Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 22 czerwca 2023 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Anna Lisowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Judyta Masłowska

po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2023 roku na rozprawie

sprawy z wniosku B. W.

z udziałem J. W., R. W., L. W., K. W., K. S., U. Ż., E. Ś., U. K., W. B., J. B., A. B., T. S., P. S., Ł. S. (1), B. F., A. R., J. N., M. B., E. P., E. B.

o dział spadku, podział majątku wspólnego i zniesienie współwłasności

p o s t a n a w i a:

I.  Dokonać podziału majątku wspólnego S. W. i T. W., w skład którego wchodzi stanowiący odrębną nieruchomość lokal mieszkalny nr (...), położony w B. przy ul. (...), w budynku nr (...), dla którego Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą nr (...), z którym to lokalem związany jest udział wynoszący (...) części we współwłasności nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą nr (...) o wartości 122 920 zł (sto dwadzieścia dwa tysiące dziewięćset dwadzieścia złotych);

oraz działu spadku po zmarłych S. W. i T. W. i zniesienia współwłasności nieruchomości w ten sposób, że wyżej opisany lokal mieszkalny przyznać na rzecz wnioskodawcy B. W..

II.  Zasądzić od wnioskodawcy B. W. tytułem spłaty na rzecz: A. R., W. B., J. B. B. F., J. N. kwotę po 470,35 zł (czterysta siedemdziesiąt złotych 35/100) płatne w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku zwłoki w płatności tych kwot.

III.  Zasądzić od wnioskodawcy B. W. tytułem spłaty na rzecz: M. B., E. P., A. B., E. B. kwotę po 117,58 zł ( sto siedemnaście złotych 58/100) płatne w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku zwłoki w płatności tych kwot.

IV.  Zasądzić od wnioskodawcy B. W. tytułem spłaty na rzecz: T. S., P. S., Ł. S. (1) kwotę po 156,58 zł ( sto pięćdziesiąt sześć złotych 58/100) płatne w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku zwłoki w płatności tych kwot.

V.  Przyznać adwokatowi D. C. wynagrodzenie za pełnienie funkcji kuratora dla nieznanych z miejsca pobytu uczestników w kwocie 1 107 zł (jeden tysiąc sto siedem złotych) zawierające w sobie podatek VAT w kwocie 207 zł, które wypłacić z zaliczki.

VI.  Orzec, iż zainteresowani ponoszą pozostałe koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

Sygn. akt I Ns 267/22

UZASADNIENIE

B. W. wniósł o dokonanie podziału majątku wspólnego T. i S. małżonków W., w którym udziały im przypadające wynosiły po ½ części, a który w całości wyczerpuje stanowiący odrębną od gruntu nieruchomość lokal mieszkalny nr (...), o powierzchni 48,93 m ², położony w B., przy ulicy (...), dla którego Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą nr (...), z którym to lokalem związany jest udział wynoszący (...) części we współwłasności nieruchomości, z której lokal ten został wydzielony, objętej księgą wieczystą nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Piszu oraz dział spadku po T. i S. małżonkach W., który wyczerpuje w całości opisany wyżej lokal mieszkalny objęty księgą wieczystą nr (...) i zniesienie współwłasności tego lokalu pomiędzy zainteresowanymi przez przyznanie własności przedmiotowego lokalu na rzecz wnioskodawcy B. W..

W uzasadnieniu wniosku, wnioskodawca B. W. wskazał, że T. i S. małżonkowie W. byli właścicielami na prawie wspólności ustawowej lokalu mieszkalnego nr (...), składającego się z dwóch pokoi, kuchni, łazienki z WC, przedpokoju i piwnicy, o powierzchni 48,93 m ², położonego przy ulicy (...) w B. dla którego Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą nr (...), a udziały przypadające im z tytułu tej wspólności były między nimi równe. Z lokalem tym związany jest udział wynoszący (...) części nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...) stanowiącej zabudowaną działkę gruntu nr (...).

S. zmarła 26 stycznia 2000 roku w P., a spadek po niej nabyli mąż T. W. w 7/28 częściach oraz dzieci J. W., U. Ż., R. W., S. B., B. W., L. W. i K. W. po 3/28 każde z nich.

T. W. zmarł 1 listopada 2014 roku w B., a spadek po nim nabyły dzieci E. S., E. Ś., J. W., U. Ż., R. W., B. W., L. W., K. W. oraz wnuczka U. K. po 1/9 części każde z nich.

E. S. zmarła 3 stycznia 2021 roku w B., a spadek po niej nabył syn K. S. w całości.

S. B. zmarła 2 września 2003 roku w K., a spadek po niej nabyli mąż T. B. oraz córka U. K. po ½ części każde z nich.

T. B. zmarł 5 lutego 2004 roku w K., a spadek po nim nabyli A. R., W. B., J. B., B. S., J. N. po 1/7 każde z nich oraz M. B., E. P., A. B., E. B. po 1/28 części każde z nich.

Wnioskodawca ocenił, iż wartość spadkowego lokalu mieszkalnego wynosi 98 000 złotych.

Większość zainteresowanych w toku postępowania w sprawie I Ns 366/15 Sądu Rejonowego w Piszu poinformowała wnioskodawcę, że jeżeli wnioskodawca przeprowadzi wszelkie postępowania spadkowe po rodzicach/dziadkach nie będą oni domagać się od wnioskodawcy spłat z tytułu przypadających im udziałów.

W odpowiedzi na wniosek E. Ś., L. W., U. Ż., R. W., K. S., K. W., J. W., U. K. poparli żądanie wniosku w całości, w tym co do składu spadku, jego wartości oraz przyznania spadku na własność wnioskodawcy bez spłat i dopłat na ich rzecz.

Zarządzeniem z dnia 31 sierpnia 2022 roku przewodniczący ustanowił dla nieznanych z miejsc pobytu uczestników postępowania A. R., W. B., J. B., B. S., J. N., M. B., E. P., A. B. i E. B. – kuratora w osobie adwokata D. C..

W odpowiedzi na wniosek kurator dla nieznanych z miejsca pobytu wniosła o zasądzenie na rzecz uczestników postępowania A. R., W. B., J. B. oraz B. S. spłaty stosowanej do ich udziału.

Kurator dla nieznanych z miejsca pobytu w imieniu uczestników zakwestionowała wartość wchodzącej w skład spadku przedmiotowej nieruchomości albowiem w jej ocenie majątek spadkowy ma większą wartość niż wskazuje wnioskodawca. W ocenie kuratora wartość majątku spadkowego została zaniżona nie odpowiada aktualnym cenom na rynku nieruchomości.

Kurator podkreśliła, że nie posiada wiedzy, czy uczestnicy postępowania zgodziliby się na przyznanie nieruchomości na wyłączną własność wnioskodawcy, dlatego z ostrożności procesowej zakwestionowała te twierdzenia.

Sąd ustalił, co następuje:

T. i S. małżonkowie W. w czasie trwania związku małżeńskiego nabyli prawo własności lokalu mieszkalnego nr (...) przy Placu (...) w budynku nr (...) w miejscowości B., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą nr (...). Z wymienionym lokalem związany jest udział wynoszący (...) części we współwłasności nieruchomości, z której lokal ten został wydzielony, objętej księgą wieczystą nr (...) prowadzą przez Sąd Rejonowy w Piszu.

Po S. W. zmarłej 26 stycznia 2000 roku spadek nabyli:

- mąż T. W. w 7/28 części,

- syn B. W. w 3/28 części,

- syn J. W. w 3/28 części,

- córka U. Ż. w 3/28 części,

- syn R. W. w 3/28 części,

- syn L. W. w 3/28 części,

- syn K. W. w 3/28 części,

- córka S. B. w 3/28 części.

Spadek po T. W. zmarłym w dniu 1 listopada 2014 roku nabyli:

- córka E. S. w 1/9 części,

- córka E. Ś. 1/9 części,

- syn J. W. w 1/9 części,

- córka U. Ż. w 1/9 części,

- syn R. W. w 1/9 części,

- syn B. W. w 1/9 części,

- syn L. W. w 1/9 części,

- syn K. W. w 1/9 części,

- wnuczka U. K. w 1/9 części.

Spadek po E. S., zmarłej w dniu 3 stycznia 2021 roku w B. odziedziczył syn K. S. w całości.

S. B. marła 2 września 2003 roku, a spadek po niej nabyli:

- córka U. K. w ½ części,

- mąż T. B. w ½ części.

T. B., któremu w lokalu spadkowym przypadał udział (...) części zmarł 5 lutego 2004 roku, a spadek po nim nabyli:

- siostra A. R. w 1/7 części,

- brat W. B. w 1/7 części,

- bart J. B. w 1/7 części,

- siostrzeniec B. F. w 1/7 części,

- siostra J. N. w 1/7 części,

- siostrzenica M. B. w 1/28 części,

- siostrzenica E. P. w 1/28 części,

- siostrzeniec A. B. w 1/28 części,

- siostrzenica E. B. w 1/28 części,

- siostra B. S. w 1/7 części.

B. S. zmarła 24 stycznia 2011 roku i spadek po niej nabyli:

- mąż T. S. w 1/3 części,

- syn P. S. w 1/3 części,

- syn Ł. S. (2) w 1/3 części.

(okoliczności bezsporne, dowód: odpis zwykły księgi wieczystej k. 6, wypis z rejestru lokali k. 7, odpis treści księgi wieczystej k. 8-9v, wypis z rejestru gruntów k. 10, akt poświadczenia dziedziczenia k. 11-12v, postanowienie z 2.06.2011r. k. 84, postanowienie z 9.09.2004r. k. 105, postanowienie z 11.12.2017r. k. 106, a także postanowienie z 5.11.2015 w sprawie I Ns 366/15 k. 24 znajdujące się w aktach sprawy I Ns 366/15 Sądu Rejonowego w Piszu postanowienie z 9.09.2004r. w sprawie I Ns 95/04 Sądu Rejonowego w Zakopanem k. 40 znajdujące się w aktach sprawy I Ns 95/04 Sadu Rejonowego w Zakopanem)

Wartość rynkowa prawa własności do lokalu mieszkalnego według stanu - na dzień śmierci spadkodawcy tj. 1 listopada 2014 roku i poziomu cen rynkowych na dzień wyceny wyniosła 122 920 złotych.

(dowód: opinia sądowa k. 149-177)

Sad zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 31 § 1 k.r.o. majątkiem wspólnym małżonków są przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Przepis art. 43 § 1 k.r.o. zawiera domniemanie, iż oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Zgodnie z art. 46 k.r.o. od chwili ustania wspólności ustawowej do majątku, który był nią objęty, jak również do podziału tego majątku w sprawach nie unormowanych w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i dziale spadku. Podobne odesłanie w kwestiach proceduralnych do przepisów o dziale spadku zawiera przepis art. 567 § 3 k.p.c.

Skład i wartość majątku wspólnego oraz spadku ulegającego podziałowi ustala sąd (art. 684 k.p.c.).

Zasadą jest, iż podział majątku wspólnego i dział spadku obejmuje składniki należące do danego majątku w dacie ustania wspólności/otwarcia spadku oraz istniejące w chwili dokonywania podziału.

Przepisy regulujące postępowanie o dział spadku (art. 680-689 k.p.c.), jak i przepisy normujące podział majątku wspólnego (art. 566-567 k.p.c.), nie określają wprost sposobów podziału. Odsyłają do uregulowań dotyczących zniesienia współwłasności (art. 688 k.p.c.).

W myśl art. 622 § 2 k.p.c. w zw. z art. 688 k.p.c., gdy wszyscy współwłaściciele złożą zgodny wniosek co do sposobu zniesienia współwłasności, sąd wydaje postanowienie odpowiadające treści wniosku, jeżeli projekt podziału nie sprzeciwia się prawu ani zasadom współżycia społecznego, ani też nie narusza w sposób rażący interesu osób uprawnionych.

Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego (art. 212 § 2 k.c.).

W niniejszej sprawie bezspornie ustalono, że w skład majątku wspólnego spadkodawców T. i S. małżonków W. wchodziło prawo własności lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w B. przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą numer (...), z którym to lokalem jest związany udział wynoszący (...) części we współwłasności nieruchomości, z której lokal ten został wydzielony, objętej księgą wieczystą nr (...), oraz, że prawo własności w całości wyczerpuje majątek spadkowy po T. i S. małżonkach W..

Wnioskodawca wniósł o przyznanie mu przedmiotowej nieruchomości w całości, a uczestnicy postępowania nie sprzeciwili się temu.

Z uwagi na powyższe, Sąd dokonał podziału majątku wspólnego S. W. oraz T. W., w skład którego wchodzi stanowiący odrębną nieruchomość lokal nr (...), położony w B. przy ulicy (...), w budynku nr (...), dla którego Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą nr (...), z którym to lokalem związany jest udział wynoszący (...) części we współwłasności nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą nr (...) oraz działu spadku po zmarłych S. W. i T. W. i zniesienia współwłasności nieruchomości w ten sposób, że opisany wyżej lokal mieszkalny przyznał na rzecz wnioskodawcy B. W..

Wartość przedmiotowej nieruchomości – według stanu na dzień otwarcia spadku i według cen aktualnych – wobec braku zgodnego stanowiska zainteresowanych w tym zakresie Sąd ustalił w oparciu opinię powołanego w niniejszej sprawie biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości na kwotę 122 920 złotych.

Sąd w pełni podzielił opinię biegłego. Jest ona jasna i pełna, wyjaśnia wszystkie istotne okoliczności, uzasadnia przedstawione w niej wnioski i dokonane wyliczenia, a równocześnie jest poparta wiedzą i doświadczeniem zawodowym biegłego. Ponadto nie była ona kwestionowana przez zainteresowanych.

Wobec przyznania całej nieruchomości wnioskodawcy, stosownie do treści art. 212 § 2 k.c. zaszła konieczność zasądzenia spłat na rzecz żądających tego uczestników postępowania – A. R., W. B., J. B.. B. F., J. N., M. B., E. P., A. B., E. B., T. S., P. S., Ł. S. (1). Wymienieni uczestnicy są spadkobiercami T. B., którego udział w lokalu spadkowym wynosił (...) części. Wobec ustalonej przez biegłego wartości nieruchomości (122 920 złotych zł), wartość majątku spadkowego wynosi 122 920 złotych, a zatem wartość udziału T. B. wynosiła 3 292,49 złotych. Zważywszy na przypadające uczestnikom udziały w majątku spadkowym, spłaty na ich rzecz wyniosły:

- na rzecz A. R., W. B., J. B., B. F., J. N. kwoty po 470,35 złotych;

- na rzecz M. B., E. P., A. B., E. B. kwoty po 117,58 złotych;

- na rzecz T. S., P. S., Ł. S. (1) kwoty po 156,58 złotych.

Stosownie do treści art. 212 § 3 k.c. zasądzając spłaty Sąd wskazał termin ich uiszczenia i wysokość odsetek należnych w przypadku zwłoki w płatności. Sąd nakazał zapłatę w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku zwłoki w płatności tych kwot.

Na podstawie § 1 ust. 1 i ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. poz. 536). w zw. z § 6 pkt 3 i § 2 pkt 3 rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie, mając na uwadze, iż łączna wartość udziałów uczestników postępowania reprezentowanych przez kuratora wynosiła 3 292,49 złotych, Sąd przyznał adwokatowi D. C. wynagrodzenie za pełnienie funkcji kuratora dla nieznanych z miejsca pobytu uczestników w kwocie 1 107 złotych, w tym podatek VAT w kwocie 207 złotych.

Natomiast o pozostałych kosztach postępowania związanych z udziałem zainteresowanych w postępowaniu, Sąd rozstrzygnął w myśl art. 520 § 1 k.p.c.