Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 czerwca 2014r.

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu, Wydział III Cywilny Odwoławczy w składzie

następującym:

Przewodniczący - Sędzia SO Jacek Małodobry

Sędzia SO Agnieszka Skrzekut ( sprawozdawca )

Sędzia del. SR Piotr Borkowski

Protokolant: staż. Kinga Burny

po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2014r. w Nowym Sączu

na rozprawie

sprawy z powództwa S. P.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Nowym Sączu

z dnia 23 stycznia 2014 r., sygn. akt I C 2395/13

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 300 ( trzysta złotych) zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt III Ca 229/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 23.01.2014r. Sąd Rejonowy w Nowym Sączu zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz powoda S. P. kwotę 3 247,42 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 7.05.2013r. do dnia zapłaty (pkt I) oraz kwotę 717 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt II).

Sąd Rejonowy ustalił, iż na skutek kolizji drogowej z dnia 22.02.2013 r. uszkodzeniu uległ samochód powoda marki C. (...). Sprawca szkody był ubezpieczony w Towarzystwie (...) S.A.Powód zlecił naprawę szkód S. O.prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą (...). Firma likwidująca szkodę sporządziła kosztorys naprawy samochodu przy zastosowaniu zamienników części, tzw. nowych części alternatywnych, na co powód wyraził zgodę. Zgodnie z kosztorysem koszt naprawy uszkodzonego pojazdu miał wynosić 7 874,38 zł brutto (6 401,94 zł netto). Ostatecznie za wykonaną naprawę powołana firma przy uwzględnieniu faktury zaliczkowej wystawiła fakturę VAT nr (...)na kwotę 10 334,42 zł brutto (8 401,94 zł netto). Faktura obejmowała koszty naprawy (które nie przekroczyły wartości wynikającej ze sporządzonego przez firmę (...)kosztorysu naprawy), koszty parkingu, koszty wynajmu pojazdu zastępczego na czas naprawy.

Wartość samochodu sprzed szkody została w postępowaniu likwidacyjnym ostatecznie ustalona na kwotę 8 100 zł.

Pozwany wypłacił bezpośrednio do warsztatu likwidującego szkodę tytułem zapłaty za powołaną fakturę początkowo kwotę 4 150 zł decyzją z dnia 13.03.2013 r., przyjmując wartość rynkową pojazdu w stanie nieuszkodzonym na kwotę 7 500 zł, natomiast wartość rynkową pojazdu w stanie uszkodzonym na kwotę 3 350 zł, następnie decyzją z dnia 15.03.2013 r. dopłacono kwotę 600 zł, gdzie skorygowano wartość pojazdu sprzed szkody na kwotę 8 100 zł. Następnie ubezpieczyciel dopłacił tytułem odszkodowania kwotę 2 337 zł (w tym tytułem zapłaty za pojazd zastępczy kwotę 2 066,40 zł oraz tytułem dopłaty do holowania kwotę 270,60 zł) decyzją z dnia 5.07.2013 r. Łącznie pozwany tytułem naprawy samochodu wypłacił powodowi kwotę 4 750 zł oraz 2 337 zł za holowanie i pojazd zastępczy (razem 7 087 zł). Rzeczywisty koszt naprawy pojazdu w firmie (...) wyniósł 7 874,42 zł.

Kosztorys likwidacji szkody przez ubezpieczyciela został sporządzony przy zastosowaniu części oryginalnych, z tego powodu wartość naprawy samochodu została ustalona na wyższą od wartości pojazdu przed szkodą, a w konsekwencji ubezpieczyciel przyjął, iż szkoda w pojeździe powoda jest całkowita, bowiem według tej wyceny koszt naprawy pojazdu powoda miał ostatecznie wynosić 15 794,28 zł brutto (12 840,88 zł netto), a według wcześniejszej wyceny 15 089 zł brutto (12 267,48 zł netto).

Powód uregulował nie pokrytą przez ubezpieczyciela na rzecz warsztatu należność z tytułu naprawy pojazdu i innych kosztów poniesionych przez niego wskutek kolizji drogowej.

Sąd Rejonowy przyjął, iż powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości. W niniejszym stanie faktycznym wysokość należnego odszkodowania wina być ustalona na podstawie ogólnych zasad odpowiedzialności, zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania. Powołując się na orzeczenie Sądu Najwyższego wydane w sprawie III CZP 76/05 przyjął, iż poszkodowany jest uprawniony do odszkodowania w pełni pokrywającego szkodę wyrządzoną ruchem pojazdu mechanicznego. Powód wyraził zgodę na naprawę samochodu przy zastosowaniu zamienników części. tzw. nowych części alternatywnych, przy zastosowaniu których koszt naprawy uszkodzonego pojazdu miał wynosić 7 874,38 zł brutto (6 401,94 zł netto). Kwota ta nie przekraczała wartości samochodu sprzed wypadku ustaloną przez ubezpieczyciela na kwotę 8 100 zł, której ostatecznie powód nie kwestionował. Wbrew twierdzeniom pozwanego zatem szkoda na pojeździe powoda nie była szkodą całkowitą.

Uzasadniając rozstrzygnięcie w zakresie odsetek Sąd Rejonowy przyjął, iż pozwany został zawiadomiony o kolizji w dniu 25.02. 2013 r. Odsetki ustawowe od zasądzonej w wyroku kwoty w ocenie Sądu należą się stronie powodowej zgodnie z żądaniem pozwu skoro już w postępowaniu likwidacyjnym powód kwestionował wysokość wypłaconego odszkodowania i kwalifikację szkody jako całkowitej.

Powyższy wyrok zaskarżył apelacją pozwany.

Zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego, a to:

- art. 363 kc poprzez przyjęcie, że w warunkach niniejszej sprawy na rzecz powoda winno zostać wypłacone świadczenie w kwocie dochodzonej pozwem wbrew okolicznościom sprawy;

- art. 361 kc poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, że przedłożone przez powoda kalkulacje naprawy oraz faktury stanowić mogą podstawę rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, kiedy nie są to dowody na rzeczywisty zakres uszkodzeń w pojeździe, ani obiektywne dowody na likwidację szkody zgodnie z obowiązującym orzecznictwem, a także, iż naprawa doprowadzi do przywrócenia stanu pojazdu sprzed zdarzenia;

- art. 445 § 1 w zw. z art. 481 § 1 kc przez przyjęcie, iż odsetki za opóźnienie od przyznanej kwoty zadośćuczynienia liczy się nie od dnia wyrokowania.

Ponadto zarzucił naruszenie przepisów postępowania tj. art. 217 § 1 i 2 kpc w zw. z art. 227 kpc, art. 232 kpc, art. 241 kpc, art. 278 kpc oraz art. 233 § 1 kpc polegające na braku wszechstronnego i wnikliwego rozważenia zgromadzonego materiału dowodowego oraz ocenie dowodów w sposób niezgodny z zasadami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego, a także błędne uznanie, iż powód udowodnił zasadność roszczenia i jego wysokość; art. 98 kpc poprzez nieprawidłowe jego zastosowanie tj. obciążenie pozwanego kosztami postępowania.

Wskazując na powyższe zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania sądowego za obie instancje wraz z kosztami zastępstwa procesowego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna, a podniesione w niej zarzuty nie zasługiwały na uwzględnienie.

Wyrok Sądu I instancji należy uznać za prawidłowy.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu I instancji oraz wnioski natury prawnej wyciągnięte na ich podstawie, przyjmując je za własne.

Nie budzi w szczególności zastrzeżeń Sądu Okręgowego stanowisko Sądu Rejonowego, iż w okolicznościach niniejszej sprawy w samochodzie powoda nie miała miejsca tzw. szkoda całkowita. Skoro koszt naprawy uszkodzonego pojazdu był niższy niż wartość samochodu sprzed wypadku ustalona przez pozwanego, brak było podstaw do przyjęcia takiej koncepcji. W ocenie Sądu Okręgowego w okolicznościach niniejszej sprawy istotny jest koszt, który w rzeczywistości został poniesiony w związku z naprawieniem szkody, a który został wykazany przez przedłożenie stosownych dokumentów potwierdzających fakt i koszt naprawy samochodu. Z tego też względu twierdzenia apelującego, iż należy uwzględniać jedynie części oryginalne i koszt naprawy samochodu przy ich zastosowaniu, nie zasługiwały na uwzględnienie.

Przywrócenie stanu poprzedniego polega w zasadzie na doprowadzeniu dóbr i interesów poszkodowanego dotkniętych uszczerbkiem do stanu, w jakim znajdowały się przed wyrządzeniem szkody. Nie zawsze musi chodzić o stan identyczny, ale przykładowo rzecz powinna odzyskać swoje walory użytkowe i estetyczne, aby była zdolna, jak przed wyrządzeniem szkody, zaspokoić potrzeby poszkodowanego (por. wyrok SN z 19.02.2003 r., V CKN 1690/00, LEX nr 83828). Restytucji naturalnej nie podlega całość sytuacji majątkowej poszkodowanego, lecz działania zobowiązanego są skierowane na dobro lub interes, w którym ujawnił się uszczerbek, za który ponosi on odpowiedzialność. Przywrócenie stanu poprzedniego może więc polegać na bardzo różnych działaniach, takich jak: naprawa uszkodzonej rzeczy, zamiana jej na inną rzecz tego samego rodzaju, przeniesienie własności rzeczy zamiennej za rzecz całkowicie zniszczoną itp. W świetle powyższego należało w okolicznościach w niniejszej sprawie przyjąć, iż ubezpieczyciel jest zobowiązany zwrócić powodowi wszelkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki poniesione w celu przywrócenia poprzedniego stanu samochodu, do których należy niewątpliwie zaliczyć koszt użytych do naprawy części, które nie są wprawdzie oryginalne, ale spełniają swoją funkcję, bowiem przy ich użyciu doprowadzono samochód do stanu używalności w takim zakresie, jaki istniał przed wyrządzeniem szkody.

Nie można podzielić zarzutów pozwanego, iż przyjęcie odmiennego stanowiska spowodowałoby bezpodstawne wzbogacenie powoda. Zgodnie z treścią art. 363 kc, na co zwrócił uwagę Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, w obowiązkowym ubezpieczeniu komunikacyjnym OC ma zastosowanie zasada pełnego odszkodowania. Suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela nie może być wyższa od poniesionej szkody i dlatego też zachodzi potrzeba oceny czy koszt restytucji jest dla zobowiązanego nadmierny. Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 12.06.2006r., III CZP 76/05 koszt naprawy uszkodzonego w wypadku komunikacyjnym pojazdu, nie przewyższający jego wartości sprzed wypadku, nie jest nadmierny w rozumieniu art. 363 § 1 kc i w takiej sytuacji w żadnym razie nie można przyjąć, by właściciel pojazdu z tytułu uzyskanego odszkodowania pokrywającego taki koszt w całości, był bezpodstawnie wzbogacony.

Za bezzasadne ocenić należy zarzuty apelującego, według którego Sąd Rejonowy naruszył art. 361 kc przez błędną wykładnię tego przepisu oraz dotyczące naruszenia art. 217 § 1 i 2 kpc w zw. z art. 227 kpc, art. 232 kpc, art. 241 kpc, art. 278 kpc oraz art. 233 § 1 kpc.

Przede wszystkim należało przyjąć, iż powód w wystarczający sposób wykazał przesłanki warunkujące uwzględnienie przedmiotowego powództwa o odszkodowanie. Sąd dysponował fakturą VAT(...)z dnia 29.04.2013r., która stanowiła dowód poniesionych przez powoda faktycznych kosztów usunięcia szkody, w tym kosztów pojazdu zastępczego, holowania oraz parkingu. Faktura ta i przedstawione w niej koszty naprawienia szkody – co należy podkreślić - nie była przez stronę pozwaną w trakcie postępowania przed Sądem I instancji kwestionowana, w szczególności nie kwestionowano ani rodzaju uszkodzeń samochodu ani użytych części w celu jego naprawy bądź wartości poszczególnych pozycji wymienionych w tym dokumencie. Podnoszono jedynie, iż szkoda nie była usuwana w autoryzowanym serwisie oraz że kalkulacja szkody wykonana przez pozwanego wykazała szkodę całkowitą. W tej sytuacji brak było podstaw dopuszczania na powyższe okoliczności – w zasadzie niesporne dowodu z opinii biegłego, jak to obecnie podnosi się w apelacji. Pozwany jako profesjonalny podmiot, działający w procesie z profesjonalnym pełnomocnikiem, jeśli nie zgadzał się z powyższymi wyliczeniami i wartościami znajdującym swoje odzwierciedlenie w fakturze, winien kwestię tę podnieść na etapie postępowania przed Sądem Rejonowym. Tego typu zarzuty natomiast zgłoszone dopiero w apelacji, nie mogły być uznane za skuteczne.

Nie można także podzielić twierdzeń apelującego, by Sąd I instancji naruszył zasadę swobodnej oceny dowodów. Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych przez strony, w tym akt likwidacji szkody. Wszystkie te dokumenty zostały ocenione jako wiarygodne, ich prawdziwość nie była kwestionowana przez strony procesu. W tej sytuacji omawiany wyżej zarzut, zwłaszcza że pozwany nie wskazuje na czym konkretnie naruszenie zasady wyrażonej w art. 233 § 1 kpc miałoby polegać, należy uznać za bezzasadny. Pod subsumpcję tego przepisu nie podpada w żadnym razie: „zaprzestanie gromadzenia materiałów dowodowych” jak to podnosi się w apelacji.

Za niezrozumiały należy wreszcie uznać zarzut apelującego naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 445 § 1 kc w zw. z art. 481 § 1 kc. Podkreślić należy, iż pierwszy z tych przepisów reguluje kwestię zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, a nie odszkodowania - z czym mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Zauważyć należy, iż autor apelacji wielokrotnie w jej treści posługuje się pojęciem zadośćuczynienie, przytacza też orzecznictwo Sądu Najwyższego odnoszące się do tego rodzaju spraw.

W ocenie Sądu Okręgowego prawidłowo, zgodnie z treścią art. 481 § 1 kc Sąd I instancji ustalił należne odsetki od daty określonej w pozwie. Rozstrzygnięcie to uwzględnia regulację zawartą w art. 817 kc, a także znajduje oparcie w okolicznościach niniejszej sprawy. Należy mieć tu na uwadze, iż wysokość szkody, a w konsekwencji wysokość roszczenia dochodzonego w niniejszej sprawie była znana już w postępowaniu likwidacyjnym. Już na tym etapie powód kwestionował wysokość wypłaconego mu odszkodowania i zakwalifikowanie szkody jako szkody całkowitej. Jak wynika z dokumentów przedłożonych przez samego pozwanego, wbrew jego twierdzeniom podnoszonym w apelacji, ubezpieczyciel dysponował przedmiotową fakturą za naprawę samochodu powoda (dowód karta 35-36 akt sprawy). Brak było zatem podstaw do przyjęcia stanowiska apelującego, iż odsetki powinny być przyznane od daty wyrokowania.

W okolicznościach niniejszej sprawy nie można było przyjąć jak twierdzi pozwany, iż niezasadnie wierzyciel został uprzywilejowany kosztem dłużnika, a to z tego względu, że postępowanie likwidacyjne było długotrwałe. Według apelującego postępowanie to miało być przeprowadzone w 2011 r., co jest okolicznością nieprawdziwą, bowiem do zdarzenia, które przedmiotową szkodę wywołało doszło w dniu 22.02.2013r.

Z uwagi na uwzględnienie powództwa w całości, prawidłowo Sąd Rejonowy przy orzekaniu o kosztach postępowania zastosował art. 98 kpc.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji na podstawie art. 385 kpc i art. 98 kpc w zw. z § 6 pkt 3 i § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

(...)

(...)