Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ka 387/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 marca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Koninie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Karol Skocki

Protokolant: st. sekr. sąd. Dorota Sobieraj

przy udziale prokuratora Piotra Wrzesińskiego

po rozpoznaniu w dniu 17 marca 2023 r.

sprawy L. Ś.

oskarżonego o czyny art. 216 § 1 k.k. i inne

na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora i obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Turku z dnia 30 września 2022 r.

sygn. akt II K 471/21

I.  Zmienia zaskarżony wyrok w pkt 3 i 4 w ten sposób, że:

a)  uniewinnia oskarżonego od zarzutu popełnienia przestępstwa z art. 190 § 1 k.k. i w związku z tym uchyla też zobowiązanie oskarżonego do przeproszenia pokrzywdzonego zawarte w pkt. 8.

b)  na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 k.k. łączy oskarżonemu orzeczone kary w pkt 1 i 2 za zbiegające się przestępstwa i orzeka karę łączną 1 (jednego) roku pozbawienia wolności

II.  Utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy w pozostałej części.

III.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. F. kwotę 516,60 zł tytułem nieopłaconej obrony udzielonej z urzędu oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym.

IV.  Zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym w należnej od niego części, całością tych kosztów obciążając Skarb Państwa.

Karol Skocki

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 387/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.1.1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Turku z dnia 30 września 2022r., sygn. akt II K 471/21

0.1.1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.1.1.3. Granice zaskarżenia

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.1.2.1. Ustalenie faktów

0.1.2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.1.2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.1.2.2. Ocena dowodów

0.1.2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.1.2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Apelacja obrońcy oskarżonego, który zarzucił:

1.  Obrazę przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu L. Ś. a mianowicie art. 190 § 1 kk, polegającą na niewłaściwym zastosowaniu powołanego przepisu do ustalonego stanu faktycznego i błędnym przypisaniu oskarżonemu popełnienia czynu stypizowanego w tym przepisie, pomimo niewyczerpania przez L. Ś. ustawowych znamion zarzuconego mu przestępstwa,

2.  Obrazę przepisów postępowania karnego, która miała wpływ na treść orzeczenia a mianowicie: art. 424 § 1 pkt. 1 kpk i art. 410 kpk w zw. z art. 4 kpk , art. 5 § 2 kpk i art. 7 kpk, poprzez dokonanie dowolnej i jednostronnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, poczynionej z przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów, przeprowadzonej tylko i wyłącznie na niekorzyść oskarżonego, bez uwzględnienia okoliczności przemawiających na korzyść oraz dokonanie oceny materiału dowodowego w sposób sprzeczny ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, w szczególności poprzez:

- nieumotywowanie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku w sposób wymagany prawem powodów, dla których wersję zdarzeń przedstawioną przez oskarżonego co do każdego z zarzucanych mu czynów Sąd uznał za niewiarygodną,

- uznanie w całości za wiarygodne, konsekwentne i logiczne zeznań pokrzywdzonej M. J. i świadka P. T. w sytuacji, gdy niniejsze postępowanie wykazało, iż pokrzywdzona od początku mijała się z prawdą w zakresie opisu zachowania oskarżonego, przypisując mu takie zachowanie i właściwości, które w ogóle nie miały miejsca, a mianowicie próbowała przekonać organy postępowania, że oskarżony miał jej grozić zniszczeniem samochodu, co ostatecznie nie zostało potwierdzone a winno rzutować na ocenę wiarygodności zeznań świadka również w pozostałym zakresie tj. w zakresie oceny podawanych przez świadka informacji co do używania przez oskarżonego wobec świadka słów powszechnie uznawanych za wulgarne,

- uznanie za wiarygodne zeznań świadków – funkcjonariuszy Policji D. Z. i J. W. w sytuacji, gdy zgromadzone w sprawie inne dowody z dnia 1 października 2021r. w szczególności nagrania przedłożone przez świadka G. A. (1) oraz zeznania w/wym a także świadka K. S. wersji zdarzenia podawanej przez świadków nie potwierdzają,

- pominięcie tej okoliczności, iż sam pokrzywdzony A. S., którego zeznania Sąd w całości uznał za wiarygodne, konsekwentne i logiczne, przyznał w toku rozprawy z dnia 17 stycznia 2022 r., iż nie obawia się gróźb kierowanych przez oskarżonego, co sprawia, iż przypisanie oskarżonemu czynu zarzucanego mu w pkt. III jawi się jako dowolne.

W konsekwencji powyższych naruszeń Sąd I instancji dopuścił się:

3.  Błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mającego wpływ na jego treść, polegającego na przyjęciu, niezgodnie z treścią przeprowadzonych toku postępowania dowodów, że oskarżony L. Ś. popełnił zarzucone mu przestępstwa, podczas gdy z obiektywnego materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie nie sposób wysnuć wniosku, że jego zachowanie wyczerpało ustawowe znamiona przypisanych czynów.

Apelacja prokuratora, który zarzucił:

obrazę przepisu prawa materialnego - art. 86§1 k.k. poprzez zastosowanie całkowitej absorbcji przy wymiarze kary łącznej za przestępstwa przypisane oskarżonemu L. Ś. z art. 216§ 1 k.k., art. 226§ 1 k.k. oraz z art. 190§ 1 k.k., podczas gdy przepis ten obliguje sąd do wymierzenia kary łącznej powyżej najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd odwoławczy w toku kontroli apelacyjnej nie dopatrzył się uchybień w ocenie dowodów w zakresie czynów z art. 216 § 1 kk i art. 226 § 1 kk, którą przeprowadził Sąd I instancji. Ocena dowodów w tym zakresie przeprowadzonych w toku postępowania pozostaje pod ochroną prawa procesowego (art. 7 k.p.k.), gdyż została poprzedzona ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy.

Sąd, w zakresie czynów z art. 216 § 1 k.k. i art. 226 § 1 k.k. wydał wyrok na podstawie analizy całokształtu ujawnionych w toku postępowania okoliczności, mających znaczenie dla przedmiotowego rozstrzygnięcia, wobec czego ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie uchybia treści art. 410 k.p.k.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż wbrew twierdzeniom skarżącego obrońcy Sąd I instancji prawidłowo uznał za wiarygodne zeznania świadków M. J., P. T. oraz funkcjonariuszy policji D. Z. i J. W. a zeznania te z kolei pozwoliły na przypisanie oskarżonemu sprawstwa w zakresie czynów z art. 216 § 1 k.k. i art. 226 § 1 k.k. Sąd I instancji słusznie nie dopatrzył się rozbieżności w zeznaniach M. J., które przecież potwierdzone zostały zeznaniami świadka P. T. i stanowiły kompatybilną i logiczną całość.

Analogicznie należy traktować zarzuty obrony w zakresie dokonanej przez Sąd I instancji oceny zeznań funkcjonariuszy policji D. Z. i J. W.. Nie ma racji skarżący obrońca, iż na uznanie tych zeznań za wiarygodne nie pozwala przedłożone w sprawie nagranie. Przecież jak zeznał sam świadek G. A. (2), który dokonał przedmiotowego nagrania, to nagrał jedynie tylko część zdarzenia a oskarżony stał w miejscu zdarzenia znacznie dłużej i nadal wyzywał.

Zasadny natomiast okazał się zarzut w zakresie art. 190 § 1 k.k. Jak słusznie wskazuje skarżący, z uwagi na treść zeznań pokrzywdzonego A. S. na rozprawie w dniu 17 stycznia 2022r. tj.:” Oskarżony tego dnia latał pijany po ulicy już od samego rana. Ze względu na zaszłości jakie są pomiędzy nami wykrzykiwał różnego typu epitety pod moim adresem. Ja znam oskarżonego od dawna i nie przejmuję się tym co gada.”

Powyższe zeznania powodują, iż nie została spełniona przesłanka umożliwiająca przypisanie sprawstwa w zakresie art. 190 § 1 k.k., tj. konieczność wzbudzenia w zagrożonym uzasadnionej obawy a to z kolei implikowało Sąd do zmiany zaskarżonego wyroku i uniewinnienia oskarżonego od zarzutu popełnienia przestępstwa z art. 190 § 1 k.k.

Co do zarzutu prokuratora to należy się zgodzić z nim, bowiem przepis art. 86 §1 k.p.k.

Stanowi, że „sąd wymierza karę łączną w granicach p owyżej najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy…” .

Wniosek

- zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego L. Ś. od wszystkich zarzucanych mu czynów,

- ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

- wymierzenie kary łącznej powyżej wymierzonej kary jednostkowej, a mianowicie 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd odwoławczy nie podzielił zarzutów zawartych w apelacji i uznał, iż sprawstwo i wina w zakresie czynów z art. 216 § 1 k.k. i art. 226 § 1 k.k. ocenione zostały przez Sąd I instancji prawidłowo.

Zasadny natomiast okazał się zarzut w zakresie czynu z art. 190 § 1 k.k., z uwagi na brak wypełnienia ustawowych znamion tego czynu.

Podobnie, co do zasady, okazał się zasadny wniosek prokuratora, co do podwyższenia kary łącznej, jednakże wnioskowana kara 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności byłaby rażąco surowa, tym bardziej, że oskarżony został uniewinniony od jednego z zarzutów.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.1.5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1. Sprawstwo i wina oskarżonego w zakresie czynów z art. 216 § 1 k.k. i art. 226 § 1 k.k.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sprawstwo i wina oskarżonego w w/w zakresie nie budzi wątpliwości

0.1.5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.1.1.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1.- uniewinnia oskarżonego od zarzutu popełnienia przestępstwa z art. 190 § 1 kk i w związku z tym uchylenie zobowiązania oskarżonego do przeproszenia pokrzywdzonego zawarte w pkt. 8,

- na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 k.k. łączy oskarżonemu orzeczone w pkt. 1 i 2 za zbiegające się przestępstwa i orzeka karę łączną 1 roku pozbawienia wolności

Zwięźle o powodach zmiany

Zasadny okazał się zarzut w zakresie przestępstwa art. 190 § 1 k.k. Prawidłowa ocena dowodów, w szczególności zeznań pokrzywdzonego A. S. na rozprawie w dniu 17 stycznia 2022 r. pozwoliły na przyjęcie ustaleń, iż nie została spełniona przesłanka umożliwiająca przypisanie sprawstwa w zakresie art. 190 § 1 k.k., tj . konieczność wzbudzenia w zagrożonym uzasadnionej obawy. Warunkowało to uchylenie obowiązku przeproszenia pokrzywdzonego.

Powyższa zmiana z kolei zrodziła konieczność wymierzenia na nowo kary łącznej. Sąd Odwoławczy połączył oskarżonemu orzeczone kary w pkt. 1 i 2 za zbiegające się przestępstwa i orzekł karę łączną 1 roku pozbawienia wolności, zgodnie z brzmieniem przepisu art. 86 § 1 k.k. odnoszącego się do granic wymiaru kary i celów tej kary określonych w art. 85a k.k.

0.1.5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.1.5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.1.5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.1.5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III i IV

O kosztach procesu orzeczono stosownie do § 4 ust.1-3 i 17 ust. 2 pkt. 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. 2016 poz. 1714 z późn. zm.) oraz art. 636 § 2 k.p.k. w zw. z art. 633 k.p.k. i art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz.U. z 1983 r. nr 49, poz. 223 z późn. zm.) zwalniając oskarżonego od obowiązku zapłaty kosztów sądowych na rzecz Skarbu Państwa w postepowaniu odwoławczym z uwagi na jego trudną sytuację materialną i osobistą.

7.  PODPIS

Karol Skocki

0.1.1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wina i sprawstwo oskarżonego

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

0.1.1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

kara

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana