Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 listopada 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2015r. w Katowicach

sprawy z odwołania (...) Sp. z o.o. w K.

(obecnie Szpitala (...) Spółka z o.o.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w Katowicach z dnia 25 czerwca 2014r. sygn. akt X U 510/14

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C. na rzecz Szpitala (...) Spółki z o.o. kwotę 135 zł (sto trzydzieści pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.

/-/SSA Antonina Grymel /-/SSA Lena Jachimowska /-/SSA Gabriela Pietrzyk-Cyrbus

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 2207/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14 czerwca 2011r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w C. stwierdził, że stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującą płatnika składek (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. w roku składkowym, obejmującym okres od 1 kwietnia 2009r. do 31 marca 2010r. podwyższa się o 50% i ustala się
w wysokości 2,51% podstawy jej wymiaru - na podstawie art. 34 ustawy
o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
W uzasadnieniu decyzji podniesiono, że we wskazanym roku składkowym płatnik winien był wykazać w dokumentacji rozliczeniowej jako prawidłową wartość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe -1,67% podstawy jej wymiaru, a na podstawie zidentyfikowanych w Kompleksowym Systemie Informatycznym ZUS dokumentów zgłoszeniowych i rozliczeniowych stwierdzono, że płatnik w roku składkowym od 1 kwietnia 2009r. do 31 marca 2010r. wykazywał stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w zaniżonej wysokości, równą 1,47% podstawy jej wymiaru.

W odwołaniu od decyzji płatnik składek domagał się jej zmiany w całości
i ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe na 1,47% oraz stwierdzenia braku przesłanek jej podwyższania o 50%. Wyjaśnił, że w jego ocenie, od dnia 1 marca 2009r. w związku z rozpoczęciem prowadzenia działalności leczniczej zasadnym było zastosowanie składki właściwej dla tej działalności.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach, po ponownym rozpoznaniu sprawy, wyrokiem z dnia 25 czerwca 2014r., sygn. X U 510/14 zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że w roku składkowym obejmującym okres od 1 kwietnia 2009r. od 31 marca 2010r. stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe, obowiązująca płatnika składek wynosi 1,47% oraz ustalił, że nie podlega ona podwyższeniu o 50% oraz zasądził na rzecz wnioskodawcy koszty zastępstwa procesowego.

Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że płatnik składek do marca 2009r. odprowadzał składkę na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 1,8% co stanowiło 50% najwyższej składki. Od dnia 1 kwietnia 2009r. spółka zgłosiła do ubezpieczenia pracowników w liczbie przekraczającej 10 osób i zastosowała składkę wypadkową 1,47% podstawy jej wymiaru. Składając deklarację wskazała prawidłową ilość ubezpieczonych oraz prawidłowe PKD.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy w Katowicach stwierdził, że organ rentowy słusznie uznał, iż stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe w roku składkowym od dnia 1 kwietnia 2009r. do dnia 31 marca 2010r. winna wynosić 1,67% podstawy jej wymiaru, a więc 50% najwyższej stopy składek, albowiem od dnia 1 stycznia 2009r. tj. od kiedy płatnik został zgłoszony w Zakładzie taka właśnie stopa składki go obowiązywała i w myśl art. 29 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych obowiązuje go do
31 marca następnego roku. Jednocześnie Sąd ustalił, że ze strony płatnika istotnie doszło do nieprawidłowego określenia stopy procentowej składki wypadkowej - nastąpiło to jednak wskutek błędnej interpretacji przepisów, a nie wskutek przekazania przez płatnika nieprawdziwych danych powodującego zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe. W konsekwencji Sąd Okręgowy uznał, że brak było przesłanek dla zastosowania wobec płatnika sankcji określonych w art. 34 ustawy z dnia 30 października 2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, zwanej ustawą wypadkową.

Zważywszy powyższe, wyrokiem z dnia 11 października 2012r., sygn. akt XU 2079/12, Sąd Okręgowy w Katowicach zmienił decyzję z dnia 14 czerwca 2012r.
i ustalił, że stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązująca odwołującą się spółkę w roku składkowym od dnia 1 kwietnia 2009r. do dnia 1 marca 2010r. nie podlega podwyższeniu o 50%.

Następnie Sąd Okręgowy ustalił, że pełnomocnik płatnika zaskarżył apelacją wyrok w części, w jakiej Sąd Okręgowy nie dokonał obniżenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe z 1,67% do 1,47%, zarzucając naruszenie prawa materialnego poprzez dokonanie błędnej wykładni art.28 ust.2 w związku z art.29 ustawy wypadkowej, tj. przyjęcie, iż wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w roku składkowym od dnia 1 kwietnia 2009r. do dnia
31 marca 2010r. winna wynosić 1,67%. Wniósł o zmianę wyroku i ustalenie, że stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe w roku składkowym od dnia
1 kwietnia 2009r. do dnia 31 marca 2010r. wynosi 1,47%, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Apelacyjny w Katowicach wyrokiem z dnia 18 grudnia 2013r., sygn. akt III AUa 594/13, uchylił zaskarżone orzeczenie i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania, pozostawiając mu rozstrzygnięcie
o kosztach postępowania za II instancję.

W uzasadnieniu Sąd odwoławczy wskazał, że odwołująca się spółka, podważając zasadność zaskarżonej decyzji poddała pod osąd rozstrzygnięcie dwóch kwestii:

- czy spółka rozpoczynająca od dnia 1 kwietnia 2009r. prowadzenie działalności leczniczej, stanowiącej przeważający rodzaj prowadzonej działalności, prawidłowo ustaliła na rok składkowy od dnia 1 kwietnia 2009r. do dnia 31 marca 2010r. stopę procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 1,47% podstawy wymiaru, zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy wypadkowej oraz

- czy płatnik przekazał nieprawdziwe dane, wskutek czego zaniżył stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe - co uzasadniało podwyższenie stopy procentowej tej składki o 50% (art. 34 ust.1 ustawy wypadkowej).

Sąd II instancji wskazał, że Sąd Okręgowy rozstrzygnął jedynie o braku podstaw do zastosowania sankcji przewidzianej w art. 34 ust. 1 ustawy wypadkowej. Stwierdził, że słusznym było uznanie przez Sąd Okręgowy, iż w rozpoznawanej sprawie nie doszło do nieprzekazania przez płatnika danych, jak też nie nastąpiło nieprawdziwe przekazanie danych. Spornym jest jeszcze ustalenie dla odwołującej się spółki prawidłowej stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe i Sąd Okręgowy przy ponownym rozpoznaniu sprawy winien te kwestie rozpatrzyć,
w oparciu o przedłożone przez płatnika składek dowody (księga rejestrowa podmiotu leczniczego prowadzoną przez wojewodę (...), z której wynika, że rozpoczął działalność leczniczą od dnia 1 kwietnia 2009r. - k. 9 a.s.). Zaznaczył także,
iż procedując w sprawie winien Sąd Okręgowy uwzględnić treść art.27 ustawy wypadkowej.

Ponownie rozpoznając sprawę, zgodnie z zaleceniami Sądu II instancji, Sąd Okręgowy ustalił, że bezspornym w sprawie pozostawało już, że wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w roku składkowym od dnia
1 kwietnia 2009r. do dnia 31 marca 2010r. w wypadku skarżącej spółki nie podlega sankcji z art. 34 ustawy wypadkowej.

Do rozstrzygnięcia pozostawało zaś czy płatnik za rok składkowy od dnia
1 kwietnia 2009r. do dnia 31 marca 2010r. prawidłowo ustalił stawkę stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe na 1,47% podstawy wymiaru -
z tym uzasadnieniem, że w okresie tym jego przeważającą działalność stanowiła działalność lecznicza, a liczba zatrudnionych i zgłoszonych przez płatnika do ubezpieczeń od dnia 1 kwietnia 2009r. osób przekroczyła 9 osób.

W oparciu o odpis z Krajowego Rejestru Sądowego nr KRS (...), Księgi rejestrowej nr (...) prowadzonej przez Wojewodę (...), dokumentację zawartą w aktach składkowych skarżącej spółki, Sąd Okręgowy ustalił, że spółka uzyskała wpis do Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 15 października 2008r. Przedmiot działalności spółki wg wpisu do KRS stanowi m.in. działalność szpitali, praktyka lekarska ogólna i specjalistyczna oraz dentystyczna, działalność fizjoterapeutyczna, działalność pogotowia ratunkowego, praktyka pielęgniarek i położnych, działalność paramedyczna i pozostała działalność w zakresie opieki zdrowotnej, gdzie indziej niesklasyfikowana. W dniu 1 kwietnia 2009r. spółka uzyskała wpis do Księgi rejestrowej - rejestru podmiotów, prowadzących działalność leczniczą, prowadzonej przez Wojewodę (...) i od tego dnia rozpoczęła działalność leczniczą - prowadzenie Szpitala im. (...) przy ul. (...) w K.. Od dnia 1 kwietnia 2009r. spółka zatrudniła pracowników w liczbie powyżej 10.
W okresie od wpisu do KRS do dnia 31 marca 2009r. spółka zatrudniała mniej niż
9 osób i nie prowadziła swojej podstawowej działalności, czyli działalności leczniczej. Wtedy to opłacała składkę na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 1,8% jej podstawy (zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy wypadkowej).

W rozważaniach prawnych Sąd pierwszej instancji odwołał się do treści art.28 ust.2 i art.29 ust.2 i art.27 ustawy wypadkowej, stwierdził, że z zestawienia powyższych regulacji ustawowych z ustalonym stanem faktycznym wynika,
że odwołująca się spółka od dnia 1 kwietnia 2009r. do dnia 31 marca 2010r. jako płatnik zgłaszający do ubezpieczenia ubezpieczonych w liczbie ponad 9 osób winien uiszczać składkę na ubezpieczenie społeczne wg stawki ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności z PKD ujętego w rejestrze REGON - działalność przeważająca - działalność lecznicza.

Sąd Okręgowy wskazał, że stopa procentowa składki wypadkowej dla skarżącej spółki prawidłowo wynosić winna zatem w roku składkowym od dnia 1 kwietnia 2009r. do dnia 31 marca 2010r. 1,47% podstawy jej wymiaru - stosownie do § 3
i załącznika nr 2 poz. 28 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia
29 listopada 2002r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych
w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz. U. z 2002r. nr 200,
poz. 1992 z późn. zm), w związku z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16 marca 2009r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych
i ich skutków(Dz. U. z 2009r. nr 43, poz. 350).

Z powyższych względów, Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku. O kosztach Sąd orzekł na zasadzie art. 98 k.p.c.
w związku z § 11 ust. 2 i § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…) (Dz. U. z 2013, poz. 490).

Wyrok apelacją w całości zaskarżył organ rentowy, którego pełnomocnik zarzucił: (-) naruszenie prawa materialnego przez błędne zastosowanie art.28 ust.3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz (-) sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z zgromadzonym materiałem dowodowym.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący organ rentowy wniósł o „uchylenie zaskarżonego wyroku” i oddalenie odwołania w części objętej przedmiotem sprawy
i zasądzenie kosztów zastępstwa radcowskiego według norm przepisanych.

Apelujący nie zgodził się z oceną Sądu Okręgowego, podnosząc, iż to ile osób zatrudniała odwołująca spółka po 1.04.2009r. miało istotne znaczenie, ale
w następnym roku składkowym tj. od dnia 1.04.2010r. do 31.03.2011r., gdyż zgodnie z art.28 ust.3 ustawy wypadkowej liczbę ubezpieczonych o której mowa w ust. 1 i 2 art. 28 w/w ustawy, ustala się jako iloraz sumy ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu w ciągu poszczególnych miesięcy poprzedniego roku kalendarzowego i liczby miesięcy, przez które płatnik składek był w poprzednim roku kalendarzowym zgłoszony w Zakładzie co najmniej 1 dzień. Bezspornym jest to,
że spółka od momentu zarejestrowania tj. w roku 2008 do dnia 1.04.2009r. zatrudniała mniej niż 9 osób. Tym samym od dnia rozpoczęcia działalności płatnika do dnia 1.04.2009r. liczba zgłoszonych przez płatnika ubezpieczonych była niższa niż 9 osób, zatem podstawa wymiaru składki na rok składkowy 1.04.2009r. - 31.03.2010r. winna wynosić 1,67%, gdyż o tym przesądza art.28 ust.3 ustawy wypadkowej.

Wodpowiedzi na apelację odwołująca się Spółka, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła o oddalenie apelacji w całości oraz zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Płatnik składek podniósł, iż zaskarżony wyrok został wydany w oparciu
o niewadliwie ustalony stan faktyczny, prawidłową wykładnię przepisów prawa oraz
z uwzględnieniem wiążących wskazań Sądu Apelacyjnego, zawartych w uzasadnieniu wyroku z dnia 18 grudnia 2013r.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Chybionym jest zarzut skarżącego organu rentowego, iż Sąd Okręgowy ferując zaskarżone rozstrzygniecie naruszył art.28 ust.3 ustawy z dnia 30 października 2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (obecnie tekst jednolity: Dz. U. z 2015r., poz.1242 - dalej jako ustawa wypadkowa) poprzez błędne zastosowanie, bowiem normy tej nie zastosował Sąd pierwszej instancji.

Zgodnie z powołanym przepisem liczbę ubezpieczonych, o których mowa
w ust. 1 i 2, ustala się jako iloraz sumy ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu w ciągu poszczególnych miesięcy poprzedniego roku kalendarzowego i liczby miesięcy, przez które płatnik składek był w poprzednim roku kalendarzowym zgłoszony w Zakładzie co najmniej 1 dzień. W rozumieniu art.2 pkt 11 ustawy wypadkowej „ubezpieczony” oznacza osobę fizyczną podlegającą ubezpieczeniu wypadkowemu, a także osobę, która przed dniem 1 stycznia 1999r. podlegała ubezpieczeniu społecznemu lub zaopatrzeniu emerytalnemu, z wyłączeniem osób podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników. W niniejszej sprawie istotnym jest pierwsze oznaczenie ubezpieczonego jako osoby podlegającej ubezpieczeniu wypadkowemu.

Niespornym jest, że w okresie od daty zarejestrowania Spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym tj. od października 2008r. do 31 marca 2009r. (...) była spółką w organizacji, zatrudniała poniżej 9 pracowników, których od dnia 1 stycznia 2009r. zgłosiła do ubezpieczenia wypadkowego. Zatem nie miał zastosowania art.28 ust.3 ustawy.

Dopiero od 1 kwietnia 2009r., po uzyskaniu wpisu do Księgi rejestrowej podmiotów prowadzących działalność leczniczą, Spółka rozpoczynając prowadzenie przeważającej działalności leczniczej, zgłosiła do ubezpieczenia wypadkowego pracowników w liczbie powyżej 10 i z tego względu płatnika składek obowiązywała stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe ustalona na podstawie art.28 ust.2 ustawy wypadkowej - właściwa dla podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych - 1,47% podstawy jej wymiaru.

Apelujący organ rentowy zaskarżoną decyzją z dnia 14 czerwca 2012r. stwierdził, że stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązująca odwołującego się płatnika składek w roku składkowym obejmującym okres od
1 kwietnia 2009r. do 31 marca 2010r. wynosi 2,51%, po podwyższeniu o 50% stopy procentowej - 1,67%.

Słusznie stwierdzając, iż niesporną jest już kwestia niezasadności wymierzenia płatnikowi sankcji z art.34 ustawy wypadkowej, Sąd Okręgowy, poza samym powołaniem treści art.27 ustawy wypadkowej, nie ocenił także prawidłowości zaskarżonej decyzji w świetle tej regulacji, co akcentował Sąd drugiej instancji
w pisemnych motywach wyroku z dnia 18 grudnia 2013r., sygn. III AUa 594/13. Otóż po myśli art.27 ustawy wypadkowej, stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe ustala się na rok składkowy, a ten w rozumieniu art.2 pkt 8 ustawy to okres obowiązywania stopy procentowej składek na ubezpieczenie wypadkowe należnych za okres od dnia 1 kwietnia danego roku do dnia 31 marca następnego roku. Z tego względu w art.32 ustawy prawodawca zobowiązał Zakład do zawiadomienia płatnika składek o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej go w danym roku składkowym nie później niż do dnia 20 kwietnia danego roku, tak, aby płatnik mógł w ustawowych terminach (art.47 ustawy z dnia
13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych) opłacić składkę
w zindywidualizowanej wysokości. Zaskarżona decyzja ustala dla płatnika składek, Spółki (...) podwyższoną stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe już po zakończeniu roku składkowego, obejmującego okres rozliczeniowy od 1 kwietnia 2009r. do 31 marca 2010r. I już tylko z tego względu kwestionowana decyzja, wydana w dniu 14 czerwca 2012r., nie może być uznana
za prawidłową.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny z mocy art.385 k.p.c. orzekł jak
w punkcie 1 sentencji. O kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, w uwzględnieniu wyniku rozstrzygnięcia i przy braku określenia wartości przedmiotu zaskarżenia (kwoty różnicy w składce) orzeczono na podstawie art.98 §1 i §3 k.p.c. oraz art.108 §1 k.p.c. w zw. z §11 ust.2 w zw. z §12 ust.1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity: Dz. U. z 2013r., poz.490).

/-/SSA Antonina Grymel /-/SSA Lena Jachimowska /-/SSA Gabriela Pietrzyk-Cyrbus

Sędzia Przewodniczący Sędzia

JM