Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:SSR del. Jacek Liszka

Protokolant: st. sekr. sądowy Małgorzata Houda

po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2014 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania M. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 14 października 2013 roku nr (...)

w sprawie M. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o świadczenie przedemerytalne

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującej się M. Ł. świadczenie przedemerytalne począwszy od dnia 17 lipca 2013 roku;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzecz odwołującej się M. Ł. kwotę 73,80 zł (słownie: siedemdziesiąt trzy złote 80/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 1800/13

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 7 maja 2014 r.

Decyzją z dnia 14.10.2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. , na podstawie przepisów ustawy z dnia 30.04.2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 120, poz. 1252 ze zm.), odmówił M. Ł. przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego. W uzasadnieniu, powołując się na przepisy art. 2 ust. 1 pkt 5 i art. 2 ust. 3 ustawy, wskazał, że wnioskodawczyni do dnia rozwiązania stosunku pracy wykazała ponad 37 lat okresów składkowych i nieskładkowych, jednak łączący ją z Hutą (...) S.A. stosunek pracy nie został rozwiązany z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Od 01.11.2012 r. do 2.01.2013 r. wnioskodawczyni była bowiem zatrudniona u tego pracodawcy na podstawie umowy na czas wykonania określonej pracy, a łączący strony stosunek pracy został rozwiązany wskutek upływu okresu, na jaki umowa została zawarta, nie zaś z przyczyn ekonomicznych. Nadto umowa trwała krócej niż 6 miesięcy.

Odwołanie od tej decyzji wniosła M. Ł. domagając się jej zmiany
i przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego. W uzasadnieniu odwołująca podniosła, że ostatnią umowę z (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej zawarła w dniu 31.10.2012 r. ze skutkiem od dnia 01.11.2012 r. na czas wykonania prac porządkowych w pomieszczeniach produkcyjnych i biurowych po zakończeniu produkcji przez syndyka na wannie szklarskiej. Jak wskazała, umowa ta została rozwiązana w drodze porozumienia stron w związku likwidacją jej stanowiska w oparciu o przepisy ustawy z dnia 13.03.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

Odwołująca M. Ł., urodzona (...), do dnia rozwiązania stosunku pracy wykazała okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 37 lat, 4 miesiące
i 5 dni.

dowód:

-

akta ZUS

Od 13.10.1981 r. odwołująca pracowała w Hucie (...) w T..
Z dniem 07.01.2008 r. została przejęta na podstawie art. 23 ¹ k.p. przez (...) S.A. w K., gdzie pracowała do 30.06.2009 r. W dniu 30.06.2009 r. rozwiązano z nią umowę o pracę za wypowiedzeniem w oparciu o art. 30 § 1 pkt 2 k.p. w zw. z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 13.03.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 ze zm.) z uwagi na ogłoszenie upadłości pracodawcy obejmującej likwidację majątku.

dowód:

-

dokumenty zgromadzone w aktach osobowych, w szczególności umowy
o pracę,

-

akta ZUS

Kolejne umowy o pracę na krótkie okresy czasu pracy odwołująca zawierała z (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej. Na ich podstawie pozostawała w zatrudnieniu nieprzerwanie w okresie od dnia 1 lipca 2009 roku do dnia 30 września 2010 roku.

dowód:

-

dokumenty zgromadzone w aktach osobowych, w szczególności umowy
o pracę,

Następnie odwołująca była zarejestrowana jako bezrobotna w okresie 7.10.2010 – 6.10.2011 po czym świadczyła pracę na podstawie umowy zlecenia w okresie 7.10.2011-31.03.2012.

dowód:

-

akta ZUS

-

zaświadczenie o zatrudnieniu k. 3

Kolejną umowę z (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej odwołująca zawarła w dniu 18.05.2012 r. na czas określony od 18.05.2012 r. do dnia zakończenia działalności produkcyjnej przez syndyka w postępowaniu upadłościowym na wannie szklarskiej nr (...) w Wydziale T. Zakład Produkcji (...) ( (...)). W umowie tej sprecyzowano, że przez „zakończenie działalności produkcyjnej przez syndyka
w postępowaniu upadłościowym na wannie szklarskiej (...) w Wydziale T. Zakład Produkcji (...) ( (...))” rozumie się zakończenie procesu wytwarzania wyrobów na wannie szklarskiej nr (...) w Wydziale T. Zakład Produkcji (...).

dowód:

-

dokumenty zgromadzone w aktach osobowych, w szczególności umowy
o pracę,

Ostatnią umowę o pracę z (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej odwołująca zawarła w dniu 31.10.2012 r. W umowie tej zaznaczono, że jest to umowa zawarta na czas wykonania określonej pracy od 01.11.2012 r. Mocą tej umowy powierzono odwołującej stanowisko robotnika w pełnym wymiarze czasu pracy i powierzono obowiązki: 1) przepakowania 32 560 sztuk dla sieci oraz firm (...),
2) uporządkowania pomieszczeń biurowych (posegregowania, spakowania, spisania dokumentów do archiwum, alfabetycznego spisania dokumentów znajdujących się
w archiwum do przekazania oraz 3) uporządkowania pomieszczeń produkcyjnych po demontażu linii produkcyjnych. Stosunek pracy odwołującej z dniem 2.01.2013r.
uległ rozwiązaniu na mocy porozumienia stron z uwagi na likwidację jej stanowiska pracy w oparciu o przepisy ustawy z dnia 13.03.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków racy z przyczyn niedotyczących pracowników.

dowód:

-

dokumenty zgromadzone w aktach osobowych,

-

akta ZUS

-

zeznania świadka B. C.

-

zeznania świadka D. G.

Po zakończeniu prac na wannie szklarskiej (...) w Zakładzie Produkcji (...) w Wydziale T., należało wykonać jeszcze określone zadania, aby definitywnie zamknąć Zakład i zakończyć proces jego likwidacji. Do wykonania tychże prac zatrudniono ponad
70 osób, w tym odwołującą, na podstawie umów na czas wykonania określonych prac
w związku z likwidacją Zakładu. Zawierając poszczególne umowy pracodawca nie umiał określić, kiedy nastąpi zakończenie wykonywania tychże prac. Pomimo, iż z odwołującą rozwiązano umowę o pracę z dniem 2.01.2013 r. z uwagi na likwidację jej stanowiska pracy, żadne z prac wymienionych w zawartej z nią umowie z dnia 31.10.2012 r. nie zostały z tym dniem zakończone i nadal są realizowane. Prace te wykonuje obecnie kilka osób, które pozostały w Zakładzie, a ponadto inne osoby, które dojeżdżają specjalnie w tym celu z K.. Do tej pory pomieszczenia produkcyjne i biurowe nie są posprzątane, a archiwa nieuporządkowane. Prace te będą jeszcze trwały przez kilkanaście miesięcy. Rozwiązanie z odwołującą umowy o pracę nastąpiło ze względów ekonomicznych oraz organizacyjnych i wiązało się
z koniecznością minimalizacji kosztów, a tym samym redukcją etatów. Pracodawca zdecydował ilu pracowników pozostawić w Zakładzie celem dalszej realizacji czynności porządkowych i innych związanych z likwidacją Zakładu, a ile stanowisk pracy zlikwidować celem ograniczenia kosztów związanych z zakończeniem prac w Wydziale T.. Jednym ze zlikwidowanych stanowisk pracy było stanowisko odwołującej.

dowód:

-

zeznania świadka B. C.,

-

zeznania świadka D. G.,

-

zeznania świadka J. W.,

-

zeznania odwołującej się

Od 15.01.2013 r. do 14.07.2013 r., tj. przez okres 6 miesięcy, odwołująca pobierała zasiłek dla bezrobotnych. Wniosek z dnia 16.07.2013 r. o przyznanie świadczenia przedemerytalnego złożyła w organie rentowym w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez Powiatowy Urząd Pracy w T. zaświadczenia potwierdzającego okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

dowód:

-

akta ZUS

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów i zeznania świadków.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości, zaś ich treść i forma nie były kwestionowane przez strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich, jakie należałoby uwzględnić nawet z urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego.

Zeznania świadków i odwołującej się Sąd uznał za wiarygodne w całości. Dotyczyły one okoliczności istotnych z punktu widzenia rozstrzygnięcia związanych z likwidacją stanowiska pracy odwołującej i przyczyn takiego stanu rzeczy. Świadkowie w sposób zbieżny podali, że po zakończeniu prac na wannie szklarskiej w Zakładzie Produkcji (...), odwołująca zatrudniona została na podstawie kolejnej umowy o pracę na czas wykonania określonych w niej prac porządkowych i innych związanych z definitywnym zakończeniem wszelkich prac w Wydziale T. i likwidacją jednostki. Jak wskazali świadkowie, do rozwiązania z odwołującą umowy o pracę doszło z uwagi na likwidację jej stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych, tj. konieczność ograniczenia kosztów oraz z przyczyn organizacyjnych, tj. konieczność redukcji etatów, a prace wykonywane przez odwołującą w ramach zawartej w dniu 31.10.2012 r. umowy nie zostały zakończone i nadal są realizowane. Z uwagi na fakt, że zeznania były jasne, spójne, logiczne i wzajemnie ze sobą korespondowały, brak było podstaw, aby kwestionować ich wiarygodność w jakimkolwiek zakresie.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 30.04.2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 170), prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn.

Jednocześnie, jak wynika z art. 2 ust. 3 tej ustawy, świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki: 1) nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna; 2) w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy
o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych; 3) złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6- miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

W niniejszej sprawie bezsporne było, że odwołująca M. Ł. do dnia rozwiązania stosunku pracy wykazała okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze ponad 35 lat. Jak ustalił Sąd wnioskodawczyni spełnia również przesłanki wynikające z art. 2 ust. 3 ustawy gdyż przez okres 6 miesięcy pobierała zasiłek dla bezrobotnych, a wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego złożyła w organie rentowym w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez Powiatowy Urząd Pracy w T. zaświadczenia potwierdzającego okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Istota sporu sprowadzała się natomiast do ustalenia, czy łączący odwołującą
z (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej stosunek pracy został rozwiązany z przyczyn dotyczących zakładu pracy w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 30.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2013 r.
poz. 674 ze zm.), czy też- jak twierdził organ rentowy- wskutek upływu czasu, na jaki strony stosunku pracy zawarły umowę o pracę z dnia 31.10.2012 r.

W rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 29 ustawy z dnia 30.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy to: a) rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn niedotyczących pracowników, zgodnie z przepisami o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników lub zgodnie z przepisami ustawy
z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z tych przyczyn u pracodawcy zatrudniającego mniej niż
20 pracowników, b) rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu ogłoszenia upadłości pracodawcy, jego likwidacji lub likwidacji stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych albo technologicznych, c) wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w przypadku śmierci pracodawcy lub gdy odrębne przepisy przewidują wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w wyniku przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę i niezaproponowania przez tego pracodawcę nowych warunków pracy i płacy, d) rozwiązanie stosunku pracy przez pracownika na podstawie art. 55 § 1 ¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy z uwagi na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika.

Odmawiając wnioskodawczyni przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego, organ rentowy podniósł, że odwołująca pracowała w Hucie (...) S.A.
w upadłości likwidacyjnej, a ostatnią umową o pracę w jej przypadku była umowa na czas wykonania określonej pracy na okres od 01.11.2012 r. Umowa ta, jak wskazał ZUS, została rozwiązana w dniu 2.01.2013 r. wskutek upływu czasu, na jaki została zawarta, nie zaś
z przyczyn ekonomicznych.

Rozstrzygając spór czy tak rzeczywiście było, w pierwszej kolejności wskazać należy, że istotnie ostatnią umowę o pracę z (...) S.A.
w upadłości likwidacyjnej odwołująca zawarła w dniu 31.10.2012 r. Była to umowa na czas wykonania określonej pracy od 01.11.2012 r., mocą której powierzono odwołującej stanowisko robotnika w pełnym wymiarze czasu pracy i obowiązki: 1) przepakowania
32 560 sztuk dla sieci oraz firm (...), 2) uporządkowania pomieszczeń biurowych (posegregowania, spakowania, spisania dokumentów do archiwum, alfabetycznego spisania dokumentów znajdujących się w archiwum do przekazania oraz 3) uporządkowania pomieszczeń produkcyjnych po demontażu linii produkcyjnych. Jak wynika z treści oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę na mocy porozumienia stron z dnia 2.01.2013 r., łącząca odwołującą z (...) Hutami (...) w upadłości likwidacyjnej umowa z dnia 31.10.2012 r. została rozwiązana z dniem 2.01.2013 r. z uwagi na likwidację stanowiska pracy ubezpieczonej w oparciu o przepisy ustawy z dnia 13.03.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków racy z przyczyn niedotyczących pracowników. Z przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego w sposób nie budzący wątpliwości wynika, że tak właśnie było.

Zawartej z odwołującą umowy z dnia 31.10.2012 r. nie rozwiązano bowiem z uwagi na wykonanie wymienionych w tej umowie czynności, ponieważ nadal są one realizowane przez innych pracowników, ale wskutek likwidacji jej stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych i organizacyjnych.

Jak ustalił Sąd, po zakończeniu prac na wannie szklarskiej (...) w Zakładzie Produkcji (...) w Wydziale T., należało wykonać jeszcze szereg różnych czynności, aby zakończyć proces likwidacji Zakładu. Dlatego też, na podstawie umów na czas wykonania określonej pracy zatrudniono ponad 70 pracowników, w tym odwołującą, którzy mieli się zająć realizowaniem tychże czynności. Umowę na czas wykonania określonej pracy z dnia 31.10.2012 r. rozwiązano z odwołującą w dniu 2.01.2013 r., ale wymienione w tej umowie czynności przepakowania 32 560 sztuk dla sieci oraz firm (...), jak również uporządkowania pomieszczeń biurowych i produkcyjnych po demontażu linii produkcyjnych nie zostały do tego dnia zrealizowane i nadal są wykonywane. Pracami tymi zajmuje się obecnie kilka osób, które pozostały w Zakładzie, a ponadto inne osoby, które dojeżdżają specjalnie w tym celu z K.. Ze spójnych i wzajemnie ze sobą korespondujących zeznań świadków wynika, że do tej pory pomieszczenia produkcyjne i biurowe w Wydziale T. nie są posprzątane, a archiwa nieuporządkowane, jak również to, że prace te będą jeszcze trwały przez kilkanaście miesięcy.

W takich okolicznościach sprawy nie można zasadnie twierdzić, że rozwiązanie
z odwołującą umowy z dnia 31.10.2012 r. nastąpiło wskutek wykonania określonych w tej umowie prac i czynności. Zasadny jest natomiast wniosek, że do rozwiązania tej umowy doszło w związku z likwidacją stanowiska pracy odwołującej z przyczyn ekonomicznych i organizacyjnych, co potwierdzili słuchani w sprawie świadkowie.

Świadkowie ci wskazali, że rozwiązanie z odwołującą umowy o pracę wiązało się
z koniecznością minimalizacji kosztów, a tym samym redukcją etatów. Pracodawca zdecydował więc ilu pracowników pozostawić w Zakładzie celem dalszej realizacji czynności porządkowych i innych związanych z likwidacją Zakładu, a ile stanowisk pracy zlikwidować celem ograniczenia kosztów związanych z zakończeniem prac w Wydziale T.. Jak podali świadkowie, jednym ze zlikwidowanych stanowisk pracy było stanowisko odwołującej. Do rozwiązania z odwołującą stosunku pracy doszło zatem z przyczyn dotyczących zakładu pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 30.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2013 r. poz. 674 ze zm.), tj. z powodu likwidacji stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych i organizacyjnych (art. 2 ust. 1 pkt 29 lit b).

Podkreślić należy, że zatrudnienie poprzedzające zwolnienie, które uprawnia następnie do ubiegania się o prawo do świadczenia przedemerytalnego, stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy, powinno trwać nie krócej niż 6 miesięcy i w całości w tym okresie powinno być realizowane u pracodawcy, który dokonał zwolnienia (warunkiem uzyskania świadczenia przedemerytalnego jest uprzednie uzyskanie stażu pracowniczego w wymiarze co najmniej 6 miesięcy). Nie jest wymagane gdyż z przepisu tego nie wynika, że powinna być to jedna umowa o pracę. Chodzi tylko o to aby zatrudnienie trwało nieprzerwanie co najmniej 6 miesięcy. Odwołująca spełnia tą przesłankę gdyż pozostawała nieprzerwanie w zatrudnieniu w okresie od dnia 18.05.2012 roku do dnia 2.01.2013 roku.

Mając to na uwadze, na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującej prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia 17.07.2013 r. W tej mierze miał na uwadze przepis art. 7 ust. 1 ustawy zgodnie z którym prawo do świadczenia przedemerytalnego ustala się na wniosek osoby zainteresowanej, od następnego dnia po dniu złożenia wniosku wraz z dokumentami uzasadniającymi prawo do świadczenia przedemerytalnego.

O kosztach zastępstwa procesowego odwołującej Sąd rozstrzygnął na podstawie
art. 98 k.p.c. zasądzając na rzecz odwołującej od organu rentowego kwotę 73,80 zł tj. 60 zł plus VAT.