Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 maja 2023 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący : sędzia Wojciech Wołoszyk

Protokolant : stażysta Magdalena Andrzejewska

po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2023 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa (...)w W.

przeciwko (...) w B.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda oraz apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 23 listopada 2022 r. sygn. akt VIII GC 976/22

1)  zmienia zaskarżony wyrok w pkt II ( drugim ) w ten sposób , że zasądza od pozwanego na rzecz powoda następujące kwoty :

a ) 5.547,48 zł ( pięć tysięcy pięćset czterdzieści siedem złotych 48/100 ) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych za okres od dnia 28 czerwca 2019 r. do dnia zapłaty ,

b ) 870,78 zł ( osiemset siedemdziesiąt złotych 78/100 ) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych za okres od dnia 28 czerwca 2019 r. do dnia zapłaty ;

2)  zmienia zaskarżony wyrok w pkt III ( trzecim ) w ten sposób , że zasądza od pozwanego na rzecz powoda – tytułem zwrotu kosztów procesu – kwotę 4.858 zł ( cztery tysiące osiemset pięćdziesiąt osiem złotych ) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia 31 maja 2023 r. do dnia zapłaty ;

3)  oddala apelację pozwanego ;

4)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda – tytułem zwrotu kosztów postępowań apelacyjnych wywołanych wniesieniem apelacji przez powoda i przez pozwanego – łącznie kwotę 2.800 zł ( dwa tysiące osiemset złotych ) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów postępowania apelacyjnego do dnia zapłaty.

Sygn. akt VIII Ga 12/23

UZASADNIENIE

Powód (...) wniósł pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym, w którym żądał zasądzenia od pozwanego .(...)w B., kwoty 24.808,49 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od kwot i dat szczegółowo wskazanych w treści pozwu. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. Nakazem zapłaty wydanym w dniu 8 marca 2022 r., sygn. akt VIII GNc 40/22, Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy, VIII Wydziale Gospodarczym, orzekł zgodnie z żądaniem pozwu oraz rozstrzygnął o kosztach procesu. W sprzeciwie od powyższego nakazu pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz o obciążenie kosztami procesu strony powodowej. Podniósł również ewentualny zarzut potrącenia kwoty 2514,58. W dalszych pismach procesowych, strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.

Sąd Rejonowy ustalił, iż w dniu 15 marca 2019 r. pozwany zawarł z (...) w W. umowę kompleksowej dostawy i sprzedaży paliwa gazowego do budynku znajdującego się przy (...) w B., począwszy od 01 maja 2019 r. do 30 kwietnia 2021 r. Zgodnie z § 7 ust. 2 umowy, sprzedawca dokonuje rozliczeń z tytułu sprzedaży i dystrybucji paliwa gazowego w Okresie Rozliczeniowym, na podstawie odczytów przekazanych sprzedawcy przez OSD lub prognozowanego zużycia Paliwa gazowego. OSD, to (zgodnie z § 4 umowy), „Operator Systemu Dystrybucyjnego, czyli przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się dystrybucją Paliwa gazowego, do którego sieci jest przyłączony Obiekt Odbiorcy, odpowiedzialne za ruch sieciowy w gazowym systemie dystrybucyjnym (...)”. Operatorem Systemu Dystrybucyjnego jest (...), która jako jedyna jest uprawniona do odczytywania stanów licznika i przekazywania tych danych do sprzedawców.

Powód realizował ciążące na nim zobowiązanie i począwszy od 01 maja 2019 r. rozpoczął dostawę paliwa gazowego do miejsca wskazanego w umowie. W dniu 31 maja 2019 r., dostawca wystawił na rzecz odbiorcy dwie pierwsze faktury z tytułu realizacji przedmiotowej umowy. Dokument nr (...) sporządzono dla licznika nr (...), mierzącego ilość gazu używanego do podgrzania wody w budynku, przyjmując szacunkowo, iż początkowa wartość licznika wynosiła „0”. Należność wskazana w przedmiotowym dokumencie określona została na kwotę 9.707,34 zł brutto. Druga z faktur, oznaczona numerem (...), sporządzona została dla licznika nr (...) mierzącego ilość paliwa gazowego służącego do ogrzania samego budynku. Jako początkową, szacunkowo określoną ilość gazu również wskazano „0”, przy czym należność wynikająca z przedmiotowego dokumentu opiewała na kwotę 14.924,99 zł brutto.

W związku ze zużyciem mierzonym licznikiem nr (...) w kolejnych miesiącach, powód wystawił na rzecz pozwanego następujące faktury VAT:

⚫

nr (...) za czerwiec - lipiec 2019 r., opiewającą na kwotę 1.807,71 zł z tytułu wykorzystania 769 m3 paliwa gazowego, z terminem zapłaty upływającym 26 sierpnia 2019 r.,

⚫

nr (...) za lipiec - sierpień 2019 r., opiewająca na kwotę 1.851,09 zł z tytuły wykorzystania 784 m3 paliwa gazowego, z terminem zapłaty upływającym 02 października 2019 r.,

⚫

nr (...) za sierpień — wrzesień 2019 r., opiewającą na kwotę 1.648,89 zł z tytułu wykorzystania 691 m3 paliwa gazowego, z terminem zapłaty upływającym 25 października 2019 r.,

⚫

nr (...) za wrzesień - październik 2019 r., opiewającą na kwotę 1.830,52 zł z tytułu zużycia 785 m3 paliwa gazowego, z terminem zapłaty upływającym 26 listopada 2019 r.

⚫

nr (...) za październik - listopad 2019 r., opiewającą na kwotę 4.548,75 zł z tytułu wykorzystania 791 m3 paliwa gazowego, z terminem zapłaty upływającym 30 grudnia 2019 r.

Przedmiotowe dokumenty sporządzono w oparciu o odczyty rzeczywiste.

W związku ze zużyciem mierzonym licznikiem nr (...) w kolejnych miesiącach, powód wystawił na rzecz pozwanego następujące faktury VAT:

⚫

nr (...) za czerwiec - lipiec 2019 r., opiewającą na kwotę 220,98 zł z tytułu wykorzystania 0 m3 paliwa gazowego, a przy uwzględnieniu kosztów dystrybucji stałej, z terminem zapłaty upływającym 26 sierpnia 2019 r.,

⚫

nr (...) za lipiec - sierpień 2019 r., opiewającą na kwotę 220,90 zł z tytułu wykorzystania 0 m3 paliwa gazowego, a przy uwzględnieniu kosztów dystrybucji stałej, z terminem zapłaty upływającym 02 października 2019 r.,

⚫

nr (...) za sierpień - wrzesień 2019 r., opiewającą na kwotę 2.919,79 zł z tytułu zużycia 1296 m3 paliwa gazowego, z terminem zapłaty upływającym 25 października 2019 r.,

⚫

nr (...) za wrzesień - październik 2019 r., opiewającą na kwotę 3.530,31 zł z tytułu wykorzystania 1603 m3 paliwa gazowego, z terminem zapłaty upływającym 26 listopada 2019 r.,

⚫

nr (...) za październik - listopad 2019 r., opiewająca na kwotę 4.548,75 zł z tytuły wykorzystania 2101 m3 paliwa gazowego, z terminem zapłaty upływającym 30 grudnia 2019 r.

Przedmiotowe dokumenty sporządzono w oparciu o odczyty rzeczywiste.

Pozwany nie uregulował należności wynikających z przedmiotowych dokumentów księgowych, a ponadto składał reklamacje w zakresie faktur wystawionych za maj 2019 r. podnosząc, że odczyt szacunkowy jest błędny, a przez to wynikające z nich należności zostały zawyżone. Wiadomością z dnia 28 listopada 2019 r. powód poinformował pozwanego o zakończeniu działalności gospodarczej wskazując, że odbiorca winien jak najszybciej zawrzeć umowę na dostawę gazu z innym podmiotem. Postanowieniem z dnia 12 marca 2020 r., sygn. XIX GU 1058/19, Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIX Wydział Gospodarczy dla spraw upadłościowych i restrukturyzacyjnych, ogłosił upadłość (...) W.. Pismem z dnia 04 sierpnia 2021 r. powód wezwał pozwanego do uregulowania zadłużenia wynikającego ze wskazanych powyżej faktur VAT, jednakże zobowiązany nie spełnił tego żądania.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych przez strony, których autentyczność nie budziła wątpliwości i nie była kwestionowana. Przy ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd miał na uwadze treść art. 233 § 1 k.p.c., zgodnie z którym ocenia on wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Sąd Rejonowy zważył, iż bezspornym w niniejszej sprawie było, iż strony łączyła umowa kompleksowa dostawy i sprzedaży paliwa gazowego, zawarta na czas określony. Zgodnie z art. 535 k.c., przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Sprzedaż jest umową odpłatną, wzajemną, zaś zobowiązania stron dochodzą do skutku solo consensu. Skutkiem zawarcia umowy sprzedaży jest zobowiązanie się sprzedawcy do przeniesienia własności rzeczy lub prawa na kupującego oraz zobowiązanie się kupującego do zapłacenia sprzedawcy umówionej ceny. Ważność umowy zależy więc od zgodnych oświadczeń woli stron, a wydanie rzeczy czy też zapłata ceny są zdarzeniami będącymi wyłącznie przejawami jej wykonania (W. Katner „Umowne przeniesienie własności ruchomości w prawie polskim” Warszawa 1992, str. 51-55). Zgodnie natomiast z art. 555 k.c. przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii, praw oraz wody. Jak wynika z utrwalonego w orzecznictwie poglądu, umowa o świadczenie usługi kompleksowej jest umową mieszaną posiadającą cechy umowy sprzedaży i umowy przesyłowej (dystrybucji), przy czym umowa przesyłowa jest nazwaną umową o świadczenie usług, uregulowaną innymi przepisami w rozumieniu art. 750 k.c., a więc stosuje się do niej odpowiednio przepisy o zleceniu tylko w zakresie nieuregulowanym ustawą z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne i przepisami wykonawczymi do tej ustawy (tekst jedn. dz. U. z 2017 r., poz. 220 ze zm.). „Te właśnie przepisy - zgodnie z art. 3531 k.c. - wyznaczają w pierwszej kolejności, oprócz zasad współżycia społecznego i natury stosunku prawnego, którego treścią jest odpłatna usługa przesyłania energii elektrycznej, zakres swobody kontraktowania co do niej. (...). Umowa przesyłowa jest przy tym inną umową niż umowa sprzedaży energii elektrycznej (art. 535 i nast. k.c.)” [Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2004 r., III SK 18/04, OSNP 2004/24/429].

W myśl natomiast art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na stronie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Przepis powyższy, jest w istocie normą decyzyjną w tym znaczeniu, że przesądza on w określonych sytuacjach o sposobie wyrokowania sądu w postaci oddalenia powództwa.

Mając na uwadze powyżej poczynione rozważania prawne, Sąd doszedł do przekonania, że zgłoszone powództwo zasługiwało na uwzględnienie co do kwoty 18.389,06 zł obejmujących należności wynikające z ośmiu spośród dziesięciu faktur VAT, wystawionych w okresie od czerwca do listopada 2019 r. Jeśli zaś chodzi o dokumenty wystawione z tytułu zużycia paliwa gazowego w maju, tj. pierwszym miesiącu współpracy stron, opiewające na kwoty: 9.707,34 zł oraz 14.924,99 zł, a z których to powód domagał się zapłaty 6.481,26 zł, Sąd po przeanalizowaniu zgromadzonego materiału dowodowego doszedł do wniosku, iż w tym zakresie roszczenia nie udowodniono. W niniejszej sprawie z dokumentacji przedłożonej przez powoda wynikało to, iż pierwsze odczyty obu liczników miały charakter szacunkowy. Na przedmiotową kwestię w sposób jednoznaczny zwrócił uwagę pozwany w treści sprzeciwu, gdzie wskazał na niewykazanie rzeczywistych ilości dostarczonego paliwa. Mimo powyższego, powód nie tylko nie przedłożył faktycznych odczytów, ale potwierdził, iż rzeczone wartości mają charakter szacunkowy. Tym samym w ocenie Sądu nie sposób było uznać, iż w przypadku faktur nr (...), mogły one stanowić podstawę do ustalenia faktycznych ilości przesyłanego i odbieranego paliwa gazowego, które to dane, w przypadku chęci wykazania jego zużycia zgodnie z umową, są niezbędne do udowodnienia. Odwoływanie się do danych szacunkowych, pomijając kwestie podstaw w jaki sposób zostały sporządzone, nigdy nie wskazuje na rzeczywiste odczyty, a więc tym samym faktycznie przesłane wartości. Z samej definicji słownikowej wynika, iż pod pojęciem „szacunkowy” rozumieć należy „przybliżone określenie wartości, wielkości lub ilości czegoś” (tak Internetowy Słownik Języka Polskiego, www.sjp.pwn.pl/slowniki). Tym samym nie jest to pojęcie, które wykazuje, iż określona wartość faktycznie wystąpiła. Nie stanowi to również chociażby uprawdopodobnienia, bowiem powód nie przedłożył żadnej dokumentacji, która wskazywałaby na sposób w jaki ustalono owe szacunkowe ilości. W tym miejscu należało jednak podkreślić, iż rolą stron, zgłaszających określone żądania, jest udowodnienie, iż po pierwsze one im przysługują, a po drugie, iż przysługują w żądanej wysokości. W niniejszej sprawie powód wykazał, iż był uprawniony do obciążania pozwanego należnościami z tytułu zawartej umowy kompleksowej, jednakże nie udowodnił, by owo roszczenie (wynikające z dwóch spośród dziesięciu faktur wymienionych w pozwie) przysługiwało mu w takiej wysokości jak wskazana w pozwie.

Niezależnie od powyższego, w ocenie Sądu, na uwzględnienie zasługiwało roszczenie wynikające z pozostałych, przedłożonych przez powoda faktur, które to wystawiono w oparciu o odczyty rzeczywiste, tj. z uwzględnieniem faktycznego zużycia paliwa gazowego. Co istotne, pozwany nie kwestionował samego faktu realizacji umowy podnosząc, że regulował część z wystawianych przez powoda faktur VAT, na którą to okoliczność, nie załączył jednakże żadnego stosownego dowodu.

Jak wskazał powód, Operatorem Systemu Dystrybucyjnego jest (...), która jako jedyna jest uprawniona do odczytywania stanów licznika i przekazywania tych danych do sprzedawców. Dane o ilości faktycznego zużycia gazu nie pochodzą zatem od powoda, co tym bardziej przemawia za ich wiarygodnością. Jednocześnie pozwany nie wykazał, aby w trakcie trwania umowy stron, kwestionował należności naliczane za zużyty gaz na podstawie odczytów rzeczywistych. Gdyby istotnie miał wówczas wątpliwości co do prawidłowości odczytów, powinien był te wątpliwości notyfikować stronie powodowej, co umożliwiłoby weryfikację ówczesnych odczytów. Brak odpowiedniego materiału dowodowego w tym zakresie obciąża stronę pozwaną, nie zaś powoda, który celem wykazania żądania pozwu przedłożył dostępne dokumenty, pochodzące od podmiotu trzeciego.

Nadto nadmienić należy, że nie zasługiwał na uwzględnienie podnoszony przez pozwanego zarzut przedawnienia ( sądowi I instancji chodziło zapewne o zarzut potrącenia – uwaga red. ). Zgodnie bowiem z normą art. 498 § 1 k.c., gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelnością drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Jednakże, dla uznania, że potrącenie wywołało skutek prawny w postaci umorzenia wzajemnych wierzytelności, nie wystarczy samo powołanie się przez składającego oświadczenie o potrąceniu na fakt przysługiwania mu wierzytelności przeznaczonej do potrącenia; istnienie tej wierzytelności należy udowodnić (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 10 lipca 2009 r., sygn. ACa 416/09, Lex nr 756580).

Mając na uwadze powyższe wskazania wymaga, że wierzytelności, które zostają objęte potrąceniem muszą spełniać cztery podstawowe, wyrażone w art. 498 k.c. przesłanki, a więc: wzajemność, jednorodzajowość, wymagalność oraz zaskarżalność. Prócz tego podstawowym warunkiem, będącym niejako przedpolem dla tych wskazanych uprzednio, jest wykazanie, że konkretna wierzytelność faktycznie istnieje. Obowiązek ten spoczywa oczywiście na tej stronie, która wyprowadza z rzeczonej instytucji korzystne dla siebie skutki prawne. Wobec tego, na gruncie niniejszej sprawy nie można uznać, aby do potrącenia w ogóle mogło dojść, skoro pozwany nie wykazał, iż przysługuje mu względem powoda jakakolwiek wierzytelność, która mogłaby potrąceniu ulec.

W zgromadzonym materiale dowodowym na próżno doszukiwać się jakiegokolwiek potwierdzenia wskazań pozwanego, jakoby z tytułu konieczności zawarcia kolejnej umowy, miał ponieść jakąkolwiek szkodę. Brak jest bowiem chociażby rachunków czy faktur VAT, dokumentujących zużycie gazu po wypowiedzeniu zobowiązania przez powoda, z których to wynikałaby stawka, którą musiał z tego tytułu uiszczać. Jednocześnie brak wezwania skierowanego do powoda do zapłaty jakiejkolwiek kwoty z tego tytułu. Wierzytelność z tytułu ewentualnej szkody (gdyby nawet wykazano jej istnienie), byłaby zatem niewymagalna. Z uwagi na powyższe, podniesiony przez pozwanego zarzut potrącenia okazał się nieskuteczny.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Rejonowy uznał za uzasadnione żądanie pozwu w zakresie faktur VAT nr: (...), (...), (...),(...), (...), (...), (...) (...), (...), (...), opiewających na łączną 18.389,06 zł.

W pozostałej części, na podstawie art. 6 k.c. a contrario powództwo podlegało oddaleniu jako niewykazane co do wysokości, o czym orzeczono w punkcie II wyroku. O odsetkach od zasądzonych należności Sąd orzekł w oparciu o treść art. 4a i 7 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych oraz art. 481 k.p.c. przyznając w tym zakresie odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych. W związku z powyższym, o odsetkach rozstrzygnięto zasądzając je od kwot i dat wynikających z wymienionych powyżej, uwzględnionych faktur VAT.

Na uwzględnienie nie zasługiwało natomiast roszczenie o zapłatę skapitalizowanych odsetek w zakresie, w jakim obejmowało wskazaną w pozwie kwotę 1,17 zł. Powód nie wykazał bowiem, skąd należność taka w ogóle wynika, zwłaszcza że, nie przedłożono not odsetkowych które opiewałyby na taką właśnie należność. Z uwagi na to, w tym zakresie roszczenie, jako niewykazane uległo oddaleniu, czemu Sąd dał również wyraz w pkt II sentencji wyroku.

W przedmiocie kosztów procesu orzeczono zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów wyrażoną w art. 100 k.p.c. Na koszty procesu po stronie powoda w kwocie 4.858 zł złożyły się opłata od pozwu 1.241 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 3.600 zł (§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych) oraz 17 zł z tytułu opłaty od pełnomocnictwa. Pozwany poniósł natomiast koszty w wysokości 3617 zł na co składały się opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 3.600 zł (§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych). Powód wygrał proces w 74% (zasądzono 18.389,06 zł, podczas gdy domagał się 24.808,49 zł) i należało się mu od pozwanego tyleż procent poniesionych kosztów tj. 3.594,92 zł (74% x 4.858 zł), zaś pozwanemu od powoda należała się tytułem kosztów kwota 940,42 zł (26% x 3.617 zł). Różnica w/w kwot wynosiła 2654,50 zł i została zasądzona od pozwanego na rzecz powoda w pkt III sentencji wyroku.

Powód zaskarżył wyrok w zakresie pkt. II , zarzucając :

Sprzeczność istotnych ustaleń z zebranym w sprawie materiałem dowodowym polegającą na niezasadnym przyjęciu, że powództwo podlega oddaleniu w części z uwagi na brak udowodnienia przez powoda wysokości części roszczenia dochodzonego pozwem w sytuacji przedłożenia przez powoda wszystkich niezbędnych do wykazania zasadności i wysokości roszczenia dokumentów a także obrazę prawa procesowego, mającą istotny wpływ na dokonane w sprawie ustalenia faktyczne a co za tym idzie na treść zapadłego orzeczenia a to art. 233 kodeksu postępowania cywilnego poprzez dokonanie dowolnej i jednostronnej oceny dowodów przedstawianych w sprawie, w szczególności poprzez niezasadne danie wiary twierdzeniom pozwanej o rzekomym błędnym obliczeniu należności w sytuacji gdy to pozwana nie udowodniła swoich twierdzeń stojących w opozycji z wiarygodnymi dokumentami przedłożonymi przez powoda.

Powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości, zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania przed sądami I i II instancji, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych w pełnej wysokości.

Apelację co do pkt I i III wyroku złożył także pozwany , który zarzucił :

⚫

naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez nieprawidłową ocenę dowodów i nieuwzględnienie, iż faktury nr (...) zostały przez pozwanego rozliczone do łącznej kwoty 18.151,07 zł , skoro powód dochodził z tych faktur wyłącznie kwoty 6.481,26 zł.

⚫

naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną ocenę dowodów w sprawie i wadliwe ustalenie stanu faktycznego poprzez przyjęcie , że pozwana posiada nierozliczone względem powoda należności w łącznej wysokości 18.389,06 zł wynikające z faktur o następujących nr : (...),(...),(...), (...) oraz (...), a także (...), (...), (...), (...) oraz (...) w sytuacji gdy faktury o numerach (...) oraz (...) nie zostały uznane za zasadne i mogące stanowić podstawę rozliczeń ;

⚫

naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędne ustalenie stanu faktycznego i przyjęcie, że pozwany nie uregulował należności wynikających z faktur o nr : o nr (...), (...), (...),(...) oraz (...), a także (...), (...), (...), (...)oraz o nr (...) ;

⚫

nierozpoznanie istoty sprawy w rozumieniu art. 386 § 4 k.p.c. i nieuwzględnienie w ocenie zasadności powództwa faktu, iż pozwany uregulował należności wynikające z faktur (...) oraz(...) do kwoty 18.151,07 zł , i że kwota ta powinna zostać zarachowana na poczet należności wynikających z faktur o nr : (...), (...), (...), (...) oraz (...), a także (...), (...), (...), (...) oraz o nr (...) co winno skutkować oddaleniem powództwa.

Pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w tej części a także o zasądzenie kosztów postępowania za I i II instancję. Wniósł także o przeprowadzenie dowodu z załączonych dokumentów w postaci wydruków programu księgowego używanego przez pozwanego celem ustalenia, że pozwany wpłacił powodowi na poczet swoich zobowiązań łączną kwotę 22.858,61 zł. i zaspokoił je w całości.

Powód wniósł o oddalenie apelacji pozwanego jako całkowicie bezzasadnej, oddalenie wniosku dowodowego pozwanej zawartego w apelacji jako spóźnionego, zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania przed sądem II instancji, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych. Pozwany wniósł o oddalenie apelacji powoda i zasądzenie na swoja rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelację powoda należało uwzględnić.

Zasadne były zarzut zawarty w apelacji powoda dotyczący naruszenia art. 233 kpc poprzez niezasadne danie wiary twierdzeniom pozwanej o rzekomym błędnym obliczeniu należności jak też zarzut odnośnie sprzeczności istotnych ustaleń z zebranym w sprawie materiałem dowodowym poprzez niezasadne przyjęcie, że powództwo podlega częściowemu oddaleniu z uwagi na brak udowodnienia przez powoda wysokości roszczenia w tej części. Należy przyznać rację powodowi , iż przedłożono do sprawy komplet dokumentów potwierdzających zawarcie przez pozwaną umowy na dostawę paliwa gazowego oraz prawidłowość wyliczeń przez powoda należności dochodzonych w postępowaniu. Powód przedłożył kopię zawartej umowy kompleksowej wraz z załącznikami, faktury oraz korespondencję e-mail z (...) , z której wynikają odczyty początkowe i końcowe wykazanych na fakturach wystawionych przez (...). Należy zauważyć , iż owa dokumentacja miała oczywiście charakter dokumentów prywatnych , niemniej została one wytworzona przez podmiot zawodowo trudniący się dostarczaniem paliwa gazowego i podmiot nie będący stroną sporu , co przemawia za przydaniem jej przymiotu wiarygodności. Wbrew twierdzeniom pozwanego jego reklamacja została rozpoznana , i to negatywnie , o czym świadczy chociażby e-mail na k-97. W odpowiedzi na sprzeciw pozwanego , powód przedłożył m. in. dane dotyczące odczytów liczników dokonane przez operatora systemu dystrybucyjnego (...) , wskazujące na prawidłowość odczytów , będących podstawą do wystawienia faktur ( por. dokumentacja na k. 91-99 akt ). Pozwanemu doręczono odpis pisma powoda z dnia 31 maja 2022 r. wraz z załącznikami w dniu 29 czerwca 2022 r. , zobowiązując do ustosunkowania się do nich w terminie 7 dni , pod rygorem utraty powoływania dalszych twierdzeń i dowodów , w związku z czym prawidłowo oddalił wniosek pozwanego o zakreślenie terminu na złożenie pisma procesowego i wniosków dowodowych. Pozwany odebrał ową przesyłkę dnia 29 czerwca 2022 r. i się do niej nie odniósł. Należało zatem uznać za przyznane okoliczności wskazane przez powoda we wskazanym wyżej piśmie ( art. 229 kpc ).

Na rozprawie w dniu 9 listopada 2022 r. pełnomocnik pozwanego podniósł tylko , że porównanie faktur za miesiące od czerwca do listopada wskazuje , że zużycie w maju było nieproporcjonalnie wyższe niż w pozostałych miesiącach , co każe wątpić w zasadność naliczeń dokonanych przez powoda. Jedynym zaś w istocie powodem do oddalenia przez sąd I instancji powództwa w części dotyczącej faktur nr (...) oraz (...) było to , że wskazane w nich wartości mają charakter szacunkowy.

Jak słusznie wywodzi zaś powód , klient nigdy nie płaci dwukrotnie za zużyte paliwo , ponieważ odczyty rzeczywiste są kontynuacją odczytów szacunkowych. Zgodnie z § 37 pkt 5 aktualnie obowiązującego Rozporządzenia Ministra Energii z dnia 15 marca 2018 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie paliwami gazowymi (Dz.U. Dz.U.2021.280 , t.j. z dnia 12 lutego 2021 r. ) przedsiębiorstwo energetyczne jest uprawnione do ustalenia wielkości zużycia paliw gazowych na podstawie szacunku wyznaczonego zgodnie z zasadami określonymi w treści tego rozporządzenia. Należy też wskazać , że kolejne obliczenia należności oparte były na rzeczywistych odczytach liczników. Słusznie także powód wywodzi , iż końcowy stan licznika ostatniej faktury jest tożsamy ze stanem licznika wskazanym przez (...). w korespondencji e-mail załączonej do akt sprawy. Dlatego też była podstawa do wystawienia na rzecz pozwanej faktur szacunkowych a następnie wystawiano pozwanej faktury zgodne z zużyciem rzeczywistym.

Jak wyżej wskazano , dokumenty złożone przez powoda razem z pismem z dnia 31 maja 2022 r. nie zostały skutecznie zakwestionowane przez pozwanego , który w toku postępowania przed sądem I instancji nie wniósł np. o powołanie biegłego , bądź o przeprowadzenie innych dowodów celem zweryfikowania prawdziwości wyliczeń dokonanych przez powoda. Należy podzielić pogląd powoda , że przekonanie Sądu Rejonowego o braku udowodnienia powództwa oparte zostało jedynie na jednostronnej ocenie Sądu , bez uwzględnienia całości dokumentacji złożonej przez powoda.

Odnosząc się zaś do apelacji pozwanego , podlegała ona oddaleniu.

Pierwszy zarzut dotyczył nieuwzględnienia przez sąd I instancji , iż faktury (...) oraz (...) zostały przez pozwanego rozliczone do łącznej kwoty 18.151,07 zł , skoro powód dochodził z tych faktur wyłącznie kwoty 6.481,26 zł. Okoliczność , iż powód dochodził z tych faktur kwot odpowiednio 5.547,48 zł oraz 870,78 zł wynikała z pozwu. Powód nie podniósł przy tym , że przez owe faktury zostały pozwanego rozliczone do łącznej kwoty 18.151,07 zł i dlatego dochodzi z nich kwot wymienionych w pozwie. Pozwany zaś w sprzeciwie nie zgłaszał zarzutów dotyczących rozliczenia owych faktur akurat do kwoty 18.151,07 zł i nie przedłożył na to dowodów, koncentrując się na kwestii błędnych odczytów liczników. Nie wiadomo przy tym z czego wynika obecne twierdzenie pozwanego w tej mierze i oparty na nim zarzut apelacyjny , gdyż pozwany w istocie nie uzasadnił swojego stanowiska w tej mierze. Z samego faktu , ze powód dochodził ze wskazanych wyżej faktur kwoty 6.481,26 zł , nie wynika automatycznie , że zostały one rozliczone do kwoty 18.151,07 zł. Nie można zatem przyjąć , że wpłaty dokonywane przez pozwanego winny być zaliczone na należności powoda w wysokości 18.151,07 zł.

Kolejny zarzut pozwanego oparty był na założeniu , iż faktury o numerach (...) oraz (...) nie zostały uznane za zasadne. Miało to skutkować błędnym przyjęciem, że pozwana posiada nierozliczone względem powoda należności w łącznej wysokości 18.389,06 zł. W sytuacji gdy z przyczyn wskazanych wyżej uwzględniono apelację powoda , należność powoda wynikająca z faktur (...) oraz (...) została uznana za zasadną. W konsekwencji zarzut ten nie mógł zostać uwzględniony.

Odnosząc się do dwóch pozostałych zarzutów apelacyjnych to , jak sam pozwany w apelacji przyznaje , w toku postepowania przed sądem I instancji , przedłożył tylko reklamacje i prowadzoną przez strony korespondencję. Jego twierdzenie o dokonaniu rozliczenia z powodem nie było poparte dowodami. Dopiero w toku postępowania odwoławczego pozwany przedłożył wydruki z używanego przez siebie programu księgowego obejmujące wpłaty dokonywane na rzecz powoda , mające być dowodem na niezasadność powództwa. Nie było żadnych przeszkód aby owe dowody przedstawić przed sądem I instancji a pozwana w żaden sposób nie uzasadniła czemu przedkłada te dowody dopiero w postępowaniu apelacyjnym. Należy tu podzielić pogląd wyrażony w orzecznictwie , iż wyrażona w przepisie art. 382 k.p.c. zasada kontynuacji i uzupełniania postępowania dowodowego oraz ustaleń dokonanych przez sądem I instancji doznaje ograniczeń, w tym na podstawie art. 381 k.p.c. Przepis ten ma wyraźnie charakter dyscyplinujący strony procesowe, zobowiązując je do przedkładania wszystkich posiadanych dowodów w postępowaniu przed sądem I instancji, pod rygorem możliwości ich pominięcia w instancji odwoławczej, co ma zapewnić realizację ważnych zasad procesowych, tj. koncentracji dowodów i sprawności postępowania ( por. wyrok SN z 6.04.2022 r. , II CSKP 183/22 ). Dlatego też dowód ten jako spóźniony i nie mający charakteru nowego dowodu podlegał pominięciu przez sąd odwoławczy zgodnie z art. 381 kpc. Sąd Rejonowy nie miał więc podstaw do przyjęcia , iż pozwany dokonał wpłat na rzecz powoda w wysokości przekraczającej dochodzone przez powoda należności.

Odnośnie zarzutu pozwanego z art. 386 § 4 kpc , należy wskazać , że nierozpoznanie istoty sprawy ma miejsce w sytuacji, gdy rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy, jak też gdy zaniechał on zbadania materialnej podstawy powództwa albo merytorycznych zarzutów strony, bezpodstawnie przyjmując, że istnieje przesłanka materialnoprawna lub procesowa unicestwiająca roszczenie. Wbrew twierdzeniom pozwanego Sąd I instancji odniósł się do zarzutów pozwanego podniesionych w toku postępowania przed sądem I instancji a zarzut dokonania zapłaty nie był poparty dowodami w toku postępowania przez Sądem Rejonowym. W związku z powyższym i ten zarzut apelacyjny okazał się niezasadny.

Dlatego też , na podstawie art. 386 § 1 kpc , uwzględniając apelację powoda , sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w pkt II , zasądzając na rzecz powoda kwoty 5.547,48 zł oraz 870,78 zł wraz z należnymi odsetkami tytułem dochodzonych należności objętych fakturami nr (...) oraz (...). Na podstawie art. 385 kpc zaś sąd odwoławczy oddalił apelację pozwanego. Konsekwencją tej zmiany i oddalenia apelacji pozwanego była zmiana pkt III wyroku dotyczącego kosztów za I instancję. W sytuacji gdy powód wygrał proces w całości , należy mu się zgodnie z art. 98 § 1 kpc , kwota 4.858 zł , na którą składają się opłata od pozwu w wysokości 1.241 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w wysokości 3.617 zł ( wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa 17 zł ).

O kosztach postępowań apelacyjnych ( wniesiono 2 apelacje ) orzeczono zgodnie z art. 98 kpc , obciążając nimi pozwanego. Na koszty postępowania wywołanego apelacją powoda złożyły się : opłata od jego apelacji w wysokości 400 zł , koszty zastępstwa procesowego w wysokości 600 zł , co daje razem – 1.000 zł , zaś na koszty powoda wywołane apelacją pozwanego złożyły się koszty zastępstwa procesowego powoda w wysokości 1.800 zł. Razem zatem na rzecz powoda podlegała zasądzeniu kwota 2.800 zł jako suma kosztów powoda poniesionych w obu postępowaniach apelacyjnych.