Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 czerwca 2014 r.

Sąd Rejonowy w Bartoszycach III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Arkadiusz Rokicki

Protokolant: p.o. sekr. sądowy Anna Maculewicz

po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2014 r. w Bartoszycach

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniej K. D. reprezentowanej przez matkę D. M.

przeciwko W. D.

o podwyższenie alimentów

I/ alimenty ustalone wyrokiem Sądu Rejonowego w Bartoszycach z dnia 08 marca 2010r. w sprawie III RC 350/09 od pozwanego W. D. na rzecz małoletniej powódki K. D. podwyższa z dniem 01 lipca 2014r. z kwoty po 430,00 złotych miesięcznie do kwoty po 550,00 (pięćset pięćdziesiąt) złotych miesięcznie, płatne na dotychczasowych warunkach wraz z odsetkami wynikającymi z art. 359§3 kc na wypadek opóźnienia w zapłacie którejkolwiek z rat do rąk matki D. M.;

II/ oddala powództwo w pozostałej części;

III/ odstępuje od ściągnięcia od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa opłaty sądowej, od której powódka zwolniona była z mocy ustawy;

IV/ wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 111/14

UZASADNIENIE

D. M., działająca w imieniu małoletniej powódki K. D., domagała się podwyższenia alimentów zasądzonych od pozwanego W. D. rzecz córki z kwoty 430 zł miesięcznie do kwoty 900 zł miesięcznie, poczynając od dnia 01 września 2013r. z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w zapłacie którejkolwiek z rat.

W uzasadnieniu swojego żądania podniosła, że od chwili zasądzenia alimentów w dotychczasowej wysokości upłynęły 4 lata. W życiu małoletniej powódki wiele się zmieniło. Obecnie jest uczennicą klasy III gimnazjum. Przygotowuje się do egzaminu, co wiąże się z dodatkowymi kosztami. Ponadto matka małoletniej ponosi w roku szkolnym koszty związane z zakupem książek, zeszytów, dojazdami do szkoły, wycieczkami, opłatami szkolnymi, zakupem odzieży, obuwia, kosmetyków. Finansuje także kolonie, których koszt wynosi 1.000 zł. Małoletnia powódka uczęszcza raz w tygodniu na korepetycje z języka angielskiego i matematyki, których koszt wynosi 40 zł za godzinę. Matka małoletniej powódki ponosi koszty utrzymania domu. Aktualnie pozostaje w związku małżeńskim, z którego ma córkę O. w wieku 10 lat. Wszystkie powyższe okoliczności uzasadniają podwyższenie alimentów, zasądzonych od pozwanego na rzecz jego córki.

Pozwany W. D., w odpowiedzi na pozew, uznał powództwo do kwoty po 500 zł miesięcznie i wniósł o jego oddalenie w pozostałym zakresie. Na rozprawie w dniu 23 czerwca 2014r. wyraził zgodę na podwyższenie alimentów jedynie w zakresie świadczeń bieżących.

W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazał, że nigdy nie uchylał się i nie zamierza się uchylać od obowiązku alimentacyjnego w stosunku do córki K. D.. Na utrzymaniu ma również starszą córkę P.. W trakcie spotkań z córką przekazuje jej kwoty rzędu 50 – 100 zł dodatkowo poza płaconym alimentami. W jego ocenie podwyższenie alimentów o ponad 100 % pozbawione jest podstaw faktycznych i prawnych.

Sąd ustalił, co następuje:

Małoletnia powódka K. D., urodzona (...) jest córką D. D. (1) i pozwanego W. D..

(dowód: odpis skrócony aktu urodzenia dziecka k. 6)

Poza małoletnią powódką, pozwany ma na utrzymaniu starszą córkę z małżeństwa z D. P. D., urodzoną (...) Przed Sądem Rejonowym w Bartoszycach toczy się postępowanie o podwyższenie alimentów również na jej rzecz.

(bezsporne)

Sąd Rejonowy w Bartoszycach wyrokiem z dnia 08 marca 2010r., w sprawie III RC 350/09, z podwyższył alimenty zasądzone od pozwanego na rzecz jego córek P. D. i K. D. do kwoty po 430 zł na każdą z nich, poczynając od dnia 25 listopada 2009r. Apelacja pozwanego od powyższego orzeczenia oddalona została wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 16 czerwca 2010r. w sprawie VI RCa 142/10. W tamtym czasie małoletnia powódka K. D. była uczennicą klasy V szkoły podstawowej. Pozostawała pod opieką lekarza ortopedy. W związku ze skrzywieniem kręgosłupa miała zalecaną naukę pływania, na co jej matka przeznaczała 100 zł miesięcznie. Pozwany prowadził gospodarstwo rolne o powierzchni 42 ha. Matka małoletniej powódki była bezrobotna i nie przysługiwało jej z tego tytułu uprawnienie do zasiłku.

(dowód: zaświadczenie k.11, dowód z przesłuchania stron k. 36v. – 37, wyrok z dnia 08 marca 2010r. k. 57, wyrok z dnia 16 czerwca 2010r. k. 85 – akta III RC 350/09)

Aktualnie małoletnia powódka K. D. ma 16 lat i jest uczennicą klasy III gimnazjum. Nadal pozostaje pod opieką poradni ortopedycznej. Wizyty lekarskie przypadają raz w roku. Ponadto jest rehabilitowana. W związku ze skrzywieniem kręgosłupa ma zalecane wizyty na basenie, na co jej matka przeznacza 80 zł miesięcznie.

(dowód: kserokopia dokumentacji lekarskiej k. 7 – 9 , dowód z przesłuchania przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki k. 31v. )

Pozwany W. D. wraz z żoną prowadzą gospodarstwo rolne o powierzchni 35 ha. Na całym areale uprawiają zboża. Z żoną ma ustanowioną rozdzielność majątkową. Pozwany jest właścicielem gruntów o powierzchni około 12 ha, a właścicielką pozostałych jest jego małżonka. Dochód z gospodarstwa rolnego wynosi około 2.000 zł miesięcznie. Z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego wraz z małżonką pobierają dopłaty z Unii Europejskiej w wysokości około 15.000 zł. Za energię elektryczną płacą około 200 zł miesięcznie, opał – 2.000 zł rocznie, podatek rolny – 3.200 zł rocznie, telefony – 500 zł miesięcznie. Z aktualnego związku małżeńskiego nie posiada dzieci. Pozwany jest zdrowy i nie ma przeciwwskazań do wykonywania przez niego pracy zarobkowej. Ponosi znaczne wydatki związane z zakupem środków do produkcji rolnej i na ten cel wydaje około 20.000 zł rocznie. Roczny przychód z gospodarstwa rolnego wynosi około 35.000 zł.

(dowód: zaświadczenie k. 30, dowód z przesłuchania pozwanego k. 31v. – 32)

Matka małoletniej powódki D. M. zamieszkuje z dziećmi i mężem w K.. Oprócz dwóch córek z małżeństwa z pozwanym ma również na utrzymaniu dziesięcioletnią córkę z obecnego związku. Posiada gospodarstwo rolne o powierzchni około 10 ha, które wydzierżawia. Pobiera dopłaty z Unii Europejskiej w wysokości 4.800 zł rocznie. Z tych dopłat dokonuje zapłaty podatku rolnego w wysokości 1.500 zł rocznie, a w bieżącym roku na zakup traw wydała 2.500 zł. Obecnie choruje na skoliozę wielopoziomową. W związku z tym od lutego bieżącego roku przebywa na zwolnieniu lekarskim i z tego tytułu pobiera zasiłek w wysokości około 300 zł miesięcznie. Na zakup węgla wydaje 300 – 400 zł miesięcznie, energię elektryczną – około 200 zł miesięcznie, Internet – około 50 zł miesięcznie, wywóz nieczystości 143 zł miesięcznie, wywóz śmieci – 37 zł miesięcznie, telefon – 23 zł miesięcznie. Wraz z mężem spłaca kredyt mieszkaniowy za mieszkanie, które wynajmuje i z tego tytułu osiąga dochód w wysokości 400 zł miesięcznie. Z uwagi na stan zdrowia nie poszukuje pracy. Jej mąż pracuje w Norwegii i osiąga dochody wysokości około 4.000 zł po odliczeniu kosztów jego utrzymania.

(dowód: kserokopia zaświadczenia k. 10, kserokopia dokumentacji lekarskiej k. 11 – 13, k. 22, k. 26 – 29, kserokopie decyzji KRUS k. 23 – 24, kserokopia zawiadomienia k. 25, dowód z przesłuchania przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki k. 31v.)

Aktualnie pozwany dobrowolnie płaci zasądzone alimenty. Z małoletnią K. utrzymuje regularne kontakty. Obie córki zabiera na zakupy. Co roku wydaje 700 zł na zakup dla nich przyborów szkolnych. Przy okazji spotkań przekazuje im po 50 – 100 zł. Ostatnio małoletniej powódce częściowo sfinansował koszty wycieczki. Starszej córce zakupił tablet.

(dowód z przesłuchania przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki k. 30v. i pozwanego k. 31v. – 32)

Sąd zważył, co następuje:

Ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie pozostawały bezsporne i zostały poczynione w oparciu o dowody przeprowadzone w toku postępowania, a mianowicie dołączone dokumenty, jak również dokumenty zgromadzone w sprawie III RC 350/09 oraz przesłuchanie stron. Powyższy materiał dowodowy Sąd w całości uznał za wiarygodny, albowiem wzajemnie się uzupełnia, tworząc jasny i spójny obraz sytuacji materialnej rodziców małoletniej powódki K. D. oraz jej potrzeb.

O zakresie obowiązku alimentacyjnego decydują w każdym razie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 k.r.o.).

Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można jednoznacznie zdefiniować, ponieważ nie ma jednego stałego kryterium odniesienia. Rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest uzależniony od cech osoby uprawnionej oraz od splotu okoliczności natury społecznej i gospodarczej, w których osoba uprawniona się znajduje. Nie jest możliwe ustalenie katalogu usprawiedliwionych potrzeb podlegających zaspokojeniu w ramach obowiązku alimentacyjnego i odróżnienie ich od tych, które jako przejawy zbytku nie powinny być uwzględnione. W każdym razie zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczać będą poszczególne sytuacje uprawnionego i zobowiązanego, konkretne warunki społeczno-ekonomiczne oraz cele i funkcje obowiązku alimentacyjnego. Dopiero na tym tle można określić potrzeby życiowe, materialne i intelektualnie uprawnionego (uzasadnienie to tezy IV uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 roku, II CZP 91/86).

Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokojone, wyznacza treść art. 96 k.r.o., według którego rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie - odpowiednio do jego uzdolnień - do pracy dla dobra społeczeństwa.

Potrzeby uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego ulegają zmianie, tym samym może ulegać zmianie wysokość alimentów. Dlatego też w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego (art. 138 k.r.o.).

Dla stwierdzenia czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 k.r.o., należy brać pod uwagę, czy istniejące warunki i możliwości mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego. Zmiana orzeczenia dopuszczalna jest tylko w razie zmiany stosunków powstałych po jego wydaniu, a jej ustalenie następuje poprzez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami uprzednio istniejącymi (uzasadnienie to tezy VII wyżej wskazanej uchwały).

Od czasu ustalenia obowiązku alimentacyjnego pozwanego względem małoletniej powódki, na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Bartoszycach z dnia 08 marca 2010r. w sprawie III RC 350/09, wzrosły potrzeby dziecka. Od zamknięcia rozprawy w w/w sprawie upłynęły 4 lata. W chwili obecnej K. D. kończy gimnazjum (uprzednio była uczennicą klasy V szkoły podstawowej).

Jeżeli chodzi o pozwanego W. D., to nadal prowadzi gospodarstwo rolne o powierzchni 35 ha, z tym że jest właścicielem gruntów o powierzchni około 12 ha, a właścicielką pozostałych jest jego żona. Z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego, także obecnie, wraz z małżonką pobierają dopłaty z Unii Europejskiej w wysokości około 15.000 zł rocznie. Ponoszą znaczne koszty związane z zaspokajaniem swoich potrzeb mieszkaniowych. Znaczne środki przeznaczają na zakup środków do produkcji rolnej (około 20.000 zł rocznie). Przychody z gospodarstwa rolnego wynoszą około 35.000 zł rocznie.

Mając na względzie całokształt okoliczności niniejszej sprawy Sąd uznał, że od chwili ustalenia alimentów na rzecz małoletniej powódki K. D. nastąpiły istotne zmiany okoliczności w rozumieniu art. 138 k.r.o., zwłaszcza w zakresie jej zwiększonych potrzeb, związanych z naturalnym rozwojem. Biorąc pod uwagę sytuację majątkową oraz możliwości zarobkowe rodziców małoletniej powódki, a także jej potrzeby, Sąd ustalił obowiązek alimentacyjny pozwanego na rzecz córki na kwotę po 550 zł miesięcznie. Suma 120 zł, o którą podniesiono zasądzone 4 lata temu alimenty, w ocenie Sądu, jest kwotą wystarczającą. Ponadto pozostaje ona w zakresie możliwości zarobkowych pozwanego.

W świetle całokształtu okoliczności niniejszej sprawy Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia powództwa w całości i podwyższenia alimentów na rzecz małoletniej powódki do kwoty po 900 zł miesięcznie. Strona powodowa nie wykazała, aby w tym okresie doszło do tak istotnych zmian okoliczności, które uzasadniałaby uwzględnienie powództwa w całości i podwyższenie alimentów o ponad 100%. Zauważyć należy, że w tym czasie nie zmieniły się potrzeby małoletniej związane ze stanem jej zdrowia. Aktualnie, tak jak poprzednio, pozostaje pod opieką poradni ortopedycznej. Nadal jej matka ponosi koszty zajęć córki na basenie (obecnie 80 zł miesięcznie, a uprzednio – 100 zł miesięcznie). Podkreślenia wymaga fakt, że matka małoletniej powódki przebywa aktualnie ma zwolnieniu lekarskim w związku ze schorzeniami kręgosłupa. Także podczas poprzedniej sprawy podnosiła, że miała trudności ze znalezieniem zatrudnienia z tego samego powodu.

Ustalając alimenty w tej wysokości, Sąd miał na uwadze, że obowiązek alimentacyjny spoczywa również na matce małoletniej powódki z tym zastrzeżeniem, że obowiązek ten jest przez nią również realizowany poprzez osobiste starania o utrzymanie i wychowanie dziecka (art. 135 § 2 k.r.o.). W tej sytuacji obowiązek alimentacyjny jej ojca powinien być ustalony na kwotę po 550 zł miesięcznie. Ustalając wysokość świadczenia, Sąd miał na względzie fakt, że pozwany regularnie płaci zasądzone alimenty. Oprócz tych świadczeń ponosi także wydatki na zakup córce przyborów szkolnych, odzieży. Przekazuje także kieszonkowe w kwotach od 50 do 100 zł. Sfinansował także córce część kosztów wycieczki. Zauważyć również należy, że pozwany ma również na utrzymaniu starszą córkę P. D., która ukończyła szkołę średnią i zamierza studiować. W chwili obecnej jego obowiązek alimentacyjny jest ustalony na kwotę 430 zł miesięcznie, ale toczy się postępowanie o podwyższenie tych alimentów.

Sąd podwyższył alimenty na rzecz małoletniej powódki K. D. jedynie w zakresie świadczeń bieżących, tj poczynając od dnia 01 lipca 2014r, albowiem do tego czasu pozwany regularnie łożył na utrzymanie córki, a nawet zaspokajał jej potrzeby w szerszym, niż ustalony w orzeczeniu sądowym, zakresie. Odnośnie podwyższenia alimentów za okres przed wytoczeniem powództwa, podkreślenia wymaga fakt, że strona powodowa nie wykazała, aby istniały jakiekolwiek niezaspokojone potrzeby uprawnionej z tego czasu (art. 137 § 2 k.r.o.).

W tym stanie rzeczy, na podstawie powołanych przepisów, należało orzec jak w pkt I i II wyroku.

Sąd na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398 z późn. zm.) odstąpił od ściągnięcia od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa opłaty sądowej, od której powódka zwolniona była z mocy ustawy, mając na względzie jego sytuację majątkową i rodzinną, jak również ciążące na nim zobowiązania alimentacyjne (pkt III wyroku).

W oparciu o art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. wyrokowi w pkt I nadano rygor natychmiastowej wykonalności – pkt IV wyroku.