Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Płaczek

Protokolant: st. sekr. sądowy Patrycja Czarnik

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2014 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania S. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 9 września 2013 roku nr (...)

w sprawie S. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu S. S. rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 1 sierpnia 2013 roku na okres dwóch lat;

2.  stwierdza, iż organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt IV U 1649/13

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 29 maja 2014 r.

Decyzją z dnia 09.09.2013 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. , na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), odmówił S. S. przyznania prawa do renty
z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, ponieważ komisja lekarska ZUS w orzeczeniu
z dnia 28.08.2013 r. stwierdziła, że wnioskodawca jest osobą częściowo niezdolną do pracy na okres od 01.08.2013 r. do 31.08.2016 r.

W odwołaniu od tej decyzji S. S. domagał się jej zmiany i przyznania mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że zaskarżona decyzja jest dla niego krzywdząca, ponieważ stan zdrowia, który nie uległ poprawie, uniemożliwia mu wykonywanie jakiejkolwiek pracy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że S. S., urodzony (...)r., ma wykształcenie podstawowe, a pracował jako monter maszyn elektrycznych, krojownik odzieżowy, portier- rewident i pracownik fizyczny. Od 13.05.1993 r. ubezpieczony pobierał rentę według II grupy inwalidów, a następnie rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, która była mu wypłacana do 31.07.2013 r.

W dniu 04.07.2013 r. wystąpił zaś do organu rentowego z wnioskiem o ponowne przyznanie mu prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. W orzeczeniu z dnia 05.08.2013 r. lekarz orzecznik ZUS uznał, że wnioskodawca jest osobą częściowo niezdolną do pracy na okres od 01.08.2013 r. do 31.08.2016 r.

Na skutek zarzutu wadliwości tego orzeczenia, sprawa skierowana została do komisji lekarskiej ZUS, która w orzeczeniu z dnia 28.08.2013 r. podtrzymała stanowisko wyrażone przez lekarza orzecznika ZUS.

Na tej podstawie, decyzją z dnia 09.09.2013 r. ZUS Oddział w T. przyznał wnioskodawcy prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 01.08.2013 r. do 31.08.2016 r. Zaskarżoną zaś decyzją z tego samego dnia, tj. 09.09.2013 r., odmówił mu przyznania prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

(okoliczności bezsporne)

Sąd ustalił ponadto następujący stan faktyczny sprawy:

U odwołującego zdiagnozowano:

-

cukrzycę typu I leczoną insuliną,

-

retinopatię proliferacyjną po kilkukrotnej fototerapii,

-

neuropatię obwodową i wegetatywną,

-

przykurcz Dupuytrena obu kończyn dolnych.

Odwołujący jest osobą całkowicie niezdolną do pracy od 01.08.2013 r. na okres dwóch lat.

Opiniowany od 1975 r. leczony jest insuliną z powodu cukrzycy typ 1. Cukrzyca powikłana jest zaawansowaną retinopatią cukrzycową. Biegły neurolog rozpoznał obustronnie osłabiony odruch kolanowy, brak odruchów skokowych i niedoczulicę skarpetkową na kończynach dolnych. Dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego są skutkiem neuropatii wegetatywnej. Wysoki poziom hemoglobiny glikowanej (w dniu 25.03.2013 r.- 10,1) świadczy o niewyrównaniu metabolicznym cukrzycy, najprawdopodobniej z powodu neuropatii wegetatywnej. Pomimo intensywnej insulinoterapii i systematycznej samokontroli glikemii, u badanego często pojawiają się epizody hipoglikemii oraz wysokie wartości glikemii trudne do skorygowania. Sprawność opiniowanego upośledza również przykurcz Dupuytrena obu rąk. Rozpoznane u wnioskodawcy schorzenia mają charakter przewlekły i postępujący. Brak jest przesłanek świadczących o poprawie stanu zdrowia u w/w.

dowód:

-

opinia sądowo- lekarska z dnia 25.03.2014 r.- k. 7-9,

Sąd podzielił wnioski wynikające z opinii biegłych chirurga ortopedy- traumatologa i specjalisty chorób wewnętrznych, ponieważ opinia ta sporządzona została w sposób rzetelny, po osobistym przebadaniu ubezpieczonego oraz bardzo szczegółowej
i wszechstronnej analizie dokumentacji zgromadzonej w aktach rentowych, przy czym biegli legitymowali się fachową wiedzą oraz odpowiednim doświadczeniem zawodowym. W ocenie Sądu, dokonana przez biegłych diagnoza schorzeń występujących
u wnioskodawcy jest prawidłowa, zaś wnioski wynikające z opinii korespondują ze zgromadzoną dokumentacją medyczną oraz bazują na wynikach przeprowadzonego badania, co czyni opinię wewnętrznie spójną, logiczną i kompletną. Opinia w sposób jednoznaczny i przejrzysty obrazuje stan zdrowia odwołującego i w oparciu o aktualne wskazania wiedzy medycznej kategorycznie rozstrzyga kwestię wpływu stwierdzonych
u niego schorzeń na zdolność do pracy. Z tych też powodów, Sąd w pełni podzielił wnioski wynikające z opinii sądowo- lekarskiej odnośnie całkowitej okresowej niezdolności badanego do pracy zarobkowej.

Żadna ze stron opinii tej nie kwestionowała.

Uwzględniając powyższe, na podstawie tej właśnie opinii, ocenionej pozytywnie, zgodnie z kryteriami zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłych, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków, Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie.

Pozostałe okoliczności sprawy Sąd uznał za bezsporne, gdyż nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony, zaś dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie od decyzji ZUS Oddział w T. z dnia 09.09.2013 r., w świetle ustalonego stanu faktycznego i obowiązujących przepisów prawa, zasługiwało na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 107 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.

Jak stanowi art. 57 ust. 1 tej ustawy, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit.a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Zgodnie z dyspozycją art. 12 ustawy, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

W myśl ust. 2 powołanego artykułu, całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast stosownie do ust. 3, częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Równocześnie w myśl art. 13 ustawy, przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania tej zdolności uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, jak również możność wykonywania dotychczasowej pracy, względnie możliwość przekwalifikowania zawodowego. Zgodnie z ust. 2 tego artykułu, trwałą niezdolność do pracy orzeka się, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy.

Jak wynika z wydanej w niniejszej sprawie opinii biegłych chirurga ortopedy- traumatologa i specjalisty chorób wewnętrznych, odwołujący, z uwagi na rozpoznane
u niego schorzenia w postaci cukrzycy typu I leczonej insuliną, retinopatii proliferacyjnej po kilkukrotnej fototerapii, neuropatii obwodowej i wegetatywnej oraz przykurczu Dupuytrena obu kończyn dolnych, jest osobą całkowicie niezdolną do pracy od 01.08.2013 r. na okres dwóch lat.

Ubezpieczony od 1975 r. leczony jest insuliną z powodu cukrzycy typ 1. Cukrzyca powikłana jest zaawansowaną retinopatią cukrzycową. Wysoki poziom hemoglobiny glikowanej świadczy o jej niewyrównaniu metabolicznym, najprawdopodobniej z powodu neuropatii wegetatywnej. U badanego rozpoznano również obustronnie osłabiony odruch kolanowy, brak odruchów skokowych i niedoczulicę skarpetkową na kończynach dolnych. Sprawność w/w upośledza również przykurcz Dupuytrena obu rąk. Dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego są skutkiem neuropatii wegetatywnej. Rozpoznane u wnioskodawcy schorzenia mają charakter przewlekły i postępujący. Brak jest przesłanek świadczących
o poprawie stanu zdrowia ubezpieczonego.

Warto podkreślić, iż opinia biegłych sądowych, która była podstawą zasadniczych ustaleń w przedmiotowej sprawie nie była kwestionowana przez organ rentowy w toku postępowania. „ W postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych organ rentowy ma pozycję strony (art. 47710 § 1 kpc), więc powinien przejawiać odpowiednią aktywność dowodową między innymi wobec treści dowodu z opinii biegłych lekarzy sądowych, a w przeciwnym razie ponosi negatywne skutki prawne swej bierności, polegające zwłaszcza na zmianie wydanej decyzji czy oddaleniu wniesionego środka zaskarżenia” (tak. SN w wyroku z dnia 30.03.2000 r. II UKN 444/99 OSNP 2001/17/543).

Skoro więc zaskarżona przez S. S. decyzja ZUS Oddział w T.
z dnia 09.09.2013 r. nie była zasadna, należało uwzględnić jego odwołanie, przyjmując jako podstawę prawną takiego rozstrzygnięcia art. 107, art. 57 ust. 1 oraz art. 12 ust. 1 i 2 ustawy
z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS.

Tym samym, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 01.08.2013 r. na okres dwóch lat (punkt 1 wyroku).

Jednocześnie, Sąd stwierdził, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, gdyż dokonał niewłaściwej oceny stanu zdrowia badanego. W tym względzie Sąd miał na uwadze przepis art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Zgodnie z art. 118 ust. 1 tej ustawy, organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, z uwzględnieniem tego, iż w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji (ust. 1a). W zdaniu drugim ust. 1a art. 118 ustawy dodano, że organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21.06.2012 r., III UK 110/11 ( Legalis nr 537327), błąd organu rentowego skutkujący jego „odpowiedzialnością odsetkową” może stanowić efekt błędu w wykładni lub niewłaściwym zastosowaniu prawa oraz błędu w ustaleniach faktycznych. Jeśli zatem wydanie nieprawidłowej decyzji w sprawie o rentę z tytułu niezdolności do pracy byłoby następstwem niewłaściwej oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o to świadczenie dokonanej przez lekarza orzecznika lub głównego lekarza orzecznika oddziału, a więc następstwem niewłaściwych ustaleń faktycznych, to błąd taki należy uznać za błąd organu rentowego, powodujący jego odpowiedzialność na podstawie art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (punkt 2 wyroku).