Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce II Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący SSO Magdalena Dąbrowska (spr.)

Sędziowie SO Michał Pieńkowski

SO Marek Konrad

Protokolant Katarzyna Bojnicka

w obecności Prokuratora Adama Kolbus

przy udziale oskarżycieli posiłkowych J. R. i C. R.

po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2014r.

sprawy przeciwko E. R.

oskarżonej z art. 193 k.k.

z powodu apelacji obrońcy oskarżonej i wniesionego środka odwoławczego przez Prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Wyszkowie z dnia 08 stycznia 2014r. w sprawie IIK 7/13

orzeka:

I.  zaskarżony wyrok zmienia w pkt. 4 i 5 w ten sposób, że obniża zasądzone od oskarżonej na rzecz oskarżycieli posiłkowych J. R. i C. R. wydatki związane z ustanowieniem pełnomocnika do kwot po 504 (pięćset cztery) złote;

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy

III.  zasądza od oskarżonej E. R. na rzecz oskarżycieli posiłkowych J. R. i E. R. kwotę po 420 (czterysta dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z występowaniem pełnomocnika przed Sądem II instancji

IV.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. E. P. kwotę 516,60 złotych brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonej E. R. z urzędu;

V.  zwalnia oskarżoną z obowiązku ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego i przejmuje je na rachunek Skarbu Państwa

Sygn. akt II Ka 194/14

UZASADNIENIE

Prokuratura Rejonowa w Wyszkowie oskarżyła E. R. o to, że:

w dniu 17 maja 2012 roku w (...) gm. S. pod nieobecność domowników po uprzednim uszkodzeniu drzwi wejściowych wdarła się do mieszkania należącego do C. i J. R.

tj. o czyn z art. 193 k.k.

Sąd Rejonowy w Wyszkowie wyrokiem z dnia 08 stycznia 2014r. w sprawie II K 7/13 orzekł:

I.  E. R. uznał za winną zarzuconego jej czynu tj. popełnienia przestępstwa określonego w art. 193 k.k. i za to skazał ją na podstawie art. 193 k.k. w zw. z art. 34 § 1 k.k. i art. 35 § 1 k.k. na karę 3 (trzech) miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 (dwudziestu) godzin w stosunku miesięcznym;

II.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżoną w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych;

III.  na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 roku Prawo o adwokaturze ( tekst jednolity : Dz. U. z 2009 roku 146 poz. 11888 z późn. zm.), § 14 ust. 2 pkt. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata E. P. kwotę 516,60 (pięćset szesnaście złotych sześćdziesiąt groszy w tym podatek VAT w kwocie 96,60 złotych tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu;

IV.  na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonej na rzecz oskarżycielki posiłkowej C. R. wydatki w kwocie 723,24 złotych;

V.  na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonej na rzecz oskarżyciela posiłkowego J. R. wydatki w kwocie 723,24 złotych

Apelację od powyższego wyroku złożyła obrońca oskarżonej, a także środek odwoławczy w zakresie kosztów postępowania wniosła Prokuratura Rejonowa w Wyszkowie.

Obrońca oskarżonej na podstawie art. 425 § 2 k.p.k. i art. 444 k.p.k. zaskarżyła wyrok w całości. Na podstawie art. 427 § 1 i 2 k.p.k. i art. 438 pkt. 1,2 i 3 k.p.k. zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, iż czyn oskarżonej nie jest czynem o znikomej społecznej szkodliwości

2.  obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 17 § 1 pkt. 3 k.p.k. polegająca na nieumorzeniu postępowania pomimo podstaw uzasadniających uznanie, że społeczna szkodliwość czynu oskarżonej jest znikoma

3.  obrazę przepisów postępowania, a mianowicie art. 627 k.p.k. poprzez zasadzenie od oskarżonej na rzecz oskarżycieli posiłkowych wydatków w kwocie 727,24 złotych

4.  rażącą niewspółmierność kary polegającą na niezastosowaniu warunkowego zawieszenia jej wykonania

Na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. wniosła o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez umorzenie postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt. 3 k.p.k. ewentualnie o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez warunkowe zawieszenie wymierzonej oskarżonej E. R. kary 3 miesięcy ograniczenia wolności na okres jednego roku próby oraz zmianę wyroku w zakresie kwot wydatków zasądzonych w pkt. 4 i 5 wyroku poprzez ich ustalenie we właściwej wysokości

Prokuratura Rejonowa w Wyszkowie we wniesionym środku odwoławczym zaskarżyła wyrok w części dotyczącej orzeczenia o kosztach na korzyść oskarżonej E. R.. Na podstawie art. 427 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 438 pkt. 2 k.p.k. wyrokowi temu zarzuciła obrazę przepisów prawa karnego procesowego tj. art. 627 k.p.k. polegającą na orzeczeniu od oskarżonej E. R. na rzecz oskarżycieli posiłkowych C. R. i J. R. tytułem poniesionych wydatków kwoty 723,24 zł zamiast po 619,92 złotych przyjmując niewłaściwą stawkę minimalną do ich naliczenia.

W konkluzji wniosła o zmianę przedmiotowego wyroku poprzez ustalenie właściwych kwot wydatków z pkt. 4 i 5 wyroku w wysokości 619,92 złotych

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wniesiona przez obrońcę oskarżonej i środek odwoławczy wniesiony przez Prokuraturę były zasadne tylko w części, która skutkowała zmianą zaskarżonego wyroku. W pozostałym zakresie zarzuty w nich zawarte były bezzasadne.

Ponieważ apelacja obrońcy oskarżonej jest dalej idącą, Sąd Okręgowy odniesie się najpierw do zarzutów podniesionych w tej apelacji.

Sąd II instancji nie podzielił zarzutów dotyczących błędu w ustaleniach faktycznych, a w szczególności uznaniu przez Sąd Rejonowy, iż czyn zarzucany oskarżonej nie jest czynem o znikomej społecznej szkodliwości. Tym samym w ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy nie naruszył przepisów postępowania art. 17 § 1 pkt. 3 k.p.k.

Uzasadnienie tych zarzutów w treści apelacji to jedynie polemika z ustaleniami Sądu I instancji. Sąd Rejonowy prawidłowo na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie ustalił stan faktyczny i uznał, że nie można w realiach przedmiotowej sprawy przyjąć, iż czyn zarzucany oskarżonej stanowi znikomą społeczną szkodliwość.

Stopień społecznej szkodliwości czynu definiuje art. 115 § 2 k.k.. Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości bierze się pod uwagę zarówno okoliczności o charakterze przedmiotowym (rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu), ale również podmiotowym (waga naruszonych przez sprawcę obowiązków, zamiar, motywacja sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia).

Oskarżona faktycznie zadziałała nagle, spontanicznie, zresztą takie ustalenia poczynił też Sąd Rejonowy. Jednakże jednoznacznym jest równocześnie, że oskarżona naruszyła normy prawa umyślne. Tłumaczenie, że oskarżona wchodząc do pomieszczeń użytkowanych przez teściów, na dodatek pokonując zamknięte drzwi nie wiedziała, że popełnia przestępstwo jest naiwne. Oskarżona wywarzyła drzwi, weszła do środka, zamknęła się od środka, a następnie sprawdzała szafki w pomieszczeniach zajmowanych przez teściów. Absolutnie zachowania oskarżonej nie można usprawiedliwić faktem, że chciała zabrać pościel, którą dostali z mężem w prezencie ślubnym przed wielu laty. Oskarżona okazała brak szacunku wobec cudzej własności, jej zachowania nie można było zbagatelizować, oskarżona musi mieć świadomość, że jej zachowanie było naganne i zachowania tego nie usprawiedliwia konflikt z mężem i teściami.

Sąd Okręgowy uznał również za niezasadny zarzut rażącej niewspółmierności kary. Podkreślić należy, iż czyn z art. 193 k.k. jest zagrożony karą grzywny, ograniczenia wolności i pozbawienia wolności do 1 roku. Oskarżonej wymierzono karę 3 miesięcy ograniczenia wolności. Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy uzasadnił wymiar kary wymierzonej oskarżonej, miał na uwadze nie tylko okoliczności zdarzenia, ale również właściwości osobiste oskarżonej w tym jej dotychczasową niekaralność. Brak jest podstaw, aby karę tę jeszcze dodatkowo łagodzić poprzez zastosowanie warunkowego zawieszenia wykonania kary.

Sąd Okręgowy zarzut obrazy art. 627 k.p.k. zawarty zarówno w apelacji obrońcy oskarżonej jak i w środku odwoławczym wniesionym przez Prokuraturę co do zasady uznał za zasadny.

Faktycznie Sąd I instancji orzekł od oskarżonej na rzecz oskarżycieli posiłkowych kwoty z tytułu poniesionych kosztów związanych z ustanowieniem pełnomocnika w zawyżonej wysokości. Sąd orzekł te kwoty tak jak za postępowanie zwyczajne, a nie uproszczone. Zresztą odnośnie tego błędu Sąd sam w treści uzasadnienia wyjaśnił jego przyczynę. Dlatego też w tym zakresie wyrok musiał być zmieniony. Sąd Okręgowy nie przyznał jednak oskarżycielom posiłkowym kwot z tytułu zastępstwa prawnego w kwotach wskazanych rzez Prokuraturę tj. po 619,92 złotych. Prokuratura wyraźnie jak wynika z rachunku wliczyła do tych kwot podatek VAT, podobnie zresztą uczynił Sąd I instancji.

Zgodnie z § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu:

„W sprawach w których strona korzysta z pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu, opłaty o których mowa w ust. 1 sąd podwyższa o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach”.

Tak więc doliczanie podatku VAT dotyczy tylko i wyłącznie obrońcy z urzędu.

W tym miejscu należy przytoczyć wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 19 września 2012 roku w sprawie II AKa 191/12

„Zasądzając na rzecz oskarżyciela posiłkowego kwotę wydatków poniesionych z tytułu ustanowienia pełnomocnika nie należy zasądzanego wynagrodzenia podwyższać o kwotę podatku VAT. Takie "podwyższenie" wynagrodzenia możliwe jest wyłącznie w sytuacji, w której strona korzysta z pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu.”

Obecnie są także orzeczenia Sądów, iż jeżeli strona wykaże, że zawarła umowę z pełnomocnikiem uwzględniającą podatek VAT, wtedy dopuszczalnym jest orzeczenie o całej kwocie. W przedmiotowej sprawie kwota zasądzana na rzecz oskarżycieli posiłkowych była orzekana na zasadach ogólnych, strony nie przedstawiły stosownej umowy Sądowi. Dlatego też kwota na rzecz oskarżycieli posiłkowych powinna odpowiadać warunkom określonym w rozporządzeniu wyżej wskazanym bez doliczenia podatku VAT.

Wskazać również należy, iż Sąd w treści uzasadnienia przyznał sam, że źle obliczył wynagrodzenie również dla obrońcy z urzędu. Sąd Okręgowy w tej części nie zmienił wyroku dlatego, że ani apelacja wniesiona przez obrońcę z urzędu ani środek odwoławczy wniesiony przez prokuraturę takiego zarzutu nie czynił. Sąd II instancji nie mógł wyjść poza granice zaskarżenia.

Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji. Sąd zwolnił oskarżoną od ponoszenia kosztów postepowania za drugą instancję z uwagi na trudną sytuację finansową, oskarżona nie pracuje, nie osiąga żadnych dochodów.

O kosztach dla oskarżycieli posiłkowych Sąd orzekł na podstawie art. 627 k.p.k. Odnośnie kosztów zastępstwa parnego dla obrońcy z urzędu Sad orzekł na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 roku Prawo o adwokaturze ( tekst jednolity : Dz. U. z 2009 roku 146 poz. 11888 z późn. zm.), § 14 ust. 2 pkt. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej.