Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 86/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 23 sierpnia 2022 roku w sprawie XI K 320/19

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzuty zgłoszone przez obrońcę oskarżonego:

I. błąd w ustaleniach faktycznych, ewentualnie naruszenie prawa materialnego, to jest przepisów art. 116 ust. 1 w zw. z art. 1 ust. 1 ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych polegające na błędnym przyjęciu, że przedmiotowa w sprawie barka mieszkalna stanowi utwór w rozumieniu ustawy, to jest stanowi przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, posiadający cechy nowości, podczas gdy barka ta nie posiada wymienionych cech, a co zostało potwierdzone w Decyzji III Komisji Odwoławczej (...) Unii Europejskiej do spraw Własności Intelektualnej z dnia 24 sierpnia 2021 r.;

II. naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść orzeczenia, tj. przepisu art. 8 k.p.k. w zw. z art. 87 w zw. z art. 26 Rozporządzenia Rady (WE) nr 6/2002 z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów przemysłowych oraz art. 410 k.p.k. polegające na nieuwzględnieniu treści decyzji III Komisji Odwoławczej (...) Unii Europejskiej do spraw Własności Intelektualnej z dnia 24 sierpnia 2021 r., mimo że decyzja ta:

1)  uchyliła decyzję, na mocy której pokrzywdzona zarejestrowała wzór wspólnotowy i unieważniła ten wzór,

2)  przesądziła, że wzór przedmiotowej w sprawie barki nie posiada cech nowości oraz indywidualnego charakteru;

III. z najdalej posuniętej ostrożności procesowej, na wypadek nieuwzględnienia zarzutu z pkt I i II, naruszenie przepisów postępowania, to jest art. 7 i art. 410 k.p.k. poprzez dowolną, a nie swobodną, a przede wszystkim nieuwzględniającą całokształtu materiału dowodowego ocenę zeznań świadków A. D. (1) i W. W. (1), a w rezultacie dopuszczenie się błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na ustaleniu, że D. i W. byli wyłącznymi (jeśli w ogóle) autorami projektu barki mieszkalnej, podczas gdy co najmniej współautorem tego projektu był A. D. (2); w niniejszej sprawie błędna ocena materiału dowodowego oraz błędy w ustaleniach faktycznych manifestowały się przede wszystkim pominięciem faktu, że W. wielokrotnie w swoich zeznaniach podawał nieprawdę, a A. D. (1) – wówczas gdy zeznawał pierwszy raz – dowiódł, że nie ma absolutnie żadnej wiedzy na temat budowy jednostek pływających.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W pierwszej kolejności należy odnieść się do I mieszanego zarzutu dotyczącego błędu w ustaleniach faktycznych, ewentualnie prawa materialnego w postaci przepisów art. 116 ust. 1 w zw. z art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych w postaci zakwestionowania możliwości przyjęcia, że przedmiotowa w sprawie barka mieszkalna stanowi utwór w rozumieniu ustawy. Tytułem wstępu należy zauważyć, że przedmiotowa ustawa definiując w art. 1 pojęcie utworu, wskazuje, że jest to przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Ustawa wbrew podniesionemu w apelacji zarzutowi nie stanowi o cechach nowości utworu. Zgodnie z brzmieniem cytowanej ustawy, przedmiotem prawa autorskiego są utwory wzornictwa przemysłowego (art. 1 ust. 2 pkt 5). Zatem wzory przemysłowe, czy też wzory wspólnotowe, tak jak w przedmiotowej sprawie, mogą stanowić przedmiot ochrony zarówno na podstawie ustawy prawo własności przemysłowej oraz ustawy o ochronie praw autorskich i pokrewnych. O ile pierwsza ochrona wynika z rejestracji, prawo autorskie podlega ochronie, jak słusznie zauważył sąd I instancji, niezależnie od certyfikatów, orzeczeń, potwierdzeń przez inne organy, (k. 1031 akt), czy też rejestracji.

Wbrew twierdzeniu skarżącego, III Komisja Odwoławcza (...) Unii Europejskiej do spraw Własności Intelektualnej nie miała uprawnień ani możliwości przesądzenia o braku cech utworu przedmiotowej barki w zakresie ochrony praw autorskich. Przy czym nie ma w tej kwestii znaczenia prawo pierwszeństwa, inaczej niż przy patentach i ochronie wynikającej z prawa własności przemysłowej, jak również cechy nowości. Tym samym decyzja III Komisji Odwoławczej (...) Unii Europejskiej, na którą powołuje się skarżący, nie potwierdziła, że przedmiotowa barka nie stanowiła utworu w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Podkreślić należy, że nie należy automatycznie przenosić na grunt prawa autorskiego sposobów oceny indywidualnego charakteru przyjmowanych w innych ustawach. W sposób szczególny dotyczy to oceny dokonywanej przy udzieleniu prawa z rejestracji na wzór przemysłowy w ustawie prawo własności przemysłowej. Zgodnie z tą ustawą chodzi o ogólne wrażenie, zaś przy prawach autorskich także o pojedyncze szczegółowe elementy. Różnice w sposobie oceny podobnie ujętych cech wynikają z odmiennych założeń, na jakich opiera się ochrona przyznawana przez poszczególne ustawy. Prawo własności przemysłowej nie chroni twórczości, ale sposób eksploatacji dóbr, takich jak wzory czy wynalazki. Prawo autorskie wychodzi z założenia, że sam fakt stworzenia czegoś, co jest przejawem działalności twórczej o indywidualnym charakterze, jest wystarczającym tytułem i uzasadnieniem dla istnienia ochrony.

Dlatego też I zarzut dotyczący błędu w ustaleniach faktycznych, ewentualnie naruszenia prawa materialnego z uwagi na prawomocną decyzję III Komisji Odwoławczej (...) Unii Europejskiej do spraw własności intelektualnej z dnia 24 sierpnia 2021 r. należało uznać za niezasadny. Przedmiotowa decyzja dotyczy oceny wzoru wspólnotowego na kanwie ustawy prawa własności przemysłowej, a nie relewantnej dla rozpatrywanej sprawy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Także II zarzut podniesiony w apelacji w zakresie naruszenia przepisów postępowania, które miało wpływ na treść orzeczenia, polegającego na nieuwzględnieniu wskazanej wyżej decyzji III Komisji Odwoławczej (...) Unii Europejskiej do spraw własności intelektualnej, z uwagi na wyżej wskazaną argumentację, także nie mógł zostać uwzględniony. Sąd I instancji nie miał obowiązku, a nawet możliwości, uwzględnienia wskazanej decyzji na kanwie rozpatrywanej sprawy w zakresie ochrony praw autorskich. Zgodnie zaś z treścią art. 8 § 1 k.p.k., obowiązkiem sądu było poczynienie własnych ustaleń faktycznych w zakresie oceny czy w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z utworem i kto jest jego twórcą. Zasada samodzielności jurysdykcyjnej sądu karnego we wskazanym zakresie nie budzi wątpliwości. Jak wskazuje treść art. 8 § 2 k.p.k., sąd jest związany jedynie prawomocnym orzeczenie sądów kształtujących prawa lub obowiązki, a z taką sytuacją nie mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie. Reasumując, sąd meriti, wbrew wskazaniom apelującego, nie miał obowiązku wypowiadania się w przedmiocie decyzji III Komisji Odwoławczej (...) Unii Europejskiej do spraw własności intelektualnej, która dotyczyła ochrony wzoru wspólnotowego w aspekcie prawa własności przemysłowej, a nie praw autorskich, a zatem była w przedmiocie sprawy irrelewantna.

W końcu także III zarzut w zakresie dokonania przez sąd meriti dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego nie mógł zostać uwzględniony. Przed analizą tego zarzuty związanego z oceną materiału dowodowego należy podnieść, że ocena ta zgodnie z treścią art. 7 k.p.k. winna być dokonana zgodnie z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia dowodowego. Obowiązek ten dotyczy nie tylko sądu orzekającego, ale także skarżącego, który nie może ograniczyć się do prostego jej zanegowania i arbitralnego stwierdzenia, że walorem wiarygodności winny być obdarzone wyłącznie dowody korzystne dla oskarżonego, w tym zeznania świadka A. D. (2). Obowiązkiem skarżącego jest wykazanie jakich konkretnych uchybień dopuścił się sąd meriti w kontekście zasad wiedzy, logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego, oceniając zebrany materiał dowodowy. Za oczywiście niewystarczające należy uznać samo przeciwstawienie dowodów przeciwnych, jeżeli przy tym nie zostanie wykazane, że to właśnie owe dowody przeciwne, ocenione w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego, winny uzyskać walor wiarygodności, zaś dowody stanowiące podstawę ustaleń sądu, w świetle tych samych zasad, są tego waloru pozbawione. Skarżący podnosząc zarzut naruszenia art. 7 k.p.k. odwołuje się do wybranych przez siebie częściowych zeznań świadka A. D. (1). Odnosząc się do tego zarzutu należy zauważyć, iż sąd meriti dokonał oceny supozycji zarówno A. D. (2), jak i A. D. (1) oraz W. W. (1), w oparciu o całokształt ich wypowiedzi, we wzajemnym powiązaniu ze sobą i z innymi dowodami oraz dokonał ich wszechstronnej oceny. W żaden sposób skarżący nie wykazał, że ocena sądu jest błędna, wskazując na wybiórcze fragmenty zeznań świadków. W ocenie zaś Sądu Okręgowego, sąd rozpoznający sprawę dokonał wnikliwej i prawidłowej oceny dowodów oraz wskazał w uzasadnieniu jakie dowody uznał za wiarygodne i dlaczego. Tym samym sąd nie widzi potrzeby szerszego odnoszenia się do tego zarzutu, odsyłając w tym zakresie do oceny dokonanej przez sąd I instancji. W szczególności zauważyć należy, że sąd I instancji prawidłowo wykazał, dlaczego uznał częściowo zeznania świadka A. D. (2) za niewiarygodne i sąd odwoławczy z tą oceną się zgadza i do niej się odwołuje. Słusznie sąd meriti podniósł, że A. D. (2), który miał być według swych zeznań współautorem przedmiotowej barki, sam wskazał, że budowane na rzecz oskarżonych barki nie opierały się na jego projekcie, ale na projekcie, ew. rysunku, oskarżonego J. B.. Zasadnie zatem uznano, że oskarżony posłużył się projektem, na podstawie którego budowano barki, które nie różniły się w istotny sposób od barek mieszkalnych o nazwie „H. C. m.”, do których to utworów autorskie prawo majątkowe przysługiwało spółce (...) Sp. z o.o.”

Odnosząc się do zarzutu naruszenia normy art. 410 k.p.k. należy stwierdzić, że zgodnie z przyjętym orzecznictwem nie wszystkie przeprowadzone dowody muszą być istotne dla rozstrzygnięcia. Niektóre z nich mogą w ogóle nie stanowić podstawy ustaleń faktycznych, niemniej wszystkie one muszą być ujawnione na rozprawie w toku przewodu sądowego. Tak też było w niniejszej sprawie. Skarżący nie wskazuje w swej apelacji, jakie dowody nie zostały ujawnione w toku rozprawy, a tym samym nie wskazuje w oparciu o jakie nieujawnione dowody sąd meriti poczynił ustalenia faktyczne.

Także ostatni zarzut dotyczący błędu w ustaleniach faktycznych nie zasługiwał na uwzględnienie. Nie budziły żadnych wątpliwości sądu odwoławczego właściwie dokonane ustalenia sądu I instancji, które są oparte na analizie prawidłowo ocenionych dowodów. Jak wielokrotnie akcentowano w orzecznictwie zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, jest tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może jednak sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu, wyrażonymi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, lecz musi wykazywać konkretne uchybienia w zakresie zasad logicznego rozumowania, jakich dopuścił się sąd w ocenie materiału dowodowego. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych, opartego na innych dowodach od tych, na których oparł się sąd I instancji, nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 24.03.1975r. II KR 355/74 OSNPG 1975/9/84 i z dnia 22.01.1975r. I KR 197/74 OSNKW 1975/5/58, wyroki Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 6.02.1992r. II Akr 1/92 OSA 1992/6/41 i z dnia 28.05.1992r. II Akr 134/92 OSA 1992/11/55, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 6.10.2000r. II AKa 138/00 Prok. i Pr. 2002/1/28). Apelacja obrońcy oskarżonych w zakresie postawionego zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych, ma w istocie charakter polemiczny. Skarżący nie wskazuje bowiem na to, jakich uchybień w zakresie logicznego rozumowania miałby dopuścić się sąd I instancji w ocenie materiału dowodowego, a przedstawia jedynie swój pogląd oparty na wybiórczych stwierdzeniach i dowodach. Już ta okoliczność wskazuje na to, iż tak skonstruowany zarzut nie może być uwzględniony przez sąd odwoławczy.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonych od zarzucanych im czynów

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek zgłoszony przez obrońcę nie zasługiwał na uwzględnienie z tych samych powodów, które wskazano wyżej jako motywy nieuwzględnienia zarzutów apelacji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Całość wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 23 sierpnia 2022 roku w sprawie XI K 320/19

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Ocena dowodów przeprowadzona przez sąd I instancji zgodnie z treścią art. 8 § 1 k.p.k. nie wykracza poza granice ich swobodnej oceny, uwzględnia wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego oraz zasady logicznego rozumowania. Sąd meriti jasno wskazał, które z dowodów uznał za wiarygodne i nie budzące wątpliwości, a którym odmówił takiego przymiotu i w jakiej części. Ocena ta zyskała pełną aprobatę sądu odwoławczego i znalazła odzwierciedlenie w uzasadnieniu orzeczenia.

Sąd meriti dokonał właściwych ustaleń faktycznych w sprawie i prawidłowo wskazał dlaczego finalnie doszedł do słusznego przekonania, że wina i sprawstwo oskarżonych w zakresie przypisanego im w wyroku czynu nie budzą wątpliwości.

Niezasadność zarzutów apelacji i argumentacji przedstawionej na ich uzasadnienie w ocenie sądu odwoławczego stanowi wyłącznie polemikę ze stanowiskiem sądu I instancji.

W sprawie nie stwierdzono okoliczności podlegających uwzględnieniu przez sąd odwoławczy z urzędu z art. 439 i art. 440 k.p.k., które musiałyby skutkować uchyleniem lub zmianą wyroku.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Sąd odwoławczy w oparciu o treść art. 3 ust. 1 w zw. z art. 8 ustawy o opłatach w sprawach karnych wymierzył oskarżonym opłatę, zaś w oparciu o treść art. 634 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. i art. 636 § 1 k.p.k. obciążył oskarżonych po połowie kosztami procesu za drugą instancję, nie znajdując przesłanek do zwolnienia oskarżonych od ich ponoszenia.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonych A. B. i J. B.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 23 sierpnia 2022 roku w sprawie
XI K 320/19

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana