I C 142/22
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Wydział:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:p.o. protokolanta sądowego Ilona Szczepańska
-
Słowa kluczowe:
Podstawa prawna:
Powołane przepisy:
Korekty wprowadzone przez SAOS:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:17-07-2023
-
Osoba publikująca:Ilona Szczepańska
-
Korektor:Ilona Szczepańska
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: I C 142/22 upr
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 13 czerwca 2023 roku
Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny w składzie:
|
Przewodniczący: |
Sędzia Sylwia Piasecka |
|
Protokolant: |
p.o. protokolanta sądowego Ilona Szczepańska |
po rozpoznaniu w dniu 31 maja 2023 w Człuchowie
na rozprawie
sprawy
z powództwa W. D.
przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.
o zapłatę
1. zasądza od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda W. D. kwotę 4.045,36 złotych (słownie: cztery tysiące czterdzieści pięć złotych i trzydzieści sześć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18 marca 2022 roku do dnia zapłaty,
2. oddala powództwo w pozostałym zakresie,
3. zasądza od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda W. D. kwotę 2.492,45 złotych (słownie: dwa tysiące czterysta dziewięćdziesiąt dwa zł i czterdzieści pięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sygn. akt I C 142/22
UZASADNIENIE
Powód – W. D. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) z siedzibą w S., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata, wniósł pozew częściowy przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 4.193,02 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem częściowego odszkodowania za uszkodzenia powstałe w dniu 8 marca 2021 roku w nieruchomości położonej przy ulicy (...) w C., należącej do poszkodowanej Wspólnoty mieszkaniowej przy ulicy (...) w C. oraz kwoty 204,77 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie liczonych od kwoty 4.193,02 złotych od dnia 22 czerwca 2021 roku do dnia 17 marca 2022 roku, a nadto o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty z uwzględnieniem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
W uzasadnieniu wskazał, że w sprawie bezspornym jest że w dniu 8 marca 2021 roku powstała szkoda, w wyniku której uszkodzeniu uległa nieruchomość położona przy ul. (...) — 300 C., należąca do poszkodowanej Wspólnoty Mieszkaniowej ul. (...) w C.. Sprawca wypadku poruszał się pojazdem, dla którego zawarto umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych z pozwanym, potwierdzoną polisą nr (...). Podkreślił, że szkoda została zgłoszona pozwanemu, który zarejestrował ją pod numerem PI-, (...), przyjął za nią odpowiedzialność i po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego wypłacił odszkodowanie w łącznej wysokości 2.286,98 zł. Jednakże przedmiotowa kwota była niewystarczająca do naprawienia szkody.
Powód zaznaczył, że na podstawie umowy cesji zawartej w dniu 22 grudnia 2021 roku ze Wspólnotą Mieszkaniową ul. (...) w C., reprezentowaną przez zarząd w osobach Pana R. N. i Pana M. N., powód nabył wszelkie prawa do odszkodowania, które przysługiwały poszkodowanej wobec pozwanego i sprawcy szkody z tytułu opisanej szkody z dnia 8 marca 2021 roku.
Powód wskazał, że wypłacona przez pozwanego kwota odszkodowania została znacząco zaniżona i nie umożliwia przywrócenia uszkodzonego mienia do stanu sprzed szkody. Z kosztorysu sporządzonego przez A. P. Usługi (...)- (...) oraz faktury nr (...) z dnia 7 czerwca 2021 roku wynika, że rzeczywisty koszt przywrócenia do stanu sprzed szkody nieruchomości położonej przy ul. (...) l, 77 —300 C., wynosił 6.480,00 złotych. Dokonując weryfikacji przedłożonego przez poszkodowaną kosztorysu na etapie postępowania likwidacyjnego pozwany nie uwzględnił bowiem wszystkich uzasadnionych technologicznie prac niezbędnych do przywrócenia mienia do stanu sprzed szkody. Ponadto nie zastosowano prawidłowych stawek cen materiałów i robocizny. Wszystkie wskazane wyżej działania doprowadziły do odszkodowania w zaniżonej wysokości. Tymczasem należy wskazać, że przedmiotowa szkoda jest likwidowana w ramach reżimu odpowiedzialności cywilnej. Odszkodowanie powinno zostać ustalone zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, zwłaszcza z uwzględnieniem art. 361 k.c.
Powód podkreślił, że prawidłowo ustalone koszty przywrócenia nieruchomości poszkodowanej do stanu sprzed szkody wynoszą 6.480,00 złotych. Dlatego też, skoro pozwany wypłacił poszkodowanemu z tytułu przedmiotowej szkody kwotę 2.286,98 złotych, do zapłaty pozostaje kwota 4.193,02 złotych (6.480,00 złotych - 2.286,98 złotych), natomiast w związku z tym, że pozwany pozostaje w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia, które winno być spełnione najpóźniej w dniu 21 czerwca 2021 roku (data wydania ostatecznej decyzji o przyznaniu odszkodowania) od dnia 22 czerwca 2021 roku należą się odsetki ustawowe za opóźnienie. Odsetki te liczone od kwoty 4.193,02 złotych od dnia 22 czerwca 2021 roku do dnia 17 marca 2022 roku wynoszą 204,77 złotych i zostały skapitalizowane.
Powód zaznaczył nadto, że na obecnym etapie dochodzi jedynie części należnego odszkodowania, zaś roszczenie ostatecznie zostanie sprecyzowane po przeprowadzeniu wnioskowanego postępowania dowodowego, w tym dowodu z opinii biegłego.
W odpowiedzi na pozew, pozwany reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.
W pierwszej kolejności pozwany podniósł zarzut braku czynnej legitymacji procesowej. Podkreślił, iż z treści art. 510 kc wynika, że umowa cesji należy do czynności prawnych przysparzających, a w konsekwencji również kazualnych. Brak causy lub jej wadliwość skutkuje nieważnością umowy. Ponadto powód nie wykazał prawnej przyczyny przysporzenia, bowiem umowa przelewu wierzytelności, na podstawie której powód wywodzi swoje prawo do wierzytelności z tytułu szkody w budynku nie zawiera żadnej informacji co do podstawy przysporzenia. Pozwany wskazał na aktualne stanowisko Sądu Okręgowego w Słupsku, który w wyroku z dnia 30 sierpnia 2017 roku w sprawie IV Ca 362/17 podtrzymał stanowisko Sądu Rejonowego w Chojnicach zawarte w wyroku z dnia 25 kwietnia 2017 roku w sprawie o sygnaturze I C 69/17 i uznał, że tożsame stanowisko przyjął Sąd Okręgowy w Słupsku również w wyroku z dnia 13 kwietnia 2018 roku w sprawie o sygnaturze IV Ca 112/18 oraz Sąd Okręgowy w Gdańsku Wydział XII Gospodarczy Odwoławczy w sprawie o sygnaturze XII Ga 641/18.
Z ostrożności procesowej pozwany przyznał, że likwidował szkodę, jakiej doznała Wspólnota Mieszkaniowa ul. (...) w C. w należącym do niej budynku na skutek zdarzenia z dnia 8 marca 2021 roku, którego sprawca posiadał u pozwanego ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej. Podkreślił, że w wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił poszkodowanemu kwotę 2.286,98 złotych z tytułu odszkodowania za uszkodzenia mienia. W ocenie pozwanego, wypłacone odszkodowanie pozwalało na wyrównanie uszczerbku w majątku, jaki powstał na skutek uszkodzenia budynku. W związku z tym pozwany zakwestionował roszczenie objęte pozwem w całości, wskazując, że przeprowadzając postępowanie likwidacyjne, w celu przywrócenia stanu sprzed szkody, uwzględnił do malowania tylko powierzchnie dwóch ścian przyległych i prac z tym związanych, albowiem jak ustalono podczas oględzin, budynek nosił już uszkodzenia nie związane ze szkodą, za które pozwany nie może ponosić odpowiedzialności. Zaznaczył, że zgodnie z treścią art. 824§1 kc o ile nie umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody. Ponadto zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tytko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła - art. 361 § 1 kodeksu cywilnego.
Pozwany zakwestionował także koszty wskazane w fakturze nr (...) roku z dnia 7 czerwca 2021 roku jako nieadekwatne do poniesionej szkody, gdyż naprawa obejmowała elementy nieuszkodzone w wyniku zdarzenia z dnia 8 marca (np. odgrzybianie), a ponadto uwzględniała stawki odbiegające do panujących na rynku. Zatem, w ocenie pozwanego, szkoda została zlikwidowana w sposób prawidłowy i rekompensujący powstałe uszkodzenia.
W piśmie procesowym z dnia 2 maja 2022 roku powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko. Odnosząc się natomiast do zarzutu braku legitymacji procesowej czynnej wskazał, że jest on chybiony. Zaznaczył, że poszkodowanemu Wspólnocie Mieszkaniowej ul. (...) w C. przysługiwało roszczenie w stosunku do (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę odszkodowania w związku ze zdarzeniem z dnia 8 marca 2021 roku. Zgodnie zaś z treścią art. 509 § 1 i 2 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą przy tym na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Aby wierzytelność mogła być przedmiotem przelewu musi zostać w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana) poprzez dokładne określenie stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność (tak np. wyrok SN z dnia 11.05.1999 r., III CKN 423/99). Oznaczenie wierzytelności to wskazanie stron tego stosunku prawnego, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia (por. A. Rzetecka-Gil, Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania — część ogólna. Opublikowano: LEX/e1. 2011).
Powód podkreślił, że do pozwu dołączona została umowa cesji zawarta ze Wspólnotą Mieszkaniową ul. (...) w C., reprezentowaną przez zarząd w osobach Pana R. N. i Pana M. N., w dniu 22 grudnia 2021 roku, mocą której poszkodowana przelała na powoda (cesjonariusza) wszelkie prawa do odszkodowania, jakie przysługują jej od (...) S.A. w związku ze szkodą z dnia 8 marca 2021 roku, polegającą na uszkodzeniu mienia — nieruchomości położonej przy ul. (...) — 300 C., zarejestrowaną przez (...) S.A. pod nr szkody PI- (...). Zaznaczył, że zawiera ona wszystkie elementy wymagane prawem dla skutecznego przeniesienia wierzytelności na inny podmiot, a przedmiot świadczenia został dostatecznie zindywidualizowany przez strony. Ponadto zaznaczył, że strony umowy przelewu powinny w sposób wyraźny bądź dorozumiany porozumieć się co do kauzy dokonanego przelewu. Tak też się stało w przedmiotowej sprawie, a potwierdzenie tego faktu stanowi bankowe potwierdzenie przelewu na rachunek cedenta dokonanego przez powoda w zakresie umówionej kwoty za przelanie praw do odszkodowania, które przysługiwały mu wobec pozwanego ubezpieczyciela. Dlatego też podniesiony przez pozwanego zarzut braku ważności umowy cesji pozostaje nieuzasadniony i jako taki nie zasługuje w żadnej mierze na uwzględnienie.
Odnosząc się natomiast do zarzutów związanych z wysokością należnego odszkodowania powód podniósł, że — wbrew stanowisku pozwanego — prawidłowe i zgodne z zasadami wynikającymi z regulacji art. 361 § 1 k.c. jest ustalenie wysokości szkody w sposób opisany w treści pozwu.
Powód podkreślił, że na dowód zasadności dochodzonej kwoty odszkodowania przedstawił inwestorski kosztorys naprawy wraz z fakturą nr (...) z dnia 7 czerwca 2021 roku, z których wynika, że pozwany zaniżył odszkodowanie. Sporny dokument odpowiada wymaganiom dotyczącym sposobu ustalenia rozmiarów szkody wynikającym z obowiązujących przepisów, a także zasad kalkulacji i ustalania cen (kosztorysowania) robót budowlanych, z uwzględnieniem zakresu uszkodzeń powstałych wskutek zdarzenia z dnia 8 marca 2021 roku. i średnich cen robocizny materiałów i sprzętu obowiązujących w miejscu powstania szkody. Kosztorys ten odzwierciedla ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy uszkodzonego mienia z uwzględnieniem dotychczasowych wymiarów, konstrukcji i materiałów oraz uwzględnia wszystkie uzasadnione technologicznie prace niezbędne do usunięcia szkody, czyli przywrócenia uszkodzonego mienia do stanu sprzed szkody. Zatem w prawidłowy sposób odzwierciedla poniesioną przez poszkodowanego szkodę w mieniu. Powód kwestionuje przy tym, aby uszkodzony budynek miał nosić wcześniejsze uszkodzenia, który to fakt nie został przez pozwanego w żaden sposób udowodniony.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 8 marca 2021 roku, około godziny 10:00, P. P. – kierowca Przedsiębiorstwa (...) w C. wywoził kontener z odpadami budowlanymi pojazdem S. o numerze rejestracyjnym (...). Podczas tej czynności uszkodził on urządzeniem bramowym, zamontowanym na pojeździe, narożnik ścian budynku przy ulicy (...) oraz fragment elewacji tego budynku, która była wykonana w systemie (...), czyli wykończona tynkiem dekoracyjnym na styropianie.
bezsporne, nadto akta szkody – oświadczenie z dnia 12 marca 2021 roku k. 39, opinia biegłego sądowego D. C. z dnia 23 stycznia 2022 roku k. 95, 98.
Szkoda została zgłoszona do pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. i zarejestrowana pod numerem (...).
W toku postępowania likwidacyjnego powód poinformował poszkodowanego – Wspólnotę mieszkaniową ul. (...) w C. o przyznaniu i wypłacie w dniu 8 kwietnia odszkodowania w wysokości 2.030,04 złotych.
Poszkodowany nie zgodził się z kwotą przyznanego odszkodowania i w związku z tym zwrócił się do pozwanego o ponowne rozpatrzenie sprawy z uwzględnieniem faktycznych kosztów naprawy. W załączeniu przesłał on kosztorys naprawy uszkodzeń sporządzony przez A. P. Usługi (...) oraz fakturę VAT (...), która dotyczyła naprawy elewacji budynku i malowania. Koszt tej usługi wyniósł kwotę 6.480,00 złotych.
W odpowiedzi pozwany poinformował poszkodowanego, że na skutek weryfikacji, w dniu 21 czerwca 2021 roku przyznał i przekazał do wypłaty kwotę 256,94 złotych albowiem nie uznał kosztów odgrzybiania oraz prac na dwóch ścianach – bez związku ze szkodą.
bezsporne, nadto dowód: akta szkody – informacja z dnia 8 kwietnia 2021 roku k. 39, dowód z innych wniosków dowodowych: kserokopia informacji z dnia 21 czerwca 2021 roku k. 15, kserokopia kosztorysu k. 16, faktura VAT nr (...)/2021z dnia 7 czerwca 2021 roku k. 17.
Poszkodowany Wspólnota Mieszkaniowa ul. (...) w C. złożył odwołanie od stanowiska pozwanego.
Pozwany podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko i oświadczył, że po weryfikacji kosztorysu, nie może uznać kosztów związanych z naprawa szkody powstałej w wyniku przedmiotowego zdarzenia. Jednocześnie poinformował poszkodowanego, że podczas oględzin ustalił, że budynek nosił także uszkodzenia nie związane ze szkodą, za które pozwany nie może ponosić odpowiedzialności.
dowód: akta szkody – odwołanie z dnia 6 lipca 2021 roku, pismo z dnia 7 września 2021 roku k. 39.
W dniu 22 grudnia 2021 roku poszkodowany Wspólnota Mieszkaniowa ul. (...) w C. zawarł z powodem – W. D. umowę cesji wierzytelności. Przedmiotem umowy były wszelkie prawa do odszkodowania jakie przysługiwały cedentowi od (...) S.A., sprawcy szkody raz wszystkich innych podmiotów odpowiedzialnych za szkodę w związku ze szkodą z dnia 8 marca 2021 roku.
dowód: cesja z dnia 22 grudnia 2021 roku k. 10 – 11.
W celu usunięcia powstałych uszkodzeń koniecznym jest ustawienie rusztowań przy ścianach elewacji lub wykorzystanie podestów i podnośnika koszowego. Ponadto z naroża elewacji należy usunąć narożnik do ochrony naroży wypukłych, to jest wyciąć na szerokości 15 cm od narożnika warstwy wykończeniowe oraz podkładowe wykonane na styropianie. Następnie przyległą powierzchnię elewacji, za wyciętym odcinkiem, należy poddać pracą przygotowawczym do założenia zakładu siatki z miejsca naprawy, tj. na kolejnym odcinku 20 cm należy zeszlifować warstwę tynku dekoracyjnego, aby odsłonić warstwę zbrojącą wykonaną na styropianie oraz miejsca uszkodzeń w warstwie termicznej należy poddać wymianie, czyli wyciąć wgniecione pasy płyt styropianowych i wkleić nowe. Ponadto na widocznej warstwie termicznej należy wykonać warstwę klejową z siatką, której zakład winien zachodzić na przyległa powierzchnię warstwy klejowej (odkrytą po usunięciu samej wyprawy tynkarskiej, jak wskazano wcześniej), a następnie w miejscu naroża wkleić narożnik do ochrony krawędzi wypukłych. Na tak przygotowanym podkładzie należy wykonać warstwę cienkowarstwowego tynku o uziarnieniu jak na istniejącej części elewacji, miejsce styku starej i nowej części starannie zatrzeć (miejsce naprawy i tak będzie widoczne, ale możliwym jest złagodzenie tego widoku przejścia przy zachowaniu dużej staranności i dalszemu malowaniu). Następnie całość powierzchni naprawy należy pomalować wraz z przyległymi powierzchniami ścian, z uwagi na technologię, w której jest wykonana elewacja i zachowanie właściwej estetyki, którą ma się odznaczać.
Ponadto z uwagi na okoliczność, że powierzchnie przyległe ścian nie są duże (brak miejsc do odcięcia powierzchni malowania), pomalowanie obu płaszczyzn ścian, w jednym przejściu z naprawą, umożliwi przesłonięcie odznaczającej naprawy (porównanie: jak przy malowaniu naprawy karoserii na samochodzie, maluje się cały element, a nie jedynie miejsce naprawy) i zminimalizowanie jej wpływu na estetykę. Niemożliwym jest wykonanie przejść przy pracach malarskich na przyjętym systemie, czy odcięć, ponieważ będą one widoczne.
Wartość kosztorysowa robót prowadzących do naprawienia szkody została oszacowana na kwotę 5.863,28 złotych netto, czyli 6. 332,34 zł brutto.
dowód: opinia techniczna biegłego sądowego D. C. z dnia 23 stycznia 2022 roku k. 93 - 109, opinia techniczna uzupełniająca biegłego sądowego D. C. z dnia 10 kwietnia 2023 roku k. 140 – 161.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo zasługuje na uwzględnienie w przeważającej części.
W przedmiotowej sprawie, co do zasady, stan faktyczny nie był kwestionowany, a mianowicie że w dniu 8 marca 2021 roku kierowca Przedsiębiorstwa (...) w C. wywożąc kontener z odpadami budowlanymi pojazdem S. o numerze rejestracyjnym (...), uszkodził urządzeniem bramowym, zamontowanym na pojeździe, narożnik ścian budynku przy ulicy (...) oraz fragment elewacji tego budynku.
Bezspornym był również fakt, że pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności i w toku postępowania likwidacyjnego, prowadzonego po zgłoszeniu szkody, przyznał i wypłacił poszkodowanemu – Wspólnocie Mieszkaniowej 1 w C. odszkodowanie w łącznej wysokości 2.286,98 złotych.
|
Kwestią sporną był natomiast zakres prac, które miały być wykonane w celu przywrócenie budowli do stanu pierwotnego oraz koszty poniesione z tego tytułu, jak również legitymacja procesowa czynna powoda, który wywodził swoje roszczenie z umowy cesji wierzytelności. Zatem, skoro strona pozwana podniosła zarzut braku legitymacji procesowej czynnej, to koniecznym było w pierwszej kolejności rozważyć zasadność tego zarzutu. Legitymacja procesowa jest bowiem jedną z przesłanek materialnych, czyli okoliczności stanowiących w świetle prawa materialnego warunki poszukiwania ochrony prawnej na drodze sądowej. Otóż, aby ochrona ta mogła być przez sąd udzielona, z żądaniem jej udzielenia musi wystąpić osoba uprawniona. Wykazanie legitymacji procesowej czynnej powinno mieć miejsce już w fazie składania pozwu i stanowić wstępny etap, pozwalający sądowi na rozważenie w dalszym zakresie zasadności roszczenia. Ponadto należy zauważyć, że zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie, zgodnie przyjmuje się, że legitymacja procesowa jest zawsze powiązana z normami prawa materialnego. Sąd dokonuje oceny istnienia legitymacji procesowej strony w chwili orzekania co do istoty sprawy i bierze tę przesłankę pod uwagę z urzędu, ma zatem obowiązek ustalić okoliczności, które stanowią o istnieniu tej legitymacji. Brak legitymacji procesowej zarówno czynnej jak i biernej prowadzić musi do wydania wyroku oddalającego powództwo. Istotnym jest również, że stwierdzony brak legitymacji winien być przy tym brany pod uwagę przez Sąd zarówno z urzędu, jak i na zarzut pozwanego. Zgodnie z treścią art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności o zaległe odsetki. Na skutek przelewu wierzytelność cedenta przechodzi na cesjonariusza w takim stanie, w jakim dotychczas istniała. Zasadniczo cesja nie wpływa na kształt wierzytelności, zmienia się jedynie podmiot uprawniony do żądania świadczenia. Przejście takie może być albo następstwem umowy albo bezpośrednim skutkiem działania ustawy. Warunkiem skutecznego zawarcia umowy przelewu i rozporządzenia wierzytelnością jest to, aby była ona zindywidualizowana. Winien zostać określony stosunek prawny, z którego ona wynika. Ważne jest zatem wskazanie stron tego stosunku, świadczenia jak również przedmiotu. Umowa cesji może być zawarta zasadniczo w dowolnej formie. Jedynie w przypadku, gdy wierzytelność jest stwierdzona pismem, przelew zgodnie z treścią art. 511 k.c. powinien być również pismem stwierdzony. Analiza umowy cesji z dnia 22 grudnia 2021 roku, w ocenie Sądu, jest skuteczna albowiem zawiera ona wszystkie istotne elementy prowadzące do skutecznego przelewu wierzytelności na osobę trzecią. Dlatego też chybionym jest powoływanie się przez pozwanego na orzeczenia Sądu Okręgowego w Słupsku i G., albowiem z treści uzasadnienia tych orzeczeń wynika, że brak causy wywodzony był z braku wykazania, że faktycznie doszło do takiego przelewu wierzytelności – brak przedstawienia umowy cesji wierzytelności. W konsekwencji, w ocenie Sądu, powyższe orzeczenia absolutnie nie znajdują zastosowania w niniejszej sprawie z uwagi na odmienny stan faktyczny. Wobec powyższego, skoro w ocenie Sądu, zarzut braku legitymacji procesowej czynnej nie znajduje uzasadnienie, to Sąd odniósł się do meritum sprawy. Zgodnie z treścią art. 822 § 1 kc przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia (§2). Uprawniony do odszkodowania (poszkodowany) w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela (§4, art. 19 ust.1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ). Podkreślić przy tym należy, że świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody (art. 805 kc), a zakres obowiązku odszkodowawczego zakładu ubezpieczeń określa umowa z tym, że w przypadku umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkodę powstałą w związku z ruchem pojazdów, umowa stron nie może wprowadzać dalej idących ograniczeń zakresu odpowiedzialności ubezpieczyciela niż wynikający z przepisów prawa regulujących ten stosunek prawny. Na mocy tych przepisów jedynym dopuszczalnym ograniczeniem odpowiedzialności jest suma gwarancyjna. Zgodnie bowiem z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003 roku, nr 124, poz. 1152) odszkodowanie to ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem, najwyżej do ustalonej w umowie sumy gwarancyjnej, która jednak nie może być niższa niż określona w tym przepisie dolna granica. Granice odpowiedzialności ubezpieczyciela zakreśla więc zakres odpowiedzialności sprawcy szkody – składniki szkody i zasada odpowiedzialności, które są tak samo określane jak przy ustalaniu obowiązku odszkodowawczego jej sprawcy. Stosunek wynikający z umowy ubezpieczenia OC ma bowiem charakter akcesoryjny wobec cywilnoprawnego stosunku odszkodowawczego, jaki może zaistnieć pomiędzy sprawcą szkody a poszkodowanym, z tym że co do zasady zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela nie może być wyższy od zakresu odpowiedzialności ubezpieczonego, tj. dłużnika z bezpośredniego stosunku zobowiązaniowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003 roku, OSNC z 2004 roku, nr 4, poz. 51, uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 18 września 2003 roku, I ACa 452/2003). Zdefiniowania szkody i odszkodowania sprawcy szkody dokonać należy natomiast na gruncie kodeksu cywilnego. Z przepisu art. 361§2 kc wynika obowiązek pełnej kompensacji szkody przez jej sprawcę, przy czym szkoda rozumiana jest jako różnica między stanem majątkowym poszkodowanego, który powstał po nastąpieniu zdarzenia powodującego uszczerbek, a stanem jaki istniałby w jego majątku, gdyby zdarzenie nie nastąpiło (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2001 roku, OSNCP z 2002 roku, nr 5, poz. 57). Nie oznacza to jednak bezwzględnego obowiązku zwrotu wszystkich poniesionych przez poszkodowanego sum wydatkowanych w związku z zaistniałym zdarzeniem wywołującym szkodę. Osoba odpowiedzialna za szkodę obowiązana jest bowiem zwrócić poszkodowanemu tylko wydatki celowe, ekonomicznie uzasadnione, poniesione w celu przywrócenia stanu poprzedniego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 października 1972 roku, OSNCP z 1973 roku, nr 6, poz. 111, uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2002 roku, OSNC z 2003 roku, nr 1, poz. 15). Z racji akcesoryjności świadczenia wobec odpowiedzialności sprawcy szkody taki sam zakres świadczenia ciąży na zakładzie ubezpieczeń z tytułu OC. Istotnym jest również, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, a naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 1 i 2 kc). Ponadto naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu (art. 363 § 1 kc). Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili (§2). Przywrócenie do stanu poprzedniego może polegać na wielu różnych działaniach, a decydujące zdanie w tym zakresie ma zawsze poszkodowany, który wybiera najkorzystniejsze z jego punktu widzenia rozwiązanie. Z tych też względów przywrócenie do stanu poprzedniego może również przybrać postać wymiany na „nową” rzecz. Zgodnie bowiem z przyjętą linią orzecznictwa w rezultacie przywrócenia do stanu poprzedniego rzecz winna odzyskać takie same walory użytkowe i estetyczne, jakie miała przed wyrządzeniem szkody. Restytucja naturalna charakteryzuje się bowiem tym, że zmierza do naprawienia poszczególnego naruszonego dobra lub interesu i może przybrać różnorodne postacie w zależności od charakteru naruszonego dobra i rodzaju szkody. Rekompensata przy tym oznacza nie tylko przywrócenie stanu poprzednio istniejącego, lecz również stworzenie takiego stanu, który w przybliżony sposób zaspakajałby, jak poprzednio, naruszone potrzeby poszkodowanego. Restytucja naturalna nie musi zatem oznaczać konieczności doprowadzenia rzeczy do identycznie takiego samego stanu, jaki posiadała przed wyrządzeniem szkody (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2003 roku, V CKN 1690/00, opubl. baza prawna LEX nr 83828).
|