Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 387/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 listopada 2022 r.

Sąd Okręgowy w Elblągu VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Elżbieta Kosecka - Sobczak

Protokolant: sekr. sąd. Anna Pikulska

przy udziale oskarżonego i oskarżyciela prywatnego M. G. (1)

po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2022 r. w Elblągu sprawy z oskarżenia wzajemnego

1) P. D. (1) s. P. i N. ur. (...) w K.

oskarżonego o czyn z art. 217 § 1 kk

2) M. G. (1) s. H. i R. ur. (...) w E.

oskarżonego o czyn z art. 157 § 2 kk

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego będącego też pełnomocnikiem oskarżyciela prywatnego P. D. (1)

od wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu

z dnia 17 maja 2022 r. sygn. akt VIII K 664/20

I. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

II. zasądza od P. D. (1) na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie przed sądem II instancji, w tym 60 zł opłaty,

III. zasądza od P. D. (1) na rzecz M. G. (1) 840 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych na ustanowienie pełnomocnika z wyboru będącego też obrońcą z wyboru w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 387/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Elblągu z 17 maja 2022r. w spr. II K 664/20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca i jednocześnie pełnomocnik

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości co do P. D.

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Naruszenia przepisów tj. art. 7 kpk i art. 5§2 kpk oraz błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mających wpływ na treść orzeczenia

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Adwokat P. Ł. reprezentujący P.D. zaskarżył wyrok w całości na korzyść P.D. i zarzucił wyrokowi naruszenie przepisów postępowania, mające wpływ na jego treść, poprzez naruszenie art. 7 kpk i art. 5§2kpk, a także błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia poprzez błędne uznanie, że M. G. działał w warunkach obrony koniecznej.

Oceniając stawiane zarzuty i argumenty z uzasadnienia apelacji, to należy zaznaczyć, że w aktach znalazło się nagranie audio ze zdarzenia, którego autentyczności nie mogą podważyć uwagi autora środka zaskarżenia w tym zakresie, iż oskarżyciel wzajemny ogłaszając zarzut M.G. zmodyfikował go w ten sposób, że zarzucił mu jednokrotne a nie kilkakrotne uderzenie w twarz, a sąd I instancji był przekonany, że oskarżony P. D. twierdził, że został uderzony kilkakrotnie przez M. G.. Jednak należy zauważyć, że w pisemnym wzajemnym akcie oskarżenia faktycznie postawiono zarzut M.G., że kilkakrotnie uderzył pieścią w twarz P.D. oraz kopnął go prawą noga w okolice lewego biodra, modyfikacja tego zarzutu nastąpiła ustnie podczas odczytania a/o z k.51, ale sąd I instancji poczynił uwagę odnosząca się do pierwotnego zarzutu z wzajemnego aktu oskarżenia. Przy czym uwaga ta nie miała wpływu na ocenę tego nagrania, skoro – po zapoznaniu się z dowodem z nagrania- należało przyznać rację sądowi orzekającemu, że z nagranie to stanowi obiektywny dowód pozwalający ocenić przebieg sytuacji, zwłaszcza jej czasokres, kłótnię byłych małżonków i ich zachowanie, w tym agresywne słownictwo N.G.. Stąd wcale nie nastąpiła błędna ocena tego dowodu, skoro sąd I instancji głownie skupił się na tym co było słychać na nagraniu. Ponadto sam zarzut postawiony we wzajemnym a/o z k. 51 nie może być traktowany jako „dowód” i to taki, który powodował, że sąd I instancji był przekonany, że P. D. twierdził, że został uderzony kilkukrotnie przez M. G., bo nie wynika to z oceny dowodu z relacji P.D. przedstawionej w pisemnym uzasadnieniu wyroku.

Tymczasem opisane nagranie audio mogło posłużyć do weryfikacji relacji osób, które opisywały przebieg zdarzenia i dawało sądowi I instancji prawo do sformułowania wniosków krytycznie oceniających zeznania N. G. i D.G., którzy nie kryjąc negatywnego nastawienia do osoby M.G. starali się umniejszyć okoliczność zainicjowania zdarzenia, które spowodowało obrażenia u obu oskarżonych, przez P. D. czy dość agresywnej postawy N.G. . Ponadto nagranie wskazywało na dość krótki czas zdarzenia, gdy świadkowie uważali, że trwało ono przez kilka, kilkanaście minut.

Nie można było zgodzić się z tezą obrońcy P.D., że materiał dowodowy potwierdził tylko obrażenia ciała u P.D., a nie potwierdził ich u M.G.. Obaj przedstawili bowiem obdukcje lekarskie i obaj udali się po zdarzeniu na (...). Przy czym M.G. logicznie wyjaśnił powody dla których odstąpił od pozyskania obdukcji w dniu zdarzenia, przy czym w obdukcji którą potem uzyskał tj. z 28.04.2020r., lekarz ją wydający zaznaczył, że M. G. opisał mu mechanizm w jakim doznał rany tłuczonej w obrębie wargi dolnej od strony przedsionka jamy ustnej w dniu 24.04.2020r., a mając do czynienia z zaobserwowanym stanem tej rany lekarz nie zawał w obdukcji uwag co do tego by rana ta miała taki wygląd by nie wskazywał na jej powstanie dwa dni wcześniej. Ponadto w opinii biegły lekarz pozytywnie też zweryfikował mechanizm powstania tych obrażeń podawany przez M. G. co do uderzenia go w dniu 26.04.2020r. pięścią w twarz. Przy czym niewystarczające do podważenia treści obdukcji z 28.04.2020r. było powołanie się na relacje świadków, którzy nie zauważyli u M.G. obrażeń po zdarzeniu, gdyż matka, partnerka i brat P. D. nie kryli swojego negatywnego nastawienia do M. G. i stąd ich zeznania starały się wesprzeć wersje P.D., natomiast zeznający w sprawie policjanci, którzy przybyli na miejsce zdarzenia, zeznali, że nie zauważyli obrażeń u obu oskarżonych, a więc i u P.D.. Gdyby więc opierać się na zeznaniach policjantów, to nie byłoby też podstaw by dać wiarę wersji o powstaniu obrażeń u P.D.. A wobec tego nie można było się zgodzić z obrońcą P.D., że nie było podstaw – w świetle zebranych dowodów to potwierdzających tj. obdukcji i opinii biegłego- do przyjęcia wersji M.G., że przedstawione przez niego obrażenia powstały w okolicznościach przez niego podawanych.

Skarżący podnosi te, że nie jest możliwa analiza zdarzenia z pominięciem kontekstu relacji istniejących pomiędzy stronami, wskazując na przestępstwo z art. 207§1kk (jak wynika z informacji z KRK to skazanie za nie M.G. nastąpiło w 2014r.) popełnione przez M. G. czy toczące się pomiędzy byłymi małżonkami sprawy rodzinne., a także bardzo złe a wręcz wrogie relacje między oskarżonymi oraz między M.G. a byłą żoną i dziećmi. Jednak sąd I instancji, co wynika z pisemnego uzasadnienia wyroku, okoliczność tą właściwie dostrzegł i uwzględnił przy rozpoznaniu niniejszej sprawy. Przy czym sąd ten prawidłowo wskazał, że skazanie za przestępstwo sprzed 7 lat nie stanowi usprawiedliwienia zachowania P.D. który pierwszy zaatakował M.G., samo skazanie sprzed paru lat racjonalnie oceniane nie mogło być już bowiem źródłem żywych emocji w czasie czynu. Ponadto skarżący pomija to, że matka P.D., w obronie której podobno musiał zareagować, sama w czasie zdarzenia werbalnie prezentowała agresywną postawę wobec byłego męża, a więc to nie M.G. okazywał jej pogardę, tylko ona jemu. Nie bez znaczenia jest i to, że M. G. przyjechał sam z córką, natomiast przed blokiem znajdowały się, poza byłą b.żoną, inne osoby, które w razie konfliktu czy zagrożenia to stanęłyby po stronie N.G. tj. P.D. czy K. G. a także i 15-letni syn pozostający w konflikcie z ojcem. Ponadto N.G. podała, że sama ma 168cm wzrostu, M.G. 172cm wzrostu, zaś D.G., że brat waży więcej niż ojciec, co wskazuje też i na to, że warunki fizyczne M.G. nie wskazywały by to „górował fizycznie” nad innymi uczestnikami zdarzenia, wśród których był przecież sam. A w kontekście tego teza z apelacji, iż N.G. mogła realnie czuć się zagrożona zachowaniem M.G., który rzucił plecak, po który ona się schylała, że P. D. mógł zasadnie uznać, że zaistniała sytuacja niebezpieczna dla matki, która uzasadniała jego fizyczny atak na osobę M.G., a użyty przez P. D. środek był adekwatny do zagrożenia które wystąpiło, nie mogła być uwzględniona. Tym bardziej, że skarżący eksponuje tylko te okoliczności wynikające z dowodów będące korzystne dla P. D., a pomija choćby słowa wypowiadane przez N. G., które wynikają z nagrania audio, a które poprzedziły atak ze strony P.D.. Ponadto obrona pomija też i to, że do zdarzenia doszło w dniu 26.04.2020r., na początku stanu pandemii, gdy była żona wraz z rodziną udawała się na imprezę rodzinną, a M.G. wyraził wątpliwość co do prawidłowości takiego zachowania w kontekście ochrony zdrowia członków rodziny, jego dzieci, co spowodowało gniewną reakcję byłej żony uwiecznioną na nagraniu audio.

Wobec tego nie można było zgodzić się z autorem apelacji, że sąd I instancji dokonał nieprawidłowej oceny dowodów naruszającej art. 7 kpk. Bowiem analiza całokształtu dowodów i wynikających z nich okoliczności, a nie tylko tych podniesionych w apelacji i świadczących na korzyść P.D., oceniana też przez pryzmat doświadczenia życiowego i zasad logiki, wskazywała na to, że wersja M.G. zweryfikowana pozytywnie treścią obiektywnych dowodów w postaci nagrania audio, obdukcji i opinii biegłego, to zasługiwała na wiarygodność, w tym i w zakresie popchnięcia i uderzenia w twarz. Natomiast P.D. i osoby z nim związane składali relacje, które z uwagi na ich treść, należało uznać za tendencyjne (gdy N.G. opisała serię uderzeń ze strony M.G. w kierunku osoby P., zadanie też wielu kopnięć, gdy sam P.D. opisywał tylko pojedyncze uderzenie w twarz i kopnięcie go ze strony M.G.) i służące polepszeniu sytuacji procesowej P.D., tym bardziej, że nie kryli oni niechęci do osoby M.G.. Wobec tego sąd I instancji miał podstawy by dokonać kwestionowanych ustaleń faktycznych. Należy stwierdzić, że w ocenianym zdarzeniu nie wystąpiło zagrożenie dla osoby N.G., które by uzasadniało potrzebę wkroczenia P.D.. Przy czym w sytuacji zainicjowania nieadekwatnego do przebiegu i okoliczności zdarzenia ataku na osobę M.G. przez P. D. (w trakcie której P.D. nie wykluczał, że mógł „zahaczyć” o twarz M.G., gdy machał rękami starając się uderzyć), a następnie zadania przez niego M.G. uderzenia w twarz, to M.G. miał podstawy do podjęcia działań obronnych, co mogło zostać ocenione w taki sposób, jak to zaprezentował sąd I instancji w opisie z pkt. V wyroku i w pisemnym uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia, gdy działania podjęte przez M. G. tj. uderzenie pięścią i kopnięcie w biodro P.D. mieszczą się w kategorii podjęcia przez niego obrony koniecznej przed agresywnym i nieuzasadnionym w realiach omawianego zdarzenia zachowaniem P.D.. Tym bardziej, że nie była to obrona nadmierna, skoro obaj oskarżeni doznali obrażeń o podobnej skali, a po zadaniu ww ciosów M.G. nie atakował dalej P.D..

Właściwie i zgodnie z art. 7 kpk oceniony materiał dowodowy nie pozostawiał więc wątpliwości, o których mowa w art. 5§2 kpk, co do sprawstwa i winy oskarżonego P. D. w zakresie czynu z art. 157§2kk oraz możliwości oceny zachowania M.G. w kategoriach spowodowania u P.D. podobnego stopnia obrażeń ciała dokonanych w warunkach obrony koniecznej. Trzeba zaś przypomnieć- w odniesieniu do postawionego też w apelacji zarzutu obrazy art. 5§2kpk-, że wyrażona w tym przepisie zasada in dubio pro reo jest adresowana do organów postępowania karnego. Oznacza to, że dla oceny, czy nie został naruszony art. 5 § 2 kpk nie są miarodajne wątpliwości zgłaszane przez stronę, ale jedynie to, czy orzekający w sprawie sąd meriti rzeczywiście powziął wątpliwości co do treści ustaleń faktycznych lub wykładni prawa i wobec braku możliwości ich usunięcia rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego, względnie to, czy w świetle realiów konkretnej sprawy wątpliwości takie powinien powziąć (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2012 r., V KK 335/11, LEX nr 1163975). Argumentacja zawarta w uzasadnieniu sądu I instancji nie wskazuje na to, aby powziął on niedające się usunąć wątpliwości natury faktycznej i nie postąpił zgodnie z nakazem wynikającym z art. 5 § 2 kpk. Brak jest też, w świetle przedstawionych powyżej rozważań, przesłanek uzasadniających stawianie temu sądowi zarzutu, że takich wątpliwości nie powziął.

Wniosek

O zmianę wyroku poprzez:

- uniewinnienie P.D. od zarzucanego mu czynu,

- uznanie M.G. winnym i wymierzenie mu sprawiedliwej kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z przyczyn dla których zarzuty z apelacji i argumenty podniesione w apelacji, a w konsekwencji wnioski końcowe nie zasługiwały na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Cały zaskarżony wyrok

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z przyczyn dla których zarzuty z apelacji i argumenty podniesione w apelacji, a w konsekwencji wnioski końcowe nie zasługiwały na uwzględnienie.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Pkt. II, III

Apelacja adw. P. Ł. reprezentującego P.D. nie zasługiwała na uwzględnienie, stąd zachodziły podstawy z art. 636§1i3 kpk w zw. z art. 616§1 kpk do obciążenia P.D. kosztami procesu za postępowanie odwoławcze, w tym opłatą – 60 zł (art. 7 i 8 ustawy z 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych), a także obciążenie go zapłatą na rzecz M.G. kwoty 840 zł tytułem zwrotem wydatków poniesionych na ustanowienie przez M. G. pełnomocnika/obrońcy z wyboru w postępowaniu odwoławczym ( §11 ust.2 pkt.4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie).

7.  PODPIS