Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV P 195/12

UZASADNIENIE

Powódka Z. K. w pozwie przeciwko Szkole Podstawowej Nr (...) w P. wniosła o przywrócenie jej do pracy oraz zasądzenie od strony pozwanej na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje żądanie podała, że u strony pozwanej jest zatrudniona od 01 września 2001 roku.

w dniu 18 maja 2012 roku strona pozwana wypowiedziała jej umowę o pracę za 3 miesięcznym okresem wypowiedzenia, podając jako przyczynę całkowitą likwidację Szkoły Podstawowej Nr (...) w P.. Wskazała, iż pismo z oświadczeniem o wypowiedzeniu zostało jej dostarczone do domu w trakcie zwolnienia lekarskiego, na którym przebywała od 06 maja do 31 maja 2012 roku przez woźnego S. M. w zaklejonej kopercie. Pan M. poprosił ją, by podpisem potwierdziła odbiór pisma, co też uczyniła, bez analizowania zawartości koperty. W czasie przedmiotowego zwolnienia przyjmowała silne leki przeciwbólowe, które opóźniają reakcję. Zdaniem powódki – skoro uchwała dotycząca likwidacji placówki, została zaskarżona, nie powinna stanowić podstawy do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy wobec osób zatrudnionych w szkole.

Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa, wskazując, iż formalną przyczyną wypowiedzenia powódce umowy o pracę jest likwidacja Szkoły podstawowej nr (...) w P..

Postanowieniem z dnia 03 września 2012 roku Sąd zawiesił postępowanie w sprawie w oparciu o przepis art. 174 par.1 pkt 1 k.p.c., które zostało podjęte postanowieniem z dnia 14 września 2012 roku z udziałem Gminy P., która zgłosiła się jako następca prawny zlikwidowanej szkoły.

Pełnomocnik Gminy P. wniósł o oddalenie powództwa, wskazując, iż nie ma możliwości zrealizowania żądania powódki, ponieważ jej dotychczasowy pracodawca został w całości zlikwidowany.

W piśmie z dnia 14 stycznia 2013 roku pełnomocnik powódki zmienił żądanie pozwu i wniósł o ustalenie istnienia stosunku pracy pomiędzy powódką, a Szkołą Podstawową Nr (...) w P., począwszy od dnia 1 września 2012 roku – przejścia części zakładu pracy na nowego pracodawcę. Wniósł także o wezwanie w charakterze strony pozwanej Szkoły Podstawowej Nr (...) w P..

W uzasadnieniu żądania wskazał, iż zdaniem powódki Szkoła Podstawowa Nr (...) w P. nie uległa całkowitej likwidacji, ale doszło do jej przejęcia przez Szkołę Podstawową Nr (...), o czym świadczy fakt, iż mienie tej Szkoły zostało przekazane Szkole Podstawowej Nr (...), w której obecnie pracuje także 9 nauczycieli z byłego zakładu pracy powódki. Okoliczności te dowodzą , że w stosunku do powódki winien mieć zastosowanie przepis art. 23 ze znakiem 1 k.p.

Na rozprawie w dniu 25 czerwca 2013 roku pełnomocnik powódki cofnął powództwo o ustalenie istnienia stosunku pracy wobec strony pozwanej Gminy P., na co pełnomocnik Gminy P. wyraził zgodę. Tenże pełnomocnik wyraził również zgodę na cofnięcie w stosunku do Gminy P. powództwa sformułowanego w pozwie o przywrócenie do pracy.

Wezwana zaś do sprawy w charakterze strony pozwanej Szkoła Podstawowa Nr (...) w P. wniosła o oddalenia powództwa o ustalenie istnienia stosunku pracy, wskazując, iż skoro powódka skutecznie nie podważyła złożonego jej wypowiedzenia umowy o pracę, jej stosunek pracy zakończył się w dniu 31 sierpnia 2012 roku, a od 01 września 2012 roku nie była już pracownicą żadnej ze szkół- niezależnie od spierania się o możliwość zastosowania w sprawie art. 23 par.1 ze znakiem 1 k.p.

W piśmie z dnia 29 kwietnia 2013 roku pełnomocnik powódki ponownie zmienił żądanie i wniósł- wskazując jako stronę pozwaną Szkołę Podstawową Nr (...) w P.- o przywrócenie powódki do pracy w Szkole Podstawowej Nr (...) w P. ze względu na niezgodne z prawem i nieuzasadnione rozwiązanie stosunku pracy z mianowania.

Pełnomocnik Szkoły Podstawowej Nr (...) w P. wyraził zgodę na cofnięcie wobec tej strony powództwa o ustalenie istnienia stosunku pracy i wniósł o oddalenie wobec tej strony powództwa o przywrócenie powódki do pracy w Szkole Podstawowej Nr (...) w P..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka Z. K. była zatrudniona w Szkole Podstawowej nr (...) w P. jako nauczyciel mianowany, w zakresie nauczania matematyki i informatyki.

Dowód:

akta osobowe powódki

W związku ze stanem placówek oświaty, danymi demograficznymi oraz oświatowymi wydatkami finansowymi w Gminie P., organ prowadzący Szkołę Podstawową nr 2 w P. zaproponował dokonanie reorganizacji sieci szkół w Gminie P..

Placówki oświaty w nowym kształcie miały działać od roku szkolnego 2012/2013.

Dowód:

uchwała Rady Miejskiej w P. z dnia 26 stycznia 2012 roku Nr (...) w sprawie zamiaru likwidacji Szkoły Podstawowej nr (...) w P. wraz z uzasadnieniem – k. 27-28 akt

deklaracja Rady Miejskiej w P. z dnia 26 stycznia 2012 roku w sprawie organizacji sieci placówek oświatowych w P. – k. 29-30 akt

Reorganizacja sieci placówek oświatowych w Gminie P. miała polegać m.in. na pozostawieniu w Gminie P. jednej szkoły podstawowej pracującej w trzech budynkach (dotychczasowych budynkach Szkół Podstawowych Nr (...), 2 i 3). W związku z powyższym zachodziła konieczność likwidacji niektórych jednostek oświatowych.

Dowód:

deklaracja Rady Miejskiej w P. z dnia 26 stycznia 2012 roku w sprawie organizacji sieci placówek oświatowych w P. – k. 29-30 akt ;

kserokopia artykułu z Gazety (...)(201)/12 -k.17-18;

kserokopia pisma Burmistrza P. z dnia 01.06.2012 r. skierowanego do Związku (...) na ręce H. C. -k.19;

kserokopia informacji dla rodziców z dnia 11.06.2012 r.-k.20

Rada Miejska w P. w dniu 26 stycznia 2012 roku podjęła m.in. uchwałę Nr XVII/90/2012 w sprawie zamiaru likwidacji Szkoły Podstawowej Nr (...) w P.. Jednocześnie złożyła deklarację w sprawie organizacji sieci placówek oświatowych w P. uszczegóławiającą sposób reorganizacji istniejących placówek oświatowych.

Dowód:

deklaracja Rady Miejskiej w P. z dnia 26 stycznia 2012 roku w sprawie organizacji sieci placówek oświatowych w P. – k. 29-30 akt

uchwała Rady Miejskiej w P. z dnia 26 stycznia 2012 roku Nr (...) w sprawie zamiaru likwidacji Szkoły Podstawowej nr (...) w P. wraz z uzasadnieniem – k. 27-28 akt

Podejmując tą uchwałę i składając ową deklarację organ prowadzący zobowiązał się do – w miarę możliwości – zapewnienia pracownikom Szkoły Podstawowej Nr (...) zatrudnienia w Szkole Podstawowej nr (...) w P..

Dowód:

uchwała Rady Miejskiej w P. z dnia 26 stycznia 2012 roku Nr (...) w sprawie zamiaru likwidacji Szkoły Podstawowej nr (...) w P. wraz z uzasadnieniem – k. 27-28 akt

Rodzice uczniów likwidowanych szkół zostali powiadomieni o zamiarze likwidacji szkół, na co najmniej 6 miesięcy przed terminem likwidacji. Powiadomienia tego dokonano poprzez wysłanie im pisemnego zaproszenia na spotkania konsultacyjne w dniu 08 i 22 lutego 2012 roku. Nadto informacja o zamiarze likwidacji szkoły została przekazana do wiadomości rodziców poprzez wywieszenie jej w szkole, zamieszczenie w numerze styczniowym i lutowym lokalnej Gazety (...) oraz na stronie internetowej Urzędu Miejskiego w dniu 24 lutego 2012 roku.

Dowód:

uchwała Rady Miejskiej w P. z dnia 15 marca 2012 roku Nr (...) w sprawie likwidacji Szkoły Podstawowej nr (...) w P. wraz z uzasadnieniem – k. 31-40 akt

Uchwałą Nr XIX/108/2012 z dnia 15 marca 2012 roku Rada Miejska w P. postanowiła o likwidacji Szkoły Podstawowej nr (...) w P., powierzając jednocześnie jej wykonanie Burmistrzowi Miasta P..

Dowód:

uchwała Rady Miejskiej w P. z dnia 15 marca 2012 roku Nr (...) w sprawie likwidacji Szkoły Podstawowej nr (...) w P. wraz z uzasadnieniem – k. 31-40 akt

Pismem z dnia 09 maja 2012 roku Burmistrz Miasta P. przypomniał Dyrektorowi Szkoły Podstawowej Nr (...) w P. o konieczności rozwiązania stosunku pracy z pracownikami, którym nie zaproponowano zatrudnienia w Szkole Podstawowej nr (...) w P.. Dyrektor Szkoły Podstawowej nr (...) w P. podjęła w tym zakresie stosowne czynności.

Dowód:

pisma Burmistrza Miasta P. do Dyrektora Szkoły Podstawowej Nr (...) w P. z dnia 09 maja 2012 roku, 15 maja 2012 roku – k. 41, 44 akt

pisma Dyrektora Szkoły Podstawowej Nr (...) w P. do Burmistrza Miasta P. z dnia 11 maja 2012 roku i 18 maja 2012 roku – k. 43, 45 akt

lista pracowników Szkoły Podstawowej nr (...) w P., którzy przyjęli propozycję pracy dyrektora Szkoły Podstawowej nr (...) w P. – k. 47 akt

oświadczenia A. B., B. P., A. M., o wyrażeniu zgody na przeniesienie służbowe do Szkoły Podstawowej nr (...) w P. – k.48-50 akt

Powódka Z. K. nie otrzymała propozycji podjęcia pracy od dnia 01 września 2012 roku w Szkole Podstawowej nr (...) w P..

W dniu 18 maja 2012 roku reprezentująca Szkołę Podstawową nr (...) w P. Dyrektor Szkoły złożyła oświadczenie o rozwiązaniu z powódką stosunku pracy na podstawie mianowania z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, który upływa z dniem 31 sierpnia 2012 roku. Oświadczenie to zostało dostarczone powódce przebywającej wówczas na zwolnieniu lekarskim przez woźnego S. M. do domu. Jako przyczynę wypowiedzenia stosunku pracy wskazano całkowitą likwidację Szkoły Podstawowej nr (...) w P..

Dowód:

wypowiedzenie stosunku pracy na podstawie mianowania z dnia 18 maja 2012 roku – k. 4 akt

akta osobowe powódki

Mienie Szkoły Podstawowej nr (...) w P. w całości zostało przekazane Szkole Podstawowej Nr (...), która zatrudnia obecnie także większość spośród byłych pracowników dawnego zakładu pracy powódki, w tym 3 pracowników administracyjnych (spośród 4 zatrudnionych w Szkole Podstawowej Nr (...)) oraz 9 spośród 13 nauczycieli.

Powódka jako prezes Ogniska Nr 6 w P. Związku (...) była objęta szczególną ochroną na podstawie uchwały z dnia 11 czerwca 2010 roku Związku (...) Oddziału w D..

Dowód:

przesłuchanie powódki – k.132-133;

akta osobowe powódki, a w nich uchwała z dnia 11 czerwca 2010 roku Związku (...) Oddziału w D..

Sąd zważył, co następuje:

Ostatecznie sformułowane przez powódkę żądanie w piśmie z dnia 29 kwietnia 2013 roku – stanowiące w istocie nowe powództwo - ze wskazaniem jako strony pozwanej Szkoły Podstawowej Nr (...) w P. - o przywrócenie powódki do pracy w Szkole Podstawowej Nr (...) w P. ze względu na niezgodne z prawem i nieuzasadnione rozwiązanie stosunku pracy z mianowania- bez merytorycznego rozstrzygania o jego słuszności, nie zasługuje na uwzględnienie jako powództwo zgłoszone po upływie terminu określonego w przepisie art. 264 par.1 k.p.

Zgodnie z przywołanym przepisem odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę wnosi się do Sądu Pracy w ciągu 7 dni od doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę.

W piśmie z dnia 29 kwietnia 2013 roku pełnomocnik powódki wniósł o jej przywrócenie do pracy przeciwko wskazanej stronie pozwanej, podkreślając, iż podtrzymuje żądanie sformułowane w pozwie z maja 2012 roku. Bez wątpienia zatem sformułowane w ten sposób powództwo dotyczy odwołania od wypowiedzenia powódce stosunku pracy z mianowania, które to oświadczenie powódka otrzymała – co przyznała sama w pozwie- w dniu 18 maja 2012 roku. Przedmiotowe pismo zostało nadane w urzędzie pocztowym w dniu 28 kwietnia 2013 roku, i to jest data wystąpienia przez powódkę z odwołaniem do Sądu Pracy przeciwko Szkole Podstawowej Nr (...) od wypowiedzenia jej stosunku pracy z mianowania.

Powództwo wniesione bowiem przez nią w dniu 25 maja 2012 roku było skierowane przeciwko innej stronie pozwanej – Szkole Podstawowej Nr (...) w P., a następnie cofnięte w sposób dorozumiany w związku z wystąpieniem przez powódkę z nowym roszczeniem skierowanym przeciwko Gminie P. i Szkole Podstawowej Nr (...) o ustalenie istnienia stosunku pracy. Pełnomocnik Gminy P., która wstąpiła do procesu jako następca prawny pierwotnie pozwanej Szkoły Podstawowej Nr (...), wyraził zgodę na cofnięcie pozwu i w związku z tym postępowanie w przedmiocie odwołania powódki z dnia 25 maja 2012 roku zostało umorzone.

K. pracy w przepisie art. 265 przewiduje możliwość przywrócenia pracownikowi uchybionego terminu z art. 264 k.p. jedynie na wniosek pracownika złożony w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu, jeżeli pracownik nie dokonał bez swojej winy czynności w ustawowym terminie. W niniejszej sprawie powódka nie składała wniosku o przywrócenie przedmiotowego terminu, ani też nie wskazywała, że uchybiła mu bez swojej winy.

Dlatego też, po rozważeniu przedstawionych okoliczności, Sąd oddalił powództwo skierowane przeciwko Szkole Podstawowej Nr (...) o przywrócenie do pracy.

Jak już wskazano na wstępie, powódka Z. K. w toku postępowania dokonała dwóch przekształceń przedmiotowych i podmiotowych w stosunku do pierwotnie zgłoszonego powództwa. Zgodnie z przyjętą praktyką i orzecznictwem zmiana powództwa, która prowadzi do wystąpienia z nowym roszczeniem zamiast pierwotnie dochodzonego, zawiera w sobie dorozumiane cofnięcie pierwotnie zgłoszonego żądania. Sytuacja taka odpowiada swoim charakterem takiej, jaka powstaje w wyniku cofnięcia pozwu. Dlatego też zmiana powództwa powinna być uzależniona od zgody pozwanego. (Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego pod redakcją T. Erecińskiego, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1997, tom I str.323).

Jakościowe przekształcenie powództwa niweczy także przerwę biegu przedawnienia poprzednio dochodzonego roszczenia, jeżeli powód cofnął dotychczasowe żądanie przy zachowaniu wymagań przewidzianych dla cofnięcia pozwu ( art. 203 k.p.c.), a sąd umorzył postępowanie w tym zakresie (por. Orz. /SN z 13.04.1988 r. III CZP 24/88, OSNCP 1989, nr 9, poz.138).

Wskazano powyżej, iż pełnomocnik Gminy P., która wstąpiła do procesu jako następca prawny pierwotnie pozwanej Szkoły Podstawowej Nr (...), wyraził zgodę na cofnięcie pozwu i w związku z tym postępowanie w przedmiocie odwołania powódki z dnia 25 maja 2012 roku zostało umorzone.

Pełnomocnik Gminy P. i Szkoły Podstawowej Nr (...) w P. wyraził także zgodę na cofnięcie pozwu w przedmiocie ustalenia istnienia stosunku pracy, a nadto, pełnomocnik Gminy P. wyraził także zgodę na cofnięcie w stosunku do tej strony pozwu z dnia 28 kwietnia 2013 roku o przywrócenie do pracy.

W zakresie cofniętych przez powódkę powództw, Sąd umorzył postępowania na mocy przepisu art. 203 § 1 i 4 k.p.c. w zw. z art. 355 §1 k.p.c., uznając, iż czynności te nie są sprzeczne z prawem i nie zmierzają do jego obejścia, a także nie sprzeciwiają się zasadom współżycia społecznego.

W myśl przepisu art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, a zatem decydujące znaczenie na obowiązek zwrotu kosztów procesu ma wynik procesu. Przy czym dla oceny, czy strona przegrała sprawę, obojętne jest, czy ponosi ona winę za prowadzenie procesu. Sam fakt, że sprawę przegrała, choćby nawet tylko formalnie, kwalifikuje ją, jako stronę przegrywającą, obowiązaną do zwrotu kosztów przeciwnikowi. Z kolei zgodnie z przepisami art. 98 § 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez radcę prawnego zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

W świetle wskazanego przepisu do kosztów procesu poniesionych przez stronę pozwaną należało zaliczyć (liczonych według norm przypisanych): wynagrodzenie radcy prawnego w łącznej kwocie 60 zł tytułem zastępstwa procesowego w zakresie żądania przywrócenia do pracy § 12 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu /Dz.U. z 2002, Nr 163, poz. 1349 z późn. zm./.

Powódka zatem w świetle przywołanych powyżej przepisów powinna ponieść koszty niniejszego procesu.

Zgodnie jednakże z treścią art. 102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych Sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Przyjmuje się przy tym powszechnie, że zastosowanie opisanej normy prawnej powinno być oceniane w całokształcie okoliczności, które by uzasadniały odstępstwo od podstawowych zasad decydujących o rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu. I tak do kręgu "wypadków szczególnie uzasadnionych" należą okoliczności zarówno związane z samym przebiegiem procesu, jak i leżące na zewnątrz. Do pierwszych zalicza się np. charakter żądania poddanego rozstrzygnięciu, jego znaczenie dla strony, subiektywne przekonanie strony o zasadności roszczeń, przedawnienie, do drugich - sytuację majątkową i życiową stron, z zastrzeżeniem, że nie jest wystarczające powołanie się jedynie na trudną sytuację majątkową, nawet jeżeli była podstawą zwolnienia od kosztów sądowych. Przy czym okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego (por. np.: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2012 rok, V CZ 43/12, Lex nr 1243106; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 1974 roku, II CZ 223/73, niepublikowane; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 października 1966 roku, II PZ 62/66, niepublikowane; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 08 stycznia 2013 roku, I ACa 697/12, Lex nr 1281107; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 30 października 2012 roku, III APa 21/12, Lex nr 1236146; T. Ereciński, Komentarz do Kodeksu postępowania cywilnego. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze, tom 1, Warszawa 2002, s. 268). Ustawodawca zatem przyznaje sądowi pewną swobodę w zasądzaniu kosztów procesu, gdy stosowaniu zasady odpowiedzialności za wynik sporu (art. 98 k.p.c.) sprzeciwiają się względy słuszności, co właśnie wyraża się stwierdzeniem, że w przypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów (art. 102 k.p.c.).

Mimo „przegrania” sprawy przez powódkę, Sąd postanowił nie obciążać jej kosztami procesu poniesionymi przez stronę pozwaną - ze względu właśnie na zw. zasadę słuszności, wynikającą z przepisu art. 102 k.p.c. Jak wskazano powyżej jedną z przesłanek zastosowania wskazanego przepisu jest charakter zgłoszonego żądania i przekonanie strony o zasadności roszczenia. Przy czym w orzecznictwie podkreśla się w tym zakresie zwłaszcza pracowniczy charakter spraw. I właśnie taki wypadek miał miejsce w niniejszej sprawie, albowiem powódka - pracownik w niniejszej sprawie, dochodziła roszczeń ze stosunku pracy, przy czym była subiektywnie przekonana o zasadności swoich żądań.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd orzekł jak w punkcie III sentencji wyroku.