Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 515 / 22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 kwietnia 2023r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Anna Zdziarska

Sędziowie: SA Katarzyna Capałowska

SO (del.) Piotr Maksymowicz (spr.)

Protokolant: Katarzyna Wójcik

przy udziale Prokuratora Stanisława Wieśniakowskiego

po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2023r.

sprawy
W. Ż. (1) z domu M.

córki J. i S. z domu B.

urodzonej dnia (...) w W.

oskarżonej o czyn z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 12 § 1 kk

na skutek apelacji wniesio nych przez obroń cę oskarżonej oraz pełnomocnika os­karżyciela posiłkowego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

z dnia 20 lipca 2022r., sygn. akt V K 27/20

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1.  z uwagi na zastosowanie art. 4 § 1 kk jako podstawę skazania oraz wymiaru kary przyjmuje przepisy kodeksu karnego w brzmieniu obowiązującym przed dniem 24 czerwca 2020r.,

2.  wymierzoną oskarżonej W. Ż. (2) karę obniża do 2 (dwóch) lat i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności,

3.  z rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 4. (czwartym) zaskarżonego wyroku eliminuje słowa plus podatek VAT;

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  na podstawie art. 634 kpk w zw. z art. 624 § 1 kpk zwalnia oskarżoną oraz oskar­życiela posiłkowego od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych postępowania odwoławczego, wydatkami w nim poniesionymi obciążając Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 515 / 22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 20 lipca 2022r.

sygn. akt V K 27 / 20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel subsydiarny

oskarżyciel posiłkowy

obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

na korzyść

na niekorzyść

w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 kpk – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a kpk – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 kpk, chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 kpk – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 kpk – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 kpk – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub nies­łusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 kpk

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

W. Ż

W. Ż. (2)

- stan zdrowia męża oskarżonej

- stan zdrowia oskarżonej

kopia do­kumen­tacji me­dycznej

k. 1020-1027,

k. 1119-1129

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

-----

-----

-----

-----

-----

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

---

---

---

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.

kopia dokumentacji medycznej

w postępowaniu odwoławczym dopuszczono dowód z doku­mentów dołączonych do pisma procesowego obrońcy z dnia 12 lipca 2022r. (k. 1020-1027) oraz podczas rozprawy odwo­ławczej (k. 1119-1129). Dokumenty te obrazują stan zdrowia oskarżonej oraz jej męża. Nie mają znaczenie dla ustalenia od­powiedzialności karnej oskarżonej oraz zasadności zarzutów odwoławczych, bowiem nie dotyczą okresu dokonania zarzu­conego przestępstwa. Mogą mieć natomiast pewne znaczenie dla oceny zarzutu dotyczącego wysokości kary.

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

zarzuty apelacji obrońcy oskarżonej:

1.  zarzut naruszenia przepisów postępowania mającego wpływ na treść wyroku, tj. art. 170 § 1 pkt 5) kpk w zw. z art. 7 kpk, art. 2 § 2 kpk, art. 4 kpk oraz art. 6 kpk poprzez niesłuszne oddalenie wniosku dowodo­wego obrońcy o przesłuchanie świadków K. Ż.. J. J. i C. J., w sytuacji gdy świadkowie ci posiadali istotną wiedzę na temat kondycji psychicznej oraz sta­nu psychofizycznego oskarżonej w czasie objętym ak­tem oskarżenia, w którym zgodnie z opinią sądowo-psychiatryczną i dokumentacją medyczną u oskarżo­nej zdiagnozowano zaburzenia adaptacyjne pod pos­tacią reakcji depresyjno-lękowej, i którzy mogli przeds­tawić sądowi meriti relewantne informacje na temat ówczesnej sytuacji osobistej i rodzinnej oskarżonej, co mogłoby skutkować koniecznością uzupełnienia opinii sądowo-psychiatrycznej o ocenę, czy stan psychiczny i emocjonalny oskarżonej mógł - mimo braku wyłączę­nia świadomości i możliwości rozpoznania znaczenia swojego czynu - powodować zahamowanie swobody podejmowania i wyrażania przez nią procesów wolicjo­nalnych w okresie prawnokarnie relewantnym

☐ zasadny

częściowo zasadny

☐ niezasadny

2.  zarzut naruszenia przepisów postępowania karnego, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 201 kpk oraz art. 193 §§ 1 i 3 kpk, mającego wpływ na treść orzeczenia poprzez nie­dostrzeżenie – na skutek m. in. uchybienia z zarzutu 1 powyżej – i w konsekwencji nie usunięcie istotnej nie­jasności w opinii sądowo-psychiatrycznej oskarżonej, w której biegli stwierdzili, że

a)  badana nie wykazuje zaburzeń zachowania, funk­cjonowała w sposób zgodny z fasadami społeczny­mi i nie znajdowała się w stanie zaburzeń psycho­tycznych, podczas gdy jednocześnie biegli stwier­dzili u oskarżonej zaburzenia adaptacyjne pod po­stacią reakcji depresyjno-lękowej, należące wszak­że do zaburzeń zachowania, które zgodnie z kla­syfikacją zaburzeń mogą prowadzić do problemów behawioralnych i podejmowania przez chorego za­chowań nierozsądnych, a nawet naruszających normy społeczne,

b)  u oskarżonej rozpoznano zaburzenia adaptacyjne pod postacią reakcji depresyjno-lękowej, jednak nie dokonano oceny tej przypadłości i jej wpływu na oskarżoną w okresie objętym aktem oskarżenia przez pryzmat informacji na temat zachowania os­karżonej w tamtym okresie pochodzących od osób trzecich funkcjonujących w tym czasie razem z nią, tj. K. Ż. (męża), J. M. J. (siostry) oraz C. J. (szwagra), a tym samym nie dokonano ca­łościowej oceny jej stanu psychicznego, w szcze­gólności poprzez brak ustalenia, czy zaburzenia stwierdzone u oskarżonej mogły – nawet nie wyłą­czając świadomości – spowodować zahamowanie swobody podejmowania i wyrażania procesów wo­licjonalnych, czyniąc oskarżoną podatną (jeśli nie zupełnie bezbronną) dla oszustów wyłudzających od niej środki

które to uchybienia możliwe są do konwalidacji wy­łącznie poprzez przesłuchanie świadków zgłoszonych przez obronę oraz uzupełniające dopuszczenie dowo­du z opinii biegłych, w tym w części określonej w pkt b) powyżej (w zależności od wyniku przesłuchania świad­ków podczas rozprawy);

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

niezasadny

3.  zarzut naruszenia przepisów postępowania mającego wpływ na treść wyroku, tj. art. 7 kpk, art. 2 § 2 kpk i art. 6 kpk poprzez dokonanie dowolnej oceny dowo­dów w sprawie i wyciągnięcie zeń wniosków niewy­nikających, tj. że W. Z. ukrywała wyciągi dzienne, na których przestępcze transakcje były uwi­docznione w taki sposób, że nie miała do nich dostępu ani Prezes Zarządu Spółki P. W. (1), ani druga księgowa A. B., podczas gdy

a)  ustalenie te mają charakter dowolny, a przede wszystkim sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego oraz logiki pozostaje by Prezes Zarządu Spółki – odpowiedzialna za kierowanie jej sprawami finansowymi – nie miała dostępu do wyciągów z konta bankowego (także dziennych);

b)  sąd nie był władny poczynić ustalenia w przedmio­cie braku dostępu drugiej księgowej A. B. do konta bankowego spółki bez jej bezpośredniego przesłuchania, a odwoływanie się w tym zakresie do zeznań P. W. (1) jako Prezesa Zarzą­du pozostaje nieuprawnione, skoro świadek przez okres kilku miesięcy nie zorientowała się o uszczup­leniu finansów spółki o kwotę przekraczającą 1 mi­lion 400 tysięcy złotych, a co za tym idzie należa­łoby przyjąć, że nie była właściwie zorientowania w sprawach finansowych i księgowych spółki;

c)  sąd wbrew zasadzie bezpośredniości nie przesłu­chał na rozprawie B. T. będącej repre­zentantem Spółki (...) Sp. z o.o. Kancelaria biegłych rewidentów prowadzącej zew­nętrzną (...) Spółki (...), a tym samym nie był władny ustalić, czy oskarżona faktycznie po­dejmowała działania zmierzające do zamaskowania jej działalności, a które to ustalenie poczynił na podstawie niemożliwych do uznania za noszące znamię wiarygodności zeznania Prezes Zarządu Spółki,

a które to ustalenia rzutują w sposób istotny na ocenę zachowania oskarżonej przyczyniając się do wymie­rzenia surowszej kary, i których wyeliminowanie z us­taleń faktycznych winno doprowadzić do złagodzenia odpowiedzialności oskarżonej w odpowiednim stopniu, przy zastosowaniu dyrektyw wymiaru kary z art. 53 §§ 1 i 2 kk;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

niezasadny

4.  zarzut naruszenia przepisów postępowania mającego wpływ na treść wyroku, tj. art. 170 § 1 pkt 5) kpk w zw. z art. 7 kpk, art. 2 § 2 kpk, art. 4 kpk i art. 6 kpk poprzez oddalenie wniosku o przesłuchanie A. B. i B. T., podczas gdy osoby te mog­ły dostarczyć relewantnych informacji na temat zacho­wania się oskarżonej w czasie popełnienia czynu zab­ronionego, w szczególności w zakresie przyjętego przez sąd maskowania swojej działalności, które w oce­nie obrony pozostaje dowolne i poczynione wbrew za­sadzie bezpośredniości;

☐ zasadny

częściowo zasadny

☐ niezasadny

5.  zarzut naruszenie przepisów postępowania mającego wpływ na treść wyroku, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 4 kpk i art. 410 kpk poprzez brak poczynienia jakichkol­wiek ustaleń faktycznych w przedmiocie działań podej­mowanych oraz zaniechanych przez Spółkę w celu naprawienia szkody i odzyskania utraconych środków i ograniczenie się przez sąd meriti li tylko do stwier­dzenia, że działanie takie podejmowała P. W. (2)­kowska jako Prezes Zarządu, podczas gdy Spółka miała możliwości wystąpienia o naprawienie szkody m. in. do Prezesa Zarządu, odpowiedzialnego tak od stro­ny obligacyjnej, jak i nawet karnej za rzetelne prowa­dzenie spraw spółki, zwłaszcza przy szkodzie o tak znacznej wartości, co skutkowało błędnym ustaleniem, że Spółka podejmowała działania zmierzające do od­zyskania utraconych środków, które nie przyniosły oczekiwanego rezultatu, która to okoliczność nie może pozostawać bez wpływu na ocenę sytuacji oskarżonej, a przede wszystkim stopień społecznej szkodliwości czynu;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

niezasadny

6.  zarzut błędu w ustaleniach faktycznych stanowiących podstawę wyroku poprzez przyjęcie, że oskarżona nie ma realnej chęci naprawienia wyrządzonej Spółce szkody, albowiem rzekomo odrzuciła propozycję os­karżyciela posiłkowego w przedmiocie przeniesienia własności udziału przysługującego jej w nierucho­mości, podczas gdy ustalenie to ma charakter dowolny i nie odpowiada rzeczywistości, albowiem to nie oskar­żona, a pokrzywdzony nie zgodził się na zawarcie ugody (umowy), w której oskarżona rozporządziłaby wyłącznie swoim udziałem wynoszącym ¼ udziału w nieruchomości oraz kwotą 70 tysięcy złotych zabez­pieczoną na jej rachunku bankowym, oczekując prze­niesienia na spółkę także udziału męża oskarżonej, na którą to czynność oskarżona nie miała możliwości uzyskać zgody współmałżonka, zaś bez zgody Spółki (udziału w czynności notarialnej) oskarżona nie jest władna zawrzeć skutecznej umowy o podział majątku wspólnego małżonków z jednoczesnym nim rozporzą­dzeniem na rzecz Pokrzywdzonej (vide: postanowienie SN w sprawie II CSK 718/16);

zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

7.  zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej kary 4 lat pozbawienia wolności, podczas gdy prawidłowa ocena okoliczności sprawy uzasadnia orzeczenie jej w niż­szej wysokości

☐ zasadny

częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie należało zauważyć, że Sąd Okręgowy nie dopuścił się żadnych uchybień określonych w art. 439 § 1 kpk, których wystąpienie obligowałoby sąd odwoławczy do uchylenia zaskarżonego wyroku niezależnie od granic zaskar­żenia, podniesionych zarzutów, a także wpływu uchybienia na treść orzecze­nia.

Obrońca oskarżonej wyrok Sądu Okręgowego formalnie zaskarżył w całości, jednakowoż analiza sformułowanych zarzutów, jak też stanowisko zaprezento­wane na rozprawie odwoławczej dowodzi, że nie jest kwestionowane sprawst­wo i zawinienie W. Ż. (2), a wyłącznie dokonana ocena dowodów (z dodatkowym wskazaniem na niezasadne oddalenie wniosków dowodowych) rzutująca na ocenę przesłanek wymiaru kary określonych w art. 53 kk. Nato­miast zrozumiałe było, ze podstawowy wniosek apelacji uchylenia zaskarżo­nego wyroku z uwagi na konieczność przeprowadzenia postępowania dowodo­wego w znacznej części wymagał zaskarżenia wyroku w całości.

Większość zarzutów sformułowanych przez obrońcę nie znalazło uznania sądu odwoławczego, niemniej wyrok sądu meriti wymagał korekty polegającej na ob­niżeniu kary wymierzonej oskarżonej.

W toku postępowania nie pojawiło się z żadnej strony twierdzenie, jakoby os­karżona w czasie czynu miała zniesioną lub ograniczoną w stopniu znacznym zdolność rozpoznania jego znaczenia lub pokierowania swoim postępowaniem. Mimo to obrońca ( zarzut 2.) zarzucił sądowi meriti naruszenie art. 201 kpk za sprawą niedostrzeżenia (na skutek zaniechania przesłuchania członków naj­bliższej rodziny) i w konsekwencji nie usunięcie istotnej niejasności w opinii są­dowo-psychiatrycznej. Zarzut ten należało ocenić jako zupełnie bezzasadny, bowiem – jak się wydaje – jego sformułowanie było wynikiem nieprawidłowego odczytania treści, w tym wniosków opinii z k. 994 i n. Skarżący opinię odczytuje w ten sposób, że rozpoznane przez biegłych zaburzenia adaptacyjne pod pos­tacią reakcji depresyjno-lękowej łączy z okresem drugiej połowy 2018 roku, czyli czasem dokonania przypisanego przestępstwa. Tymczasem nic takiego nie wynika ani z opinii, ani z dokumentów złożonych do akt i wykorzystanych przez biegłych do jej opracowania, ani też z twierdzeń oskarżonej. W toku wy­wiadu W. Ż. (2) przywołała leczenie szpitalne i ambulatoryjne w po­wodu niedoczynności przysadki mózgowej i wskazała, że wówczas leczyła się psychiatrycznie – po leczeniu zaburzenia hormonalne wyrównały się. Oskarżo­na podała, że jej mąż choruje i wymaga pomocy, ale nie wiązała pogorszenia stanu swojego zdrowia psychicznego z niedomaganiem męża (który faktycznie chorował jeszcze przed drugą połową 2018 roku). W. Ż. (2) oświad­czyła, że swój stan (uczucie napięcia, przygnębienie, problemy ze snem) zde­cydowanie wiąże ze swoją sytuacją prawną. Z jej oświadczenia nadto wynika, że podczas pobytu w areszcie była leczona psychiatrycznie z powodu zabu­rzeń snu (otrzymywała na noc L. ), a po opuszczeniu jednostki penitenc­jarnej podjęła leczenie w poradni zdrowia psychicznego. Z zaświadczenia wy­danego dnia 4 sierpnia 2020r. wynika, że oskarżona podjęła leczenie psychiat­ryczne od czerwca 2019 roku z powodu trudnej sytuacji (proces karny, pobyt w areszcie). Nie ma zatem żadnego namacalnego dowodu wskazującego na jakiekolwiek zaburzenia stanu psychicznego oskarżonej w drugiej połowie 2018 roku, które ewentualnie można by uznać za relewantne, to jest powodują­ce zahamowanie swobody podejmowania i wyrażania procesów wolicjonal­nych. Dość wskazać, że gdyby u oskarżonej występowały takowe zaburzenia przed osadzeniem w areszcie, to leczenie psychiatryczne tamże by ich doty­czyło, a nie wyłącznie problemów ze snem.

W ocenie Sądu Apelacyjnego sąd meriti nie naruszył art. 201 kpk i nie był obo­wiązany do przeprowadzania dodatkowych dowodów z przesłuchania człon­ków rodziny oskarżonej (o tym jeszcze za chwilę) celem ewentualnego do­puszczenia dowodu z uzupełniającej opinii biegłych lekarzy psychiatrów. Art. 201 kpk stanowi: jeżeli opinia jest niepełna lub niejasna albo gdy zachodzi sprzeczność w samej opinii lub między różnymi opiniami w tej samej sprawie, można wezwać ponownie tych samych biegłych lub powołać innych. Wyżej wykazano, że opinia opracowana w postępowaniu sądowym mankamentów ta­kich nie zawiera. Uznanie opinii za jasną i pełną w rozumieniu art. 201 kpk jest domeną organu procesowego, a nie strony procesowej (postanowienie SN z dnia 20.04.2022r., IV KK 277/21, Lex nr 3430923). Podstawą do stosowania art. 201 kpk nie może stać się okoliczność, że strona wdając się samodzielnie w spekulacje myślowe natury specjalistycznej, dochodzi w rezultacie do prze­konania, że wnioski natury ściśle fachowej i to w dziedzinie, w której z natury rzeczy sądowi i stronom merytorycznie brakuje wiadomości specjalistycznych, są błędne (postanowienie SN z dnia 14.04.2022r., V KK 411/21, Lex nr 3430-646). We podstawowym wniosku apelacji (k. 1082) obrońca argumentuje ko­nieczność uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania m. in. potrzebą przeprowadzenia uzupełniającej opinii sądowo-psychiatrycznej lub innej jeszcze specjalności. Ale skarżący nawet nie precyzuje, biegli jakiej to specjalności powinni się dodatkowo wypowiedzieć na temat – właśnie? czego? – po raz kolejny poczytalności oskarżonej? Art. 202 § 3 kpk stanowi, że do udziału w wydaniu opinii o stanie zdrowia psychicznego oskarżonego, w zakre­sie zaburzeń preferencji seksualnych, sąd, a w postępowaniu przygotowaw­czym prokurator, powołuje biegłego lekarza seksuologa. Czyn zarzucony os­karżonej nie ma żadnego związki z zaburzeniami preferencji seksualnych, toteż przepis ten nie miał zastosowania. Zgodnie natomiast z art. 202 § 2 kpk na wniosek psychiatrów do udziału w wydaniu opinii powołuje się ponadto bieg­łego lub biegłych innych specjalności. Biegli psychiatrzy badający oskarżoną wniosku o powołanie dodatkowych biegłych (np. psychologa) nie sformułowali. Jednocześnie obrońca w żadnym zakresie nie uzasadnia zarzutu 2. przykłado­wo pominięciem stanowiska psychologa przy ocenie racjonalności zachowań podejmowanych przez oskarżoną.

Warunkiem skuteczności zarzutów obrazy przepisów postępowania (art. 438 pkt 2) kpk) oraz błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orze­czenia (art. 438 pkt 3) kpk) jest wykazanie, że naruszenie przepisów lub błąd mogły mieć wpływ na treść orzeczenia.

Sąd Apelacyjny uznał częściową zasadność zarzutów sformułowanych w pun­kcie 1. oraz w punkcie 4. apelacji dotyczących oddalenia wniosków dowodo­wych o przesłuchanie określonych świadków. Sąd Okręgowy (por. k. 1029) od­dalił je na podstawie art. 170 § 1 pkt 5) kpk uzasadnienie ograniczając do po­wielenia zapisu ustawy, iż w sposób oczywisty zmierzają do przedłużenia pos­tępowania. Oczywiście to sąd jest gospodarzem postępowania jurysdykcyjne­go, dlatego w jego gestii pozostaje ostateczna decyzja o dopuszczeniu dowo­du. Sąd nie ma obowiązku uwzględniania wszystkich wniosków dowodowych składanych przez strony i może je oddalić na podstawach wskazanych w art. 170 § 1 kpk (postanowienie SN z dnia 28.04.2022r., V KK 164/22, Lex nr 343-3620). Judykatura dopuszcza sytuację, w której art. 170 § 1 pkt 5) kpk stanowić będzie samodzielną podstawę oddalenia wniosku dowodowego (postanowienie SN z dnia 15.10.2020r., III KK 281/20, Lex nr 3077342). Jednak w orzecznict­wie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych szerzej prezentowany jest pog­ląd, że każdorazowo sąd oddalając wniosek dowodowy złożony przez stronę postępowania, w oparciu o normę wynikającą z art. 170 § 1 pkt 5) kpk powinien mieć na względzie całokształt okoliczności prowadzonej sprawy, a zatem oce­niać go z punktu widzenia szerszego kontekstu procesowego (postanowienie SN z dnia 10.07.2020r., II DSI 68/19, postanowienie SN z dnia 8.12.2017r., IV KK 205/17, Lex nr 2418088). Zatem uzasadnienie oddalenia wniosku dowodo­wego nie powinno ograniczać się do powielenia przesłanek określonych w art. 170 § 1 pkt 1)-6) kpk, lecz odnosić się do realiów danej sprawy (por. wyrok SN z dnia 22.02.2011r., V KK 303/10, Lex nr 785434). W przypadku zastosowania przesłanki z art. 170 § 1 pkt 5) kpk – do czasu złożenia wniosku i możliwości jego zgłoszenia na wcześniejszym etapie postępowania. Motywy oddalenia wniosku powinny zostać przedstawione w uzasadnieniu postanowienia wyda­nego na podstawie art. 170 § 3 kpk, a nie ewentualnie dopiero w uzasadnieniu wyroku (wyrok SN z dnia 9.09.2011r., IV KK 37/11, Lex nr 1027187).

Sposób oddalenia wniosków dowodowych o przesłuchanie członków najbliż­szej rodziny oskarżonej ( zarzut 1.) i księgowych ( zarzut 4.) nie był prawidło­wy z uwagi na ograniczenie się wyłącznie do powielenia sformułowań ustawo­wych, zaniechanie skonfrontowania daty złożenia wniosku z możliwością jego wcześniejszego zgłoszenia oraz brak zestawienia tez dowodowych z realiami postępowania. Zupełnie niezrozumiałe było oddalenie na tej podstawie wnios­ku o dopuszczenie dowodu z dokumentów dołączonych do pisma procesowe­go obrońcy z dnia 12 lipca 2022r., skoro dokumenty te przedłożono i nie było konieczności zwracanie się o nie do innych osób i organów. Niemniej w ocenie Sądu Apelacyjnego zaistniałe uchybienia nie miały wpływu na treść orzecze­nia, bowiem postulowane dowody nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia, były nieprzydatne do stwierdzenia okoliczności objętych tezami dowodowymi, miały wykazać okoliczności przynajmniej częściowo wykazane zgodnie z twierdze­niami wnioskodawcy – i przez to rzeczywiście zmierzały do przedłużenia postę­powania.

Wnioski dowodowe sformułowane w piśmie z dnia 12 lipca 2022r. zostały po­wielone w apelacji i obrońca podtrzymał je na rozprawie odwoławczej. Sąd Apelacyjny wnioski te rozpoznał dnia 25 kwietnia 2023r. (k. 1132-1134). Od­dalono wnioski o przesłuchanie świadków oraz dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej [punkty 1), 3) i 4)]; dopuszczono natomiast dowód z dokumen­tów [punkt 2)]. Powody decyzji o oddaleniu wniosków dowodowych zawiera pisemne uzasadnienie tego postanowienia i aktualnie zbędne jest ich powie­lanie. Uzasadnienie oddalenia wniosków dowodowych stanowi zarazem usto­sunkowanie się do zarzutów apelacji podnoszących braki w przeprowadzonym postępowaniu dowodowym. Obecnie tylko dodać można – w aspekcie zarzutu 1. – iż dowody dopuszcza się celem udowodnienia konkretnych okoliczności, a nie celem ustalenia, czy przypadkiem nie okażą się one przydatne w postę­powaniu (np. postanowienie SN z dnia 2.09.2004r., II KK 330/03, Lex nr 1266-65). Wnioskodawca domagając się przesłuchania najbliższych oskarżonej de facto dopiero chciał się przekonać, czy dysponują oni wiedzą, która mogłaby następnie wygenerować potrzebę dopuszczenia dowodu z uzupełniającej opinii biegłych psychiatrów. Jednak – co wyjaśniono omawiając zarzut 2. – nie ma namacalnych przesłanek do przyjmowania, że (k. 1082v) W. Ż. (2) od wielu lat zmaga się z problemami natury mentalnej oraz depresją oraz, że stan te potęgowały również nawarstwiające się problemy zdrowotne oskarżonej i jej męża. Obiektywnie stan zdrowia oskarżonej i K. Ż. nie jest najlepszy, ale nie ma przesłanek do przyjmowania, że rzutowało to na sferę swobody podejmowania decyzji i wyrażania procesów wolicjonalnych w dru­giej połowie 2018 roku.

Zbędne było (ad. zarzut 4.) przesłuchiwanie B. T. z zewnętrznego biura księgowego. Nawet bowiem hipotetyczne ustalenie, że do biura trafiały wyciągi bankowe, na których widoczne były inkryminowane przelewy i pracow­nicy biura nie podjęli reakcji, która doprowadziłaby do wcześniejszego zatrzy­mania przestępczego procederu ma znikome znaczenie dla rozmiaru odpowie­dzialności oskarżonej odzwierciedlonej w wymierzonej karze. Zauważyć moż­na, że przedsiębiorcy korzystający z księgowości zewnętrznej dokumenty księ­gowe zazwyczaj przekazują raz-dwa razy w miesiącu, przez co ewentualna re­akcja i tak byłaby spóźniona. Nadto dla przygotowania deklaracji podatkowych najistotniejsze znaczenie mają faktury zakupowe i sprzedażowe, a nie wyciągi bankowe. Wyciągi bankowe znaczenie mają dla księgowości prowadzonej wewnątrz spółki by za ich pomocą weryfikować, którzy kontrahenci opłacili faktury, a którzy z tym zwlekają, co wymaga podjęcia działań monitujących.

Nie był zasadny zarzut 3. apelacji. Sposób funkcjonowania spółki (...) opi­sany w zeznaniach złożonych przez P. W. (1) (prezesa zarządu) oraz W. J. (1) (głównego udziałowca) prowadzi do wniosku, że – wbrew stanowisku apelującego – wcale nie była sprzeczna z zasadami lo­giki i doświadczenia życiowego sytuacja, w której osoba odpowiedzialna za kierowanie sprawami finansowymi spółki nie miała dostępu do wyciągów z kon­ta bankowego. Spółkę (...) można określić spółką rodzinną, w której głów­nym udziałowcem był W. J. (1), a prezesem zarządu jego córka. Spółka zatrudniała zaledwie kilku pracowników, w tym od wielu lat oskarżoną. Spółka funkcjonowała w ten sposób, że P. W. (1) pojawiała się w jej biurze raz w tygodniu (a nawet rzadziej) głównie w celu podpisania faktur – wtedy oskarżona przedstawiała jej bieżące zagadnienia, zaś prezes zarządu darzyła ją dużym zaufaniem przede wszystkim z uwagi na długi staż pracy. Je­żeli nawet oskarżona nie działała z zamiarem intencjonalnym ukrycia (np. po­przez ich wyniesienie do miejsca zamieszkania) lub zniszczenia wyciągów, to nie przekazywała ich na bieżąco P. W. (1) lub do zewnętrznego biura księgowego. Pamiętać należy, że do wykrycia przywłaszczenia doszło niejako przypadkowo, kiedy do systemu bankowości elektronicznej zalogował się W. J. (2) – logowanie nastąpiło dnia 5 grudnia 2018r., czyli dwa dni po dokonaniu przez oskarżoną największego z przelewów. Chybiony był zarzut, jakoby ustalenie, kto był uprawniony do logowania się do bankowości wymagało przesłuchania A. B.. Informację o osobach uprawnionych zawiera pismo Banku z dnia 7 grudnia 2018r. (k. 285) i skarżący nie podważa jego mocy dowodowej. W podpunkcie b) zarzutu 3. skarżący udziela sobie od­powiedzi na pytanie, jak to możliwe, że oskarżona przez kilka miesięcy mogła realizować bezpodstawne przelewy z rachunku spółki. Jego odpowiedź, że P. W. (1) nie była właściwie zorientowana w sprawach finanso­wych i księgowych spółki jest zbieżna ze stanowiskiem sądu odwoławczego zaprezentowanym powyżej.

Zarzut 5. apelacji oceniono jako oczywiście bezzasadny. Jego sformułowanie było co najmniej niestosowne ( vide art. 86 § 1 kpk). Stawiając go obrońca starał się umniejszyć stopień winy oskarżonej tym, że prezes zarządu spółki B. P. W. (1) nie dopełniła obowiązków nadzoru nad pracą wy­konywaną przez W. Ż. (2) (sugestia, że może wręcz dopuściła się czynu określonego w art. 296 kk). Przyznać należy, że nadzór nad pracą os­karżonej nie był sprawowany właściwie, ale sytuacja taka wręcz zwiększa sto­pień jej winy, skoro W. Ż. (2) wykorzystała niedoskonałości organiza­cyjne podmiotu, w którym była zatrudniona. Bez znaczenie dla wymiaru kary wymierzonej oskarżonej jest to, czy Spółka próbowała pociągnąć P. W. (1) do odpowiedzialności na gruncie przepisów prawa handlowego lub karnego. Aktywność pełnomocnika Spółki w postępowaniu przygotowaw­czym obrazuje, że podejmowano szerokie próby ustalenia dalszych losów wyt­ransferowanych środków i ich odzyskania. To obiektywnie okazało się niemoż­liwe nawet dla organów ścigania. Podjęta wcześniej w ramach Spółki decyzja o zaniechaniu działań w tym kierunku była jak najbardziej racjonalna (i nie mo­że być oceniana jako zaniedbanie), skoro środki wytransferowano na rachunki w bankach w państwach trzecich i ich – niepewne przecież – odzyskanie wią­załoby się z wydatkami nieproporcjonalnymi względem utraconych kwot.

Na częściowe uwzględnienie zasługiwał natomiast zarzut 6. Sąd Okręgowy ja­ko okoliczność przemawiającą na niekorzyść oskarżonej (k. 1061-1062) przy­jął, iż W. Ż. (2) nie przyjęła propozycji oskarżyciela posiłkowego prze­kazania na jego rzecz tytułem naprawienia szkody udziału wynoszącego ¼ w prawie własności nieruchomości z jednoczesną możliwości zamieszkiwania na niej do śmierci jej i jej małżonka. W tym aspekcie należało zauważyć (por. wydruk zupełny księgi wieczystej nr (...) na k. 395 i n.), że os­karżona jest współwłaścicielką na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej jedynie udziału wynoszącego ½ w prawie własności nieruchomości gruntowej zabudowanej. Z nieruchomości tej wszczęto egzekucję w sprawie Km 80/20 na podstawie wniosku wierzyciela (...) Sp. z o.o. oraz tytułu wykonawczego – nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 27 stycznia 2020r., sygn. akt XXI Np 13/19. Zgodzić się należało z wy­wodem apelującego, że mąż oskarżonej jako osoba niezwiązana z postępowa­niem karnym nie może zostać przymuszony do przeniesienia prawa własności do przysługującego im udziału; z kolei dokonanie zniesienia wspólności mająt­kowej małżeńskiej co do zasady również wymaga jego udziału, a tylko w ten sposób można byłoby doprowadzić do sytuacji, w której oskarżona mogłaby przenieść przysługujący jej udział (wówczas ¼) na oskarżyciela posiłkowego. Apelujący zasadnie przywołał stanowisko Sądu Najwyższego (postanowienie z dnia 14.07.2017, II CSK 718/16, OSNC 2018/7-8/78), że w wyniku skutecz­nego zajęcia uprawnienia dłużnika do żądania podziału majątku wspólnego wierzyciel na podstawie art. 887 § 1 w zw. z art. 902 i 912 § 1 kpc staje się legitymowany czynnie do żądania podziału majątku małżonków. W wyniku za­jęcia uprawnienia do dokonania podziału wierzyciel realizuje to uprawnienie dłużnika na podstawie tzw. substytucji procesowej i może samodzielnie złożyć wniosek o dokonanie odpowiedniego podziału majątku dłużnika (zniesienia współwłasności między tymi osobami). Skuteczne złożenie tego wniosku nie jest uzależnione od dotychczasowego przebiegu egzekucji wierzyciela wobec dłużnika. Zarazem zajęcie prawa do żądania podziału majątku wspólnego two­rzy dla współwłaścicieli kategoryczny zakaz samodzielnego wykonywania zaję­tego prawa w jakiejkolwiek formie prawnej, sprzecznie z interesem egzekwują­cego wierzyciela. W rezultacie – jak podkreślił Sąd Najwyższy – po zajęciu prawa małżonka, będącego dłużnikiem, do dokonania podziału majątku wspól­nego, umowa małżonków o podziale składników tego majątku jest bezskutecz­na wobec wierzyciela egzekwującego. W rezultacie należało uznać, że to nie brak chęci oskarżonej do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem po­przez przeniesienie składnika majątku na pokrzywdzonego, ale czynniki obiek­tywne to utrudniają. Sąd I instancji formułując wniosek w tej kategorii pominął, iż właścicielami pozostałych udziałów są osoby trzecie, toteż nawet gdyby os­karżona i jej mąż przenieśli prawo własności przysługującego im wspólnie udzia­łu, to i tak spółka (...) nie stałaby się wyłącznym właścicielem nieruchomoś­ci, którą następnie – przykładowo – mogłaby spieniężyć lub czerpać z niej po­żytki.

W zarzutach 1., 3. i 4. przywołano art. 4 kpk i art. 6 kpk jako przepisy, których naruszenia miał się dopuścić sąd I instancji. W uzasadnieniu apelacji nie znaj­dujemy natomiast żadnych argumentów, w jaki sposób miałaby zostać naru­szona zasada obiektywizmu i/lub zasada prawa do obrony. Oskarżona w toku całego postępowania (przygotowawczego i sądowego) korzystała z pomocy obrońców (z wyboru i z urzędu – prawo do obrony z ujęciu formalnym), jak też miała możliwość samodzielnej obrony (prawo to w ujęciu materialnym). Z kolei zarzut naruszenia art. 4 kpk, wyrażającego zasadę obiektywizmu adresowaną do organów prowadzących postępowanie, bez wykazania konkretnych naru­szeń innych przepisów procedury z nim powiązanych, musi być uznany za bez­podstawny. Dla skutecznego podniesienia zarzutu obrazy art. 4 kpk nie wys­tarczy ogólne stwierdzenie o braku obiektywizmu sądu, opierające się wyłącz­nie na subiektywnym odczuciu strony postępowania karnego, w szczególności wynikającym z odmiennej od dokonanej przez sąd oceny materiału dowodowe­go (postanowienie SN z dnia 24.08.2022r., III KK 161/22, Lex nr 3411411; po­stanowienie SN z dnia 22.03.2022r., II KK 31/22, Lex nr 3417265). O ile nawet skarżący starał się powiązać zarzut naruszenia art. 4 kpk z naruszeniem in­nych przepisów postępowania, to nie zdołał wykazać, że sąd meriti nieobiek­tywnie ocenił zebrany materiał dowodowy.

Ostatnim z zarzutów sformułowanych przez obrońcę oskarżonej (w uzasadnie­niu określonym jako zarzut 7.) był zarzut rażącej niewspółmierności kary wy­mierzonej W. Ż. (2). Nie został on szerzej umotywowany, co mogło być wynikiem zamysłu skarżącego by nieadekwatność sankcji karnej wykazać innymi zarzutami. Mimo niedoskonałości zarzutu i braku jego odrębnego uza­sadnienia sąd odwoławczy oceniając całokształt okoliczności uznał, że kara 4 lat pozbawienia wolności wymierzona przez sąd a quo wymaga korekty i obni­żył ją do 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności.

Na zmianę wymiaru kary wpływ miało uwzględnienie zarzutu 6. – jak wskazano sąd I instancji błędnie przyjął, że oskarżona intencjonalnie nie przejawia chęci naprawienia szkody poprzez przeniesienie na rzecz pokrzywdzonego prawa własności składnika swojego majątku. Obszerność rozważań sądu na ten te­mat świadczy, że ta nietrafnie przyjęta okoliczność miała istotne znaczenie dla wymiaru kary. Toteż uwzględnienie zarzutu w tym zakresie musiało skutkować jej korektą.

Sąd I instancji wskazał (k. 1061), że oskarżona jako księgowa z wieloletnim doświadczeniem powinna w większym stopniu być wrażliwa na próby oszustwa niż zwykły obywatel, który na co dzień nie ma dostępu do znacznych kwot i nie obraca cudzymi pieniędzmi. Sąd napiętnował, że W. Ż. (2), chociaż dysponowała własnymi środkami na rachunku bankowych nie uszczupliła ich – od razu dokonywała przelewów z rachunku Spółki przywłaszczając powierzone jej środki. W świetle okoliczności sprawy i mechanizmów manipulacji stosowa­nych przez sprawców tzw. oszustw nigeryjskich za daleko jednak szło stwier­dzenie, że w przypadku oskarżonej od początku jej chęć „pomocy” osobie poz­nanej w internecie nie miała doprowadzić do uszczuplenia jej majątku osobiste­go, czy wchodzącego w skład małżeńskiej wspólności. Rzeczywiście oskarżo­na dysponowała środkami na rachunku bankowych (ponad 70.000,00 zł aktu­alnie objęte zabezpieczeniem majątkowym). Niemniej sposób działania spraw­ców przestępstw tej kategorii pozwala na postawienie tezy, że nawet gdyby pierwsze przelewy były dokonywane z jej rachunku bankowego, to prędzej czy później i tak sięgnęłaby po środki Spółki. Doniesienia medialne i praktyka orze­cznicza wskazuje, że ofiarami oszustw nigeryjskich (mutacje: na żołnierza, na lekarza, na inżyniera, na spadek) padają osoby w różnym wieku, o różnym wykształceniu, różnym doświadczeniu życiowym lub zawodowym. Dlatego do­konując kontroli instancyjnej zapadłego rozstrzygnięcia uznano, że sąd meriti okolicznościom wysłowionym w swoim uzasadnieniu jako czynniki obciążające nadał nadmierne znaczenie.

Kolejnym powodem dokonania korekty wyroku Sądu Okręgowego w zakresie wymiaru kary była konieczność dostosowania jej wysokości do kar orzekanych w innych podobnych sprawach. Art. 53 § 1 kk stanowi, że sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę, bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień spo­łecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wy­chowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Zasada pre­wencji generalnej skodyfikowana w końcowej części przytoczonego przepisu od dawna opisywana jest jako potrzeba przekonania społeczeństwa o nieuch­ronności kary za naruszenie dóbr chronionych prawem i nieopłacalności zama­chów na te dobra, wzmożenia poczucia odpowiedzialności, ugruntowania po­szanowania prawa i wyrobienia właściwego poczucia sprawiedliwości oraz po­czucia bezpieczeństwa (wyrok SN z dnia 30.12.1977r., V KR 190/22, OSNKW 1978/4-5/44). Chodzi o takie społeczne oddziaływanie, które będzie polegać na kształtowaniu w społeczeństwie prawidłowych ocen prawnych i postaw oraz na ugruntowaniu przekonania, że przestępcy są sprawiedliwie karani. Kwestię społecznego oddziaływania należy wiązać ze społecznym poczuciem spra­wiedliwości, jako że tylko takie kary, które są społecznie akceptowane, mogą to poczucie zaspokajać, a to stwarza warunki skutecznego zwalczania przestęp­czości, tworzy atmosferę zaufania do obowiązującego prawa (wyrok SN z dnia 25.02.1981r., V KRN 343/80, OSPiKA 1981/11/199; z nowszych orzeczeń wy­rok SA w Lublinie z dnia 30.05.2006r., II AKa 132/06, Prok. i Pr.-wkł. 2006/2/ 12).

Sąd Apelacyjny zajmuje stanowisko, że postulowane – w ramach zasady pre­wencji generalnej – uzyskanie społecznego przeświadczenia, że sprawcy są sprawiedliwie karani, a wymierzane kary są społecznie akceptowane (co two­rzy atmosferę zaufania do obowiązującego prawa) wymaga, by wyroki skazują­ce za podobne przestępstwa były do siebie zbliżone, zaś czyny różniące się od siebie spotykały się ze zróżnicowaną reakcją ze strony wymiaru sprawiedliwoś­ci. Oskarżona niewątpliwie dopuściła się przestępstwa o znacznej społecznej szkodliwości, a wyrządzona nim szkoda jest niebagatelna. Jednak w praktyce orzeczniczej spotykane są przypadki przywłaszczenia kwot większych. Z uwagi na doniesienia medialne jako notorię powszechną należy traktować przypadek kasjerki z Centralnego Biura Antykorupcyjnego, która przywłaszczyła środki z funduszu operacyjnego (ponad 9 milionów złotych). Została ona skazana pra­womocnie na karę 6 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności, a jej mąż ( benefic­jent przywłaszczonych środków) na karę 8 lat pozbawienia wolności. Zestawie­nie kary wymierzonej W. Ż. (2) zaskarżonym wyrokiem z karami, które wymierzono w przywołanej sprawie prowadzić musiało do wniosku, że kara 4 lat pozbawienia wolności jest nadmiernie surowa zwłaszcza, gdy zwa­żyć, że W. Ż. (2) nie odniosła osobiście korzyści z tego czynu, gdy w sprawie dotyczącej K. G. przywłaszczone środki były przeznaczane na uprawianie hazardu przez jej męża. W świetle powyższych rozważań kara 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności jawi się jako sprawiedliwa w świetle dyrektyw wymiaru z art. 53 §§ 1-2 kk. Dla osoby blisko 70-letniej i dotychczas nie karanej będzie to sankcja dolegliwa, a w odbiorze społecznym nie powsta­nie wrażenie o odmiennym traktowaniu podsądnych.

Końcowo należało wskazać, że wyrok sądu I instancji zaskarżony został rów­nież przez oskarżyciela posiłkowego. Jego pełnomocnik w apelacji sformułował zarzut rażącej niewspółmierności (łagodności) kary polegającej na wymierzeniu zbyt niskiej kary pozbawienia wolności w zestawieniu ze znacznym stopnień społecznej szkodliwości przypisanego czynu, względami indywidualnymi os­karżonej i wymaganiami co do społecznego oddziaływania sankcji karnej. Zda­niem skarżącego okoliczności te wskazywały na konieczność zastosowania wobec oskarżonej surowszej sankcji karnej. Dlatego domagał się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonej kary 8 lat pozbawienia wolności. Obniżenie w uzasadnianym wyroku kary wymierzonej oskarżonej świadczyło o niezasadności tego zarzutu, a brak wniosku o sporządzenie uza­sadnienia pochodzącego od oskarżyciela posiłkowego zwolnił sąd odwoławczy od konieczności szczegółowego odnoszenia się do niego.

Wniosek

1.  podstawowy wniosek apelacji obrońcy oskarżonej o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przeka­zanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoz­nania z uwagi na konieczność przeprowadzenia postę­powania dowodowego w znacznej części (m. in. prze­słuchanie świadków i dopuszczenie dowodu z uzupeł­niającej opinii biegłych/biegłego)

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

niezasadny

2.  alternatywny wniosek apelacji obrońcy oskarżonej o zmianę zaskarżonego wyroku (po przeprowadzeniu postulowanego postępowania dowodowego) poprzez uniewinnienie oskarżonej, względnie wymierzenie jej kary w zawieszeniu lub też kary w dolnej granicy us­tawowego zagrożenia

☐ zasadny

częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

podstawowy wniosek apelacji nie zasługiwał na uwzględnienie, ponieważ nie stwierdzono uchybień (w tym w zakresie kwestionowanych przez skarżącego powodów oddalenia wniosków dowodowych), które wymagałyby przeprowa­dzenia na nowo przewodu sądowego w całości. Dodać trzeba, że przy obec­nym brzmieniu art. 437 § 2 in fine kpk dopiera taka sytuacja uzasadnia uchyle­nie wyroku (a nie, jak twierdzi obrońca potrzeba przeprowadzenia postępowa­nia dowodowego w znacznej części).

wniosek ewentualny apelacji okazał się częściowo zasadny z powodów przedstawionych we wcześniejszych rozważaniach. Wymierzona oskarżonej kara 4 lat pozbawienia wolności została obniżona do 2 lat i 10 miesięcy pozba­wienia wolności. Jednocześnie nie mógł zostać uwzględniony wniosek o wy­mierzenie kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, względnie kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, jak obrońca wnosił na rozprawie od­woławczej. Owszem kara w tym wymiarze zostałaby dostosowana do warun­ków z art. 43la § 1 pkt 1) kkw i oskarżona ewentualnie mogłaby ją odbyć w sys­temie dozoru elektronicznego. Jednak taki wymiar kary nie odpowiadałby dy­rektywom z art. 53 §§ 1-2 kk.

1.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

I.

1.  Sąd Apelacyjny z urzędu dokonał korekty podstawy skazania i wymiaru kary przyjmując z mocy art. 4 § 1 kk, że stanowią je przepisy kodeksu karnego w brzmieniu obowiązującym przed dniem 24 czerwca 2020r. Os­karżonej przypisano dokonanie przestępstwa ciągłego, zaś z tym dniem na skutek dodania do kodeksu karnego art. 57b zaostrzono zasady odpowie­dzialności za przestępstwa popełnione w warunkach określonych w art. 12 kk. Konieczność stosowania ustawy względniejszej wymusiła konieczność zmiany wyroku w tym zakresie;

2.  również z urzędu skorygowano rozstrzygnięcie dotyczące kosztów procesu (punkt 4.) zaskarżonego wyroku dotyczący zwrotu na rzecz oskarżyciela posiłkowego kosztów zastępstwa procesowego w związku z ustanowie­niem pełnomocnika z wyboru. Zmiana polegała na wyeliminowaniu słów plus podatek VAT, bowiem stawki minimalne określone w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z z 2015 roku, poz. 1800 ze zm.) obejmują już ten podatek.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

wyjaśniono powyżej

3.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

------------

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

------------

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

I.

Przedmiot i zakres zmiany

1.  w zakresie podstawy skazania i podstawy wymiaru kary;

2.  w zakresie surowości kary;

3.  w zakresie kosztów procesu

Zwięźle o powodach zmiany

powody wskazano we wcześniejszych rozważaniach

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 kpk

Zwięźle o powodach uchylenia

------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 kpk

Zwięźle o powodach uchylenia

------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 kpk

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------

4.1.

art. 454 § 1 kpk

Zwięźle o powodach uchylenia

------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-------------

-------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

na podstawie art. 634 kpk w zw. z art. 624 § 1 kpk zwolniono oskarżoną i oskarżyciela posiłkowego od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych postępowania odwoławczego, wydatkami w nim poniesionymi obciążając Skarb Państwa. Wobec nie uwz­ględnienia apelacji oskarżyciela posiłkowego nie było podstaw do przyznania na jego rzecz od oskarżonej zwrotu wydatków po­niesionych z tytułu ustanowienia pełnomocnika.

7.  PODPISY

Anna Zdziarska

Katarzyna Capałowska Piotr Maksymowicz

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonej

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Okręgowego w całości

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

na korzyść

☐ na niekorzyść

w całości

w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1) kpk – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a) kpk – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1) kpk, chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2) kpk – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3) kpk – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4) kpk – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub nie­słusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 kpk

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Okręgowego w części (co do kary)

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

na niekorzyść

☐ w całości

w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1) kpk – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a) kpk – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1) kpk, chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2) kpk – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3) kpk – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4) kpk – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub nie­słusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 kpk

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana