Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 maja 2022 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Grażyna Kursa

Protokolant: Hanna Beer

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 maja 2022 roku w R.

sprawy z powództwa małoletniego B. W. działającego przez matkę M. N.

przeciwko R. W.

o podwyższenie alimentów

1)  zasądza od pozwanego R. W. na rzecz małoletniego powoda B. W. alimenty w kwocie po 1000 zł (jeden tysiąc złotych) miesięcznie, płatne do rąk matki małoletniego powoda M. N. do dnia 10-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat począwszy od dnia 20 maja 2022 roku, a to w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Rybniku z dnia 24 czerwca 2021 roku w sprawie I C 346/20 po 600 zł;

2)  oddala powództwo w pozostałej części;

3)  odstępuje od obciążania pozwanego kosztami postępowania;

4)  nadaje wyrokowi w punkcie 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygnatura akt IV RC 22/22

UZASADNIENIE

Małoletni powód B. W. działający przez matkę M. N. domagał się od pozwanego R. W. podwyższenia alimentów na swoją rzecz z kwoty po 600 zł miesięcznie do kwoty po 1200 zł miesięcznie, począwszy od dnia wniesienia pozwu.

W uzasadnieniu żądania strona powodowa wskazała, że od czasu kiedy alimenty były zasądzone po raz ostatni, sytuacja małoletniego powoda uległa istotnej zmianie. Poprzednie alimenty nie są przez pozwanego regulowane w całości. Toczy się postępowanie w przedmiocie egzekucji świadczeń alimentacyjnych. Wbrew licznym deklaracjom, pozwany nie przekazuje żadnych dodatkowych kwot na rzecz małoletniego powoda, co skutkuje tym, że praktycznie całość kosztów utrzymania małoletniego powoda spoczywa na jego matce, która jest zobowiązana do spłaty kredytu hipotecznego. Pozwany nie utrzymuje również kontaktu z małoletnim powodem. Matka małoletniego wskazała również, że małoletni powód znajduje się w fazie intensywnego wzrostu, a dotychczasowa kwota alimentów nie jest w stanie pokryć jego usprawiedliwionych potrzeb (k. 3-4).

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości. Podał, że po stronie małoletniego powoda nie nastąpiła zmiana okoliczności uzasadniająca podwyższenie dotychczasowych alimentów. Z powodów zdrowotnych pozwany był zmuszony zmienić pracę, a jego obecne wynagrodzenie wynosi 5000 zł brutto. Pozwany jest zadłużony oraz toczy się przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne. Pozwany nadmienił również, że matka małoletniego powoda posiada możliwości zarobkowe, pomimo, że nie podjęła stałego zatrudnienia, to z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, tj. hodowli psów wystawowych – dogów argentyńskich osiąga dochody, które podlegają jedynie ryczałtowemu opodatkowaniu (k. 11- 12).

Na rozprawie 20 maja 2022 roku strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska procesowe (k. 57).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

Małoletni B. W. ur. (...) w K. pochodzi ze związku małżeńskiego M. N. i pozwanego, zawartego w kwietniu 2009 roku.

Na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Rybniku z dnia 24 czerwca 2021 roku w sprawie o sygn. akt I C 346/20 orzeczono rozwód rodziców małoletniego powoda, wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem powierzono obu stronom, ustalając miejsce zamieszkania małoletniego w każdorazowym miejscu zamieszkania matki, a nadto zasądzono od ojca na rzecz małoletniego syna alimenty w kwocie po 600 zł miesięcznie. Pomiędzy rodzicami małoletniego dotychczas nie toczyło się postępowanie o podział majątku dorobkowego.

W dacie ustalenia ostatnich alimentów małoletni powód miał 11 lat. Uczęszczał do szóstej klasy szkoły podstawowej. Od września 2020 roku rozpoczął terapię psychologiczną. Koszty utrzymania małoletniego powoda oscylowały wówczas w granicach kwoty ok. 800 zł miesięcznie, w tym: wyżywienie 400 zł, odzież 100 zł, środki higieniczne 50 zł, lekarstwa 50 zł, wydatki szkolne 50 zł oraz partycypacja w kosztach mieszkaniowych 150 zł.

Matka małoletniego powoda prowadziła działalność gospodarczą – hodowlę psów rasowych -osiągając z tego tytułu dochody na poziomie ok. 2500 zł miesięcznie.

Pozwany był zatrudniony w KWK J. jako elektryk pod ziemią za wynagrodzeniem w wysokości 4200 zł netto miesięcznie. Z uwagi na prowadzone przeciwko pozwanemu postępowanie egzekucyjne do dyspozycji pozostawała mu kwota 1700 zł netto miesięcznie.

(dowód: akta sprawy rozwodowej I C 346/20, w szczególności k. 376, 371-372)

Małoletni powód ma obecnie 13 lat. Jest ogólnie zdrowy, kontynuuje edukację w szkole podstawowej oraz dodatkowo uczęszcza na korepetycje z matematyki, w wymiarze 1-3 godziny tygodniowo. Poza tym nie uczestniczy w dodatkowych zajęciach pozalekcyjnych. Mieszka z matką w domu jednorodzinnym. Miesięczne koszty utrzymania małoletniego powoda przedstawiają się następująco: wyżywienie ok. 800 zł, odzież i obuwie ok. 300 zł, środki czystości i kosmetyki ok. 300 zł, korepetycje ok. 170 zł (w zależności od ilości godzin lekcyjnych), telefon 30 zł, tj. łącznie ok. 1600 zł.

Matka małoletniego powoda ma obecnie 45 lat. Jest ogólnie zdrowa. Wraz z małoletnim powodem mieszka w domu jednorodzinnym. Prowadzi własną działalność gospodarczą – hodowlę dogów argentyńskich. Należy do Związku (...) w (...) Oddział w R.. Obecnie w hodowli posiada pięć suk oraz jednego psa - dogów argentyńskich. Każda suka hodowlana może mieć miot jeden raz w roku. Aktualnie posiada osiem szczeniąt z jednego miotu. Miesięcznie na utrzymanie hodowli wydaje ok. 1500 – 2000 zł, na co składa się wyżywienie psów, obowiązkowe szczepienia oraz badania słuchu ( wady słuchu często występujące w tej rasie) , co stanowi koszt jednorazowy 200 zł. Poza tym musi również utrzymywać w odpowiednim stanie miejsce, w którym przebywają zwierzęta. Koszt jednego psa, który nie jest przeznaczony na wystawy wynosi ok. 2500 – 4000 zł. Z kolei koszt psa wystawowego wynosi ok. 7000 zł, w hodowli jak dotąd były dwa psy wystawowe.

Matka małoletniego posiada zadłużenie z tytułu zaciągniętego 13 lat temu kredytu hipotecznego na kwotę 365 000 zł, który spłaca samodzielnie. Wysokość miesięcznej raty wynosi obecnie 2750 zł miesięcznie, a do całkowitej spłaty kredytu pozostało jeszcze 5 lat. Miesięczne koszty związane z utrzymaniem domu jednorodzinnego przedstawiają się następująco: prąd ok. 400 zł, woda 250 zł, śmieci 167 zł, podatek od nieruchomości 500 zł rocznie/ 42 zł miesięcznie, opał (eko-groszek) 52 zł w sezonie grzewczym, Internet 100 zł, TV 50 zł, telefon 30 zł, tj. łącznie ok. 1100 zł.

Pozwany ma obecnie 36 lat. Z zawodu jest elektrykiem. Do listopada 2021 roku pracował w KWK J. jako elektromonter pod ziemią. Z powodu schorzenia kręgosłupa oraz problemów neurologicznych rozwiązał z dotychczasowym pracodawcą umowę o pracę za porozumieniem stron. Obecnie jest zatrudniony w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. na stanowisku specjalisty ds. instalacji elektrycznych w ramach umowy o pracę zawartej na czas określony od 15 lutego 2022 roku do 14 sierpnia 2022 roku. Osiąga wynagrodzenie w wysokości 3600 zł netto miesięcznie oraz dodatkowe premie uznaniowe w zależności od wykonania zadań. W grudniu 2021 roku otrzymał premię uznaniową w wysokości 700 zł. Poza wynagrodzeniem za pracę pozwany nie osiąga innych dochodów ani nie podejmuje dodatkowego zatrudnienia. Nie posiada majątku ani oszczędności. Posiada zadłużenie z tytułu zaciągniętych kredytów w (...) w wysokości 16 000 zł i 22 000 zł. Wysokość rat kredytowych wynosi łącznie 1300 zł miesięcznie. Przeciwko pozwanemu toczy się postępowanie w przedmiocie egzekucji świadczeń alimentacyjnych na rzecz małoletniego powoda.

Po potrąceniu wszystkich zobowiązań finansowych do dyspozycji pozwanego pozostaje kwota 2310 zł netto miesięcznie. Pozwany leczy się neurologicznie.

Wynajmuje wraz z partnerką mieszkanie w G.. Partnerka pozwanego obecnie nie pracuje, zajmuje się wychowaniem dziecka, na które pobiera zasiłek pielęgnacyjny. Koszty mieszkaniowe wraz z czynszem wynoszą 2600 zł miesięcznie i pozwany dzieli je po połowie ze swoją partnerką. Pozostałe wydatki pozwanego przedstawiają się następująco: wyżywienie ok. 350 zł (ok. 1000-1100 zł na trzyosobową rodzinę), prąd 300 zł, gaz 40 zł, tj. łącznie 690 zł.

Pozwany podejmował próby nawiązania kontaktu z małoletnim powodem, lecz małoletni powód nie ma ochoty do realizacji spotkań z ojcem. Zdarzyło się, że pozwany kupił małoletniemu powodowi prezent świąteczny.

( dowód: zeznania matki małoletniego powoda k. 57v, zeznania pozwanego k. 58,paski wypłat pozwanego k. 13- 14, informacja komornika sądowego k. 16, wydruki internetowe z centralnej bazy ofert pracy k. 21- 26, karta wynagrodzeń pozwanego k. 39- 47, zeznanie podatkowe PIT-37 k. 48 – 51v, informacja Związku (...) w (...) Oddział w R. k. 52, wnioski o wydanie metryk k. 53-55)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań stron oraz w oparciu o zebrane w sprawie dokumenty, szczegółowo powyżej opisane. Podawane w czasie zeznań dane w szerokim zakresie znajdowały potwierdzenie w dokumentach, których strony wzajemnie nie kwestionowały. Dlatego też Sąd ocenił materiał dowodowy jako spójny, logiczny i wzajemnie się uzupełniający.

Strony nie składały dalszych wniosków dowodowych, a przeprowadzone postępowanie Sąd uznał za wystarczające do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył co następuje

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 kro, każdy z rodziców obowiązany jest do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zakres świadczeń alimentacyjnych ustawodawca określił w art. 135 § 1 kro, uzależniając go od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć potrzeby, których zaspokojenie zapewni podmiotowi uprawnionemu do alimentów odpowiedni rozwój fizyczny i duchowy. Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można przy tym - co wskazano w orzecznictwie Sądu Najwyższego - odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia te (usprawiedliwione potrzeby uprawnionego i możliwości majątkowe oraz zarobkowe zobowiązanego) w praktyce pozostają bowiem we wzajemnej zależności i obie te przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustaleniu przez sąd wysokości alimentów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1969 r., III CRN 350/69, OSNPG 1970/2/15). Przy ocenie zakresu obowiązku alimentacyjnego należy brać pod uwagę także usprawiedliwione potrzeby własne zobowiązanego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 1975 r., III CRN 330/75, LEX nr 7777).

Zgodnie, z kolei, z treścią art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przy czym chodzi tu o zmianę istotną bądź to w obszarze usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego bądź też możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego, czy też na obu tych płaszczyznach. ( uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16.12.1987r. III CZP 91/86).

Ustalenie czy nastąpiła zmiana stosunków następuje poprzez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami istniejącymi podczas ustalania wysokości poprzednich alimentów.

Biorąc pod uwagę całokształt materiału dowodowego Sąd uznał, że zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 kro nastąpiła, jednakże nie w takim zakresie, jak wynika to ze stanowiska procesowego strony powodowej. Żądanie strony powodowej Sąd uznał za wygórowane i nieadekwatne zarówno do potrzeb małoletniego powoda, jak i do możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego, stąd też powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Podnieść należy, iż od czasu ustalenia ostatnich alimentów na rzecz małoletniego powoda na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Rybniku z dnia 24 czerwca 2021 roku w sprawie o sygn. akt I C 346/20 w kwocie po 600 zł miesięcznie minął bardzo krótki okres czasu - niespełna rok.

Co prawda oczywistym jest, że rozwój dziecka i postęp edukacji powoduje wzrost kosztów jego utrzymania, jednakże wzrost usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda na przestrzeni tak krótkiego okresu czasu nie był aż tak radykalny i znaczący, aby uzasadniał uwzględnienie powództwa w całości.

Wzrost kosztów utrzymania małoletniego powoda jest związany z uczestnictwem w dodatkowych zajęciach pozalekcyjnych - korepetycjach z matematyki oraz ogólną tendencją wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, co stanowi okoliczność niezależną od stron. Sąd uznał, iż obecny miesięczny koszt utrzymania uprawnionego wynosi ok. 1600 zł, którą to kwotę, przy uwzględnieniu obecnych kosztów życia, wieku i etapu rozwoju małoletniego należy uznać zasadniczo za usprawiedliwioną.

Sytuacja pozwanego od czasu ustalenia ostatnich alimentów uległa zmianie. Z powodu problemów zdrowotnych pozwany rozwiązał umowę o pracę z dotychczasowym pracodawcą, tj. z KWK (...). Podjął pracę w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. na stanowisku specjalisty ds. instalacji elektrycznych w ramach umowy o pracę zawartej na czas określony. Osiąga wynagrodzenie w wysokości 3600 zł netto miesięcznie oraz dodatkowe premie uznaniowe w zależności od wykonania zadań. Poza wynagrodzeniem za pracę nie osiąga innych dochodów ani nie podejmuje dodatkowego zatrudnienia. Pozwany jest osobą zadłużoną, a przeciwko niemu toczy się postępowanie egzekucyjne. Po potrąceniu wszystkich zobowiązań finansowych do dyspozycji pozwanego z wynagrodzenia za pracę pozostaje kwota 2310 zł netto miesięcznie. Ponadto pozwany ponosi stosunkowo wysokie koszty mieszkaniowe (2600 zł miesięcznie dzielone po połowie z partnerką), a jego partnerka z powodów zdrowotnych aktualnie nie pracuje i utrzymuje się ze świadczeń uzyskiwanych w ramach opieki społecznej.

Matka uprawnionego, która w całości swój obowiązek alimentacyjny względem syna wypełnia poprzez osobiste starania o jego wychowanie, zapewnia mu opiekę, pomaga w edukacji nie jest w stanie zaspokoić wszystkich jego usprawiedliwionych potrzeb od strony finansowej.

Reasumując Sąd uznał, że zasądzona kwota alimentów uwzględnia podstawowe, bieżące potrzeby małoletniego powoda oraz leży w granicach obecnych możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 133 § 1 kro w zw. z art. 135 § 1 kro oraz art. 138 kro.

W pozostałym zakresie powództwo jako wykraczające poza zakres potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego podlegało oddaleniu. Sąd ustalił podwyższony obowiązek alimentacyjny powoda począwszy od 20 maja 2022 roku, tj. od dnia wydania wyroku, mając na względzie, iż świadczenia alimentacyjne mają służyć co do zasady zaspakajaniu bieżących potrzeb uprawnionego. Mając na uwadze aktualną sytuację życiową i finansową pozwanego oraz doniosłość obowiązku alimentacyjnego Sąd w oparciu o przepis art. 102 kpc odstąpił od obciążania pozwanego kosztami postępowania. Rygor natychmiastowej wykonalności wyrokowi w punkcie 1 nadano na zasadzie art. 333 § 1 pkt 1 kpc.