Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 4 lutego 2014 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Tomasz Tatarczyk

Sędzia SO Danuta Morys - Woźniak

Sędzia SR ( del.) Anna Hajda ( spr.)

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 4 lutego 2014 roku

sprawy z wniosku J. W.

przy udziale M. P., K. S., A. S. (1), K. K.

o stwierdzenie nabycia spadku po A. S. (2)

na skutek zażalenia wnioskodawczyni

na postanowienie Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

z dnia 4 listopada 2013 roku, sygn. akt I Ns 1596/13

postanawia:

oddalić zażalenie.

Sygn. akt III Cz 42/14

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 4 listopada 2013 roku Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej w punkcie pierwszym na podstawie art. 395 § 2 kpc przychylił się do zażalenia wnioskodawczyni z dnia 25 października 2013 roku i uchylił postanowienie z dnia 17 października 2013 roku w przedmiocie odrzucenia spadku. W punkcie drugim postanowienia uznał się Sąd niewłaściwym miejscowo i sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Miasta Stołecznego Warszawy.

Uzasadniając punkt drugi postanowienia powołał Sąd Rejonowy przepis art. 1108 § 1 kpc i art. 628 kpc wywodząc, że z uwagi na to, że spadkodawca w chwili śmierci nie zamieszkiwał w Polsce i brak jest podstaw do określenia właściwości Sądu na podstawie miejsca położenia majątku spadkowego lub jego części, właściwym do rozpoznania sprawy jest Sąd Rejonowy dla Miasta Stołecznego Warszawy

Zażalenie na wskazane powyżej orzeczenie w części obejmującej jego punkt drugi złożyła wnioskodawczyni zarzucając naruszenie prawa i domagając się jego uchylenia. W uzasadnieniu zażalenia wskazano, że orzeczenie jest wewnętrznie sprzeczne, a to dlatego, że w jego punkcie pierwszym potwierdzono właściwość miejscową Sądu, a w punkcie drugim Sąd uznał się niewłaściwy do rozpoznania sprawy. W dalszej części wywodów skarżąca podnosiła, że Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej jest właściwy do rozpoznania niniejszej sprawy

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie mogło odnieść spodziewanego skutku, jako że zaskarżone orzeczenie jest trafne i odpowiada prawu. W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że – wbrew zarzutom zażalenia – zaskarżone orzeczenie nie zawiera wewnętrznej sprzeczności, a mianowicie w punkcie pierwszym tego orzeczenia Sąd Rejonowy przychylił się do zażalenia wnioskodawczyni na postanowienie odrzucające wniosek na podstawie art. 199 § 1 pkt 2 kpc. Zatem doszedł Sąd Rejonowy do wniosku, że w sprawie nie zachodzą okoliczności pozwalające na stwierdzenie, że pomiędzy tymi samymi stronami o to samo roszczenie sprawa jest w toku albo została prawomocnie osądzona. Orzeczenie to w żadnym zakresie nie donosi się do właściwości miejscowej Sądu. Natomiast orzeczenie zawarte w punkcie drugim zaskarżonego postanowienia dotyczy właśnie tejże właściwości. Niezrozumiałe są – w kontekście uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia – wywody skarżącej dotyczące jurysdykcji krajowej w sprawie, skoro Sąd Rejonowy w pisemnych motywach rozstrzygnięcia jednoznacznie stwierdził, że postępowanie w niniejszej sprawie należy do jurysdykcji krajowej i winno być prowadzone przed sądem polskim. Pozostaje zatem kwestia sądu właściwego do przeprowadzenia tego postępowania. Skarżąca nie kwestionuje faktu, że ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się na terenie Wielkiej Brytanii. Zgodnie z treścią art. 628 kpc do czynności w postępowaniu spadkowym, które należą do zakresu działania sądów, wyłącznie właściwy jest sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli jego miejsca zamieszkania w Polsce nie da się ustalić, sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część (sąd spadku). W braku powyższych podstaw sądem spadku jest sąd rejonowy dla m. st. Warszawy. Przepis określa wyłączną właściwość miejscową sądu spadku (stanowiąc lex specialis w stosunku do art. 508 § 1). Sądem spadku, zgodnie z brzmieniem art. 628, jest sąd rejonowy ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy (w rozumieniu art. 25-28 k.c.), a w braku takiego miejsca zamieszkania w Polsce lub niemożności jego ustalenia - sąd, w którego okręgu znajduje się majątek spadkowy lub jego część. Zatem – wobec twierdzeń zawartych w zażaleniu rozważyć należy, czy ostatnim miejscem zamieszkania spadkodawcy – wobec brzmienia art. 27 kc – była R.. Przepis ten dotyczy opieki jako instytucji prawnej uregulowanej w art. 145-177 k.r.o.. Nie dotyczy natomiast pieczy sprawowanej jedynie faktycznie ani też żadnego z przypadków kurateli, nawet kurateli dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo. Opiekę ustanawia się dla osoby małoletniej w sytuacji, gdy oboje rodzice dziecka zmarli, władza rodzicielska została im zawieszona, zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej lub nie są znani, oraz dla osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie. Skarżąca twierdzi, że spadkodawca był osobą ubezwłasnowolnioną częściowo, natomiast żaden z dokumentów dołączonych do wniosku nie potwierdza tej okoliczności. Niezależnie od powyższego jedynie fakt skutecznego ustanowienia opiekuna dla spadkodawcy jako osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie uzasadniałby przyjęcie, że miejscem zamieszkania spadkodawcy jest miejsce zamieszkania opiekuna. W sprawie nie zachodzi także przesłanka położenia majątku spadkowego, która mogłaby uzasadniać właściwość Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej do rozpoznania niniejszej sprawy.

Reasumując, zażalenie jako pozbawione uzasadnionych podstaw musiało ulec oddaleniu, stosownie do treści art. 385 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc i art. 13 § 2 kpc

SSR ( del.) Anna Hajda SSO Tomasz Tatarczyk SSO Danuta Morys - Woźniak