Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Mariusz Broda

Sędziowie: SSO Sławomir Buras

SSO Cezary Klepacz (spr.)

Protokolant: protokolant sądowy Iwona Cierpikowska

po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2014 r. w Kielcach

na rozprawie

sprawy z powództwa M. J. (1)

przeciwko M. S.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Kielcach

z dnia 12 listopada 2013 r., sygn. I C 90/12

oddala apelację i zasądza od M. S. na rzecz M. J. (1) kwotę 600 (sześćset) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego; oddala wniosek pełnomocnika pozwanej o przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt II Ca 298/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 12 listopada 2013 r., sygn. akt I C 90/12, Sąd Rejonowy w Kielcach w punkcie I utrzymał w mocy swój wyrok zaoczny z dnia 27 lutego 2012 r., w punkcie II przyznał od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kielcach na rzecz adwokat M. P. wynagrodzenie za reprezentowanie z urzędu pozwanej M. S. w kwocie 1.476 zł.

Sąd ten ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 28 maja 2005 r. M. S.i A. J.zawarli związek małżeński, po czym wspólnie zamieszkali w lokalu nr(...), położonym w K.przy ul.(...)stanowiącym współwłasność A. J.i jego córki M. J. (1). Dla lokalu prowadzona jest w Sądzie Rejonowym w Kielcach księga wieczysta nr (...). Małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 10 czerwca 2010 r. w sprawie I C 2258/08. Apelacje obu stron od tego orzeczenia Sąd Apelacyjny w Krakowie oddalił wyrokiem z dnia 2 grudnia 2010 r. w sprawie I ACa 1028/10. W dniu 15 marca 2010 r. A. J.darował swojej córce M. J. (1)udział we współwłasności wymienionego lokalu. W okresie objętym żądaniem pozwu wyłączną właścicielką tego lokalu była zatem powódka. Pozwana w tym czasie zamieszkiwała w nim bez ponoszenia jakichkolwiek opłat na rzecz powódki. Lokal opuściła w sierpniu 2012 r., chociaż wezwana była do tego już w maju 2010 r. Powódka w okresie wskazanym w pozwie uiściła łącznie na konto Wspólnoty Mieszkaniowej kwotę 9.913,46 zł. Pismem z dnia 17 listopada 2011 M. J. (1)wezwała M. S.do zapłaty tej kwoty w terminie do 30 listopada 2011 r., pod rygorem skierowania sprawy na drogę sądową. Pozwana nie uregulowała zadłużenia. Wyrokiem z dnia 28 lutego 2011 r. w sprawie I C 240/10 Sąd Rejonowy w Kielcach zasadził od M. J. (2)(obecnie S.) na rzecz M. J. (1)kwotę 1.622 zł wraz z odsetkami, tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu i orzekł o koszach procesu. Wyrokiem z dnia 21 września 2011 Sąd Okręgowy w Kielcach w sprawie II Ca 851/11, na skutek apelacji pozwanej, zmienił to orzeczenie i oddalił powództwo. Wyrokiem z dnia 30 maja 2011 r. Sąd Rejonowy w Kielcach w sprawie I C 301/10 nakazał usunięcie M. S.i P. K.wraz z rzeczami ze wskazanego lokalu i wydanie go M. J. (1). Apelacja od tego orzeczenia został oddalona przez Sąd Okręgowy w Kielcach wyrokiem z dnia 28 października 2011 r. w sprawie II Ca 1029/11

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo o zapłatę kwoty 9.913,46 zł za zasadne. Wskazał, iż w okresie objętym pozwem M. S.zajmowała lokal przy ul. (...)w K.bez tytułu prawnego i nie uiszczała należnych opłat. Powódka natomiast wykazała, iż w tym okresie uiściła na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej dochodzoną pozwem kwotę. W oparciu o art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jedn.: Dz. U. 2005 nr 31, poz. 266 z późn. zm.) pozwana jest zobowiązana do zapłaty odszkodowania za korzystanie z lokalu bez tytułu prawnego.

Apelację od tego orzeczenia wywiodła pozwana, zaskarżając je w całości i zarzucając:

1.  naruszenie art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego , polegające na przyjęciu, iż przepis ten ma zastosowanie w sytuacji, gdy skarżąca miała tytuł prawny do zajmowanego lokalu, co wynika z orzeczenia Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 27 sierpnia 2009 r., sygn. akt I C 2258/08, a następnie postanowienia Sądu Apelacyjnego w Krakowie, sygn. akt I ACz 1156/09;

2.  sprzeczność ustaleń Sądu z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, która miała istotny wpływ na wynik sprawy, polegającą na bezzasadnym przyjęciu, że pozwana nie miała tytułu prawnego do zajmowania lokalu, podczas gdy było nim wydane w sprawie o rozwód postanowienie Sądu Okręgowego w Kielcach, zmienione orzeczeniem Sądu Apelacyjnego w Krakowie, nieuwzględnieniu bardzo złego stanu technicznego lokalu, w tym wadliwości kanałów wentylacyjnych i spalinowych, nieszczelności wodociągowych i braku prądu, jak również pominięciu okoliczności, że pozwana zajmowała jedynie część lokalu – pokój i kuchnię, pozostałe pomieszczenia mogła zaś zajmować powódka i faktycznie miała do nich nieograniczony dostęp;

3.  naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy, między innymi art. 233 § 1 k.p.c., polegające na dowolności oraz wykraczającej poza ramy swobodnej oceny materiału dowodowego, polegające na bezzasadnej odmowie przyznania wiarygodności twierdzeniom pozwanej, a przyjęciu za wiarygodne tylko twierdzeń powódki, bez dokonania analizy licznych dowodów zaoferowanych przez skarżącą i pominięcie zgłaszanych przez nią wniosków dowodowych.

W oparciu o te zarzuty pozwana wniosła o zmianę wyroku i oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu, ewentualnie o uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Kielcach, przy uwzględnieniu kosztów procesu za obie instancje.

Ponadto skarżąca wniosła o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków: D. D., A. D.i P. K.w celu ustalenia warunków zamieszkiwania w lokalu przy ul. (...) ilości zajmowanych przez pozwaną pomieszczeń, odcięcia dopływu gazu i prądu, możliwości korzystania z kuchenki gazowej, lodówki, pralki i łazienki, braku ciepłej wody, odcięcia kabli telefonicznych.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanej kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja jest bezzasadna.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia Sądu Rejonowego i przyjmuje je za własne.

Nietrafny jest zarzut pozwanej, że w objętym pozwem okresie miała ona tytuł prawny do lokalu przy ul.(...)w K., a tym samym zarzut niewłaściwego zastosowania art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie praw lokatorów , mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego . Jak prawidłowo ustalił Sąd Rejonowy, w czasie gdy pozwana zamieszkała w tym lokalu po ślubie z A. J., jej prawo wynikało z treści art. 28 ¹ k.r.o. Z kolei orzeczenie Sądu Okręgowego w Kielcach, wydane w toku sprawy rozwodowej, w zakresie wniosku M. J. (2)(obecnie S.) o udzielenie zabezpieczenia, zmienione postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 28 października 2009 r., regulowało sposób korzystania z tego mieszkania jedynie na czas trwania tego postępowania, przy czym samo w sobie nie stanowiło tytułu prawnego dla pozwanej do lokalu. Od chwili uprawomocnienia się wyroku rozwodowego M. S.nie miała zatem żadnego uprawnienia do zajmowania lokalu mieszkalnego stanowiącego własność M. J. (1). Skoro zaś nadal tam mieszkała, to bez tytułu prawnego, co uzasadnia zastosowanie art. 18 ust. 1 i 2 cyt. ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów (…). W objętym żądaniem pozwu okresie powódka zobowiązana była uiszczać opłaty na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej tytułem zarządu i eksploatacji, funduszu remontowego, centralnego ogrzewania, wywozu śmieci i opłat eksploatacyjnych. Dochodzona w niniejszej sprawie kwota stanowi sumę tych wydatków, a więc minimum tego, co należało płacić w związku z przysługującym tytułem prawnym do lokalu mieszkalnego, co jest z pewnością mniejszą kwotą od tej, jaką powódka mogłaby uzyskać z tytułu najmu lokalu. Nie ma wobec tego żadnych wątpliwości co do zasadności powództwa.

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie pozostaje kwestia stanu technicznego lokalu w czasie gdy zamieszkiwała w nim pozwana, bowiem istotny jest tu jedynie fakt bezumownego korzystania z mieszkania przez M. S., tym bardziej, że dochodzona kwota, jak wcześniej podniesiono, obejmuje należne opłaty z tytułu korzystania z mieszkania niezależnie od tego, w jakim ono było stanie. W związku z tym za bezzasadny należy też uznać wniosek dowodowy zawarty w apelacji.

Nie ma również znaczenia okoliczność, czy pozwana zajmowała całe mieszkanie, czy tylko jego część, bowiem nie można z tego wywodzić, jak chciałaby skarżąca, że powódka mogła korzystać z pozostałej części lokalu. Jako właścicielce przysługiwało jej bowiem prawo nieskrępowanego i nieograniczonego władania całą rzeczą, trudno zaś sobie wyobrazić, aby możliwe było korzystanie przez nią w jakiejkolwiek formie z części mieszkania w sytuacji istniejącego konfliktu między stronami.

Co do roszczeń pieniężnych objętych pismem pozwanej z dnia 17 grudnia 2012 r. (k.101 i nast.), to żądanie w tym zakresie zostało wyłączone do odrębnego rozpoznania (k.263).

Orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego zapadło na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 108 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. Na koszty poniesione przez powódkę składa się wynagrodzenia pełnomocnika będącego adwokatem w kwocie 600 zł, zgodnie z § 6 pkt 4 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. (tekst jedn.: Dz. U. z 2013, poz. 461).

Sąd Okręgowy nie uwzględnił wniosku pełnomocnika pozwanej o przyznanie wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną z urzędu pozwanej w postępowaniu apelacyjnym, bowiem ani w apelacji, ani na rozprawie przed Sądem odwoławczym pełnomocnik nie złożył oświadczenia, iż koszty te nie zostały zapłacone w całości lub w części, co jest niezbędnym warunkiem skuteczności takiego wniosku (§ 20 cyt. rozp. z 28 września 2002 r.).

SSO C. Klepacz SSO M. Broda SSO Sł. Buras