Pełny tekst orzeczenia

0.1.Sygn. akt X Ka 348/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

1 czerwca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, X Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: sędzia Przemysław Dziwański

Protokolant: prot. sądowy Karolina Popowska

przy udziale prokuratora Marii Syta

po rozpoznaniu 1.6.2023 r. sprawy

P. K., oskarżonego o czyny z art. art. 79 ust. 4 ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa w Warszawie z 7.2.2023 r. sygn. III K 309/22

orzeka

I.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

II.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

X Ka 348/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa w Warszawie z 7.2.2023 r. sygn. III K 309/22

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

Uchylenie

Zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

P. K.

Oskarżony był karany za przestępstwo.

dane KRK

586-588

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1.

dane KRK

niezaprzeczone

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

I. naruszenie art. 7 k.p.k. i art. 424 § 1 pkt 1 in fine k.p.k. , poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, wyrażającej się w sprzecznej z zasadami doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania, wybiórczej, bezkrytycznej i jednoznacznie ukierunkowanej na poniesienie odpowiedzialności karnej przez oskarżonego, przejawiający się w niesłusznym uznaniu Oskarżonego za osobę zobowiązaną do złożenia sprawozdania finansowego na gruncie art. 79 pkt I Ustawy o rachunkowości, podczas gdy materiał dowodowy zgromadzony w aktach sprawy w sposób jednoznaczny wskazuje na to, iż - każdorazowo w latach 2012-2015 - w momencie powstania wymagalności złożenia sprawozdania finansowego, Oskarżony nie był ani prezesem zarządu ani jego członkiem. Tym samym Sąd winien był umorzyć postępowanie na podstawie art. 17 § 1 pkt 1 kp.k.

II. z ostrożności procesowej wyrokowi zarzucam obrazę przepisów prawa materialnego, mogącą mieć istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia, poprzez:

1) naruszenie art. 115 §2 k.k. poprzez bezzasadne uznanie stopnia społecznej szkodliwości czynów za „znaczny”, podczas gdy, jak Sąd sam zauważył: „z akty sprawy nie wynika, by inny podmiot gospodarczy poniósł szkodę wskutek nie zrealizowania przez oskarżonego obowiązku sprawozdawczego”; Skutkiem uznania społecznej szkodliwości za znikomą winno być umorzenie postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k.;

2) naruszenie art. 101 § 1 pkt 4 k.k. w taki sposób, że Sąd nie zbadał z urzędu przedawnienia karalności - wszystkich lub części - czynów zarzucanych Oskarżonemu w pkt. I-IV części wstępnej wyroku. Skutkiem uznania przedawnienia karalności winno być umorzenie postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd rejonowy nie obraził art. 7 k.p.k. i art. 424 § 1 pkt 1 in fine k.p.k. Przeprowadził postępowanie dowodowe prawidłowo, a dowody ocenił swobodnie. Uzasadnienie sądu rejonowego zawiera wszystkie niezbędne elementy. W szczególności prawidłowo uznał, że z całą pewnością oskarżony pełnił funkcję prezesa zarządu w dniu 9.12.2014r., skoro w tym dniu jako prezes zarządu otworzył „Zwyczajne Walne Zgromadzenie Spółki pod firmą (...) Spółka Akcyjna” (k. 419). Z drugiej strony sąd rejonowy zasadnie uznał, że przestępstwo z art. 79 pkt. 4 ustawy o rachunkowości jest przestępstwem trwałym, a czasem jego popełnienia jest okres od daty powstania obowiązku do daty jego spełnienia, względnie zakończenia funkcji, z którą obowiązek ten był związany. Dlatego też obowiązek złożenia sprawozdania nie wygasł po rezygnacji D. K.. Przeszedł on na kolejnego prezesa zarządu spółki, czyli oskarżonego. Z kolei oskarżony będąc z całą pewnością takim prezesem pomiędzy 9.12.2014r., a 16.04.2018r. powinien był złożyć zaległe i bieżące sprawozdania.

Sąd rejonowy nie obraził art. 115 § 2 k.k. Zgodnie z treścią tego przepisu przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. Występek z art. 79 pkt 4 ustawy o rachunkowości jest przestępstwem formalnym. W przypadku tego przestępstwa zasadnicze znaczenie dla oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu winna mieć waga naruszonych przez sprawcę ustawowych obowiązków, a także czasokres ich niewypełniania. Z drugiej strony ocena stopnia społecznej szkodliwości czynu powinna być oceną całościową, uwzględniającą okoliczności wymienione w art. 115 § 2 k.k., nie zaś sumą, czy podzielną ocen cząstkowych takiej, czy innej „ujemności”, tkwiącej w poszczególnych faktorach. Sąd rejonowy prawidłowo ocenił społeczną szkodliwość czynów przypisanych oskarżonemu. Zasadnie zaakcentował fakt, że oskarżony swoim działaniem naruszył obowiązek sprawozdawczy pozbawiając potencjalnych kontrahentów możliwości rzetelnej oceny jej sytuacji finansowej. Stan taki trwał dość długo.

Sąd rejonowy nie obraził również art. 101 §1 pkt 4 k.k. Prawidłowo uznał, że czyny przypisane oskarżonemu stanowią przestępstwa trwałe. W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że przestępstwo trwałe polega na wywoływaniu i utrzymywaniu stanu przestępnego, albo na utrzymywaniu tylko takiego stanu, którego sprawca nie spowodował. Jak długo przez sprawcę jest utrzymywany stan sprzeczny z prawem, tak długo popełnia on czyn zabroniony, który określa się pojęciem „trwałego”. Warunkiem rozpoczęcia biegu przedawniania, jest wypełnienie przez sprawcę ciążącego na nim obowiązku (a więc przerwanie stanu bezprawnego). Z drugiej strony należy przyjąć, że czasem popełnienia takiego czynu jest ostatni moment, w którym sprawca mógł zachować się zgodnie z normą prawną. Ten moment w niniejszej sprawie, jak przyjął sąd rejonowy, to 16.04.2018 r. Tak więc dopiero wspomnianego dnia zaczynał biec okres przedawnienia czynów określony w art. 101 § 1 pkt 4 k.k. Czyny zatem nie przedawniły się.

Wniosek

uchylenie zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych mu czynów,

ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zarzuty apelacji nie zasługiwały na uwzględnienie, tak więc jej wnioski były niezasadne.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa w Warszawie z 7.2.2023 r. sygn. III K 309/22

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wnioski apelacji były niezasadne.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Sąd zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze ze względów słuszności.

PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa w Warszawie z 7.2.2023 r. sygn. III K 309/22

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana