrażany przez niego pogląd, posiada faktyczne podstawy oraz nie zmierza w sposób celowy wyłącznie do poniżenia w opinii publicznej innej osoby fizycznej i prawnej. Możliwość głośnej reakcji na dostrzeżone nieprawidłowości, nawet nie dająca się zweryfikować w obiektywnych kryteriach prawdy – fałszu, sprzyja demokracji oraz pluralizmowi poglądów, który znajduje oparcie w Konstytucji RP. Po śmierci P. A. szereg środowisk zwróciło uwagę na jednostronną negatywną
i nieobiektywną narrację wobec osoby prezydenta G. w różnego rodzaju mediach publicznych. Zabójstwo P. A. wstrząsnęło opinią publiczną i wywołało dyskusję na temat rzetelności dziennikarzy, w tym mediów publicznych. Istotnym w państwie prawa jest aby reakcja, a następnie weryfikacja dostrzeżonych nieprawidłowości, następowała natychmiast, niezależnie od dramatycznych okoliczności. Temu służy m.in. prawo do krytyki.

W ocenie Sądu, sformułowania wypowiedziane przez oskarżonego mogły narazić Telewizję (...) na utratę zaufania potrzebnego dla wykonywania działalności medialnej. Telewizja (...), jako podmiot publiczny, musi się jednak liczyć z krytyką swojego postępowania. Dopuszczalność tej krytyki ma oczywiście granice, gdyż zamiarem osoby wypowiadającej dane słowa nie może być wyłącznie chęć poniżenie i zniesławienia takiego podmiotu. Biorąc pod uwagę okoliczności i czas sformułowania przez oskarżonego przedmiotowej wypowiedzi, takiej motywacji Sąd w jego działaniu się nie dopatrzył. Oskarżony K. S. korzystał z przysługującego mu prawa do krytyki, a jego wypowiedź – w znacznej mierze ocenna – miała oparcie w faktach. Tym samym zachowanie oskarżonego nie wypełnia znamion czynu zabronionego.

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

5.  Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6.  inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Na podstawie art. 632 pkt 1 k.p.k. Sąd zasądził od oskarżyciela prywatnego Telewizji (...) S.A. na rzecz oskarżonego K. S. kwotę 1 440,00 złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem obrońcy
z wyboru w postępowaniu sądowym. Wysokość wynagrodzenia została ustalona na podstawie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 265 ze zm.).

III

Kosztami postępowania został obciążony oskarżyciel prywatny Telewizja (...) S.A. Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowi przepis art. 632 pkt 1 k.p.k. Obciążając oskarżyciela kosztami postępowania ustalono jednocześnie, iż oskarżony uiścił te koszty w całości.

7.  Podpis