Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 25 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, X Wydział Gospodarczy

w składzie

Przewodniczący Sędzia SO Lesław Zieliński

Sędzia SO Barbara Przybyła

Sędzia SO Małgorzata Korfanty (spr.)

Protokolant Grzegorz Kaczmarczyk

po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2014 roku w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z wniosku: (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

o wpis zmian do rejestru

na skutek apelacji wniesionej przez wnioskodawcę

od postanowienia Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 12 lutego 2014r.

sygn. akt GL. X Ns. – Rej. KRS 1412/14/611

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu Gliwicach.

SSO Barbara Przybyła SSO Lesław Zieliński SSO Małgorzata Korfanty

Sygn. akt X Ga 68/14

UZASADNIENIE

Wnioskodawca (...) w G. (poprzednio Agencja (...) Sp. z o.o. w G.) złożył wniosek o zmianę danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców w zakresie zmiany dotychczasowej treści umowy Spółki, zmiany danych wspólników i nazwy oraz ujawnienia informacji o nowej wysokości kapitału zakładowego i informacji o przejęciu części majątku innej spółki w wyniku podziału.

Postanowieniem z dnia 31 grudnia 2013 r., sygn. akt GL X Ns.- Rej. KRS 19804/13/068, referendarz sądowy w pkt 1 wpisał do rejestru dane zgodnie
z wnioskiem, w pkt 2 oddalił wniosek w zakresie rejestracji zmiany § 2 ust. 2 umowy Spółki, a w pkt 3 wezwał wnioskodawcę do przedłożenia tekstu jednolitego umowy Spółki, co do którego sąd rejestrowy odmówił wpisu
w terminie 7 dni pod rygorem wszczęcia postępowania przymuszającego.

W uzasadnieniu wskazał w zakresie oddalenia rejestracji zmiany § 2 ust. 2 umowy Spółki, który stanowi iż Spółka może używać skrótu firmy (...)
Sp. z o.o., że wobec wyraźnego i jednoznacznego brzmienia regulacji zawartej w art. 160 § 2 ksh w obrocie dopuszczalne jest używanie jedynie dwóch rodzaju skrótów, a mianowicie: „spółka z o.o." lub "sp. z o.o."., zaś stosowanie innych form skrócenia nazwy jest nieprawidłowe, w szczególności nie mogą być skracane korpusy.

Wnioskodawca złożył skargę na powyższe postanowienie w części oddalającej wniosek w zakresie zmiany § 2 ust. 2 umowy Spółki oraz wzywającej wnioskodawcę do przedłożenia tekstu jednolitego umowy Spółki, który nie zawiera zapisu, co do którego Sąd odmówił wpisu zarzucając błędną wykładnię art. 160 § 2 ksh oraz art. 435 § 4 kc przez przyjęcie, że skrót firmy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może dotyczyć tylko oznaczenia formy prawnej spółki a nie korpusu firmy. Wniósł o uchylenie postanowienia
w zaskarżonej części i wpisanie w rejestrze zmiany § 2 ust. 2 umowy Spółki.

W uzasadnieniu wskazał, że na gruncie kompleksowej regulacji prawa firmowego należy przyjąć, że spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, która w umowie spółki nie zastrzegła skrótu firmy powinna posługiwać się w obrocie pełnym oznaczeniem firmy, z dopuszczalnością używania skrótu formy prawnej w sposób wskazany w art. 160 § 2 ksh, a na podstawie art. 435 § 2 kc spółka może zastrzec w umowie spółki skrót firmy dotyczący zarówno korpusu jak
i formy prawnej i taki skrót podlega ujawnieniu we właściwym rejestrze po myśli art. 432 2 kc w zw. z art. 435 zdanie drugie kc.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 12 lutego 2014 r., sygn. akt Gl.
X Ns-Rej. KRS 1412/14/611 Sąd Rejonowy w Gliwicach oddalił wniosek
w zakresie rejestracji zmiany § 2 ust. 2 umowy spółki oraz wezwał wnioskodawcę do przedłożenia tekstu jednolitego umowy spółki uwzględniającego zarejestrowane zmiany w terminie 7 dni pod rygorem wszczęcia postępowania przymuszającego.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z treścią art. 435
§ 4 kc przedsiębiorca może posługiwać się skrótem firmy, jednakże
w przypadku firmy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zasady regulujące tworzenie skrótu firmy zostały określone w bezwzględnie obowiązującym przepisie art. 160 § 2 ksh. Zgodnie z treścią art. 160 § 1 ksh: „ Firma spółki może być obrana dowolnie; powinna jednak zawierać dodatkowe oznaczenie "spółka z ograniczoną odpowiedzialnością". Zgodnie z § 2 tego przepisu „Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "spółka z o.o." lub " sp. z o.o.".” Zgodnie zatem z tą regulacją skróceniu może ulec tylko i wyłącznie oznaczenie formy prawnej spółki. Obowiązujące przepisy nie zezwalają zaś na jakiekolwiek skróty rdzenia firmy, w szczególności pominiecie w skrócie firmy słów (...) Agencja (...). Jeżeli wspólnicy (założyciele) Spółki chcą posługiwać się firmą w krótszym brzmieniu, czyli (...) sp. z o.o., muszą oni dokonać zmiany całej firmy spółki na krótszą.

W ocenie Sądu Rejonowego art. 160 § 2 ksh jest przepisem wyczerpująco regulującym problematykę skrótu firmy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, z którego wynika wyraźnie, że skrócone może zostać jedynie oznaczenie formy prawnej takiej spółki i to tylko w dwóch wymienionych w nim postaciach. W związku z tym wyczerpującym uregulowaniem przepis art. 435 § 4 kc, który przewiduje możliwość posługiwania się skrótem firmy, w zakresie skrótu korpusu (rdzenia) firmy nie znajdzie tu zastosowania. Należy zatem uznać, że w obrocie dopuszczalne jest używanie jedynie dwóch rodzaju skrótów, a mianowicie: "spółka z o.o." lub "sp. z o.o." i tym samym nie mogą być skracane korpusy firmy.

Wobec powyższego Sąd Rejonowy na mocy art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym orzekł jak w sentencji.

Zaś na zasadzie art. 9 ust. 4 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym w zw. z § 166 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2007 r. – Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz.U. z 2007 r. Nr 38 poz. 249 ze zm.) orzekł jak w punkcie drugim sentencji postanowienia.

Wnioskodawca w apelacji od powyższego orzeczenia wniósł o jego zmianę poprzez uwzględnienie wniosku o zmianę skrótu firmy wnioskodawcy, jak w § 2 ust. 2 zmienionej umowy spółki, ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie prawa materialnego,
tj. art. 160 § 2 ksh oraz art. 435 § 4 kc przez przyjęcie, że skrót firmy spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością może dotyczyć jedynie oznaczenia jej formy prawnej.

Skarżący podkreślił, że w obecnym stanie prawnym, po wejściu w życie
z dniem 25 września 2003 r. zmiany Kodeksu cywilnego, skrót firmy spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością regulowany jest w art. 160 § 2 ksh, art. 435
§ 2 kc i w art. 435 § 4 kc. Wymieniony przepis ksh dotyczy skracania formy prawnej spółki i w tej mierze jest kategoryczny, jednak expressis verbis nie zabrania skracania także korpusu (rdzenia) firmy. Art. 435 § 2 kc dotyczy także skracania formy prawnej i podlega wykładni łącznie z art. 160 § 2 ksh. Skoro przepisy art. 160 § 2 ksh i art. 435 § 2 kc regulują wyczerpująco skrót formy prawnej spółki, zamieszczenie w kodeksie cywilnym przepisu art. 435 § 4 kc musi prowadzić do wniosku, że skrót firmy dotyczy także jej korpusu. Odmienne rozumowanie prowadziłoby do wniosku o nieracjonalności ustawodawcy. Dostrzegają to nowsze komentarze do kodeksu spółek handlowych i kodeksu cywilnego, które wprost dopuszczają możliwość skracania także korpusu firmy spółki.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy zasługiwała na uwzględnienie w zakresie wynikającym z treści wydanego w sprawie orzeczenia.

Zaskarżone orzeczenie nie można było bowiem uznać za prawidłowe, stanowiące wynik właściwej, systemowej wykładni prawa materialnego.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji w sposób zbyt formalistyczny ograniczył rozważania w zakresie dopuszczalności stosowania w obrocie skrótu firmy do regulacji zawartej w art. 160 § 2 ksh uznając, że skróceniu może ulec tylko i wyłącznie oznaczenie formy prawnej spółki, natomiast obowiązujące przepisy nie zezwalają zaś na jakiekolwiek skróty rdzenia firmy.

Istotnie zgodnie z treścią art. 160 § 2 ksh dopuszczalne jest używanie
w obrocie skrótu „spółka z o.o.” lub „sp. z o.o.”.

Jednakże nie można pomijać faktu, iż art. 435 § 2 kc stanowi, że firma zawiera określenie formy prawnej osoby prawnej, które może być podane
w skrócie, ponadto może wskazywać na przedmiot działalności, siedzibę tej osoby oraz inne określenia dowolnie obrane. Zgodnie zaś z § 4 art. 435 kc przedsiębiorca może posługiwać się skrótem firmy.

Powyższy przepis został dodany przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 14 lutego 2003 r. zmieniającej m.in. kodeks cywilny z dniem 25 września 2003 r.

Wychodząc z przesłanki o racjonalności ustawodawcy, jako twórcy całości systemu prawa, przyjąć należy taką interpretację przepisów zawartych
w różnych aktach prawnych, aby tworzyły one spójny system.

Dlatego też w ocenie Sądu Okręgowego, usprawiedliwionym jest stanowisko, w świetle treści art. 435 § 4 kc, że co do zasady można dokonywać skrótów zarówno korpusu, jak i dodatków składających się na firmę, przy czym w zakresie skrótów dodatku obligatoryjnego wyczerpujące uregulowanie znajduje się w przepisach kodeksu spółek handlowych.

Tak też m.in. Andrzej Janiak oraz Małgorzata Pyziak – Szafnicka
w komentarzu do art. 435 kodeksu cywilnego.

Sąd Okręgowy nie kwestionuje stanowiska wyrażanego w doktrynie, iż zasadniczo potrzeba ochrony osób trzecich oraz interesu ogólnego, a także zasada jedności firmy przemawiają przeciwko powszechnemu, a zwłaszcza dowolnemu, skracaniu firm. Założyciele osób prawnych (podobnie innych jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi) powinni raczej starać się wyposażyć te jednostki w takie firmy, którymi posługiwanie się
w obrocie w pełnym brzmieniu nie będzie nastręczało kłopotów.

Jednakże powyższe nie może co do zasady wykluczać możliwości dokonywania skrótów nie tylko dodatków obligatoryjnych, ale także korpusu firmy, co jest podyktowane praktyką obrotu gospodarczego.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy uchylił zaskarżone postanowienie
i przekazał sprawę Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy miał bowiem na uwadze, że zgodnie z przepisem
art. 6947 kpc w razie uwzględnienia środka odwoławczego od orzeczenia wydanego w postępowaniu rejestrowym, dotyczącego wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, sąd drugiej instancji uchyla zaskarżone orzeczenie
i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania sądowi rejestrowemu.

Przy ponownym rozpoznaniu zasadności wniosku złożonego przez wnioskodawcę Sąd Rejonowy dokona ponownej wykładni przepisów
art. 160 ksh i art. 435 kc, w szczególności w zakresie ich wzajemnej relacji, przy uwzględnieniu przesłanki o racjonalności ustawodawcy.

SSO Barbara Przybyła SSO Lesław Zieliński SSO Małgorzata Korfanty