Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt II K 315/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 czerwca 2014 roku

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze Wydział II Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Jarosław Staszkiewicz

Protokolant: Anna Walter

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze Mariusza Rybaka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach: 4 III i 2 VI 2014 roku sprawy

R. D.,

syna J. i H. z domu P.,

urodzonego w dniu (...) w J.,

oskarżonego o to, że:

1. w okresie od 20 marca do 15 kwietnia 2010 roku w J., woj. (...),

działając w krótkich odstępach czasu, z góry powziętym zamiarem oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, kierował popełnieniem przez Z. P. przestępstw w ten sposób, że zaplanował i poinstruował w/w co do sposobu postępowania, zapewnił środki transportu celem dowiezienia do miejsc zawarcia poszczególnych umów, a po dowiezieniu nakłonił ją do zawarcia:

a. w dniu 20 marca 2010 roku umowy o nr (...)z (...)Spółka Zoo o świadczenie usług telekomunikacyjnych w oparciu o którą wydano
telefon komórkowy marki L. (...)wartości 649 LN oraz poniesiono stratę w postaci wyłudzenia świadczonych usług w kwocie 160 PLN, powodując łączną kwotę strat 809 PLN

b. w dniu 21 marca 2010 roku umowy nr (...)z (...)S.A. na zakup w systemie sprzedaży ratalnej laptopa marki A. (...)wartości 2.499 PLN

c. w dniu 22 marca 2010 roku umowy nr (...)z (...)S.A. o kredyt gotówkowy w kwocie 1.300 PLN

d. w dniu 23 marca 2010 roku umowy nr (...)z (...)Sp. Zoo o świadczenie usług telekomunikacyjnych w oparciu o którą wydano telefon komórkowym marki N. (...)wartości 768 PLN oraz poniesiono stratę za wyłudzone usługi telekomunikacyjne w kwocie 251,66 PLN, powodując szkodę w łącznej kwocie 1.019,44 PLN

e. w dniu 29 marca 2010 roku umowy o nr (...) oraz umowy o nr (...) z (...) S.A. o świadczenie usług telekomunikacyjnych w oparciu o które wydani dwa telefon komórkowy marki N. (...) wartości 409 PLN oraz telefon komórkowy marki S. (...) wartości 399 PLN i poniesiono straty za wyłudzone usługi telekomunikacyjne w kwocie 254,44 PLN, powodując straty w łącznej kwocie 1.060,44 PLN

f. w dniu 15 kwietnia 2010 roku umowy o nr (...) z (...) im. (...) w G. o pożyczkę konsumencką w kwocie 5.000 PLN,

a następnie przyjął od Z. P. powyższe przedmioty oraz środki pieniężne, nie mając zamiaru wywiązania się z zaciągniętych zobowiązań, czym działał na szkodę w/w podmiotów, przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się będąc uprzednio skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 21 czerwca 2006 roku, sygn. II K 280/06 za czyn z art. 13 §1 k.k. w zw. z art. 286 §1 k.k. i art. 270 §1 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, który następnie został objęty wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 09 stycznia 2007 roku, sygn. II K 667/06 na podstawie którego wymierzono mu karę łączną w wymiarze 9 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbył w okresie od 12 czerwca 2006 roku do 26 października 2006 roku oraz od 06 lutego 2007 roku do 20 kwietnia 2007 roku,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Z. P.,

córki J. i K. z domu Z.,

urodzonej w dniu (...) w K.,

oskarżonej o to, że:

2. w dniu 29 marca 2010 roku w J., woj. (...), w krótkich odstępach czasu, z góry powziętym zamiarem oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadziła (...) S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, w ten sposób, że zawierając na polecenie R. D. dwie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych o nr (...) oraz o nr (...) na podstawie których uzyskała telefony komórkowe marki N. (...) wartości 409 PLN i marki S. (...) wartości 399 PLN, które następnie przekazała wymienionemu, wprowadziła w błąd (...) S.A. co do zamiaru wywiązania się z zaciągniętego zobowiązania, przez co powstały straty w kwocie 808 PLN na szkodę w/w podmiotu,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

3. w dniu 20 marca 2010 roku w J., woj. (...), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadziła (...). Zoo do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, w ten sposób, że zawierając na polecenie R. D.umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych o nr 0/010/03/299 na podstawie której uzyskała telefony komórkowe marki L. (...)wartości 649 PLN, który następnie przekazała wymienionemu, wprowadził w błąd (...)Sp. Zoo w błąd co do zamiaru wywiązania się z zaciągniętego zobowiązania, przez co powstały straty w kwocie 649 PLN na szkodę w/w podmiotu,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.

4. w dniu 22 marca 2010 roku w J., woj. (...), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadziła (...)S.A., będącego następcą prawny (...)S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, w ten sposób, że zawierając na polecenie R. D.umowę o kredyt gotówkowy o nr (...)na kwotę 1.300 PLN i przekazując wymienionemu uzyskane środki pieniężne, wprowadziła w błąd (...)S.A co do zamiaru wywiązania się z zaciągniętego zobowiązania, przez co powstały straty w kwocie 1.300 PLN na szkodę w/w banku,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.

I. oskarżonego R. D. uznaje za winnego tego, że w okresie od 20 marca do 15 kwietnia 2010 roku w J., działając ze z góry powziętym zamiarem, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z Z. P., nakłaniał ją do kolejnych działań, przewoził w miejsca tych zachowań, pomagał w wypełnianiu dokumentów i decydowaniu o treści kolejnych porozumień, ostatecznie odbierał przedmioty wydane po zawarciu umów:

- w dniu 20 marca 2010 roku wprowadził w błąd osobę upoważnioną do działania w imieniu (...) sp. z o.o. w W., co do zamiaru wywiązywania się przez Z. P. z umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych i w ten sposób doprowadził do zawarcia przez nią takiej umowy, w wyniku czego doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem - otrzymała ona od kontrahenta po promocyjnej cenie telefon komórkowy i dostęp do usług, czym spowodował łączną szkodę 807 złotych,

- w dniu 21 marca 2010 roku wprowadził w błąd osobę upoważnioną do działania w imieniu (...)S.A. w W., co do zamiaru wywiązywania się przez Z. P.z umowy o kredyt i w ten sposób doprowadził do zawarcia przez nią takiej umowy, w wyniku czego doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem - otrzymała ona nabyty za kredyt laptop marki A. (...)o wartości 2.499 złotych,

- w dniu 22 marca 2010 roku wprowadził w błąd osobę upoważnioną do działania w imieniu (...)S.A. we W., co do zamiaru wywiązywania się przez Z. P.z umowy o kredyt i w ten sposób doprowadził do zawarcia przez nią takiej umowy, w wyniku czego doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem - otrzymała ona kwotę kredytu w wysokości 1.300 złotych,

- w dniu 23 marca 2010 roku wprowadził w błąd osobę upoważnioną do działania w imieniu (...) sp. z o.o. w W., co do zamiaru wywiązywania się przez Z. P.z umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych i w ten sposób doprowadził do zawarcia przez nią takiej umowy, w wyniku czego doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem - otrzymała ona telefon komórkowy po promocyjnej cenie i dostęp do usług, czym spowodował łączną szkodę 1.019,44 złotych,

- w dniu 29 marca 2010 roku wprowadził w błąd osobę upoważnioną do działania w imieniu (...) S.A. w W., co do zamiaru wywiązywania się przez Z. P. z umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych i w ten sposób doprowadził do zawarcia przez nią dwóch takich umów, w wyniku czego doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem - otrzymała ona dwa telefony komórkowe po promocyjnych cenach oraz dostęp do usług telekomunikacyjnych, czym spowodował łączną szkodę 1.060,44 złotych,

- w dniu 15 kwietnia 2010 roku wprowadził w błąd osobę upoważnioną do działania w imieniu Spółdzielczej (...)w G., co do zamiaru wywiązywania się przez Z. P.z umowy o pożyczkę i w ten sposób doprowadził do zawarcia przez nią takiej umowy, w wyniku czego doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem - otrzymała ona kwotę pożyczki w wysokości 5.000 złotych,

przy czym zarzucanego czynu dopuścił się będąc uprzednio skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 3 IV 2006 roku w sprawie VII K 1621/05, za czyn z art. 13 § 2 k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k. i art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbył w ramach kary łącznej orzeczonej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 9 I 2007 roku w sprawie II K 667/06 w okresie od 12 VI 2006 roku do 26 X 2006 roku i od 6 II 2007 roku do 20 IV 2007 roku, to jest występku z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to, na podstawie art. 286 § 1 k.k., wymierza mu karę 2 ( dwóch ) lat pozbawienia wolności;

II. oskarżoną Z. P. uznaje za winną tego, że, działając wspólnie i w porozumieniu z R. D.:

- w dniu 20 marca 2010 roku wprowadziła w błąd osobę upoważnioną do działania w imieniu (...) sp. z o.o. w W., co do swojego zamiaru wywiązywania się z umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych i w ten sposób doprowadziła do zawarcia przez nią takiej umowy, w wyniku czego doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem - otrzymała ona od kontrahenta po promocyjnej cenie telefon komórkowy i dostęp do usług, czym spowodował łączną szkodę 807 złotych,

- w dniu 22 marca 2010 roku wprowadziła w błąd osobę upoważnioną do działania w imieniu (...)S.A. we W., co do swojego zamiaru wywiązywania się z umowy o kredyt i w ten sposób doprowadziła do zawarcia przez nią takiej umowy, w wyniku czego doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem - otrzymała ona kwotę kredytu w wysokości 1.300 złotych,

- w dniu 29 marca 2010 roku wprowadziła w błąd osobę upoważnioną do działania w imieniu (...) S.A. w W., co do swojego zamiaru wywiązywania się z umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych i w ten sposób doprowadziła do zawarcia przez nią dwóch takich umów, w wyniku czego doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem - otrzymała ona dwa telefony komórkowe po promocyjnych cenach oraz dostęp do usług telekomunikacyjnych, czym spowodowała łączną szkodę 1.060,44 złotych,

to jest występków z art. 286 § 1 k.k. przy przyjęciu, iż stanowią one elementy ciągu przestępstw i za to, na podstawie art. 60 § 6 pkt 4 w zw. z § 2 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k., wymierza jej karę 200 ( dwustu ) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na 10 ( dziesięć ) złotych;

III. na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. oraz art. 70 § 1 pkt 2 k.k., wykonanie orzeczonej wobec oskarżonej kary grzywny warunkowo zawiesza na okres próby wynoszący rok;

IV. na podstawie art. 230 § 2 k.p.k., zwraca M. K.komputer, opisany w wykazie dowodów rzeczowych Drz 2/13 Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze, (...) S.A.w W.umowy z załącznikami, znajdujące się na k. 250 akt sprawy, zaś (...)S.A. we W.umowę z załącznikami, znajdującą się na k. 346 akt sprawy;

V. na podstawie art. 624 § 1 k.p.k., zwalnia oskarżonych od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa przypadających od nich kosztów sądowych;

VI. na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 V 1982 roku prawo o adwokaturze oraz § 14 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 IX 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. D. kwotę 1.476 złotych wraz z kwotą 339,48 złotych jako podatek VAT, tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej obrony oskarżonej z urzędu.

UZASADNIENIE

Przed 20 marca 2010 roku, Z. P. poznała R. D., syna jej sąsiadki. Mężczyzna opowiedział jej, że zamierza prowadzić działalność gospodarczą, lecz jest zbyt młody, aby dostać pożyczki oraz kredyty na niezbędne telefony komórkowe i komputery. Poprosił ją o pomoc w uzyskaniu odpowiednich finansowań. Z. P. przystała na jego propozycję. Zgodziła się, aby podpisywać kolejne umowy o kredyt, pożyczkę i o świadczenie usług telekomunikacyjnych, z których pożytki otrzymywać miał R. D.. On też decydował, jakie porozumienia ma zawierać Z. P.. Zobowiązał się on do regulowania należności wynikających z tych umów.

( dowód: wyjaśnienia Z. P. k. 32-33, 52-53, 452-454, 525-526, 580 i 626,

częściowo wyjaśnienia R. D. k. 466-467, 487-488, 524-526, 561, 580 i 626,

zeznania I. O. k. 109, 121, 415, 427-428, 558-559 i 627,

zeznania M. O. k. 93-94, 136-137, 559-561 i 627,

zeznania W. C. k. 302-303, 565 i 627,

zeznania P. L. k. 109-110, 410-411, 586 i 627-628,

zeznania K. K. k. 35, 86-87, 561-562 i 646 )

20 marca 2010 roku R. D. z Z. P. udali się do (...) przedstawiciela (...) sp. z o.o. w W. i tam kobieta zawarła umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Na jej podstawie uzyskała po promocyjnej cenie telefon komórkowy oraz dostęp do usług. Aparat zatrzymał R. D.. Wykorzystał też usługi telekomunikacyjne. Łączna wartość uzyskanych w ten sposób świadczeń wyniosła 807 złotych.

21 marca 2010 roku R. D.udał się z Z. P.do sklepu, w którym zawarła ona z (...)S.A. w W.umowę o kredyt na zakup laptopa marki A. (...)o wartości 2.499 złotych. Następnie przekazała ten przedmiot R. D.. Zbył on go dalej. W odniesieniu do obu umów nie zamierzał on się wywiązywać z ich warunków za Z. P..

( dowód: wyjaśnienia Z. P. k. 64-65, 452-454, 525-526 i 626,

zeznania T. O. k. 121-122 i 407

zeznania M. K. k. 237 i 563-564,

zeznania W. R. k. 297, 341-342 i 564-565,

zeznania K. D. k. 404,

zeznania M. W. k. 408-409

kopia pisma k. 4,

kopia umowy k. 170-172,

pismo k. 288,

kopia umowy k. 289-295 )

22 marca 2010 roku Z. P.udała się z R. D.do (...)placówki (...)S.A. we W.. Tam, za namową mężczyzny, zawarła ona umowę o kredyt w wysokości 1.300 złotych. Kwotę tę przekazała R. D., który zatrzymał ją dla siebie. Nie miał zamiaru płacić rat kredytu za Z. P..

Następnego dnia oboje przybyli do (...)przedstawicielstwa (...) sp. z o.o. w W.. Tam kobieta zawarła umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych, na podstawie której otrzymała telefon komórkowy po promocyjnej cenie, jak również dostęp do usług. Aparat przekazała od razu R. D., który następnie korzystał z udostępnionych usług. Łączna kwota uzyskanej w ten sposób korzyści to 1.019,44 złotych. Mężczyzna nie miał zamiaru wywiązywać się z umowy, wbrew temu, co obiecywał Z. P..

( dowód: częściowo wyjaśnienia Z. P. k. 52-53, 268-269, 452-454, 525-526 i 626,

częściowo wyjaśnienia R. D. k. 524, 580 i 626,

zeznania R. Z. k. 412-414 i 579-580

zeznania B. J. k. 430-431,

zeznania T. S. k. 262,

kopia umowy k. 219-220,

pismo k. 253,

kopia umowy k. 254,

umowa z załącznikami k. 346 )

29 marca 2010 roku Z. P. wraz z R. D. udali się do (...) placówki (...) S.A. w W.. Tam, za namową mężczyzny, zawarła dwie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Na ich podstawie sprzedano jej dwa telefony komórkowe po promocyjnych cenach oraz udostępniono usługi telekomunikacyjne. Oba aparaty oraz dostęp do usług przekazała R. D.. Łączna wartość uzyskanego w ten sposób przysporzenia wyniosła 1.060,44 złotych. Mężczyzna nie miał zamiaru, wbrew obietnicy, wywiązywać się z umów za Z. P..

15 kwietnia 2010 roku R. D.z Z. P.udali się do (...)placówki (...)w G.. Tam kobieta zawarła umowę pożyczki w kwocie 5.000 złotych, do czego namówił ją towarzysz. Pieniądze przekazała od razu R. D.. On zatrzymał je dla siebie, nie miał jednak zamiaru, choć to przyrzekł, regulować za kobietę rat pożyczki.

( dowód: wyjaśnienia Z. P. k. 52-53, 64-65, 86, 452-454, 525-526 i 626,

częściowo wyjaśnienia R. D. k. 524 i 626,

zeznania I. O. k. 109-110, 121, 415, 427-428, 558-559 i 627,

zeznania P. L. k. 109-110, 410-411, 586 i 627-628,

zeznania G. J. k. 405-406 i 567-568,

kopia nakazu zapłaty k. 8,

kopia umowy k. 42-43,

pismo k. 83,

kopia deklaracji k. 120,

pismo k. 273-274,

umowy z załącznikami k. 250-251 )

R. D. był wcześniej karany za przestępstwa. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z 3 kwietnia 2006 roku w sprawie VII K 1621/05, za czyn z art. 13 § 2 k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k. i art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. został skazany na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał w ramach kary łącznej, orzeczonej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z 9 stycznia 2007 roku w sprawie II K 667/06, w okresie od 12 czerwca 2006 roku do 26 października 2006 roku i od 6 lutego 2007 roku do 20 kwietnia 2007 roku. Z. P. nie była wcześniej karana za przestępstwa.

( dowód: dane o karalności k. 619-620 i 622,

odpisy wyroków k. 482-484 )

Oskarżona w toku całego postępowania twierdziła, że do podpisywania kolejnych umów nakłonił ją R. D.. Mężczyzna miał ją przekonać, że pieniądze i przedmioty są mu potrzebne do prowadzenia działalności gospodarczej, a sam ich nie otrzyma, gdyż jest na to zbyt młody. Udawała się z nim, K. K. i ich znajomym w różne miejsca, gdzie zawierała kolejne umowy o kredyt, czy też o świadczenie usług telefonii komórkowej. Oddawała następnie otrzymywane sumy i przedmioty. R. D. miał regulować należności, wynikające z tych umów. Kiedy oskarżona zorientowała się, że mężczyzna tego nie czyni, złożyła zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa.

Oskarżony w czasie procesu nie przyznawał się do popełnienia zarzucanego czynu. Wyjaśniał, iż w okresie objętym zarzutem pomagał Z. P., dwukrotnie przywiózł ją do placówek, w których starała się o kredyt lub pożyczkę. Nie nakłaniał jej do zawierania żadnych umów, nie otrzymał od niej z tytułu ich podpisania żadnych pieniędzy, ani przedmiotów. Oskarżona miała potrzebować pieniędzy dla siebie i innego mężczyzny. W tym okresie miała też nadużywać alkoholu.

Sąd wyjaśnienia oskarżonej uznał za wiarygodne.

Konsekwentnie opisywała ona okoliczności, w jakich poznała R. D. oraz treść ich późniejszych rozmów, uzgodnień. Jej twierdzenia w tym zakresie są zgodne z treścią zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, jakie skierowała. Znajdują też poparcie w zeznaniach M. O. oraz innych świadków. Zgodność wyjaśnień oskarżonej i zeznań tego ostatniego świadka jest kluczowa dla oceny relacji Z. P.. M. O. jest osobą dla oskarżonych obcą, sąsiadką. W czasie zdarzeń opisywanych w zarzutach, nie uczestniczyła w ich relacjach. Nie miała żadnego interesu w stronniczym przedstawianiu okoliczności zdarzeń. Jej zeznania należało zatem ocenić jako w całości wiarygodne.

Świadek zeznała, że o kłopotach finansowych oskarżonej dowiedziała się, gdy o pieniądze zwrócił się do niej oskarżony. To nie Z. P. była więc inicjatorką kontaktu z sąsiadką, nie rozpoczęła rozmów z nią na temat swojej sytuacji. M. O., która nie przekazała pieniędzy oskarżonemu, zaciekawiła się jego prośbą i sama zwróciła się do oskarżonej o wyjaśnienie tego zdarzenia. Nawet wówczas oskarżona miała ją tylko poinformować, że pożyczyła pieniądze R. D. i jego matce. Dopiero później, po rozmowie z przedstawicielem podmiotu zajmującego się odzyskaniem należności od Z. P., świadek dowiedziała się o udziale oskarżonego w zawieraniu umów, o których mowa w zarzutach. Wyraźnie zatem oskarżona ukrywała te fakty, nie chciała się nimi dzielić nawet z osobą, która chciała jej pomóc. Oznacza to, że nie dążyła do ich ujawniania, do przekonywania innych o przedstawianym przebiegu wypadków. Na tej podstawie należy ocenić, że Z. P. szczerze opisała znajomej, co się wcześniej zdarzyło. Nie miałaby, w podanych okolicznościach, powodu do przekazywania nieprawdziwej wersji zdarzeń – gdyby taką wcześniej przygotowała, starałaby się ją ujawnić, a nie ukrywała.

Z zeznań M. O. wynika też dodatkowy fakt, nie mający bezpośredniego wpływu na ocenę zarzutów, stawianych oskarżonym, jednak pozwalający na kategoryczną ocenę ich wyjaśnień. Świadek podała bowiem, iż R. D., powołując się na potrzeby oskarżonej, starał się uzyskać od niej pieniądze. Gdy miał postarać się o potwierdzenie przez Z. P. prawdziwości swoich słów, wycofał się z prośby. Jest to zupełnie sprzeczne z relacjami R. D., co do jego stosunków z oskarżoną. Wynika z omawianych zeznań, że oskarżony nie zajmował się pomaganiem Z. P., bez widoków na zyski lecz, że posługując się jej nazwiskiem starał się wyłudzić pieniądze od innej osoby. Taka sytuacja, o której mówiła wyłącznie M. O., bez jakiejkolwiek inspiracji oskarżonej, jest analogiczna do zachowań R. D., opisywanych przez Z. P.. W ten sposób zeznania świadka potwierdzają dodatkowo prawdziwość jej wyjaśnień.

Świadek podawała też, zgodnie z wyjaśnieniami oskarżonej, iż ta ostatnia, korespondencję związaną z wykonywaniem zawartych wcześniej umów, zanosiła do R. D.. Jest to element związany z ogólnym obrazem stosunków oskarżonych, przedstawianym przez Z. P., lecz dla jego istnienia niekonieczny. Gdyby oskarżona fałszywie obciążała R. D., który faktycznie jedynie pomagałby jej w czynnościach życia codziennego, nie musiałaby podawać tego faktu. M. O. również w tym zakresie podała, że to z jej inicjatywy rozpoczęła się rozmowa o postępowaniu Z. P. z korespondencją. Wzmacnia to przekonanie, iż informacje na ten temat, płynące od oskarżonej, są zgodne z prawdą. Ustalenie takie pozwala natomiast na przyjęcie, że faktycznie oskarżony miał ścisły związek z wszystkimi zawieranymi przez Z. P. porozumieniami. Z zeznań świadka wynika, że co najmniej deklarował swoje zaangażowanie w wykonywanie tych umów. Nie sposób inaczej tłumaczyć tego, że przekazywano mu, bez otwierania przesyłki, których adresatem była wyłącznie oskarżona.

W tym miejscu, jako dalsze poparcie ogólnego opisu wydarzeń, podawanego przez Z. P., należy przywołać zeznania I. O. i P. L.. Świadkowie ci byli dla oskarżonych osobami obcymi, nie mieli interesu w fałszywym przedstawianiu zdarzeń, w których uczestniczyli. Obie kobiety – pracownice pokrzywdzonego podmiotu - podawały, że oskarżony brał czynny udział w zawieraniu przez Z. P. umowy pożyczki, że następnie podał swój numer telefonu do kontaktów z biorącą pożyczkę. W czasie wizyt w placówce udzielającego pożyczki miał zwracać się do oskarżonej, jak do swojej babci. W taki sam sposób swoje relacje z oskarżonym w tym czasie opisała Z. P.. Powyższe fakty, wynikające z zeznań świadków dowodzą znacznie większego zaangażowania R. D. w zawarcie umowy pożyczki, niż on sam przyznawał. Jest to spójne z wyjaśnieniami oskarżonej w tym zakresie.

Nie przeczą twierdzeniom Z. P. relacje pozostałych świadków, uczestniczących w zawieraniu przez nią umów, wyliczonych w zarzutach. Osoby te nie potrafiły bowiem przypomnieć sobie okoliczności tamtych zdarzeń, co jest zrozumiałe z uwagi na upływ czasu do ich przesłuchań oraz typowość, codzienność podobnych czynności Żadna z nich nie wykluczyła takiego przebiegu wypadków, jaki zrelacjonowała oskarżona. Fakty, związane z tymi zajściami, należało w tej sytuacji ustalać na podstawie innych dowodów.

Pośrednio potwierdzenia dla wiarygodności oskarżonej, a w szczególności dla wiarygodności zeznań M. O., dostarczają relacje W. C.. To od Z. P. dowiedziała się ona o sytuacji po 2010 roku i, czym ta sytuacja była spowodowana. Świadek nadto opisała tryb życia oskarżonej w sposób oczywiście sprzeczny z wyjaśnieniami R. D.. Dystansowała się ona od przedmiotu postępowania, deklarowała, że o zajściach wie jedynie z relacji innych osób. Są to cechy wypowiedzi świadka niezaangażowanego w kontrowersje między oskarżonymi. W. C. zna od dawna oskarżoną, potrafiła odnieść się do jej zachowania. Wykluczając, aby Z. P. nadużywała alkoholu, zaprzeczyła ona prawdziwości podobnych sugestii, formułowanych przez oskarżonego.

Wiarygodnych informacji na temat stosunków oskarżonych nie dostarczają natomiast zeznania K. K.. Świadek była w 2010 roku konkubiną R. D., mają wspólne dziecko. Z. P. podawała, że kobieta brała czynny udział w zachowaniach konkubenta. Świadek miała więc interes w popieraniu tezy byłego partnera o tym, że to Z. P. decydowała o zawieraniu kolejnych umów, czerpała z nich korzyści. Wobec sprzeczności jej zeznań z innymi dowodami, twierdzenia K. K. uznano za niewiarygodne w przeważającej części.

Wiarygodności oskarżonej nie podważają również opinie psychiatrów i psychologa, dotyczące stanu jej zdrowia psychicznego. Specjaliści zauważali mankamenty w sposobie postrzegania oraz odtwarzania spostrzeżeń przez Z. P.. Stąd wyjaśnienia oskarżonej traktowano ze szczególną ostrożnością, poszukując dla nich w każdym wypadku potwierdzenia w innych dowodach. Jak już wykazano wcześniej, w kwestiach istotnych dla niniejszego postępowania, wsparcia dla wersji zdarzeń, prezentowanej przez Z. P., dostarczają zeznania świadków. Brak natomiast wiarygodnych dowodów przeciwnych jej relacji. Stąd uznano ją w całości za wiarygodną.

Wyjaśnienia oskarżonego uznano za wiarygodne jedynie w części, w której R. D.opisywał, iż w 2010 roku poznał oskarżoną, że w tym czasie deklarował chęć niesienia jej pomocy, że przy zawieraniu umowy pożyczki ze (...) im. (...)i kredytu z (...)S.A. zawiózł ją do odpowiednich placówek. W tym zakresie bowiem jego twierdzenia są zgodne z pozostałymi dowodami zebranymi w sprawie. W pozostałej części natomiast stoją one w sprzeczności nie tylko z wyjaśnieniami Z. P., lecz również z innymi dowodami, wyliczonymi powyżej. Stąd oceniono je jako niewiarygodne. Oskarżony miał oczywisty interes w zaprzeczaniu swojej odpowiedzialności, w prezentowaniu własnych działań jako pomocy, świadczonej bezinteresownie starszej sąsiadce.

Za wiarygodne uznano zeznania: M. K., M. W., R. Z., G. J., T. O., W. R., K. D., T. S. i B. J.. Osoby te, zgodnie ze swoją wiedzą, przytaczały informacje dotyczące umów, zawartych przez oskarżoną oraz losów uzyskanych przez nią przedmiotów. Ich relacje znajdowały potwierdzenie w przedstawionych jako dowody dokumentach, jak również w twierdzeniach pozostałych, przesłuchiwanych w sprawie osób. Nie ma przy tym powodów, aby kwestionować wiarygodność tych świadków.

Do poczynienia ustaleń w zakresie stanu zdrowia psychicznego oskarżonej wykorzystano opinie na ten temat, sporządzone przez biegłych psychiatrów i psychologa. Opracowania te są jasne, pełne i wewnętrznie niesprzeczne. Nie były kwestionowane w toku procesu.

Sąd przy czynieniu ustaleń faktycznych oparł się także na dowodach z dokumentów: kopii i oryginałów umów, zawieranych przez oskarżoną, dokumentacji ich wykonywania, danych o karalności oskarżonych i odpisów wyroków, które dotyczyły R. D.. Zostały one w oryginałach sporządzone przez uprawnione podmioty, w przewidzianej prawem formie. Żadna ze stron nie podważała ich rzetelności.

Na podstawie wyjaśnień Z. P., ocenionych jako wiarygodne ustalono, że to ona zawierała wszystkie umowy, o których mowa w zarzutach oraz, że w każdym z tych przypadków to R. D. nakłonił ją do podpisania tych porozumień, zatrzymując uzyskane na ich podstawie korzyści. Sprawstwo oskarżonych w zakresie zarzucanych im czynów nie budziło zatem wątpliwości.

Z ustaleń Sądu wynika, iż Z. P. 20 marca 2010 roku zawarła z (...) sp. z o.o. w W. umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Na jej podstawie wydano jej po cenie promocyjnej telefon komórkowy oraz udostępniono usługi telekomunikacyjne. Oskarżona nie zamierzała wywiązywać się z tego porozumienia, od razu założyła, że zobowiązania ma regulować inna osoba – R. D.. Wprowadziła więc w błąd pokrzywdzony podmiot, co do swojego zamiaru spełniania nałożonych w umowie obowiązków. Działała chcąc, aby oskarżony otrzymał telefon i możliwość korzystania z niego, a więc w celu osiągnięcia przez niego korzyści majątkowej. Doprowadziła w ten sposób kontrahenta do niekorzystnego rozporządzenia mieniem – wykonał on swoje świadczenie, bez możliwości uzyskania od drugiej strony umowy świadczenia wzajemnego. Z porozumienia jednoznacznie wynikało, na kogo nałożone są obowiązki za korzystanie z usług i możliwość promocyjnego zakupu telefonu. Nawet jeżeli oskarżona uważała, że będzie je wykonywał R. D., to musiała jednocześnie wiedzieć, iż dla usługodawcy wzajemne uzgodnienia oskarżonych nie mają żadnego znaczenia. Miała zatem pełną świadomość, iż pokrzywdzony podmiot pozbawiony zostanie realnej możliwości otrzymania spodziewanego świadczenia oraz jego wyegzekwowania od R. D.. Wiedziała o tym, że rozporządzenie mieniem będzie dla niego niekorzystne. Swoim zachowaniem wypełniała znamiona z art. 286 § 1 k.k.

W ten sam sposób oceniono zachowanie oskarżonej, polegające na zawarciu 29 marca 2010 roku z (...) S.A. w W. dwóch umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Również to działanie wypełniało znamiona z art. 286 § 1 k.k.

Tak samo zakwalifikowano czyn Z. P., polegający na zawarciu 22 marca 2010 roku umowy z AIG Bankiem Polska S.A. we W.. W tym przypadku również wprowadziła ona w błąd osobę reprezentującą drugą stronę porozumienia, co do swojego zamiaru wywiązywania się z zaciągniętego zobowiązania. Chciała w ten sposób, by R. D.otrzymał kwotę kredytu. Bank niekorzystnie dla siebie rozporządził własnym mieniem – wydał uzgodnioną kwotę osobie, która nie chciała uregulować rat kredytu i była przekonana, że zrobi to za nią ktoś inny – R. D..

Czyny oskarżonej popełnione zostały w podobny sposób, wypełniały znamiona z tego samego przepisu, dzieliły je kilkudniowe odstępy. Należały więc do ciągu przestępstw, o którym mowa w art. 91 § 1 k.k.

Ustalono też, że w okresie od 20 marca do 15 kwietnia 2010 roku oskarżony namawiał Z. P. do podpisywania kolejnych umów. Już wcześniej przekonał ją, że będzie za nią regulował należności wynikające z tych porozumień. Zaplanował zatem z góry wprowadzanie przez nią w błąd kolejnych kontrahentów, co do zamiaru wywiązywania się z umów. Chciał w ten sposób, aby uzyskiwała od pokrzywdzonych podmiotów niekorzystne rozporządzenia mieniem, by uzyskiwała korzyści majątkowe. Jego zamiarem było więc popełnianie przez nią kolejnych zachowań, wypełniających znamiona z art. 286 § 1 k.k. Oskarżony uczestniczył w każdym z tych zachowań, co również z góry założył. Jego udział polegał na wskazywaniu oskarżonej konkretnych kontrahentów, wybieraniu przedmiotów kolejnych umów, przewożeniu w miejsce ich zawierania, odbieraniu i wykorzystywaniu uzyskanych w ten sposób przedmiotów i usług. W pełni decydował zatem o działaniach Z. P. i czerpał z nich korzyści. Jego rola w kolejnych zachowaniach była dominująca, musiała zostać uznana za współsprawstwo. Opisane zachowania łączył, opisany wyżej z góry przyjęty zamiar, dzieliły je krótkie odstępy czasu. Należało je więc uznać za elementy jednego czynu zabronionego z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Sąd ustalił, że oskarżony wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z 3 kwietnia 2006 roku w sprawie VII K 1621/05, za czyn z art. 13 § 2 k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k. i art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. został skazany na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał w ramach kary łącznej, orzeczonej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z 9 stycznia 2007 roku w sprawie II K 667/06, w okresie od 12 czerwca 2006 roku do 26 października 2006 roku i od 6 lutego 2007 roku do 20 kwietnia 2007 roku. Oznacza to, iż krócej niż 5 lat przed obecnie ocenianym czynem odbywał on karę pozbawienia wolności w wymiarze 6 miesięcy, orzeczoną za podobne przestępstwo umyślne. Przypisano mu z tego powodu działanie w warunkach z art. 64 § 1 k.k.

Oskarżeni w czasie opisywanych zdarzeń nie znajdowali się w sytuacji lub stanie, które wyłączałyby swobodę podejmowania decyzji lub działania. W odniesieniu do Z. P. to ustalenie oparto również na opinii biegłych psychiatrów. Z tego powodu zawinienie oskarżonych, co do przypisanych im czynów, nie budziło wątpliwości Sądu.

Mając na względzie powyższe rozważania Sąd:

oskarżonego R. D. uznał za winnego tego, że w okresie od 20 marca do 15 kwietnia 2010 roku w J., działając ze z góry powziętym zamiarem, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z Z. P., nakłaniał ją do kolejnych działań, przewoził w miejsca tych zachowań, pomagał w wypełnianiu dokumentów i decydowaniu o treści kolejnych porozumień, ostatecznie odbierał przedmioty wydane po zawarciu umów:

- w dniu 21 marca 2010 roku wprowadził w błąd osobę upoważnioną do działania w imieniu (...) Banku S.A. w W., co do zamiaru wywiązywania się przez Z. P. z umowy o kredyt i w ten sposób doprowadził do zawarcia przez nią takiej umowy, w wyniku czego doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem - otrzymała ona nabyty za kredyt laptop marki A. (...) o wartości 2.499 złotych,

- w dniu 15 kwietnia 2010 roku wprowadził w błąd osobę upoważnioną do działania w imieniu (...) w G., co do zamiaru wywiązywania się przez Z. P.z umowy o pożyczkę i w ten sposób doprowadził do zawarcia przez nią takiej umowy, w wyniku czego doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem - otrzymała ona kwotę pożyczki w wysokości 5.000 złotych,

oskarżoną Z. P. uznał za winną tego, że, działając wspólnie i w porozumieniu z R. D.:

Społeczną szkodliwość czynów oskarżonej oceniono jako przeciętną. Zwiększa ją trzykrotność bezprawnego zachowania Z. P., stosunkowo wysoka łączna wartość niekorzystnych rozporządzeń mieniem przez pokrzywdzonych. Zmniejsza ją istotnie całkowicie wykonawcza rola oskarżonej w kolejnych przestępstwach, brak jakiejkolwiek korzyści majątkowej po jej stronie z tytułu ich popełnienia.

Społeczną szkodliwość czynu oskarżonego uznano za znaczną. Przesądza o tym wielość jego przestępczych zachowań, istotna wysokość łącznie osiągniętej przez niego korzyści majątkowej, ale przede wszystkim jego sposób działania. Wykorzystał on naiwność i ufność oskarżonej, sprowadzając na nią konieczność, wbrew jej woli, regulowania zobowiązań wynikających z umów, które nie przyniosły jej żadnego przysporzenia. Deklarował chęć pomagania jej w sprawach codziennego funkcjonowania, lecz faktycznie zainteresowany był wyłącznie wykorzystaniem jej w uzyskiwaniu kolejnych korzyści. Prezentował się jej przy tym jako człowiek uczciwy, chcący prowadzić własne przedsiębiorstwo. Wykorzystanie zaufania osoby starszej jest dowodem jego braku szacunku dla norm współżycia społecznego, objawem jego głębokiej demoralizacji.

Stopień zawinienia oskarżonej oceniono jako niski. Działała ona w przekonaniu, że zaciągnięte przez nią w wyniku oszustwa zobowiązania będą wykonywane przez R. D.. Nie uchyla to bezprawności jej zachowań, lecz przekonuje, iż stopień przypisywalności jej tych czynów był niewielki.

Okolicznością obciążającą dla oskarżonego był jego dotychczasowy tryb życia. Był on już wcześniej karany za przestępstwa przeciwko mieniu, odbywał za nie kary pozbawienia wolności. Tylko częściowo znalazło to odbicie w kwalifikacji prawnej przypisanego mu czynu. W połączeniu z okolicznościami jego działania pozwala go to scharakteryzować jako osobę zdemoralizowaną, lekceważącą obowiązujące normy zachowania, tak prawne, jak i społeczne, odporną na stosowane dotąd kary, w tym izolacyjne. Konieczne było zatem wymierzenie mu stosunkowo surowej, bezwzględnej kary pozbawienia wolności. Tylko w ten sposób można sprawić, że w przyszłości powstrzyma się on od kolejnych naruszeń prawa.

Okolicznością łagodzącą dla oskarżonej był jej dotychczasowy tryb życia. Nie była dotąd karana za przestępstwa, jej obecnie oceniane zachowania wynikały z takiej samej motywacji – chęci pomocy R. D.. Należy przyjąć, że w normalnych warunkach Z. P. nie będzie skłonna do naruszania prawa.

Z podanych powodów oskarżonemu za przypisany mu czyn, wymierzono karę 2 lat pozbawienia wolności. Wobec oskarżonej, zważywszy na niski stopień jej zawinienia, sięgnięto, przy wykorzystaniu art. 60 § 2 k.k., po nadzwyczajne złagodzenie kary. Nawet bowiem najniższa kara – 6 miesięcy pozbawienia wolności – przewidziana w art. 286 § 1 k.k. byłaby zbyt surowa w stosunku do okoliczności ujawnionych w niniejszym postępowaniu. Stosownym środkiem oddziaływania na Z. P., dostosowanym przy tym do wagi jej czynu, będzie kara łagodniejszego rodzaju, przewidziana w art. 60 § 6 pkt 4 k.k. Oskarżona otrzymuje świadczenie emerytalne, będzie więc zdolna do uiszczenia grzywny w stosownej wysokości. Za taką uznano 200 stawek dziennych. Szczupłość dochodów Z. P. i konieczność dbania przez nią o własne potrzeby życiowe sprawiły, że wysokość jednej stawki określono na 10 złotych.

Oskarżona nie była dotąd karana. Niemal pewne jest, że w przyszłości nie popełni ona po raz kolejny czynu zabronionego – w omawianym przypadku do bezprawnych działań skłoniła ją inna osoba, Z. P. z własnej inicjatywy nie dopuściła się żadnego występku. Stąd można było przyjąć, że w stosunku do niej istnieją podstawy, o których mowa w art. 69 § 1 i 2 k.k., do warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary grzywny. Warunki osobiste sprawcy sprawiły, że okres próby związany z tym środkiem probacyjnym można było wyznaczyć na najkrótszy możliwy czas – rok.

Na podstawie art. 230 § 1 k.p.k., zwrócono M. K.komputer, opisany w wykazie dowodów rzeczowych Drz 2/13 Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze, (...) S.A.w W.umowy z załącznikami, znajdujące się na k. 250 akt sprawy, zaś (...)S.A. we W.umowę z załącznikami, znajdującą się na k. 346 akt sprawy. Były one zbędne dla postępowania, przekazano je uprawnionym podmiotom.

Z uwagi na to, że oskarżeni nie uzyskują dochodów o istotnej wysokości, nie posiadają znacznego majątku, Sąd na podstawie art. 624 § 1 k.p.k., zwolnił ich od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

Na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 V 1982 roku prawo o adwokaturze oraz § 14 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 IX 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. D. kwotę 1.476 złotych wraz z kwotą 339,48 złotych jako podatek VAT, tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej obrony oskarżonej z urzędu.

II K 315/13

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE