Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 04 czerwca 2014r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSO Marcin Rudnik

Protokolant: staż. Monika Szukalska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Sieradzu Balbiny Stasiak

po rozpoznaniu w dniu 04 czerwca 2014r.

sprawy P. W.

oskarżonego o czyn z art. 178a§ 2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu z dnia 25 lipca 2013r. wydanego w sprawie II K 584/13

na podstawie art. 437§1 i 2 kpk w zw. z art. 438 pkt 1 kpk:

uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu
w Wieluniu do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt II Ka 91/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 25 lipca 2013 r. wydanym w sprawie II K 584/13 Sąd Rejonowy w Wieluniu - uwzględniając wniosek Prokuratora Rejonowego w Wieluniu złożony w trybie art. 335 § 1 k.p.k. - uznał P. W.za winnego dokonania czynu wyczerpującego dyspozycję art. 178a § 2 k.k. polegającego na tym, że w dniu 18 maja 2013r. w m. Z., pow. W., woj. (...), kierował rowerem po drodze publicznej znajdując się w stanie nietrzeźwości i za to, na podstawie powołanego przepisu, wymierzył oskarżonemu karę 8 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym, a ponadto na podstawie art. 42 § 2 kk orzekł środek karny w postaci zakazu prowadzenia rowerów w strefie ruchu lądowego na okres 4 lat. Poza tym kierując się regulacją art. 49 § 2 kk Sąd I instancji orzekł od oskarżonego świadczenie pieniężne w wysokości 50 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej, a w oparciu o art. 50 kk orzekł wobec niego środek karny w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości przez zamieszczenie jego sentencji wraz z nazwiskiem oskarżonego na tablicy ogłoszeń Urzędu Gminy L. przez okres 30 dni. Ponadto Sąd meriti zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 180 złotych tytułem opłaty oraz obciążył go kosztami postępowania w kwocie 90 złotych.

Apelację od powyższego wyroku w ustawowym terminie wywiódł oskarżony P. W., który zarzucił rozstrzygnięciu rażącą niewspółmierność kary, a mianowicie środka karnego w postaci zakazu prowadzenia rowerów orzeczonego w wymiarze 4 lat, podczas gdy stężenie alkoholu w wydychanym powietrzu nie było bardzo wysokie, a co za tym idzie stopień społecznej szkodliwości tego czynu przy uwzględnieniu nowelizacji kodeksu karnego oraz kodeksu wykroczeń przyjętej ustawą z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych ustaw przemawiają za niższym wymiarem tego środka.

W oparciu o tak sformułowany zarzut skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o środku karnym z art. 42 § 2 k.k. poprzez zmniejszenie jego wymiaru z 4 lat orzeczenie zakazu prowadzenia rowerów na okres 6 miesięcy. Z tych samych względów P. W. wniósł o uchylenie środków karnych z pkt. 3 i 4 wyroku.

W toku postępowania odwoławczego skarżący uzupełnił apelację wskazując, że zaskarża wyrok w całości, a więc również w odniesieniu do orzeczonej wobec niego kary postulując o orzeczenie wobec niego kary grzywny w kwocie 50 złotych lub odstąpienie od wymierzenia kary.

Sąd Odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżonego P. W. zasługuje na uwzględnienie, jednakże nie tyle z uwagi na jakiekolwiek zawinione uchybienie ze strony Sądu I instancji, który na dzień wyrokowania, a więc 25 lipca 2013r. wydał wyrok zgodny z obowiązującym stanem prawnym i odpowiadający uzgodnieniom dokonanym w toku postępowania przygotowawczego pomiędzy oskarżonym a oskarżycielem publicznym, ile ze względu na zmianę stanu prawnego wynikającą z wejścia w życie w dniu 09 listopada 2013 r. ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2003, poz. 1247), która nastąpiła już po wydaniu wyroku przez Sąd I instancji a przed rozpoznaniem apelacji od niego.

Zgodnie z art. 12 pkt. 3 powołanej ustawy, z dniem jej wejścia w życie – a konkretnie z dniem 9 listopada 2013r. - uchylono art. 178a § 2 kk, a jednocześnie na mocy z art. 2 pkt. 3 lit. a powołanej ustawy do ustawy z 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz.U. z 2013 r. poz. 482 i 829) wprowadzono art. 87 § 1a o brzmieniu: „Tej samej karze podlega, kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem podobnie działającego środka, prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu inny pojazd niż określony w §1”. Ponieważ nowelizacja ta weszła w życie wprawdzie po wydaniu wyroku przez Sąd I instancji, ale przed rozpoznaniem apelacji od niego, to tym samym według stanu prawnego obecnie obowiązującego, możliwe jest tylko i wyłącznie przyjęcie, iż przypisanym czynem P. W. dopuścił się wykroczenia wyczerpującego dyspozycję art. 87 § 1a k.w. Tymczasem w momencie wydawania wyroku przez Sąd I instancji obowiązywały jeszcze przepisy traktujące kierowanie rowerem po drodze publicznej będąc w stanie nietrzeźwości za przestępstwo i Sąd meriti – jak najbardziej wówczas zasadnie – orzekł karę i środki karne przewidziane w kodeksie karnym, przychylając się pry tym do wniosku oskarżyciela publicznego złożonego w trybie art. 335 kpk. Wobec zmiany stanu prawnego już po wydaniu wyroku doszło więc do niezawinionej przez Sąd Rejonowy obrazy prawa materialnego, która musiała skutkować wzruszeniem wyroku w związku z koniecznością dokonania zmiany w kwalifikacji prawnej tego czynu oraz wymierzenia oskarżonemu kary i środków karnych według zasad przewidzianych w kodeksie wykroczeń.

Jednocześnie należy podkreślić, że z uwagi na niezwykle istotną zmianę stanu prawnego, nie może być mowy o zmianie wyroku, co postulował skarżący, lecz zachodzi konieczność jego uchylenia i przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu w Wieluniu do ponownego rozpoznania. W pierwszej kolejności należy bowiem podkreślić, że całkowicie zdezaktualizowały się rozważania Sądu I instancji odnośnie przyczyn orzeczenia wobec oskarżonego takiej a nie innej kary oraz takich a nie innych środków karnych, a kwestię kary i środków karnych należy rozważyć na nowo i dopiero takie rozstrzygnięcie będzie mogło podlegać kontroli instancyjnej. Poza tym nie można zapominać, że obecnie za wykroczenie z art. 87§1a kw w ogóle nie jest przewidziana kara ograniczenia wolności. Istotne jest również, że wyrok w tej sprawie został wydany w trybie art. 335 kpk, a w tym zakresie przypomnieć należy, że orzekając w trybie art. 343 § 1 k.p.k. Sąd niewątpliwie związany jest umieszczonym w akcie oskarżenia wnioskiem prokuratora, o którym mowa w art. 335 k.p.k., co do wymiaru kary zasadniczej i środków karnych. Nie może więc orzec niezgodnie z takim wnioskiem, bowiem naruszałoby to ugodę zawartą pomiędzy prokuratorem i oskarżonym, która określała warunki dobrowolnego poddania się karze. Nie oznacza to jednak, że związanie sądu treścią takiego wniosku ma charakter bezwzględny. Dostrzegając potrzebę jego uzupełnienia lub zmiany Sąd nie tylko może, lecz niejednokrotnie nawet powinien, wystąpić do stron z inicjatywą modyfikacji takiego wniosku uprzedzając, w jakiej formie złożony wniosek może zaakceptować. W konsekwencji to wyłącznie wyrażona przez strony zgoda na dokonanie stosownej modyfikacji uprawnia Sąd, na posiedzeniu wyznaczonym w trybie art. 343 § 5 k.p.k., do uwzględnia wniosku w zmodyfikowanej wersji. W przeciwnym wypadku, a więc braku takiej zgody, obowiązkiem sądu, stosownie do treści art. 343 § 7 k.p.k., jest skierowanie sprawy do rozpoznania na zasadach ogólnych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 sierpnia 2004 r. w sprawie WA 20/04 opubl. OSNwSK z 2004 r. nr 1 poz. 1486; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2005 r. w sprawie V KK 296/06 opubl. System Informacji Prawniczej LEX nr 164332). Dokonanie takich zmian przez Sąd Okręgowy byłoby nieuprawnioną ingerencją w zawarte między oskarżonym a oskarżycielem publicznym porozumienie i takim postępowaniem Sąd dopuściłby się naruszenia przepisów procedury karnej tak art. 343 § 7 k.p.k., jak i art. 335 § 1 k.p.k..

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy, na podstawie art. 437 § 1 i 2 kpk w zw. z art. 438 pkt 1 kpk, uchylił zaskarżony wyrok w całości i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Wieluniu do ponownego rozpoznania.

W toku ponownego rozpoznania sprawy, Sąd I instancji uwzględni powyższe rozważania, a w szczególności przy rozstrzyganiu będzie miał na względzie zmianę stanu prawnego, która nastąpiła po wejściu w życie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2003, poz. 1247), powodującą konieczność przyjęcia, iż P. W. dopuścił się wykroczenia nie zaś przestępstwa, a konsekwencji wymierzenia mu kary i środków karnych przewidzianych w kodeksie wykroczeń, bacząc przy tym na treść 443 kpk.