Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 06 września 2013 roku sygn. akt III RC 296/13 Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu zasądził alimenty od pozwanego R. T. (1) (T.) na rzecz małoletniej powódki R. T. (2) (T.) w wysokości po 800,00 złotych miesięcznie.

W pozostałej części powództwo oddalił oraz umorzył postępowanie w zakresie żądania alimentów ponad kwotę 1.300,00 złotych miesięcznie. Oddalił także wniosek o zabezpieczenie powództwa, nakazał pozwanemu uiścić na rzecz Skarbu Państwa kwotę 480,00 złotych tytułem opłaty sądowej i wyrokowi w punkcie zasądzającym alimenty nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych:

Pozwany R. T. (1) jest ojcem małoletniej powódki R. T. (2) urodzonej w dniu (...) we W.. Powódka pochodzi ze związku pozamałżeńskiego jej matki – A. N. i pozwanego. Małoletnia została uznana po urodzeniu przez pozwanego przed kierownikiem USC we W..

Postanowieniem Sądu Rejonowego dl W. we W. z dnia 1 lipca 2013 roku w sprawie III RNsm 486/13 ustalono miejsce pobytu małoletniej przy matce.

Powódka R. T. (2) liczy obecnie 6 lat i uczęszcza do przedszkola „(...) przy ul. (...) we W.. Średni miesięczny koszt jej utrzymania wynosi około 1200-1300 zł miesięcznie. Na ten koszt składają się:

- opłata za przedszkole w wysokości 162,93 zł,

- koszt wyprawki przedszkolnej w roku szkolnym 2013/2014 - 180 zł,

- wyżywienie - 500 zł,

- odzież i obuwie - 200 zł,

- lekarstwa -100-200 zł,

- koszt dojazdów - 20-30 zł,

- środki czystości - 30 zł, książki,

- kino itp. - 100 zł.

Małoletnia choruje przewlekle na wysiękowe zapaleniu uszu co powoduje przede wszystkim zaburzenia mowy i słuchu. Z uwagi na schorzenie wymaga stosowania diety bezmlecznej i bezcukrowej. Mieszka wraz z matką w mieszkaniu pozwanego. W. przy zakupie mieszkania byli rodzice jej matki, którzy nie są jednak współwłaścicielami mieszkania. Matka małoletniej powódki ponosi koszty związane z opłatami za media i użytkowanie lokalu, natomiast pozwany spłaca kredyt za mieszkanie. Na koszt utrzymania mieszkania (bez kredytu) składa się:

- fundusz remontowy w wysokości 33,15 zł,

- opłaty z prąd około 60 zł miesięcznie,

- opłata za mieszkanie tzw. fundusz bieżący - 140 zł,

- opłata za wywóz odpadów - 39 zł,

- opłata za gaz około 37 zł,

Koszt kredytu wynosi około 1400 zł miesięcznie, który spłaca pozwany jako właściciel mieszkania.

Matka małoletniej powódki A. N. jest zatrudniona od dnia 2 kwietnia 2013 roku w (...) Bank (...) S.A. jako doradca junior do spraw obsługi klienta detalicznego, do niedawna w wymiarze 1/2 etatu ze średnim wynagrodzeniem brutto w wysokości 1292,83 zł netto. Obecnie pracuje na pełnym etacie i zarabia około 1530 zł netto miesięcznie. Korzysta z pomocy rodziców i siostry D. P..

,

Pozwany R. T. (1) z zawodu jest stolarzem, zajmuje się w szczególności meblami kolonijnymi. W okresie od 24 stycznia 2011 roku do 31 grudnia 2012 roku zarabiał 597,02 zł netto, potem 628,43 zł netto, choć faktycznie pracuje na pełen etat i zarabiał oraz zarabia nadal około 2500 zł netto z umowy o pracę. Po wykonaniu pracy korzysta z warsztatu pracodawcy i wtedy pracuje dorywczo osiągając dodatkowe dochody co najmniej w wysokości 800 zł miesięcznie. Dodatkowo świadczy usługi transportowe w swojej firmie. Pozwany jest właścicielem samochodu, którym świadczy usługi. Samochód jest jeszcze nie spłacony, rata kredytu wynosi 900 zł miesięcznie.

Pozwany obecnie prowadzi gospodarstwo domowe z A. M.. Pomaga w remontowaniu domu matki partnerki, czemu poświęca swój prawie cały wolny czas a także środki finansowe. Oprócz samochodu jest właścicielem motocykla, który kupił za około 28.000 zł w 2011 roku.

Przy tak ustalony stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał , że powództwo w zakresie świadczeń alimentacyjnych zasługiwało na częściowe uwzględnienie. Jako podtsawę prawną rozstrzygnięcia wskazał art. 133 i 135 kro. Jednocześnie zaznaczył, że sytuacja małoletniej powódki nakłada na jej rodziców obowiązek jej alimentacji. Małoletnia bowiem nie posiada żadnego majątku, który mógłby być wykorzystany na potrzeby jej utrzymania. W dalszej kolejności wskazał, iż biorąc pod uwagę koszty utrzymania dziecka w wieku i stanie jego zdrowia. koszty te wynoszą około 1200-1300 zł miesięcznie.Wskazał także, że możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego wynoszą co najmniej 4000 zł miesięcznie. Świadczą o tym liczne zobowiązania pozwanego, które realizuje - spłata kredytu mieszkaniowego i za samochód, utrzymanie samochodu i motocykla, pomoc partnerce w remoncie domu, wydatki bieżące jego utrzymania, a także kwota 250 zł miesięcznie przekazywana na utrzymanie małoletniej powódki.

Możliwości zarobkowe i majątkowe matki małoletniej powódki - A. N. Sąd Rejonowy określił na kwotę około 1530 zł netto miesięcznie i przy tak ustalonych możliwościach zarobkowych i majątkowych w/w uznał, iż zasądzone alimenty na rzecz małoletniej są adekwatne do jej usprawiedliwionych potrzeb oraz odpowiadają możliwościom pozwanego, tym bardziej że to matka małoletniej ponosi osobiste nakłady na jej wychowanie i utrzymanie małoletniej.

Orzeczenie o kosztach Sąd Rejonowy oparł o przepis art. 13 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2005, Nr 167, poz. 1398 z późn. zm.) w zw. z art. 98 § 1 k.p.c. Rygor natychmiastowej wykonalności w części dotyczącej alimentów został nadany orzeczeniu na mocy przepisu art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. Z uwagi na to, iż wyrokowi został nadany rygor natychmiastowej wykonalności Sąd oddalił wniosek o zabezpieczenie

Apelację od powyższego orzeczenia złożyła zarówno matka małoletniej powódki, jak i pozwany.

Matka małoletniej zaskarżyła orzeczenie w części tj. w zakresie oddalającym powództwo ponad kwotę 800,00 złotych i wniosła o zmianę wyroku poprzez zasądzenie na rzecz małoletniej powódki alimentów w wysokości 1.000,00 złotych miesięcznie płatnych od dnia 10 marca 2013 roku do dnia 10 – go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat do jej rąk oraz o zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Apelująca zarzuciła w/w orzeczeniu naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 233 kpc poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie i błędnym przyjęciu przez Sąd I instancji, iż usprawiedliwione potrzeby małoletniej oscylują w granicach 1200 – 1300 złotych miesięcznie.

Pozwany natomiast w swojej apelacji zaskarżył w/w orzeczenie w zakresie punktów I, V i VI oraz wniósł o zmianę wyroku poprzez oddalenie powództwa w części powyżej 250 zł miesięcznego świadczenia alimentacyjnego oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania przed Sądem I i II instancji oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, ewentualnie wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w części dot. punktów I, V i VI oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia - Śródmieścia we Wrocławiu, pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów postępowania przed Sądem II instancji oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Apelujący podniósł następujące zarzuty:

1. naruszenie prawa procesowego poprzez:

- naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów tj. art. 233 § 1 kpc przez brak wszechstronnego i kompleksowego rozważenia przez Sąd I Instancji całości zebranego w sprawie materiału dowodowego i ustalenie stanu faktycznego z pominięciem faktu, że pozwany świadczy na rzecz powódki miesięczną kwotę o wartości 700 zł poprzez zapewnienie mieszkania;

- naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wadliwą ocenę materiału dowodowego i dokonanie sprzecznych istotnych ustaleń stanu faktycznego z treścią zebranego materiału dowodowego, która miała wypływ na treść zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie, że miesięczny koszt wydatków na utrzymanie powódki wynosi 1200 - 1300 zł, podczas gdy z zebranego materiału dowodowego taka kwota nie wynika, w szczególności w zakresie kosztów wyżywienia i lekarstw oraz, że miesięczne dochody pozwanego wynoszą ponad 4000 zł, podczas gdy z materiału dowodowego wynika, że kwota dochodu pozwanego nie przekracza 3000 zł oraz że pozwany nie otrzymuje wsparcia finansowego w zakresie spłaty kredytu na samochód, podczas gdy wsparcie takie otrzymuje od A. M.;

2. naruszenie prawa materialnego poprzez naruszenie przepisów art. 133 KRO w zw. z art. 135 1 KRO poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, które skutkowało uznaniem przez Sąd, że wysokość świadczenia alimentacyjnego pozwanego na utrzymanie i wychowanie powódki odpowiada jej usprawiedliwionym potrzebom oraz majątkowym możliwościom pozwanego, podczas gdy przyjęta przez Sąd kwota świadczenia alimentacyjnego w wysokości 800 zł znacznie przekracza te możliwości.

W uzupełnieniu apelacji z dnia 30 kwietnia 2014 roku pozwany wskazał, iż w dniu 02 stycznia 2014 roku jego pracodawca rozwiązał z nim umowę o pracę z azachowaniem okresu wypowiedzenia, który upłynął w dniu 18 stycznia 2014 roku. Tym samym utracił on podtswaowe żródło dochodu, jakim było zatrudnienie w firmie (...) Sp. z o.o.

Pozwany podał także, że niezwłocznie po rozwiązaniu z nim umowy o pracę wystapił do Urzędu Pracy we W. w celu uzyskania statusu bezrobotnego oraz przyznania mu zasiłku. W dniu 03 lutego 2014 roku Prezydent W. uznał go za osobę bezrobotną, jednakże odmówił przyznania mu prawa do zasiłku.

Nadto w/w podał, iż pogorszył się jego stan zdrowia, wskutek czego poszukiwania nowego zatrudnienia nie znalazły, do dnia wniesinia tegoż pisma, efektu.

W odpowiedzi na apelację pozwanego matka małoletniej powódki wniosła o oddalenie w/w apelacji w całości. W uzasadnieniu pisma wskazała, iż wbrew twierdzeniom skarżącego sąd I instancji nie naruszył zasady swobodnej oceny dowodów przez brak wszechstronnego i kompleksowego rozważenia całego materiału dowodowego, tj. nie pominął faktu, że pozwany świadczy na rzecz powódki miesięcznie kwotę o wartości 700 zł przez zapewnienie mieszkania, gdyż taka okoliczność nie ma miejsca. Rozliczenia miedzy R. T. (1) a A. N., pozwolenie na mieszkanie w jego nieruchomości, nie mogą mieć wpływu na rozliczenia między nim a R. T. (2). Wskazała także, że faktyczny koszt utrzymania mieszkania, tj. opłaty za media, opłaty na fundusz remontowy, opłatę na fundusz bieżący oraz opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi ponosi w całości ona. Podniosła nadto, że bezzasadnym jest zarzut naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów przez sąd I instancji poprzez błędne przyjęcie, że koszt utrzymania powódki wynosi 1200-1300 zł miesięcznie. Zestawienie wydatków zostało przedstawione w piśmie procesowym powódki z dnia 2 lipca 2013 roku, a teza, iż utrzymanie przewlekle chorego dziecka, wymagającego specjalistycznej diety pociąga za sobą znaczne koszty nie stoi w sprzeczności z doświadczeniem życiowym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja matki małoletniej powódki oraz apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd I instancji w oparciu o przeprowadzone wnikliwie postępowanie dowodowe dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Okręgowy przyjmuje za własną podstawę rozstrzygnięcia. Sąd Rejonowy wszechstronnie rozważył zebrany materiał dowodowy oraz słusznie za podstawę rozstrzygnięcia podał przepisy art. 133 i 135 kro.

Zgodnie z treścią w/w przepisów rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania, a zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także w całości lub w części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie.

Sąd Rejonowy słusznie ustalił, iż koszty utrzymania małoletniej wynoszą około 1.200,00 – 1.300,00 złotych miesięcznie i zdaniem Sądu Okręgowego nie są to koszty zawyżone, a jednocześnie zapewnią pokrycie usprawiedliwionych potrzeb małoletniej . Należy bowiem mieć na względzie nie tylko koszty związane ze zwykłym wyżywieniem czy tez zakupem odzieży dla w/w, ale także koszty związane z jej leczeniem i stosowaniem specjalnej diety. Dziewczynka, jak wynika z zaświadczenia lekarskiego z dnia 23 sierpnia 2013 roku od urodzenia pozostaje pod stałą kontrolą lekarską. Stwierdzono u niej przewlekłe surowicze zapalenie ucha środkowego, naczynioruchowe i uczuleniowe zapalenie błony śluzowej nosa, atopowe zapalenie skóry, przerost migdałka gardłowego, astmę oskrzelową. Małoletnia w ciągu roku kilkukrotnie przechodzi zapalenia płuc, zapalenia oskrzeli, bardzo często przechodzi stany zapalne ucha środkowego. Jest pod opieką wielu specjalistów – alergologa, laryngologa i audiologa. Wymaga stosowania specjalnej diety bezglutenowej.

Małoletnia jest ponadto w fazie intensywnego rozwoju fizycznego, jak również emocjonalnego. Te okoliczności również determinują zwiększone wydatki na wyżywienie, odzież i środki higieniczne.

Wbrew natomiast twierdzeniom pozwanego należy stwierdzić, iż w chwili obecnej posiada on większe możliwości zarobkowe aniżeli wykazywał w trakcie postępowania. Fakt utraty przez w/w stałego zatrudnienia nie ma większego znaczenia przy ustaleniu tych możliwości. Większość dochodów pozwany bowiem uzyskiwał z prac dodatkowych, dokonując renowacji mebli czy też wykonując nowe meble. Wysokość tych dochodów jest nieporównywalna z dochodami jakie w/w uzyskiwał ze stałej pracy w firmie (...) Sp. z o.o. W ostatnim okresie zatrudnienia pozwany otrzymywał wynagrodzenie w w/w firmie w kwocie 628,43 złote netto, co w porównaniu z jego dochodami z prac dorywczych, ustalonymi słusznie przez Sąd Rejonowy, stanowi jedynie 1/6 jego wszystkich dochodów. Nadto nie może umknąć z pola widzenia fakt, iż pozwany oprócz małoletniej powódki, nie posiada na utrzymaniu żadnych innych osób, prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z obecną partnerką, której to dodatkowo pomaga przy remoncie domu jej matki.

Jeżeli chodzi o zarzut pozwanego w zakresie pogorszenia jego stanu zdrowia, to należy zauważyć, iż w/w nie przedłożył żadnego zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego, iż nie może on podjąć zatrudnienia, bądź też, że jego możliwości podjęcia pracy są ograniczone. Zadziwiającym jest fakt, że pozwany powołuje się na pogorszenie wzroku, co jednak nie stanowi dla niego utrudnienia przy jeździe na motorze, który w/w posiada i z którego korzysta.

Reasumując wskazać należy, że względu na wiek uprawnionego, w/w okoliczności, że małoletnia jest jedynym dzieckiem pozwanego, a w/w utrzymuje z nią ograniczone kontakty, nie uczestniczy bezpośrednio w jej wychowaniu, poza alimentami nie ponosi w zasadzie żadnych dodatkowych kosztów jej utrzymania (odlicza natomiast połowę raty miesięcznej kredytu za mieszkanie, które stanowi jego wyłączną własność) oraz ze względu na koszt utrzymania małoletniej powódki oraz obecną sytuację majątkową i dochodową pozwanego i jej matki, zasadę równej stopy życiowej, orzeczenie Sądu I instancji uznać należy za słuszne, a zasądzone alimenty adekwatne do możliwości zarobkowych i majątkowych rodziców dziecka, jak i usprawiedliwionych potrzeb dziewczynki.

Jak wskazuje bowiem w swoich orzeczeniach Sąd Najwyższy wykładnia art. 133 § 1 kro nie może pozostawać bez związku z art. 96 § 1 kro, z którego wynika iż obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej, a obowiązek ten nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin (...), jedyną miarodajną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku jest to czy dziecko może utrzymać się samodzielnie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 1997 roku, III CKN 217/97).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy oddalił obie apelacje, a to na mocy art. 385 kpc.