Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSO Liliana Gambal

Protokolant: Kalina Tanaś

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 kwietnia 2014 r. w J.

odwołania Z. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.

z dnia 21 lutego 2013 r., znak: (...)

w sprawie Z. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.

o prawo do emerytury

I.  zmienia decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.z dnia 21 lutego 2013 r., znak: (...) w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy Z. D.prawo do emerytury od dnia 31 grudnia 2012 r.,

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz wnioskodawcy kwotę 60 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VII U 744/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21.02.2013 r. (znak: (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.odmówił Z. D.prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz.1227) oraz przepisów rozporządzenia z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r. Nr 8, poz.43 ze zm.), w związku z niespełnieniem przez wnioskodawcę przesłanki 15 lat wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy wskazał, że wnioskodawca udokumentował jedynie 4 lata i 5 miesięcy pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach. Nie uwzględniono jako pracy w szczególnych warunkach okresów zatrudnienia w Z. C.-C.:

- od 01.03.1972 r. do 31.12.1976 r. na stanowisku hydraulik, monter aparatów układów hydraulicznych,

- od 01.01.1977 r. do 31.07.1982 r. na stanowisku spawacz-ślusarz,

- od 01.06.1984 r. do 30.09.1984 r. na stanowisku spawacz-hydraulik,

- od 01.10.1985 r. do 31.01.1986 r. na stanowisku spawacz-monter,

- od 01.03.1988 r. do 31.12.1989 r. na stanowisku ślusarz-spawacz

oraz okresu zatrudnienia w Zakładach (...) S.A. od 22.06.1992 r. do 31.12.1998 r. na stanowisku ślusarz-spawacz, z uwagi na wykonywanie pracy na stanowiskach łączonych.

Z. D. wniósł od powyższej decyzji odwołanie, domagając się przyznania prawa do emerytury w związku z wykonywaniem pracy w szczególnych warunkach. Wnioskodawca podniósł, że w kwestionowanych okresach zatrudnienia, za wyjątkiem okresu od 01.03.1972 r. do 31.12.1974 r., wykonywał pracę przy spawaniu gazowym i elektrycznym, a jedynie incydentalnie zajmował się pracami ślusarskimi, hydraulicznymi i monterskimi. Ponadto prace ślusarskie, hydrauliczne i monterskie były ściśle związane ze spawaniem, stanowiąc jego integralną część.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego, argumentując jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Z. D., urodzony (...), był w okresie od 01.09.1968 r. do 31.12.1989 r. zatrudniony w Zakładach (...) w J., początkowo jako uczeń (...), a następnie od dnia 01.09.1971 r. w Wydziale Remontowym, zajmującym się utrzymaniem zakładu w ruchu, na stanowiskach określanych jako stanowisko: ślusarza, hydraulika, montera aparatów i układów hydraulicznych, spawacza, spawacza-hydraulika oraz ślusarza-spawacza. Od dnia 01.01.1974 r. wnioskodawca, bez względu na sposób określenia zajmowanego wówczas stanowiska, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, przewidzianym w zakładzie pracy dla stanowisk pracy w warunkach szkodliwych, pracował na oddziałach, w których panowały warunki szkodliwe z uwagi na stosowane tam substancje szkodliwe. Wnioskodawca pracował przy montażu i remontach rurociągów przemysłowych służących do przesyłu m. in. ługu, siarczku, czy dwusiarczku węgla.

Zatrudniony w okresie od 02.09.1963 r. do 06.11.1988 r. w ZWCh (...) w J. K. B., wykonujący w okresie od 01.04.1968 r. do 30.04.1986 r. taką samą pracę na stanowiskach ślusarz, monter hydraulik oraz monter aparatów i układów hydraulicznych, jak praca wnioskodawcy od 01.01.1974 r., uzyskał uprawnienia emerytalne w związku z pracą w szczególnych warunkach na ww. stanowiskach.

W okresie od 22.06.1992 r. do 31.05.2000 r. wnioskodawca był zatrudniony w Zakładach (...) S.A. w J. na stanowisku ślusarz-spawacz. Wnioskodawca pracował wówczas w warsztacie, wykonując zarówno prace spawalnicze, jak i prace ślusarskie.

/dowód: świadectwo pracy z dnia 31.12.1989 r. – k.9 akt przedemerytalnych;

świadectwo wykonywania pracy I kat. z dnia 21.01.2013 r. – k.25 akt

emerytalnych;

akta osobowe wnioskodawcy z (...), w tym: angaże, karty

obiegowe, pismo o warunkach zatrudnienia z 23.06.1984 r., zaświadczenia o

posiadanych kwalifikacjach, świadectwo wykonywania pracy zal. do I kat.

zatrudnienia z dnia 08.01.1990 r.;

akta osobowe wnioskodawcy z (...) S.A., w tym: angaże;

kopia akt emerytalnych K.B.: wniosek o emeryturę, świadectwa

wykonywania pracy w war. szcz., decyzja z 18.12.2009 r. z zał., protokół

wypadku – k.48-59;

zeznania K. B. – e-protokół z 30.01.2014 r. 00:24:30 i dalej;

zeznania J. K. – e-protokół z 30.01.2014 r. 00:47:55 i dalej;

zeznania J. W. – e-protokół z 30.01.2014 r. 01:12:21 i dalej;

zeznania wnioskodawcy – e-protokół z 30.01.2014 r. 00:08:40 i dalej w zw. z

e-protokołem z 02.04.2014 r. 00:04:54 i dalej/

W dniu 04.12.2012 r. Z. D. złożył wniosek o emeryturę.

Decyzją z dnia 21.02.2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. odmówił Z. D. prawa do emerytury, w związku z niespełnieniem przez wnioskodawcę przesłanki 15 lat wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy wskazał, że wnioskodawca udokumentował jedynie 4 lata i 5 miesięcy pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach.

/dowód: wniosek z dnia 04.12.2012 r. – k.1 akt emerytalnych;

decyzja z dnia 21.02.2013 r. – k.31 akt emerytalnych/

Wnioskodawca udokumentował łączny staż ubezpieczeniowy wynoszący ponad 25 lat, a także nie przystąpił do OFE.

/bezsporne/

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art.184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz.1227 ze zm.) w zw. z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31.12.1948 r. przysługuje emerytura, jeżeli spełnił warunki:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat, dla mężczyzn,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa,

- w dniu 01.01.1999 r. osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 25 lat dla mężczyzn, w tym okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wykonywanego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy wynoszący co najmniej 15 lat.

W myśl § 1 wskazywanego wyżej rozporządzenia pracownikami wykonującymi prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, są pracownicy wykonujący prace wymienione w § 4-15 oraz w wykazach stanowiących załączniki do rozporządzenia. Także właściwi ministrowie ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B.

Zaskarżoną decyzją odmówiono wnioskodawcy prawa do emerytury podając, że nie spełnił on warunku posiadania 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art.6 Kodeksu cywilnego, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Oznacza to, że do wnioskodawcy należało wykazanie istnienia przesłanek uprawniających go do dochodzenia prawa do wcześniejszej emerytury.

Należy zauważyć, że co do zasady w myśl § 2 ust.2 ww. rozporządzenia, okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy. W postępowaniu sądowym możliwe jest również dowodzenie zatrudnienia w szczególnych warunkach także za pomocą innych środków niż wskazane w tym przepisie (por. uchwała SN z 27.05.1985 r., III UZP 5/85; uchwała SN z 21.09.1984 r., III UZP 48/84).

Sąd dopuścił zatem dowód z akt osobowych wnioskodawcy, z jego zeznań oraz z zeznań świadków. Przeprowadzone postępowanie wykazało, że wnioskodawca posiada 15-letni staż pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych w związku z zatrudnieniem w Zakładach (...) w J..

Sąd zwrócił uwagę, że z akt osobowych wnioskodawcy wynika, że w okresie od 01.09.1968 r. do 31.12.1989 r. był on zatrudniony w Zakładach (...) w J., początkowo jako uczeń (...), a następnie od dnia 01.09.1971 r. w Wydziale Remontowym na stanowiskach: ślusarza, hydraulika, montera aparatów i układów hydraulicznych, spawacza, spawacza-hydraulika oraz ślusarza-spawacza. Niemniej jednak, w ocenie Sądu, bez względu na sposób określenia zajmowanego w danym momencie stanowiska, charakter pracy wnioskodawcy w trakcie spornego okresu zatrudnienia (począwszy od dnia 01.01.1974 r., kiedy to wnioskodawca, zgodnie ze swoimi twierdzeniami, rozpoczął stałą pracę w brygadzie pracującej wyłącznie na tzw. oddziałach szkodliwych) pozwalał na przyjęcie, iż była to praca wykonywana w szczególnych warunkach. Sąd Okręgowy zważył bowiem, że ze zgodnych i wzajemnie uzupełniających się zeznań świadków – współpracowników ubezpieczonego – wynikało, że wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, przewidzianym w zakładzie pracy dla stanowisk pracy w warunkach szkodliwych, pracował na oddziałach będących w ruchu, w których panowały warunki szkodliwe z uwagi na stosowane tam substancje, takie jak chociażby dwusiarczek węgla. Wnioskodawca pracował bowiem przy montażu i remontach rurociągów przemysłowych służących do przesyłu m. in. ługu, siarczku, czy dwusiarczku węgla. Nie bez znaczenia pozostawał także fakt, że wykonujący taką samą pracę na stanowiskach: ślusarz, monter hydraulik oraz monter aparatów i układów hydraulicznych świadek K. B. uzyskał decyzją organu rentowego uprawnienia emerytalne w związku z pracą w szczególnych warunkach na ww. stanowiskach. W ocenie Sądu, praca wnioskodawcy w okresie od 01.01.1974 r. do 31.12.1989 r. (łącznie 16 lat) pokrywała się zatem z pracą określoną w wykazie A dziale XIV poz.25 wykazu stanowiącego załącznik do rozporządzenia RM z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, tj. bieżącą konserwacją agregatów i urządzeń oraz pracami budowlano-montażowymi i budowlano-remontowymi na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie.

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd uznał, że wnioskodawca spełnił przesłankę posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach (także po uwzględnieniu okresów zasiłków chorobowych) i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję poprzez przyznanie mu prawa do emerytury od dnia 31.12.2012 r. (tj. od ukończenia przez wnioskodawcę 60. roku życia).

Powyższego nie zmienia brak możliwości uwzględnienia jako pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia wnioskodawcy od 22.06.1992 r. do 31.05.2000 r. w Zakładach (...) S.A. w J. na stanowisku ślusarz-spawacz. Sąd zważył, że jak wynika z zeznań samego wnioskodawcy, pracował on wówczas w warsztacie, wykonując zarówno prace spawalnicze, jak i prace ślusarskie. Swoich obowiązków wnioskodawca nie wykonywał już na oddziałach uznawanych za szkodliwe, a praca spawacza nie była pracą wykonywaną stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, ponieważ wnioskodawca, co sam przyznał, wykonywał również obowiązki ślusarza i to nie tylko w ramach czynności przygotowawczych do prac spawalniczych, ale również wówczas, gdy nie było pracy dla spawacza.

Orzeczenie o kosztach zapadło w oparciu o art.98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Ponieważ wnioskodawca reprezentowany był przez radcę prawnego, wysokość powyższych kosztów ustalona została zgodnie ze stawkami określonymi w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (§ 11 ust.2).