Sygn. akt VIII U 535/23
Decyzją z dnia 25 stycznia 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R., po rozpatrzeniu wniosku J. W. , z 1 marca 2019 r., w sprawie umorzenia należności z tytułu składek , odmówił umorzenia należności z tytułu:
1) składek na ubezpieczenia społeczne za okres 08/1999-1/2000, 3-7/2000,5-6/2001, (...), (...)- (...) w łącznej kwocie 24453,16 zł , w tym z tytułu składek 7354,93 zł., odsetek 16081,91 zł., opłaty prolongacyjnej - 998,72 zł., kosztów upomnienia - 17,60zł.
2) składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres : 9/1999-1/2000, 3-7/2000, 5-6/2000, (...), (...)- (...) w łącznej kwocie 5224,80 zł , w tym z tytułu składek 1585,92 zł., odsetek 3423,92 zł. , prolongacyjnej - 197,36 zł., kosztów upomnienia - 17,60zł;
3) składek na Fundusz Pracy za okres : 8-12/1999, 3-7/2000, (...), (...), (...)- (...) w łącznej kwocie 1762,19 zł., w tym z tytuł składek: 522,21 zł, odsetek - 1150,97 zł., prolongacyjnej - 71,41 zł., kosztów upomnienia - 17,60zł
W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podkreślił , że należności niepodlegające umorzeniu , zostały , objęte układem ratalnym - umowa nr (...) z 13 lutego 2019r. z terminem płatności ostatniej raty, przypadającym za 22.07.2024r.. Ponieważ J. W. nie wywiązał się z warunków spłaty określonych w umowie , umowa uległa rozwiązaniu z dniem 26 sierpnia 2022r. . Ponadto , na dzień wydania decyzji , na koncie J. W. figurują nieopłacone należności z tytułu składek , powstałe po dacie wydania decyzji nr (...) z 29.03.2019r. , ustalającej należność z tytułu składek podlegające umorzeniu na mocy przepisów cyt. ustawy . Płatnik nie uregulował należności niepodlejących umorzeniu w terminie 12 – miesięcznym od dnia uprawomocnienia się decyzji nr (...) z 29 marca 2019r. , jak również w terminach, określonych umową układu ratalnego.. Na dzień wydania decyzji , na koncie płatnika występują zaległości niepodlegające umorzeniu na podstawie przepisów ustawy z dnia 9.11.2012r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolnicza działalność (Dz. U z 2012r. poz.. (...))
/decyzja k. 67-68 akt ZUS/
W dniu 20 lutego 2023 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie J. W. od w/w decyzji , w którym wskazał ,że nie spełnił warunków, o których mowa w decyzji z uwagi na sześciomiesięczne oczekiwanie na świadczenie ZUS oraz zajecie jego konta bankowego i zajęcie kwoty 8500 zł. przez ZUS .
/odwołanie k.3 /
W odpowiedzi na odwołanie, pełnomocnik organu rentowego, wniósł o jego oddalenie i zasadzenie kosztów zastępstwa procesowego.
/odpowiedź na odwołanie k.5 – 6 odwrót/
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
J. W. urodził się (...) Ma średnie wykształcenie . Z zawodu jest technikiem żywienia zbiorowego. Orzeczeniem z dnia 20.04.2022r. , zaliczony został do znacznego stopnia niepełnosprawności do dnia 30.04.2023r. Ma dwoje dzieci: M. urodzoną (...) i J., urodzoną (...)
Wnioskodawca prowadził własną działalność gospodarczą, od 31.12.1998r. - do 1.07.2002r., następnie: od 10.05.2010r. do 20.05.2011r., od marca 2014r. W okresie od stycznia 1999r do lipca 2001r. i od marca 2014r. zatrudniał pracowników. Płatnik posiadał zaległości w opłatach składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy
/zeznania płatnika e-protokół rozprawy z dnia 7.06. 2023 r. , płyta CD k. 21/
W dniu 13 lutego 2019r. płatnika zawarł z ZUS, umowę numer (...) o rozłożeniu należności z tytułu składek , z terminem płatności ostatniej raty - 22.07.2024r.
/ umowa o rozłożenie na raty należności z tytułu składek akta ZUS/
Wnioskiem z 1 marca 2019r., płatnik wystąpił , na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2012r., o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność ( Dz. U. z 2012 r., poz. 1551 ), o umorzenie nieopłaconych należności za okres objęty ustawą,
/wniosek k.1 akt ZUS/
De cyzją z 29 marca 2019 r., numer (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 1 ust. 8 ustawy z 9.11.2012r. o umorzeniu określił należności, podlegające umorzeniu i wskazał, że warunkiem ich umorzenia jest spłata należności niepodlegających umorzeniu tj. składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, F. dusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz należnych od nich, odsetek, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia , a także kosztów egzekucyjnych , naliczonych przez Dyrektora Oddziału ZUS, Naczelnika Urzędu Skarbowego i Komornika sadowego. Należność , z tytułu składek za okres od 1 stycznia 1999r nieobjęta postępowaniem o umorzenie , należy uregulować w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji wraz z odsetkami naliczonymi do dnia wpłaty włącznie , zgodnie z zasadami, określonymi w ustawie z dnia 13.10.1998r o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U z 2019r. poz. 300 z późn. zm) . Decyzja jest prawomocna od 3 maja 2019 r.
/decyzja k.13 – 14 akt ZUS/
Pismem z dnia 3 sierpnia 2022 r., ZUS , poinformował płatnika, iż z uwagi na nieopłacane terminowo raty, układu ratalnego z dnia 13.02. (...)., aneksowanego dnia 10 sierpnia 2021r. - rozliczył konto płatnika i na dzień 3.08.2022r. ustalił niedopłatę , która nie jest objęta układem ratalnym. Łączna kwota do zapłaty , na dzień wystawienia pisma 2198,04 zł.
Pozostałe zadłużenie , w łącznej kwocie 53 530,90 zł. za okres 08/1999-10/2018 na dzień sporządzenia pisma nie jest wymagalne. ZUS zagroził, ze jeśli płatnik nie spłaci zadłużenia , w terminie 7 dni od dnia otrzymania pisma , ZUS rozwiąże z nim umowę o rozłożenie zadłużenia na raty
/pismo z dn. 3.08.2022r. k. 48 akt ZUS/
Pismem z 5 września 2022 r. znak: 210300/71/244/2022/UZS , Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował płatnika , ze z powodu nieopłacenia , w wyznaczonym terminie, należności wskazanych w piśmie z dnia 3 sierpnia 2022r. , umowa nr (...) z 13 lutego 2019 r., uległa rozwiązaniu od 26 sierpnia 2022r.
/pismo k. 51 akt ZUS/
Zaskarżoną decyzją z dnia 25 stycznia 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R., po rozpatrzeniu wniosku J. W. , z 1 marca 2019 r., w sprawie umorzenia należności z tytułu składek , odmówił umorzenia należności z tytułu:
4) składek na ubezpieczenia społeczne za okres 08/1999-1/2000, 3-7/2000,5-6/2001, (...), (...)- (...) w łącznej kwocie 24453,16 zł , w tym z tytułu składek 7354,93 zł., odsetek 16081,91 zł., opłaty prolongacyjnej - 998,72 zł., kosztów upomnienia - 17,60zł.
5) składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres : 9/1999-1/2000, 3-7/2000, 5-6/2000, (...), (...)- (...) w łącznej kwocie 5224,80 zł , w tym z tytułu składek 1585,92 zł., odsetek 3423,92 zł. , prolongacyjnej - 197,36 zł., kosztów upomnienia - 17,60zł;
6) składek na Fundusz Pracy za okres : 8-12/1999, 3-7/2000, (...), (...), (...)- (...) w łącznej kwocie 1762,19 zł., w tym z tytuł składek: 522,21 zł, odsetek - 1150,97 zł., prolongacyjnej - 71,41 zł., kosztów upomnienia - 17,60zł
W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podkreślił , że należności niepodlegające umorzeniu , zostały , objęte układem ratalnym - umowa nr (...) z 13 lutego 2019r. z terminem płatności ostatniej raty, przypadającym za 22.07.2024r.. Ponieważ J. W. nie wywiązał się z warunków spłaty określonych w umowie , umowa uległa rozwiązaniu z dniem 26 sierpnia 2022r. . Ponadto , na dzień wydania decyzji , na koncie J. W. figurują nieopłacone należności z tytułu składek , powstałe po dacie wydania decyzji nr (...) z 29.03.2019r. , ustalającej należność z tytułu składek podlegające umorzeniu na mocy przepisów cyt. ustawy . Płatnik nie uregulował należności niepodlejących umorzeniu w terminie 12 – miesięcznym od dnia uprawomocnienia się decyzji nr (...) z 29 marca 2019r. , jak również w terminach, określonych umową układu ratalnego.. Na dzień wydania decyzji , na koncie płatnika występują zaległości niepodlegające umorzeniu na podstawie przepisów ustawy z dnia 9.11.2012r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolnicza działalność (Dz. U z 2012r. poz.. (...))
/decyzja k. 67-68 akt ZUS/
Decyzją z dnia 21.10.2022r. ZUS przyznał wnioskodawcy prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 16,05.2022r. tj, od dnia zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego do dnia 30.09.2023. Wysokość świadczenia - 1988,45 zł.
/kserokopia decyzji k. 25/
Decyzją z dnia 21.10.2022r. ZUS odmówił wnioskodawcy prawa do świadczenia uzupełniającego , z uwagi na to , że wysokość otrzymanego świadczenia wynosi 1903,31 , a więc więcej niż warunek ustawowy (...),44
/kserokopia decyzji k. 26/
Z dniem 31.03.2023rt. ZUS wstrzymał wypłatę wnioskodawcy dodatku pielęgnacyjnego
/informacja k. 28/
Decyzją z dnia 28.10.2022r. znak (...) ZUS zobowiązał wnioskodawcę do zwrotu pobranego nienależnie świadczenia uzupełniającego w kwocie 3000 zł.
/kserokopia decyzji k. 29/
Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowego ustalił, w oparciu o całokształt materiału dowodowego, zebranego w sprawie, a mianowicie o powołane wyżej dokumenty, znajdujące się w aktach sprawy, w załączonych aktach organu rentowego oraz o zeznania wnioskodawcy.
Dokumenty: decyzje, informacje, ZUS , dotyczące świadczeń , przyznanych przez ZUS: renty z tytułu niezdolności do pracy, świadczenia uzupełniającego , dodatku pielęgnacyjnego - to dokumenty wydane przez ZUS, zatem - doskonale znane wystawcy tych decyzji i informacji. Przedmiotowe dokumenty oraz zeznania wnioskodawcy, pozwalają, zdaniem Sądu Okręgowego, na wydanie prawidłowego rozstrzygnięcia.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Odwołanie jest niezasadne.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 listopada 2012r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz. U. z 2012r., poz. 1551), zwanej dalej ustawą abolicyjną, na wniosek osoby podlegającej w okresie od dnia 1 stycznia 1999r. do dnia 28 lutego 2009r. obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych:
1) która przed dniem 1 września 2012r. zakończyła prowadzenie pozarolniczej działalności i nie prowadzi jej w dniu wydania decyzji, o której mowa w ust. 8 ustawy,
2) innej niż wymieniona w pkt 1,
- umarza się nieopłacone składki na te ubezpieczenia za okres od dnia 1 stycznia 1999r. do dnia 28 lutego 2009r. oraz należne od nich odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, koszty upomnienia, opłaty dodatkowe, a także koszty egzekucyjne naliczone przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego. W myśl art. 1 ust. 6 umorzenie należności, o których mowa w ust. 1 skutkuje, również, umorzeniem, nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy, za ten sam okres oraz należnych od nich, za ten sam okres, odsetek za zwłokę oraz innych opłat, określonych w ust. 1.
Przepis art. 1 ust. 13 ustawy abolicyjnej stanowi natomiast, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję o:
1) umorzeniu należności, o których mowa w ust. 1 i 6 - po spełnieniu warunku, o którym mowa w ust. 10, z uwzględnieniem ust. 7, 11 i 12, lub
2) odmowie umorzenia należności, o których mowa w ust. 1 i 6 - w przypadku niespełnienia warunku, o którym mowa w ust. 10, z uwzględnieniem ust. 7, 11 i 12.
Warunkiem umorzenia należności, o których mowa w ust. 1 i 6 - jak stanowi ust. 10 omawianego przepisu - jest nieposiadanie na dzień wydania decyzji, o której mowa w ust. 13 pkt 1, niepodlegających umorzeniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych za okres od dnia 1 stycznia 1999r., do opłacenia których zobowiązana jest osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub płatnik składek, o którym mowa w ust. 2, oraz należnych od tych składek odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego (art. 1 ust. 10). Niepodlegające umorzeniu należności, o których mowa w ust. 10, podlegają spłacie w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji, o której mowa w ust. 8 (art. 1 ust. 11). W przypadku, gdy, w terminie 12 miesięcy, od dnia uprawomocnienia się decyzji, o której mowa w ust. 8, niepodlegające umorzeniu należności, z wyłączeniem składek finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, zostaną rozłożone na raty albo zostanie odroczony termin ich płatności, warunek, o którym mowa w ust. 10, uważa się za spełniony po ich opłaceniu (art. 1 ust. 12).
Jak wynika z powyższego, ustawa abolicyjna wyraźnie przewiduje dwa postępowania prowadzone przez ZUS, które kończą się wydaniem merytorycznej decyzji, a mianowicie postępowanie w sprawie określenia warunków umorzenia należności oraz postępowanie w sprawie umorzenia należności. Organ rentowy wydaje decyzję o umorzeniu, jeśli w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji, o której mowa w art. 1 ust. 8, nastąpi spłata niepodlegających umorzeniu należności, bądź - w przypadku, gdy należności te zostaną rozłożone na raty albo zostanie odroczony termin ich płatności - po ich opłaceniu. Z kolei decyzję o odmowie umorzenia należności organ rentowy wydaje, jeśli w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji, o której mowa w art. 1 ust. 8 niepodlegające umorzeniu należności, o których mowa w ust. 10 nie zostaną spłacone albo - w przypadku, gdy niepodlegające umorzeniu należności, z wyłączeniem składek finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, zostaną rozłożone na raty albo zostanie odroczony termin ich płatności - nie zostaną opłacone zgodnie z ustalonymi warunkami (wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 19 maja 2016r., VI U 291/16; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 10 grudnia 2014r., III AUa 671/14, LEX nr 1621046). W wyroku z dnia 4 października 2018r. ( III UK 150/17, LEX nr 2561634) Sąd Najwyższy wskazał, że dla przesunięcia terminu spłaty należności niepodlegających umorzeniu konieczne jest rozłożenie tych należności na raty albo odroczenie terminu płatności.
Zgodnie z art. 1 ust. 12 ustawy abolicyjnej, w takiej sytuacji, warunek nieposiadania na dzień wydania decyzji niepodlegających umorzeniu składek na ubezpieczenie społeczne jest spełniony „po ich opłaceniu”. Zwrot „po ich opłaceniu”, dotyczący należności opisanych w art. 1 ust. 12 ustawy abolicyjnej, należy odnosić do zdarzeń, jakimi są „rozłożenie na raty” oraz „odroczenie terminu płatności”. Sąd Najwyższy podkreślił, że zwrot „po ich opłaceniu” w zestawieniu z rozłożeniem na raty należy rozumieć w taki sposób, że opłacenie rat powinno nastąpić w sposób przewidziany w stosownej umowie między organem rentowym a płatnikiem składek.
Uwzględniając wskazane regulacje, Sąd ocenił, że w rozpatrywanej sprawie stanowisko organu rentowego odpowiada prawu.
Z dokonanych ustaleń wynika, że wnioskodawca prowadził własną działalność gospodarczą, od 31.12.1998r. - do 1.07.2002r., następnie: od 10.05.2010r. do 20.05.2011r., od marca 2014r. W okresie od stycznia 1999r do lipca 2001r. i od marca 2014r. zatrudniał pracowników. Płatnik posiadał zaległości w opłatach składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy
Z dokonanych ustaleń wynika, ze w dniu 13 lutego 2019r. płatnika zawarł z ZUS, umowę numer (...) o rozłożeniu należności z tytułu składek , z terminem płatności ostatniej raty - 22.07.2024r. Wnioskiem z 1 marca 2019r., płatnik wystąpił , na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2012r., o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność ( Dz. U. z 2012 r., poz. 1551 ), o umorzenie nieopłaconych należności za okres objęty ustawą,
Decyzją z 29 marca 2019 r., numer (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych określił należności, podlegające umorzeniu i wskazał, że warunkiem ich umorzenia jest spłata należności niepodlegających umorzeniu tj. składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, F. dusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz należnych od nich, odsetek, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia , a także kosztów egzekucyjnych , naliczonych przez Dyrektora Oddziału ZUS, Naczelnika Urzędu Skarbowego i Komornika sadowego. Należność , z tytułu składek za okres od 1 stycznia 1999r nieobjęta postępowaniem o umorzenie , należy uregulować w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji wraz z odsetkami naliczonymi do dnia wpłaty włącznie , zgodnie z zasadami, określonymi w ustawie z dnia 13.10.1998r o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U z 2019r. poz. 300 z późn. zm) . Decyzja jest prawomocna od 3 maja 2019 r.
Z dokonanych ustaleń wynika, że pismem z dnia 3 sierpnia 2022 r., ZUS , poinformował płatnika, iż z uwagi na nieopłacane terminowo raty, układu ratalnego z dnia 13.02. (...)., aneksowanego dnia 10 sierpnia 2021r. - rozliczył konto płatnika i na dzień 3.08.2022r. ustalił niedopłatę , która nie jest objęta układem ratalnym. Łączna kwota do zapłaty , na dzień wystawienia pisma 2198,04 zł.
Pozostałe zadłużenie , w łącznej kwocie 53 530,90 zł. za okres 08/1999-10/2018 na dzień sporządzenia pisma nie jest wymagalne. ZUS zagroził, ze jeśli płatnik nie spłaci zadłużenia , w terminie 7 dni od dnia otrzymania pisma , ZUS rozwiąże z nim umowę o rozłożenie zadłużenia na raty.
Z dokonanych ustaleń wynika, że pismem z 5 września 2022 r. znak: 210300/71/244/2022/UZS , Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował płatnika , ze z powodu nieopłacenia , w wyznaczonym terminie, należności wskazanych w piśmie z dnia 3 sierpnia 2022r. , umowa nr (...) z 13 lutego 2019 r., uległa rozwiązaniu od 26 sierpnia 2022r.
Zaskarżoną decyzją z dnia 25 stycznia 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R., po rozpatrzeniu wniosku J. W. , z 1 marca 2019 r., w sprawie umorzenia należności z tytułu składek , odmówił umorzenia należności z tytułu:
7) składek na ubezpieczenia społeczne za okres 08/1999-1/2000, 3-7/2000,5-6/2001, (...), (...)- (...) w łącznej kwocie 24453,16 zł , w tym z tytułu składek 7354,93 zł., odsetek 16081,91 zł., opłaty prolongacyjnej - 998,72 zł., kosztów upomnienia - 17,60zł.
8) składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres : 9/1999-1/2000, 3-7/2000, 5-6/2000, (...), (...)- (...) w łącznej kwocie 5224,80 zł , w tym z tytułu składek 1585,92 zł., odsetek 3423,92 zł. , prolongacyjnej - 197,36 zł., kosztów upomnienia - 17,60zł;
9) składek na Fundusz Pracy za okres : 8-12/1999, 3-7/2000, (...), (...), (...)- (...) w łącznej kwocie 1762,19 zł., w tym z tytuł składek: 522,21 zł, odsetek - 1150,97 zł., prolongacyjnej - 71,41 zł., kosztów upomnienia - 17,60zł
Z dokonanych ustaleń wynika, ze płatnik, w wyznaczonych terminach nie dokonał spłat rat w pełnej wysokości , co było równoznaczne z niedotrzymaniem ustalonych przez strony warunków spłaty zadłużenia. W takiej sytuacji, organ rentowy miał podstawę do rozwiązania niezrealizowanej umowy , co też nastąpiło od dnia 26 sierpnia 2022 r. Według stanu na wskazaną datę, na koncie odwołującego w dalszym ciągu figurowały należności niepodlegające umorzeniu, które powinny być uregulowane jako warunek konieczny do umorzenia należności, zgodnie z decyzją z dnia 29.03. 2019 r. Odwołujący się, tym samym, nie wywiązał się z warunków układu ratalnego, gdyż w dacie, do której powinien był opłacić raty , nie zrobił tego i posiadał wciąż zadłużenie z tytułu składek, które nie podlegały umorzeniu. To z kolei zasadnie skutkowało wydaniem przez organ rentowy zaskarżonej decyzji odmawiającej umorzenia należności z tytułu składek. Zaskarżona decyzja została wydana na podstawie art. 1 ust. 13 ustawy, organ rentowy odmówił umorzenia należności z tytułu nieopłaconych składek. Istota sprawy rozstrzyganej decyzją z art. 1 ust. 13 ustawy polega na rozstrzygnięciu o zasadności wniosku osoby wymienionej w art. 1 ust. 1 pkt 1 lub 2. Warunkiem uwzględnienia wniosku jest nieposiadanie przez wnioskodawcę, na dzień wydania decyzji rozstrzygającej o umorzeniu należności z tytułu niepodlegających umorzeniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, oraz należnych od tych składek dodatkowych należności wymienionych w art. 1 ust. 10 ustawy. Treść decyzji z art. 1 ust. 13 ustawy - jako decyzji związanej, a nie uznaniowej - determinuje ustalenie organu, czy na dzień wydawania tej decyzji wnioskodawca posiadał zaległości z tytułu składek objętych ustawą i niepodlegających umorzeniu (wówczas organ wydaje decyzję, o której mowa w art. 1 ust. 13 pkt 2), czy też wnioskodawca takich zaległości nie posiadał (wówczas organ wydaje decyzję, o której mowa w art. 1 ust. 13 pkt 1 ustawy). Z kolei istota sprawy sądowej z odwołania od decyzji organu rentowego, z art. 1 ust. 13 ustawy polega na rozstrzygnięciu, czy organ rentowy wydawał prawidłową decyzję, a zatem czy rzeczywiście miał podstawy do wydania decyzji z art. 1 ust. 13 pkt 2 ustawy, gdy odmówił umorzenia należności. O istnieniu podstaw do wydania takiej decyzji decyduje, zaś, fakt posiadania albo nieposiadania składek, niepodlegających umorzeniu, na dzień orzekania. Istotą sprawy z odwołania od decyzji organu rentowego z art. 1 ust. 13 pkt 2 ustawy nie jest natomiast kwestia prawidłowości decyzji z art. 1 ust. 8 ustawy jako decyzji ustalającej warunki umorzenia należności.
Z dokonanych ustaleń wynika, że decyzja z dnia 29.03.2019r., wydana na podstawie art. 1 ust. 8 , w stosunku do wnioskodawcy jest ostateczna, ponieważ nie została przez niego zaskarżona. Decyzja ta wiąże organ rentowy. Decyzja z art. 1 ust. 13 ustawy jest, bowiem, decyzją wykonawczą w stosunku do decyzji z art. 1 ust. 8 ustawy, która jest decyzją podstawą. Niezaskarżenie decyzji z art. 1 ust. 8 ustawy, i uprawomocnienie się tej decyzji od 3 maja 2019 r. ,zgodnie z art. 1 ust. 11 cyt. ustawy wprost wiąże bieg terminu spłaty niepodlegających umorzeniu należności z uprawomocnieniem się decyzji z art. 1 ust. 8 ustawy.
W tym miejscu nadmienić należy , że w przedmiotowej sprawie rolą Sądu jest ocena decyzji odmawiającej umorzenia należności z tytułu składek w kontekście regulacji zawartych w ustawie abolicyjnej, a nie ocena ustaleń stron odnośnie układu ratalnego. Stosownie do treści art. 29 ust. 1a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz.U. 2021 , poz.423), odroczenie terminu płatności należności z tytułu składek oraz rozłożenie na raty następuje w formie umowy. Umowa taka, zawierana jest pomiędzy organem rentowym a płatnikiem składek, i wyłączona jest spod kontroli sądu.
Sąd zwraca uwagę, że żaden z przedstawionych, zacytowanych, przepisów prawa , nie uzależnia oceny, decyzji o odmowie umorzenia należności z tytułu składek od sytuacji majątkowej , zdrowotnej , rodzinnej płatnika. Nawet - żaden przepis nie dopuszcza możliwości - analizy zaskarżonej decyzji, pod takim kątem. Sąd ubezpieczeń społecznych kontroluje jedynie decyzje wydane przez ZUS, od których wniesiono odwołanie. W przedmiotowej sprawie, odwołanie dotyczy decyzji, odmawiającej umorzenia należności z tytułu składek i tylko tę decyzję i spełnienie warunków koniecznych do tego, by takie umorzenie nastąpiło, Sąd oceniał.
Analogiczne stanowisko zostało przedstawione przez Sąd Najwyższy : m.in. w postanowieniu z dnia 18.04.2018r. w sprawie III Uz 5/18 oraz w wyroku z dnia 12.05.2022r. w sprawie III USKP 124/21
Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów oraz art. 477 14 § 1 k.p.c., odwołanie podlegało oddaleniu.