Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ca 964/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 czerwca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący Sędzia Sądu Okręgowego Ewa Bazelan (spr.)

Sędziowie: Sędzia Sądu Okręgowego Magdalena Kuczyńska

Sędzia Sądu Okręgowego Grzegorz Grymuza

Protokolant Starszy sekretarz sądowy Krystyna Melchior

po rozpoznaniu w dniu 28 maja 2014 roku w Lublinie

na rozprawie

sprawy z powództwa Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko M. S.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego M. S. od wyroku Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 4 lipca 2013 roku, sygn. akt I C 93/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok:

a)  w punkcie 1.3., w ten sposób, że zasądzoną w nim od pozwanego M. S. na rzecz powoda Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 7154 zł 63 gr z ustawowymi odsetkami od dnia 26 października 2011 roku do dnia 4 lipca 2013 roku obniża do kwoty 5099 zł 33 gr (pięć tysięcy dziewięćdziesiąt dziewięć złotych trzydzieści trzy grosze) z ustawowymi odsetkami od dnia 26 października 2011 roku do dnia 4 lipca 2013 roku, łącznie w kwocie 6219 zł 93 gr (sześć tysięcy dwieście dziewiętnaście złotych dziewięćdziesiąt trzy grosze) płatnej w ratach: pierwsza rata w wysokości 219 zł 93 gr (dwieście dziewiętnaście złotych dziewięćdziesiąt trzy grosze) płatna do 28 czerwca 2014 roku, kolejne dwadzieścia rat po 300 zł (trzysta złotych) płatne miesięcznie do 28 każdego miesiąca począwszy od lipca 2014 roku z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat; zaś co do kwoty 2055 zł 30 gr (dwa tysiące pięćdziesiąt pięć złotych trzydzieści groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 26 października 2011 roku do dnia 4 lipca 2013 roku powództwo oddala;

b)  w punkcie II., w ten sposób, że nakaz zapłaty z dnia 28 grudnia 2011 roku w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu utrzymuje w mocy w części co do kwoty 1021 zł 95 gr (tysiąc dwadzieścia jeden złotych dziewięćdziesiąt pięć groszy) oraz uchyla punkt III. zaskarżonego wyroku;

II.  oddala apelację w pozostałej części;

III.  zasądza od pozwanego M. S. na rzecz powoda Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 252 zł (dwieście pięćdziesiąt dwa złote) tytułem zwrotu kosztów procesu za drugą instancję;

IV.  nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Lublinie) od powoda Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 103 zł 82 gr (sto trzy złote osiemdziesiąt dwa grosze) tytułem części opłaty od apelacji, od której pozwany był zwolniony oraz kwotę 55 zł 62 gr (pięćdziesiąt pięć złotych sześćdziesiąt dwa grosze) tytułem pokrytych tymczasowo wydatków;

V.  przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Łukowie na rzecz adwokata M. K. kwotę 738 zł (siedemset trzydzieści osiem złotych) tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną świadczoną pozwanemu M. S. z urzędu w drugiej instancji.

II Ca 964/13

UZASADNIENIE

Powód: Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w pozwie przeciwko pozwanemu: M. S. wnosił o zasądzenie od pozwanego kwoty 7977,15 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 26 października 2011 roku do dnia zapłaty.

  Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 28 grudnia 2011 roku Sąd Rejonowy w Łukowie w całości uwzględnił powództwo. W zarzutach od nakazu zapłaty pozwany M. S. wnosił o uchylenie nakazu zapłaty w całości i o oddalenie powództwa, a ponadto o zasądzenie na rzecz pozwanego od powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

  Wyrokiem z dnia 4 lipca 2013 roku Sąd Rejonowy w Łukowie:

I. l. uchylił nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 28 grudnia 2011 roku (I Nc 1004/11) w całości w zakresie zasądzonej nakazem dochodzonej należności podstawowej;

2. w zakresie zasądzonej dochodzonej należności podstawowej powyżej kwoty 7154,63 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 26 października 2011 roku do dnia zapłaty - powództwo oddalił;

3. zasądził na rzecz powoda Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna od pozwanego: M. S. kwotę 7154,63 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 26 października 2011 roku do dnia 4 lipca 2013 roku, co stanowi kwotę 1574,80 zł ogółem: 8729,43 zł płatną w ratach: I rata w kwocie 29,43 zł, płatna w terminie l miesiąca od uprawomocnienia się wyroku; raty II-XXI w kwocie po 435 zł każda z nich, płatne w odstępach comiesięcznych, począwszy od terminu 2 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku, z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek raty;

II. w pozostałej części - w zakresie rozstrzygnięcia co do kosztów procesu -zaskarżony nakaz zapłaty utrzymał w mocy;

III. zasądził na rzecz powoda: Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna od pozwanego: M. S. tytułem zwrotu poniesionych kosztów procesu kwotę 955,05 zł;

IV. przyznał ustanowionemu z urzędu adw. M. K. tytułem wynagrodzenia za reprezentowanie pozwanego M. S. kwotę 1200 zł, którą nakazał wypłacić w całości z sum budżetowych Skarbu Państwa;

V. nie obciążył powoda: Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna zapłatą opłat, od których zwolniony został pozwany i przejął je w całości na rachunek Skarbu Państwa.

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowily nastepujące ustalenia Sądu Rejonowego:

Wyrokiem nakazowym z dnia 22 sierpnia 2011 roku w sprawie II W 905/11 Sąd Rejonowy w Łukowie, II Wydział Karny po rozpoznaniu sprawy przeciwko M. S., obwinionemu o to, że w dniu 5 marca 2011 roku o godzinie 17:47 w S. R., gmina S., województwa (...), na drodze publicznej, będąc w stanie nietrzeźwości spowodował zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że idąc prawą stroną drogi wtargnął nagle na jezdnię doprowadzając do zderzenia z pojazdem marki H. nr rej. (...), którym kierował M. D., to jest o wykroczenie z art. 86 § 2 kw – uznał obwinionego za winnego popełnienia zarzucanego mu wykroczenia, i skazał go na karę grzywny. Wyrok uprawomocnił się.

W następstwie opisanego zdarzenia samochód H. opisany wyżej, stanowiący własność E. D., doznał szeregu uszkodzeń w postaci: popękanej szyby czołowej, nadto powstał otwór w szybie w prawym górnym rogu, oderwanego prawego lusterka zewnętrznego, wgniecenia na prawym przednim słupku w połowie jego wysokości, wgnieceń na pokrywie silnika, dachu, uszkodzeń doznał zderzak.

Po zaistniałym zdarzeniu początkowo A. S. (1) wkleił do pojazdu nową szybę zamiast uszkodzonej, bowiem nie była w ogóle możliwa jazda nim. Następnie właściciele pojazdu dokonali jego remontu stopniowo, w warsztatach samochodowych A. L. i T. L. w miejscowościach Z. i Ł., nabywając częściowo nowe części (przednia szyba – nieoryginalna, firmowana znakiem producenta (...), reflektor przedni prawy – firmowany znakiem producenta T., lusterko, zderzak, lampa), częściowo zaś z wykorzystaniem części używanych (pokrywa silnika ). Koszt naprawy pojazdu z uwzględnieniem podatku VAT wyraża się kwotą 8800,19 zł, zaś netto – 7154,63 zł.

Natomiast E. D., mając zawartą z Towarzystwem (...) Spółka Akcyjna umowę ubezpieczenia auto-casco złożyła wniosek o przyznanie jej odszkodowania. W następstwie przeprowadzonego postępowania w przedmiocie likwidacji szkody przez ubezpieczyciela - w systemie A. oszacowano koszt naprawy pojazdu po doznanych uszkodzeniach na kwotę 7977,15 zł, i tą sumę wypłacono E. D. tytułem odszkodowania. (...) Spółka Akcyjna pismem z dnia 11 października 2011 roku wezwało M. S. do zwrotu wypłaconego odszkodowania w kwocie wskazanej wyżej w terminie do dnia 25 października 2011 roku. Wezwanie odebrane zostało przez M. S. w dniu 17 października 2011 roku, jednak żądana kwota nie została przez niego uregulowana.

M. S. nie posiada majątku ani źródeł dochodu, pozostaje na utrzymaniu rodziców, zarejestrowany jest w Powiatowym Urzędzie Pracy w Ł. jako bezrobotny bez prawa do zasiłku.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów wskazanych w uzasadnieniu.

W ocenie Sądu Rejonowego brak było podstaw do kwestionowania przez pozwanego rozmiaru uszkodzeń pojazdu, a w związku z tym i zakresu i rozmiaru obowiązku odszkodowawczego. W szczególności nie ma podstaw do ograniczania zakresu uszkodzeń pojazdu do zniszczenia czołowej szyby i oderwania lusterka. Już z dokumentacji sporządzonej na miejscu zdarzenia w ramach postępowania przygotowawczego wynika, że uszkodzenia pojazdu miały znaczniejszy rozmiar. W ocenie Sądu, za najbardziej miarodajne jeśli chodzi o zakres uszkodzeń pojazdu uznać należy ustalenia poczynione w toku postępowania w przedmiocie likwidacji szkody. Natomiast wysokość kwoty należnej tytułem odszkodowania Sąd ustalił na podstawie opinii biegłego z zakresu kosztorysowania napraw warsztatowych R. F..

Sąd Rejonowy zaznaczył, że zakres obowiązku odszkodowawczego ubezpieczyciela jest tylko pochodną zakresu obowiązku odszkodowawczego poszkodowanego. Ma on obowiązek odszkodowawczy tylko o tyle – co do zasady i kwotowo - o ile miał go sprawca. To powiązanie wyznacza jednak zarazem zakres obowiązku regresowego sprawcy obowiązanego do odszkodowania wobec zakładu ubezpieczeń. W przypadku bowiem, jeżeli zakład ubezpieczeń bezpodstawnie zawyżył zakres własnego obowiązku odszkodowawczego, nie ma podstaw by inna osoba ponosiła tego negatywne konsekwencje. W przedmiotowej sprawie nie podlega wątpliwości fakt szkody w mieniu, wina pozwanego i jego obowiązek odszkodowawczy. Natomiast pozwany kwestionował w toku procesu zakres wskazanego obowiązku. Przeprowadzone postępowanie dowodowe, w szczególności – dowody z przeprowadzonych, omówionych wyżej dowodów z opinii biegłego, wskazuje, że kwota odszkodowania ustalona w toku postępowania w przedmiocie likwidacji szkody, jest istotnie zawyżona, aczkolwiek w nieznacznym stopniu. Z opinii wynika bowiem, że koszt naprawy samochodu H. wyrażał się kwotą 8800,19 zł, lecz brutto – jest to kwota już z uwzględnieniem powiększenia o 23 % podatek VAT. W sytuacji, gdy naprawy pojazdu dokonywały osoby nie będące jego płatnikami, podstawą obliczenia odszkodowania musi być kwota nie powiększona o wskazany podatek – 7154,63 zł.

Uzasadnione jest też domaganie się przez pozwanego odsetek od wskazanej sumy od dnia 26 października 2011 roku. Skoro bowiem pomimo wezwania powoda pozwany w oznaczonym mu terminie – do 25 października 2011 roku – nie uregulował kwoty odszkodowania w zakresie, w jakim żądanie regresu było uzasadnione, stawał się dłużnikiem, który opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Sytuacja taka na podstawie art. 481 k.c. dawała powodowi podstawę do domagania się odsetek od należnego mu świadczenia pieniężnego.

W tym zakresie Sąd uznał powództwo za uzasadnione, powyżej zaś wskazanej sumy powództwo podlegać powinno oddaleniu. Skoro bowiem odszkodowanie dochodzone w niniejszej sprawie ma formę zwrotu równowartości rzeczywistych wydatków poniesionych przez poszkodowanego na remont samochodu, nie ma podstaw do zasądzenia na rzecz powoda wyższej kwoty.

Z tych względów na podstawie art. 496 kpc Sąd uchylił nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 28 grudnia 2011 roku w całości w zakresie zasądzonej nakazem dochodzonej należności podstawowej. W zakresie dochodzonej należności podstawowej powyżej kwoty 7154,63 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 26 października 2011 roku do dnia zapłaty – Sąd powództwo oddalił. Natomiast Sąd zasądził na rzecz powoda Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna od pozwanego: M. S. kwotę 7154,63 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 26 października 2011 roku do dnia 4 lipca 2013 roku, co stanowi kwotę 1574,80 zł - ogółem: 8729,43 zł. Zasądzona kwotę rozłożył na mocy art. 320 k.p.c. na raty: I rata w kwocie 29,43 zł, płatna jest w terminie 1 miesiąca od uprawomocnienia się wyroku; raty II-XXI w kwocie po 435 zł każda z nich, płatne są w odstępach comiesięcznych, począwszy od terminu 2 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku, z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek raty.

W pozostałej części – w zakresie rozstrzygnięcia co do kosztów procesu- zaskarżony nakaz zapłaty Sąd utrzymał w mocy. Nadto osobno Sąd zasądził na rzecz powoda: Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna od pozwanego: M. S. tytułem zwrotu poniesionych – już w fazie po wniesieniu sprzeciwu od nakazu zapłaty - kosztów procesu kwotę 955,05 zł. Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu Sąd Rejonowy oparł na art. 100 k.p.c. wskazując, że powództwo uwzględniono w ok. 90 %.

Apelację od tego wyroku wniósł pzowany M. S., który zaskarżył wyrok w punktach I.3, II. i III. i zarzucił:

1. Naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

1. art.233 §1 KPC

-przez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i dokonania oceny z pominięciem istotnej części tego materiału, to jest wyjaśnień pozwanego M. S. i zeznań świadków F. S., A. S. (1), z których wynika, iż pojazd marki H. doznał uszkodzeń w postaci: popękanej szyby czołowej, oderwanego prawego lusterka zewnętrznego, wgnieceń na pokrywie silnika i dachu, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego ustalenia rozmiaru szkody;

2. art. 328 §2 KPC w zw. z art. 233 §1 KPC

-poprzez niezawarcie w uzasadnieniu wyroku wskazania podstawy faktycznej rozstrzygnięcia dowodów, na których sąd się oparł i przyczyn, dla których Sąd odmówił wiarygodności i mocy dowodowej dowodom w postaci zeznań świadków F. S., A. S. (2) i wyjaśnień M. S.;

3. art. 102 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i zaniechanie obciążania pozwanego kosztami procesu w sytuacji istnienia szczególnych okoliczności uzasadniających zastosowanie tego przepisu;

4. błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu, iż w następstwie zdarzenia z dnia 5 marca 2011 roku samochód marki H. doznał uszkodzeń w postaci: wgniecenia na prawym przednim słupku w połowie jego wysokości, uszkodzenia zderzaka, uszkodzenia prawego przedniego reflektora mimo wzajemnie spójnych i logicznych wyjaśnień pozwanego i wyjaśnień F. S., A. S. (1).

W oparciu o powyższe zarzuty skarżący wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu sądowi rozstrzygniecie o kosztach postępowania apelacyjnego ewentualnie, na wypadek uznania przez Sąd, że nie zachodzi podstawa do uchylenia zaskarżonego o zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części poprzez oddalenie powództwa w całości o obciążenie powoda kosztami postępowania.

W odpowiedzi na apelację powód Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okregowy zważył co następuje:

Apelacja jest uzasadniona jedynie w części.

Częściowo uzasdniony jest zarzut dotyczący naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 328 § 2 k.p.c. i to nie tylko ze wzgledów wskazanych w apelacji – braku odniesienia się do wiarygodności i mocy dowodowej dowodów ze źródeł osobowych, ale także z uwagi na brak wyjaśnienia podstawy prawnej rozstrzygnięcia. Jednakże nie prowadzi to do uchylenia zaskarżonego wyroku, gdyż o skutecznym postawieniu zarzutu naruszenia tego przepisu można mówić tylko wtedy, gdy uzasadnienie wyroku nie zawiera elementów pozwalających na weryfikację stanowiska sądu, a braki uzasadnienia w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych, oceny dowodów lub oceny prawnej muszą być tak znaczne, że sfera motywacyjna orzeczenia pozostaje nieujawniona, bądź ujawniona w sposób uniemożliwiający poddanie jej ocenie instancyjnej. Zarzut ten może znaleźć zastosowanie jedynie w tych wyjątkowych sytuacjach, w których treść uzasadnienia orzeczenia sądu pierwszej instancji uniemożliwia całkowicie dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania zaskarżonego orzeczenia.

Taka sytuacja nie zaistniała w niniejszej sprawie, tym bardziej, że Sąd Rejonowy wskazał, iż poczynił ustalenia na podstawie zeznań wszystkich świadków, co może sugerować, że uznał jej w pełni za wiarygodne. Było to nieuzasadnione o tyle, że nie są one ze sobą zgodne, a w pewnych kwestiach (np. co do zakresu uszkodzeń) rozbieżne, o czym poniżej.

Podobnie jeśli chodzi o podstawę prawną to Sąd Rejonowy odwołał się do art. 415 k.c. i art. 363 k.c., jednakże unormowania te uzasadniają odpowiedzialność pozwanego wobec poszkodowanej, natomiast podstawę prawną roszczenia powodowego zakładu ubezpieczeń stanowi art. 828 § 1 k.c. , zgodnie z którym: jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania. Jeżeli zakład pokrył tylko część szkody, ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniem ubezpieczyciela.

Tym samym skoro na powoda przeszło roszczenie E. D. wobec pozwanego (z uwagi na wypłatę jej odszkodowania z ubezpieczenia autocasco), to przysługuje ono jedynie w takim zakresie w jakim jej przysługiwało, tj. za te uszkodzenia, które zostały spowodowane przez pozwanego w zdarzeniu z dnia 5 marca 2011 roku.

W tym zakresie częściowo uzasadnione są zarzuty apelacji dotyczące naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. i błędnych ustaleń faktycznych co od uszkodzeń będących następstwem zdarzenia z dnia 5 marca 2011 roku.

Zgodnie z art. 233 § 1 k.c. sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Biorąc pod uwagę treść tego unormowania należy wskazać, że Sąd Rejonowy ustalając zakres uszkodzeń w pojeździe H. (...) nie dokonał wszechstronnej analizy zebranych dowodów. W tym względzie bezzasadnie ograniczył się jedynie do tego co przyjął ubezpieczyciel w toku likwidacji szkody całkowicie pomijając pozostały zebrany w tej kwestii materiał dowodowy, z którego nie wynikały tożsame uszkodzenia.

Mianowicie w ocenie Sądu Okręgowego całokształt zebranego materiału dowodowego nie daje podstaw do przyjęcia, że w zdarzeniu z dnia 5 marca 2012 roku w samochodzie H. uległy uszkodzeniu zderzak oraz prawy reflektor.

Przeczą temu zeznania świadka A. S. (1) (k. 83v) oraz protokół oględzin pojazdu po zdarzeniu (k.13-14 akt Ds 434/11), w których tego rodzaju uszkodzenia nie zostały wymienione. Zdaniem Sądu Okręgowego te dowody są najbardziej miarodajne do ustalenia zakresu uszkodzeń pojazdu, gdyż pochodzą od osób, które po zdarzeniu dokładnie oglądały samochód i to po kątem uszkodzeń i były to osoby mające przygotowanie zawodowe w tym kierunku - policjanci dokonujący czynności na miejscu zdarzenia oraz mechanik samochodowy, do którego małżonkowie D. zwrócili się o naprawę pojazdu. Trudno uznać, że te osoby nie zauważyły akurat tych samych uszkodzeń – pęknięcia zderzaka i reflektora, w szczególności, że obaj zwracali uwagę na światła – świadek S. zeznał wprost: światła były w porządku (k.83v), zaś policjant opisywał ich stan i przy reflektorze zaznaczył, że szkła są czyste, natomiast nie zaznaczył, żeby były popękane pomimo takiej opcji (k.13v akt Ds 434/11). Jednocześnie są to osoby obce i niezainteresowane wynikiem postępowania w przeciwieństwie do pozostałych świadków zeznających w tej kwestii, będących członkami rodziny bądź sprawcy (ojciec F. S.) bądź poszkodowanej (Z. D. – właściciel pojazdu, M. D. jednocześnie kierujący), którzy podawali zakres uszkodzeń korzystny dla strony, z która są powiązane.

Natomiast nie są zasadne zarzuty apelacji kwestionujące jakoby w zdarzeniu uszkodzeniu uległ także prawy przedni słupek, gdyż tego rodzaju uszkodzenie zostało opisane już przez pracownika policji w protokole oględzin pojazdu (k.13 akt Ds. 434/11), jak też wskazane przez biegłego R. F. w oparciu o fotografie (k. 134). W tej sytuacji powoływane w apelacji zeznania F. S. pomijające to uszkodzenie nie mogą być decydujące w tej kwestii. Natomiast pozwany nie składał zeznań w niniejszej sprawie, a jego wyjaśnienia nie stanowią dowodu.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy uznał, że w zdarzeniu z dnia 5 marca 2011 roku uszkodzeniu w pojeździe H. uległy elementy przyjęte przez Sąd Rejonowy z pominięciem reflektora i zderzaka, wobec czego powodowi przysługiwało wobec pozwanego roszczenie o zapłatę odszkodowania jedynie w wysokości odpowiadającej kosztom naprawy tych uszkodzeń, które zostały wykazane i za które odpowiedzialność ponosi pozwany.

Wysokość przysługującego stronie powodowej roszczenia winna być wykazana na ogólnych zasadach (art. 6 k.c.) przez powoda. Powodowe Towarzystwo zgłosiło w niniejszej sprawie wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność kosztów naprawy pojazdu H.. Sąd dopuszczając tego rodzaju dowód winien zlecić biegłemu sporządzenie opinii w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia, co w niniejszej sprawie nie nastąpiło, gdyż przeprowadzony w pierwszej instancji dowód z opinii biegłego opierał się na błędnym założeniu, że pozwany odpowiada za wszystkie uszkodzenia uwzględnione w postępowaniu. Dlatego też Sąd Okręgowy przeprowadził dowód z uzupełniającej opinii biegłego R. F. na okoliczność kosztów naprawy pojazdu H. po wyeliminowaniu uszkodzeń reflektora i zderzaka (k.306v).

Biegły wskazał wysokość tych kosztów na kwotę 5099, 33 zł (bez podatku VAT). Opinia w tym zakresie została uznana przez Sąd Okręgowy za miarodajną, brak było podstaw do jej podważenia. Żadna ze stron nie zgłosiła zarzutów co do treści opinii - powód zakwestionował jej celowość (k.336), co z wyżej wskazanych względów nie było uzasadnione.

Dlatego też należy stwierdzić, że w oparciu o art. 828 § 1 k.c. w zw. z art. 415 k.c. powodowi przysługiwało roszczenie jedynie co do kwoty 5099, 33 zł stanowiącej koszt naprawy uszkodzeń, za które odpowiedzialność ponosi pozwany i na mocy art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w punkcie I.3 obniżając zasądzoną w nim kwotę do kwoty 5099 zł 33 gr, której płatność wraz z odsetkami została rozłożona na raty na tożsamych zasadach jak w rozstrzygnięciu Sądu Rejonowego, a oddalając powództwo także co do kwoty 2055, 30 zł.

Konsekwencja zmiany rozstrzygnięcia merytorycznego jest zmiana rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów procesu, tj. w punkcie II.

Z uwagi na to, że powództwo zostało uwzględnione w części, to podstawę prawną rozstrzygnięcia o kosztach procesu stanowi przepis art. 100 k.p.c. i zawarta w nim zasada stosunkowego rozdzielenia kosztów, polegająca na rozłożeniu kosztów między stronami odpowiednio do wysokości, w jakiej zostały poniesione oraz stosownie do wyniku sprawy tj. stopnia uwzględnienia i nieuwzględnienia żądań.

Na koszty procesu w pierwszej instancji składały się: po stronie powodowej: opłata od pozwu w kwocie 99, 75 zł, koszty zastępstwa procesowego w kwocie 1200 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 złotych, wydatki na opinię biegłego 899, 20 zł oraz inne wydatki 55, 85 zł – łącznie 2271, 80 zł, zaś po stronie pozwanego koszty zastępstwa procesowego w kwocie 1200 zł. Łącznie koszty procesu wyniosły zatem 3471, 80 zł.

Strona powodowa wygrała sprawę, co do kwoty 5099, 33 zł a więc w 64 % (z 7977, 15 zł), zaś przegrała w 36 %. Strony winny ponieść, więc koszty procesu w stosunku, w jakim każda z nich przegrała sprawę, a więc strona powodowa w kwocie 1249, 85 (36 % z 3471, 80 zł), zaś strona pozwana w kwocie 2221, 95 zł (64%). Tym samym M. S. winien zwrócić Towarzystwu (...) w W. kwotę 1021, 95 zł (2271,80-1249,85; 2221,95-1200), o czym orzeczono w punkcie I.b wyroku.

Te same zasady zadecydowały o rozstrzygnięciu o kosztach procesu za drugą instancję. Łącznie koszty stron wyniosły 1200 zł (po 600 zł wynagrodzenia pełnomocników). Apelacja pozwanego została uwzględniona co do kwoty 2055, 30 zł, czyli w 29 % (z 7155zł), zaś oddalona co do kwoty 5099, 33 , czyli w 71 %, wobec czego powód winien ponieść koszty w 29 % - 348 zł, zaś pozwany w 71 % - 852 zł. W konsekwencji pozwany winien zwrócić powodowi z tego tytułu kwotę 252 zł, o czym orzeczono w punkcie III.

Na mocy art. 113 ust. 1 oraz 83 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 k.p.c. Sąd obciążył stosunkowo (29%) powoda kosztami sądowymi: kwotą 103, 82 zł części opłaty od apelacji, od której pozwany był zwolniony oraz 55, 62 zł części pokrytych przez Skarb Państwa wydatków na wynagrodzenie biegłego.

Jednocześnie nie było uzasadnione stanowisko apelacji co do tego, że zachodziły podstawy do zastosowania art. 102 k.p.c. i nieobciążania pozwanego kosztami procesu poniesionymi przez powoda. Wprawdzie aktualnie pozwany jest bezrobotny bez prawa do zasiłku, ale sama trudna sytuacja materialna strony nie jest równoznaczna ze szczególnie uzasadnionym wypadkiem, o jakim mowa w art. 102 k.p.c. i nie uzasadnia nieobciążania powoda kosztami (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2013 roku, V Cz 68/12, Lex 1293858, z 23 lutego 2012 roku, V Cz 138/11, LEX nr 1215302, itp.).

Na mocy art. 29 ust. 1 ustawy o adwokaturze oraz na podstawie § 19 w zw. z § 6 pkt 4 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 i w zw. z § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu Sąd Okręgowy przyznał adwokatowi M. K. wynagrodzenie (wraz z podatkiem VAT) za pomoc prawną świadczoną pozwanemu z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.