Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 56/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 31 października 2022 roku sygn. II K 155/22

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

-

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

2.1.2.1

;

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

- zarzut obrazy przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wydanego wyroku tj. art. 7 kpk i art. 410 kpk , poprzez ukształtowanie przez sąd rejonowy orzekający w sprawie swojego przekonania w sposób dowolny, bez poszanowania zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, z pominięciem depozycji pokrzywdzonego M. załęskiego i dokumentacji z Narodowego Funduszu Zdrowia, co doprowadziło do bezpodstawnego uznania, iż wyjaśnienia oskarżonego M. K. są wiarygodne, gdzie prawidłowa ocena tegoż materiału dowodowego winna doprowadzić do odmiennych ustaleń tj. do ustalenia że oskarżony doprowadził pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości wywiązania się z umowy najmu (zarzut błędu w ustaleniach faktycznych) i wypełnił dyspozycje art. 286 §1 kk, co w konsekwencji miało także doprowadzić do naruszenia tego przepisu karno-materialnego, poprzez jego niezastosowanie ( zarzut obrazy przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawno-karnej);

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie należy wskazać, iż sąd I instancji przeprowadził prawidłowo i wnikliwie postępowanie dowodowe, a na jego podstawie sformułował logiczne i trafne wnioski, co do oceny zachowania się oskarżonego. Ponieważ także podniesiony przez prokuratora zarzut obrazy przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawno-karnej, w istocie sprowadza się do zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, a ten – jak wynika z uzasadnienia wniesionego środka odwoławczego - miał wynikać z uprzedniej, niewłaściwej oceny zgromadzonych dowodów, gdzie te zgromadzono jednak i oceniono poprawnie – to zarzut ten nie przekonuje i ma charakter wyłącznie polemiczny.

Wbrew twierdzeniom apelanta zgromadzone dowody, ocenione zgodnie z wymogami wynikającymi z art. 7 k.p.k., nie dawały podstaw do ustalenia sprawstwa i winy M. K. w zakresie oszustwa dokonanego na szkodę M. załęskiego (art. 286 §1 k.k.). Sąd rejonowy przeprowadził bowiem obszerne postępowania dowodowe (znacznie bogatsze aniżeli oskarżyciel na etapie postepowania przygotowawczego), a następnie wszechstronną analizę tak zgromadzonych dowodów, nie wykazującą błędów natury faktycznej czy logicznej a nadto zgodną ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego.

Nie budzi wątpliwości fakt podpisania przez oskarżonego – jako reprezentanta fundacji (...) w dniu 1 września 2010r. umowy najmu lokalu z pokrzywdzonym. Najemna zobowiązał się w nim płacić wynajmującemu czynsz w kwocie 1000 zł. plus podatek Vat, płatne w określonym dniu miesiąca oraz koszty związane z doprowadzeniem wody, prądu itp. Strona umowy, a więc także pokrzywdzony, mogła wypowiedzieć umowę najmu z 3-miesięcznym okresem wypowiedzenia. Co najmniej w okresie czasu od 1 września 2010r. do daty wskazanej w akcie oskarżenia tj. grudzień 2012r. , a także później oskarżony nie płacił czynszu zgodnie z umową najmu. Sąd rejonowy w sposób jednoznaczny i przekonujący ustalił, iż było to związane z faktem - znanym doskonale obu stronom umowy – przedłużającego się postępowania administracyjnego o uzyskanie przez Fundację założoną przez oskarżonego dofinansowania na prowadzenie Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej, który to Zakład miał być prowadzony właśnie w wynajmowanym od pokrzywdzonego pomieszczeniu. Co istotne: oskarżony, działając w imieniu Fundacji uprzednio wyremontował pomieszczenie pokrzywdzonego dla potrzeb przyszłego (...)-u, co zostało mu „zaliczone” na poczet czynszu (oskarżony twierdzi, że był to nakład rzędu 20.000 zł.i nikt temu nie przeczy). Najbardziej jednak ważnym dla przedmiotowej sprawy karnej było to, że pokrzywdzony od początku wiedział, iż lokal ma służyć jako miejsce prowadzenia (...)-u przez Fundację, ale pod warunkiem, że Fundacja otrzyma dotację na prowadzenie Zakładu. Ostatecznie, pomimo licznych odwołań, Fundacja nie otrzymała pieniędzy – kontraktu na wykonywanie wnioskowanych usług medycznych. Niekorzystna decyzja NFZ (...) Oddziału Wojewódzkiego w Ł. z dnia 13 stycznia 2012r. (...)/ (...).417-378/11 została zaskarżona do Prezesa NFZ, gdzie postepowanie odwoławcze było bardzo długotrwałe. W aktach znajdują się pismo informujące o możliwym rozpoznania ostatecznego odwołania przez Prezesa NFZ dopiero po połowie 2012r. – (dokumenty k.215-228 akt), gdzie obrona podnosi, iż ostateczna decyzja zapadła w końcu 2013r., a przy tym w 2013r. rozpisano nowy konkurs, jednak ostatecznie Fundacja nie wystosowała nowego wniosku z powodu wewnętrznych problemów (zmiana członków Zarządu i inne). M. Z. zeznał wprost, iż w jego ocenie przedmiotowa sprawa karna dotyczy tego, że oskarżony nie wykonuje orzeczenia sądu cywilnego z 2015r. oraz, że nie wie, czy oskarżony zawierając sporna umowę miał zamiar mu płacić. Jednocześnie jednak wprost zeznał, iż oskarżony od początku informował go, że dopiero jak Fundacja podpisze umowę z NFZ, to zwróci całość zaległości za czynsz i pokrzywdzony od początku wiedział, że M. K. dopiero stara się o kontrakt z NFZ dla prowadzonej Fundacji, że cały czas czeka aż NFZ podpisze umowę/pozytywnie zaopiniuje wniosek , a nie: że Fundacja, czy oskarżony osobiście, już mają podpisaną umowę/kontrakt, albo że na pewno kontrakt zostanie podpisany, co nie jest niezależne od jakiegoś orzeczenia/decyzji/oceny, a tylko odsunięte w czasie.

Wyjaśnienia oskarżonego złożone w przedmiotowej sprawie karnej pokrywają się z depozycjami prezentowanymi przez niego, jako reprezentant strony procesu cywilnego (I C 476/15) i w/w uzależnienie zapłaty czynszu – po wyczerpaniu nakładów z poczynionego remontu – wynika tak z wyjaśnień oskarżonego, jak i zeznań pokrzywdzonego, a starania o kontrakt z NFZ dla Fundacji potwierdza załączona do akt dokumentacja.

Analiza aktu oskarżenia prowadzi do wniosku, że oszustwo zarzucone oskarżonemu miało polegać – zdaniem prokuratora - na niewywiązywaniu się z już zawartej umowy najmu, a nie na samym zawarciu tej umowy, której to czynności miałby towarzyszyć zamiar braku zapłaty za czynsz na przyszłość. W istocie trudno nawet dociekać na czym wobec tego miało polegać wprowadzenie w błąd pokrzywdzonego, albo wykorzystaniu jakiego błędu w jego umyśle. Można domniemywać, że okres wskazany w akcie oskarżenia to czas, kiedy brak już było możliwości, by nakłady poczynione w remont pomieszczenia można było zaliczać na czynsz najmu.

W uzasadnieniu wniesionej apelacji skarżący powoływał się na datę podpisania przez oskarżonego tzw. uznania długu tj. 25.11.2013r. i okoliczności temu towarzyszące. Podniósł, że świadek w sprawie cywilnej I C 476/15 obecna przy czynności procesowej (tj. L. Z.) potwierdziła powoływanie się wówczas przez oskarżonego na oczekiwane zyski z NFZ-u, a przecież oskarżony wiedział już, że przedmiotowego kontraktu nie będzie. Sąd odwoławczy zważył jednak, że słowa L. Z. przekazane w sprawie cywilnej są bardzo lakoniczne: raz w/w zeznaje: „ Mówił, że pieniądze mają mu wpłynąć z NFZ” – a więc w znaczeniu zdarzenia przyszłego, ale pewnego, a raz: „ Tłumaczył, że podpisuje kontrakt i po jego realizacji wszystkie zaległości reguluje” – okoliczność przyszła i niepewna skoro związana z czynnością (umową) dopiero w trakcie jej wykonywania. Nie bez znaczenia jest także to, że obrona informowała o kolejnym konkursie NFZ-u dotyczącym roku 2013r. oraz to, że fundacja uiściła wszelakie należności z tytułu korzystania z lokalu należne Wspólnocie Mieszkaniowej reprezentowanej przez L. Z.. Ostatecznie nie ustalono daty doręczenia /zawiadomienia oskarżonego o ostatecznej decyzji Prezesa NFZ, a jeśli już analizować szczegółowo zeznania świadków ze sprawy cywilnej I C 476/15 to wynika z nich także, że świadek J. J., także obecna przy podpisywaniu oświadczenia o uznaniu długu, informowała jedynie, że oskarżony (jako przedstawiciel Fundacji) zobowiązywał się zapłacić jej ojcu powstałe zadłużenie w przyszłości, bo „nie miał środków”.

Wbrew twierdzeniom apelanta, sąd rejonowy prawidłowo ustalił, że oskarżonemu – ani w chwili zawierania umowy najmu w 2010 r., ani później nie towarzyszył zamiar przestępczego pokrzywdzenia pokrzywdzonego. Oskarżony, w ramach prowadzonej Fundacji wydatkował znaczną sumę na przygotowanie pomieszczeń – bo posiadanie takowych był jednym z warunków przystąpienia do konkursu w NFZ-cie. Ostatecznie konkursu nie udało się uzyskać, choć z pewnością oskarżony – w ramach prowadzonej Fundacji czynił szereg starań, by jednak uzyskać korzystną dla siebie (i Fundacji) decyzję organu administracyjnego – bezskutecznie. Nie ustalono, by powodem braku wygrania konkursu był świadomy i celowy błąd wnioskodawcy. Pokrzywdzony od początku wiedział, że pomyślne trwanie umowy najmu tj. pełna zapłata za czynsz zależy od zdarzenia przyszłego i niepewnego – pozytywnej decyzji NFZ (pozytywnego wyniku konkursu) dla Fundacji. Oskarżony nie ukrywał przed nim tej zależności. Brak wygrania konkursu był także porażką dla niego samego, bo z prowadzeniem (...)-u wiązał swój zysk finansowy, a ostatecznie żadnego zysku nie było. Oskarżony nigdy nie uzależniał zapłaty czynszu przez Fundacje od własnej kondycji finansowej jako osoby fizycznej, a pokrzywdzony pomimo możliwości wypowiedzenia umowy najmu – nie uczynił tego jeszcze przez wiele lat (a kiedy wypowiedział umowę Fundacja opuściła pomieszczenie). Reasumując: słusznie ustalono brak zachowań po stronie oskarżonego, które nosiłyby znamiona oszustwa.

W tym także miejscu sąd odwoławczy zauważa, że prawdopodobnie oskarżyciel publiczny zdecydował się na postawienie zarzutu i skierowanie sprawy z aktem oskarżenia do sądu, albowiem dysponował mylną informacją udzieloną przez NFZ, iż określona fundacja - (...), którą reprezentował oskarżony, nigdy nie występowała o dofinansowanie działalności, także w określonym projekcie unijnym „ Zapewnienie bezpieczeństwa…”i nie miała zawartej z NFZ-tem umowy i nigdzie nie ujęto żadnych kosztów dotyczących tej fundacji. Taką informację załączono na etapie postepowania przygotowawczego (pismo z dnia 6 grudnia 2021r. k.90 akt). Być może także chodzi tu o mylne zapytanie skierowane do w/w instytucji, albo niezrozumienie pytania (o jakiego rodzaju umowę chodzi). Nie ustalano natomiast niczego, co dotyczyłoby „wniosku o dofinansowanie” Fundacji w ramach jej udziału w konkursie na prowadzenie określonego (...)-u , z czym dopiero łączyło się ewentualne podpisanie umowy i przelew pieniędzy dla Fundacji.

Reasumując powyższe: rację ma sąd merytoryczny uznając, że w spornym zachowaniu oskarżonego brak jest znamion czynu zabronionego stypizowanego w art. 286 § 1 k.k W pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia, sąd meriti dostatecznie przekonująco wywiódł, iż łączna ocena tego zachowania nie może prowadzić do wniosków odmiennych, a sąd odwoławczy w całości ocenę tą podziela.

Wniosek

- o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

- wniosek jest niezasadny z przyczyn podanych powyżej;

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

- wyrok uniewinniający oskarżoną od popełnienia zarzucanego jej czynu;

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

- wyrok jest słuszny, zarzuty skarżącego są niezasadne;

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono w oparciu o art. 636 § 1 k.p.k. i art. 9 ustawy o opłatach w sprawach karnych.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

rozstrzygnięcie uniewinniające

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana