Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2014 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu – Wydział I Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2014 r. we Wrocławiu na rozprawie

sprawy z powództwa A. T.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Legnicy

z dnia 30 sierpnia 2013 r. sygn. akt I C 345/12

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej 1.800 zł kosztów postępowania apelacyjnego.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd I instancji zasądził od strony pozwanej Towarzystwa (...) z/s w W. na rzecz
powoda A. T. kwotę 40.000 zł. z ustawowymi odsetkami
od dnia 8 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty. Dalej idące powództwo oddalił i orzekł
o kosztach procesu.

Apelację od tego wyroku złożył powód zaskarżając wyrok w punkcie II, III, oraz V z tym, że w zakresie punktu II w części oddalającej roszczenie powoda
o zapłatę zadośćuczynienia ponad kwotę 40.000 zł.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

− naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez błędną wykładnię
art. 446 § 4 k.c. i przyjęcie, że sumą odpowiednią należną powodowi tytułem zadośćuczynienia jest kwota 55.000 zł (tj. kwota 40.000 zł przyznana
przez Sąd łącznie z wypłaconą przez pozwaną na rzecz powoda kwotą
15.000 zł w toku postępowania likwidacyjnego), podczas gdy odpowiednią sumą świadczenia z tego tytułu winna być kwota 95.000 zł (tj. 80.000 zł dochodzone
przez powoda w niniejszym postępowaniu łącznie z wypłaconą przez pozwaną
na rzecz powoda kwotą 15.000 zł w toku postępowania likwidacyjnego), a tym samym rażące zaniżenie przyznanego powodowi zadośćuczynienia;

Wskazując na powyższe zarzuty wniósł o:

zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości,
tj. zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 80.000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 08.12.2011 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie na rzecz powoda od pozwanego kosztów procesu za obie instancje, według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego
za obie instancje.

Sąd Apelacyjny rozpoznając apelację powoda oparł się na następujących ustaleniach Sądu I instancji, które przyjął za własne:

12 marca 2011 roku małoletni syn powoda B. T.
podróżował jako pasażer pojazdem kierowanym przez K. J..
K. J. podczas manewru wyprzedzania, nie zachowując należytej
ostrożności i przekraczając dozwoloną prędkość zderzył się z prawidłowo jadącym
z naprzeciwka samochodem O.. W wyniku zderzenia B. T. doznał obrażeń skutkujących jego śmiercią. Sprawcą wypadku był K. J., którego pojazd był ubezpieczony w pozwanym zakładzie ubezpieczeń.

W chwili wypadku B. T. liczył niespełna 15 lat, uczęszczał
do gimnazjum. Mieszkał z rodzicami i siostrą. Nie sprawiał trudności wychowawczych. Był lubiany w szkole i w środowisku. Po jego tragicznej
śmierci powód rozwiódł się z żoną, odizolował się od ludzi. Nadal przeżywa
śmierć syna. Niemal codziennie chodzi na cmentarz. Powód po śmierci syna korzystał z pomocy osób duchownych. Przez kilka miesięcy był niezdolny do pracy.

Powód zgłosił szkodę stronie pozwanej w dniu 23 maja 2011 roku. W wyniku postępowania likwidacyjnego A. T. otrzymał zadośćuczynienie
w kwocie 15.000 zł. Wypłacono również pełny zwrot kosztów pogrzebu w łącznej kwocie 10.569,72 zł, zgodnie z dołączonymi rachunkami.

Aktualnie u powoda zdiagnozowano utrwalone zaburzenia depresyjno-lękowe,
które powodują uszczerbek na jego zdrowiu psychicznym w wysokości 5%.

Kierując się tymi ustaleniami Sądu I instancji Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do uwzględnienia apelacji powoda.

W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd I instancji ustalając wysokość zadośćuczynienia miał na względzie wszystkie istotne okoliczności sprawy
i dogłębnie je rozważył. W szczególności wziął pod uwagę zakres cierpień
powoda po śmierci syna, wpływ tego traumatycznego przeżycia na jego dalsze funkcjonowanie, zaburzenie jego dotychczasowego życia. Jest oczywiste, że
rodzice po śmierci dziecka przeżywają wielkie cierpienie i jest to wyjątkowy
wstrząs psychiczny. Trudno jest wycenić taką krzywdę i każdy przypadek powinien być indywidualizowany z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy. Pomimo niemożności ścisłego ustalenia wysokości uszczerbku należy opierać rozstrzygnięcie na kryteriach zobiektywizowanych, a nie kierować się wyłącznie subiektywnymi odczuciami poszkodowanego. W literaturze i orzecznictwie zwraca się uwagę,
że na rozmiar krzywdy mają przede wszystkim wpływ: dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem tego zdarzenia (np. nerwicy, depresji), roli w rodzinie pełnionej przez osobę zmarłą, stopień w jakim pokrzywdzony będzie umiał się znaleźć w nowej rzeczywistości
i zdolności jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy.

Ustalając wysokość zadośćuczynienia na kwotę 40.000 zł. Sąd I instancji wyjaśnił, jakie okoliczności legły u podstaw takiego wymiaru zadośćuczynienia. Dokonując oceny zgłoszonego przez powoda żądania, w oparciu o wszystkie okoliczności sprawy, oraz uwzględniając wszystkie kryteria oceny rozmiaru krzywdy powoda uznał, że zasądzenie na rzecz powoda zadośćuczynienia w kwocie
40.000 zł., biorąc pod uwagę, że powód otrzymał już od strony pozwanej 15.000 zł zadośćuczynienia będzie odpowiednie.

Rozważając zgłoszone przez powoda roszczenie i oceniając wysokość należnego mu zadośćuczynienia oczywiście należy uwzględnić fakt, że powód bardzo silnie i dotkliwie przeżył śmierć syna. Wzajemne relacje syna z ojcem nie budzą żadnych wątpliwości. Powód nadal odczuwa stratę po śmierci dziecka.
Mając na uwadze wpływ tego tragicznego zdarzenia, jakim była nagła
i nieoczekiwana śmierć syna na dalsze życie powoda nie ulega wątpliwości,
że rozmiar jego krzywdy był ogromny. Tym niemniej wskazać należy,
że odpowiedniość zadośćuczynienia oznacza nie tylko jego adekwatność do rozmiaru krzywdy, ale także winna odpowiadać aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Jednocześnie zważyć trzeba, że przesłanka przeciętnej stopy życiowej nie może pozbawić omawianego roszczenia funkcji kompensacyjnej i eliminować innych istotniejszych czynników kształtujących
jego rozmiar i ma charakter tylko uzupełniający (por. wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 12.09.2002 r., IV CKN 1266/00, niepublikowany). Co jednak bardzo istotne
ten kompensacyjny charakter zadośćuczynienia z art. 446 § 4 k.c. ma nieco
inny wymiar niż wówczas gdy podstawą żądania jest art. 445 § 1 k.c. i gdy zadośćuczynienie przyznawane jest osobie bezpośrednio poszkodowanej.

Mając te wszystkie okoliczności na względzie Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do zmiany rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego. W ocenie Sądu Apelacyjnego przyznana przez Sąd I instancji kwota zadośćuczynienia w wysokości 40.000 zł.
nie jest nadmiernie zaniżona. Należy bowiem jeszcze zwrócić uwagę na fakt,
że korygowanie przez Sąd drugiej instancji zasądzonego zadośćuczynienia
może być dokonywane tylko wtedy, gdy przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy, mających wpływ na jego wysokości jest ono niewspółmierne, tj. albo
rażąco wygórowane, albo rażąco niskie (por. wyrok SN z 18.11.2004 r. ICK 219/04). W niniejszej sprawie, w ocenie Sądu Apelacyjnego, powyższe okoliczności nie zachodzą.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 385 k.p.c. apelacja powoda została oddalona, a orzeczenie o kosztach oparte na przepisie art. 98 k.p.c.
w związku z § 12 ust. 2 i § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra S. 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

KP