Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wnioskodawca T. R. domagał się ustanowienia w jego osobie kuratora dla osoby prawnej - spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ś., wpisanej do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem : (...), jak również udzielenia mu upoważnienia do zwołania zgromadzenia wspólników w/w spółki w celu powołania jej zarządu. W uzasadnieniu wnioskodawca podniósł, że w/w spółka nie może prowadzić swoich spraw, bowiem w dniu 13 lipca 2011 r. wygasł mandat prezesa i jedynego członka jej zarządu, zaś nowy zarząd nie został dotąd powołany. Zdaniem wnioskodawcy nie jest to stan przejściowy, zwołanie zaś zgromadzenia wspólników i dokonanie wyboru zarządu nie jest obecnie możliwe. Uzasadniając swoją kandydaturę na kuratora wnioskodawca wskazał, że od chwili zawiązania spółki jest jej wspólnikiem i także w jego interesie jest leży jak najpilniejsze powołanie jej zarządu.

Zarządzeniem z dnia 2 lipca 2013 r. w/w sprawa z wniosku T. R. o ustanowienie kuratora dla spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ś. połączona została ze sprawą z wniosku (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ś. o wpis zmian w rejestrze (sygn. akt BY XIII Ns-Rej KRS 6601/13/443) polegających na ujawnieniu danych dotyczących prezesa i jedynego członka jej zarządu M. K. (1) - celem ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia z uwagi na to, iż przedmiot tych spraw pozostawał ze sobą w związku.

W piśmie przygotowawczym z dnia 1 sierpnia 2013 r. w imieniu spółki (...) sp. z o.o. oraz drugiego ze wspólników - S. K., wniesiono o oddalenie wniosku T. R. o ustanowienie dla niej kuratora, a ponadto o zasądzenie na rzecz uczestników kosztów postępowania. Wskazano, iż zgromadzenie wspólników zwołano na dzień 11 lipca 2012 r. na podstawie upoważnienia udzielonego przez zarząd - ujawniony w dacie jego udzielenia w rejestrze - a ponadto na zgromadzeniu tym reprezentowany był cały kapitał zakładowy, przy czym żaden ze wspólników nie zgłosił sprzeciwu co do jego odbycia, ani też co do podjęcia poszczególnych uchwał. Nadto nieważność uchwały zgromadzenia wspólników mogłaby być stwierdzona jedynie w toku procesu, przy czym w niniejszej sprawie wytoczenie w tym przedmiocie powództwa nie jest już obecnie możliwe z uwagi na upływ terminu zawitego. Zwrócono również uwagę, że treść rejestru przesądza o tym, iż S. K. przysługuje 60 udziałów, natomiast T. R. 40 udziałów, przy czym nie toczyło i nie toczy się żadne postępowanie, które mogłoby przesądzić o bezskuteczności, czy też nieważności nabycia przez S. K. 40 udziałów względem wszystkich uczestników obrotu (bezskuteczność taką stwierdzono jedynie względem jednego wierzyciela).

Postanowieniem z dn. 5.09.2013 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy dokonał wpisu do rejestru prezesa zarządu spółki (...) Spółka z o. o M. K. (1) i oddalił wniosek o ustanowienie kuratora dla tejże spółki.

Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z art. 42 § 1 k.c. jeżeli osoba prawna nie może prowadzić swoich spraw z braku powołanych do tego organów, sąd ustanawia dla niej kuratora.

Prawomocnym postanowieniem sądu rejestrowego z dnia 20 marca 2012 r. (sygn. akt BY XIII Ns-Rej KRS 101/12/509) przesądzone zostało, że z dniem 3 lipca 2011 r., w którym odbyło się zgromadzenie wspólników-zatwierdzające sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka jednoosobowego zarządu, wygasł z mocy art. 202 § 1 k.s.h. mandat M. K. (1) do sprawowania tej funkcji. Nie ulegało zatem wątpliwości, iż po tej dacie spółka pozbawiona była zarządu, chociaż wykreślenie danych M. K. (1) jako prezesa zarządu nastąpiło dopiero po uprawomocnieniu się w/w rozstrzygnięcia — w dniu 13 czerwca 2013 r.

Zdaniem Sądu rejestrowego w dniu 11 lipca 2012 doszło do odbycia zgromadzenia wspólników w trybie art. 240 k.s.h i podjęcia uchwały o powołaniu M. K. (1) do jednoosobowego zarządu Zgromadzenie takie mogło się bowiem tego dnia
odbyć bez formalnego zwołania z zachowaniem wymogów z art. 240 k.s.h., treść protokołu tego
zgromadzenia (zawierającego wszystkie niezbędne elementy o których mowa w art. 248 § 2
k.s.h.) przesądza bowiem o tym, że był na nim reprezentowany cały kapitał zakładowy, a nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu dotyczącego odbycia zgromadzenia lub wniesienia poszczególnych spraw do porządku jego obrad.

Sąd Rejonowy stwierdził, że wnioskodawca T. R. w piśmie z dnia 24 czerwca 2013 r. w istocie rzeczy nie zaprzeczał prawdziwości w/w protokołu zgromadzenia wspólników - którego kopię sam załączył do powyższego pisma – a jedynie wskazał na nieprawidłowość w jego zwołaniu skutkującą, w jego ocenie, brakiem możliwości uznania tego spotkania za zgromadzenie wspólników. W tym stanie rzeczy wyrażone dopiero na rozprawie w dniu 30 sierpnia 2013 r. twierdzenie o jego sprzeciwie co do samego odbycia zgromadzenia należy zdaniem Sądu Rejonowego uznać w niniejszym postępowaniu za spóźnione, wniosek zaś o dopuszczenie na powyższą okoliczność dowodu z jego przesłuchania za podlegający pominięciu, gdyż ewentualne jego uwzględnienie spowodowałoby zwłokę w rozpoznaniu sprawy (art. 217 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c), skutkowałoby bowiem koniecznością przesłuchania z urzędu także innych osób biorących w nim udział, w tym również nieobecnego na rozprawie księgowego spółki D. S.. Sąd Rejonowy nadmienił, że w piśmie z dnia 24 czerwca 2013 r. wnioskodawca domagał się także przeprowadzenia dowodu ze swojego przesłuchania, lecz na okoliczność głosowania przez niego na przedmiotowym zgromadzeniu „przeciwko" powołaniu M. K. (1) do pełnienia funkcji prezesa zarządu, ta zaś okoliczność nie jest przedmiotem sporu, a świadczy ona o tym, że wnioskodawca brał aktywny udział w zgromadzeniu wspólników i akceptował sam fakt jego odbycia.

Odnosząc się natomiast do zarzutu wnioskodawcy T. R. dotyczącego nieważności, względnie bezskuteczności zbycia 40 udziałów należących poprzednio do M. K. (1) na rzecz S. K. w związku z realizacją przez tego ostatniego uprawnień wynikających z umowy zastawu rejestrowego z dnia 3 grudnia 2008 r. Sąd Rejonowy zauważył, że przeczą temu prawomocne rozstrzygnięcia zarówno tutejszego Sądu rejestrowego w sprawie BY XIII Ns-Rej KRS 442/10/491 , jak i treść prawomocnego od dnia 26 stycznia 2012 r. wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 14 grudnia 2011 r. wydanego w sprawie I C 384/10

Sąd Rejonowy zauważył, że przejęcie na własność przedmiotu zastawu przez
zastawnika następuje w drodze oświadczenia woli przez uprawnionego, z dniem złożenia takiego oświadczenia, które ma charakter jednostronnej czynności uprawnionego o charakterze rozporządzającym.

Z kolei powołany wyrok Sądu Okręgowego z dnia 14 grudnia 2011 r., stanowi w ocenie Sądu Rejonowego wyłącznie o bezskuteczności wskazanej czynności prawnej w stosunku do jednego tylko z wierzycieli. Istotą i konsekwencją regulacji wyroku wydanego w następstwie uwzględnienia żądania o którym mowa w art.527 k.c (actio pauliand) jest bowiem uznanie iż zaskarżona czynność pozostaje ważna i nadal wywołuje zamierzone przez strony skutki prawne w takim zakresie, w jakim można to pogodzić z realizacją roszczeń tego tylko wierzyciela (art. 532 k.c).

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 520 § 3 k.p.c. w zw. z art. 694 ⁸ § 1 k.p.c.

Apelację od postanowienia Sądu Rejonowego złożył wnioskodawca, zaskarżając je w całości i wnosząc o:

1) uchylenie w całości postanowienia Sądu Rejonowego w Bydgoszczy, Wydział XIII
Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, sygnatura akt: BY XIII Ns Rej KRS
000683/12/384, z dnia 5 września 2013 roku, i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania

a ponadto o:

2) włożenie na Uczestników 1 i 2 kosztów postępowania, w tym solidarne zasądzenie od
Uczestników 1 i 2 na rzecz Wnioskodawcy obowiązku zwrotu kosztów postępowania,
w tym kosztów zastępstwa prawnego, według norm przepisanych.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił:

1)  istotne naruszenie prawa procesowego, tj. istotne naruszenie przepisu art. 217 K.p.c. poprzez pominięcie dowodu z przesłuchania Wnioskodawcy, T. R., na okoliczności mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, tj. na okoliczność, że Wnioskodawca zgłosił sprzeciw co do odbycia w dniu 11 lipca 2012 roku Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Uczestnika 1, a w konsekwencji

2)  rażąco błędne ustalenie stanu faktycznego sprawy poprzez przyjęcie, że Wnioskodawca nie zgłosił sprzeciwu dotyczącego odbycia w dniu 11 lipca 2012 roku Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Uczestnika 1,

3)  niezastosowanie przepisu art. 58 § 2 K.c, a w konsekwencji nierozpoznanie istoty sprawy,

4)  niewłaściwe zastosowanie przepisu art. 182 K.s.h. poprzez przyjęcie, że w przypadku przeniesienia udziałów w kapitale zakładowym Uczestnika 1 w wykonaniu postanowień umowy zastawu rejestrowego nie znajdują zastosowania postanowienia umowy spółki Uczestnika 1 ograniczające zbywanie udziałów poprzez zastrzeżenie prawa pierwszeństwa dla wspólników Uczestnika 1, a w konsekwencji

5)  rażąco błędne ustalenie stanu faktycznego sprawy poprzez przyjęcie, że M. K. (1) przeniósł na S. K. 40 (słownie: czterdzieści) udziałów w kapitale zakładowym Uczestnika 1 i był uprawniony do wykonywania prawa głosu z tych udziałów.

W odpowiedzi na apelację wnioskodawcy, uczestnicy wnieśli o jej oddalenie jako bezzasadnej i zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestników kosztów postępowania, w tym, na rzecz każdego z uczestników z osobna kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja wnioskodawcy nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, w realiach niniejszej sprawy nie było żadnych racji, które przemawiałyby za koniecznością zmiany zaskarżonego orzeczenia lub jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Przechodząc do oceny podniesionych w apelacji zarzutów stwierdzić należy co następuje.

Zasadnie przyjął Sąd Rejonowy że w dn. 11.07.2012 r. doszło odbycia zgromadzenia wspólników spółki (...) Spółka z o.o w Ś., w szczególności, że zgromadzenie to odbyło się zgodnie z art. 240 k.s.h., w myśl którego uchwały można powziąć pomimo braku formalnego zwołania zgromadzenia wspólników, jeżeli – cały kapitał zakładowy jest reprezentowany , a nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu dotyczącego odbycia zgromadzenia lub wniesienia poszczególnych spraw do porządku obrad. Art. 240 ma zastosowanie zarówno do przypadku gdy zgromadzenie wspólników nie zostało zwołane, jak również w przypadku gdy zostało zwołane ale nieprawidłowo.

Wbrew bowiem twierdzeniom wnioskodawcy, trudno przyjąć, aby wykazał on, że złożył sprzeciw co do odbycia tego zgromadzenia.

W szczególności, w piśmie procesowym z dn. 24.06.2013 r., w którym po raz pierwszy poddał on w wątpliwość fakt odbycia tego zgromadzenia, podniósł jedynie zarzut dotyczący nieprawidłowego zwołania zgromadzenia. W żadnym miejscu tego pisma wnioskodawca nie poruszał kwestii niemożności odbycia zgromadzenia w trybie art. 240 k.s.h z uwagi na złożony przez niego sprzeciw. A przecież, gdyby taki sprzeciw zgłosił, oczywistym wydaje się, że wspomniał by o tym w piśmie z dn. 24.06.2013 r.

Dodatkowo, w protokole zgromadzenia wspólników z dn. 11.07.20112 r. nie odnotowano sprzeciwu wnioskodawcy wniesionego odnośnie odbycia tego zgromadzenia, podczas gdy inne sprzeciwy wnioskodawcy zostały odnotowane. Tym bardziej, że w protokole tym odnotowano też zapis, iż zgromadzenie zostało zwołane prawidłowo i jest na nim obecny cały kapitał zakładowy oraz, że nikt nie wniósł sprzeciwu odnośnie przedstawionego porządku obrad tego zgromadzenia (k-40).

Trudno też uznać za wiarygodne twierdzenia wnioskodawcy, że brał czynny udział w czynnościach podejmowanych na zgromadzeniu wspólników w dn. 11.07.2012 r. jednie z ostrożności. Jak wynika z treści protokołu z tego zgromadzenia, wnioskodawca oddawał głosy nad podejmowanymi uchwałami oświadczając jednocześnie, że co do niektórych z nich „głosował przeciw”, zgłaszał propozycje odnośnie dalszego przebiegu zgromadzenia, jak też zgłosił swoją kandydaturę na członka zarządu spółki. Za mało wiarygodne należało zatem uznać twierdzenie wnioskodawcy, że zgłaszał sprzeciw co do odbycia zgromadzenia wspólników i to wielokrotnie (k-90).

Nie zasługiwał przy tym na uwzględnienie zarzut wnioskodawcy podniesiony w apelacji, iż konieczność powołania dowodu z przesłuchania wnioskodawcy na okoliczność zgłoszenia sprzeciwu co do odbycia zgromadzenia wspólników wyniknęła dopiero wobec twierdzeń uczestników, że zgromadzenie odbyło się w trybie art. 240 k.s.h. Przecież w sytuacji gdyby wnioskodawca zgłosił taki sprzeciw od razu, w dniu odbycia zgromadzenia , to oznaczałoby że od samego początku kwestionował fakt odbycia zgromadzenia wspólników, a to znalazłoby potwierdzenie zarówno w protokole tego zgromadzenia jak i w jego pierwszych pismach procesowych. Zasadnie przy tym ocenił Sąd Rejonowy, że uwzględnienie tego wniosku spowodowałoby dodatkowo przedłużenie postępowania, gdyż w takim przypadku zeznania samego tylko wnioskodawcy nie byłyby wystarczające, gdyż niezbędnym byłoby przesłuchanie także innych osób biorących udział w tym zgromadzeniu.

Słusznie też Sąd Rejonowy nie uwzględnił zarzutu wnioskodawcy, jakoby uchwała o powołaniu członka zarządu w dn. 11.07.2012 r. nie została podjęta z uwagi na fakt, że wspólnik S. K. dysponował na tym zgromadzeniu jedynie 20 udziałami a nie 60-cioma. Wnioskodawca powołał się bowiem na nieskuteczne przeniesienie 40 udziałów spółki na rzecz S. K. w wykonaniu umowy zastawu. Zdaniem wnioskodawcy takie przeniesienie udziałów było bezskuteczne w związku z treścią § 7 umowy spółki, w myśl którego wspólnikom przysługuje prawo pierwszeństwa nabycia udziałów przeznaczonych do zbycia.

Słusznie zaś wskazał Sąd Rejonowy, że w przypadku przejęcia udziałów w drodze jednostronnego oświadczenia dokonanego w trybie art. 22 ustawy o zastawie rejestrowym, zapis § 7 umowy spółki nie miał zastosowania. Trudno bowiem uznać, aby w przypadku korzystania przez zastawnika z możliwości przejęcia zastawionych udziałów, co odbywa się w trybie złożenia jednostronnego oświadczenia woli – wspólnik, który udziały swoje zastawił mógł je jednocześnie zaoferować do nabycia pozostałym wspólnikom. Zgodnie bowiem z art. 25 ust. 1 ustawy o zastawie rejestrowym, bezpośrednio przed podjęciem czynności mających na celu zaspokojenie zastawnika z przedmiotu zastawu rejestrowego, o których mowa w art. 22 i art. 24, zastawnik powinien zawiadomić jedynie zastawcę o zamierzonym podjęciu działań zmierzających do zaspokojenia roszczeń wynikających z zastawu rejestrowego.

W umowie spółki nie zastrzeżono natomiast obowiązku wyrażenia przez wspólników zgody na zastawienie udziałów, mimo że taką możliwość przewiduje art. 182 k.s.h.

Jak zaś zauważył Sąd Rejonowy, orzeczenie sądu cywilnego uznające bezskuteczność czynności dokonanych pomiędzy M. K. (2) a S. K. odnosi się jak stwierdził w wyroku z dn. 14.12.2011 r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy, jedynie w stosunku do powoda T. F.. (k-67). Nie bez znaczenia jest też fakt, iż wyrok ten zapadł na skutek uznania powództwa, a jak stwierdził Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dn. 14.06.2007 r. (I ACa 258/07, Apel-W-wa 2008/2/37, OSA 2009/3/23-33), czynność prawna przejęcia własności przedmiotu zastawu rejestrowego, na podstawie zastrzeżenia zawartego w umowie zastawniczej, jako jednostronna czynność rozporządzająca, wyklucza skuteczne oparcie żądania na treści art. 54 prawa upadłościowego z 1934 r. lub art. 527 k.c.

Mając zatem na uwadze wszystkie powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację wnioskodawcy i orzekł o kosztach postępowania odwoławczego.