Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 stycznia 2014 r. w O.

sprawy z odwołania D. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury nauczycielskiej

na skutek odwołania D. T.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 9 października 2013r. znak (...)

orzeka:

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9.10.2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił D. T. prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 26.01.1982r. Karta Nauczyciela wskazując, że nie udowodniła ona wymaganego 30-letniego okresu zatrudnienia, bo jej staż pracy wynosi 27 lat, 4 miesiące i 6 dni.

W odwołaniu od powyższej decyzji D. T. wniosła o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury. Stwierdziła, że ZUS niesłusznie nie zaliczył do stażu okresu jej pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 18.01.1978r. do 31.08.1981r., gdyż rzeczywiście pracowała w tym gospodarstwie i nie wyklucza tego fakt, że uczęszczała wówczas do szkoły znajdującej się poza miejscem zamieszkania.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. wniósł o jego oddalenie. Stwierdził, że D. T. nie spełnia warunków do przyznania emerytury nauczycielskiej, gdyż nie posiada wymaganego 30-letniego okresu zatrudnienia. Łączny okres zatrudnienia odwołującej się wynosi 27 lat, 4 miesiące i 6 dni, gdyż do okresu tego nie został zaliczony okres pracy wnioskodawczyni w gospodarstwie rolnym rodziców od 18.01.1978r. do 31.08.1981r.

ZUS wyjaśnił, że nie zaliczył tego okresu do stażu pracy, ponieważ gospodarstwo rolne rodziców znajdowało się we wsi G., a odwołująca się uczęszczała w tym czasie do stacjonarnej szkoły ponadpodstawowej, tj. (...) Szkoły (...), a następnie do Technikum Ogrodniczego w L., oddalonego od miejsca zamieszkania o 80 km. W ocenie ZUS ze względu na tę odległość odwołująca się nie mogła stale pracować w gospodarstwie rolnym rodziców, natomiast pomoc dzieci przy prowadzeniu gospodarstwa rolnego (a taką była praca odwołującej się z uwagi na uczęszczanie do szkoły poza miejscem stałego zamieszkania) nie jest pracą w gospodarstwie rolnym w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. ZUS ponadto podniósł, że stosunek pracy został rozwiązany w innych okolicznościach niż określone w art.20 ust.1,5c i 7 tj. na podstawie art.26 ust.1 pkt.3 Karty Nauczyciela.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 19.09.2013r. D. T. (ur. (...)) złożyła w Oddziale ZUS wniosek o przyznanie jej prawa do emerytury na podstawie przepisów Karty Nauczyciela. Po rozpoznaniu tego wniosku zaskarżoną decyzją z dnia 9.10.2013r. ZUS odmówił odwołującej się prawa do emerytury nauczycielskiej uznając, że nie legitymuje się ona wymaganym 30-letnim okresem zatrudnienia, bo brak jest podstaw do zaliczenia do stażu pracy okresu jej pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 18.01.1978r. do 31.08.1981r. ZUS ustalił staż pracy wnioskodawczyni na 27 lat, 4 miesiące i 6 dni.

D. T. podjęła pracę na stanowisku nauczyciela od dnia 1.09.1981r. w Szkole Podstawowej w K.. Od dnia 1.09.2001r. do 31.08.2013r. w pełnym wymiarze czasu pracy zatrudniona była na stanowisku nauczyciela w Zespole Szkół w W.. Stosunek pracy został rozwiązany w oparciu o art.26 ust.1 punkt 3 Karty Nauczyciela.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumentację zawartą w aktach rentowych NE 028031031, w szczególności świadectwo pracyk.6 a.r.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 26.01.1982r. Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2006r. Nr 97, poz. 674.) nauczyciele mający trzydziestoletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze, zaś nauczyciele szkół, placówek, zakładów specjalnych oraz zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich – dwudziestopięcioletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze w szkolnictwie specjalnym, mogą – po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy – przejść na emeryturę.

Istotę sporu w niniejszej sprawie stanowiło ustalenie, czy wnioskodawczyni spełniła przesłanki uprawniające do nabycia wcześniejszej emerytury nauczycielskiej, na podstawie art. 88 ww. ustawy, a w szczególności, czy spełniła przewidziany w tym przepisie warunek w postaci rozwiązania stosunku pracy.

Wyżej wskazany art. 88 ust. 1 jest unormowaniem szczególnym i w zakresie uprawnień emerytalnych nauczycieli normuje wszystkie wymagania, których spełnienie uprawnia nauczyciela do przejścia na emeryturę. Stosownie do jego treści nauczyciele mający trzydziestoletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze mają możliwość - bez względu na wiek - nabycia uprawnień emerytalnych po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy. Zgodnie z ustępem 2a ww. przepisu nauczyciele urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia 1969 r., jak skarżąca, zachowują prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek, jeżeli: spełnili warunki do uzyskania emerytury, określone w ust. 1, w ciągu dziesięciu lat od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, z wyjątkiem warunku rozwiązania stosunku pracy, oraz nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na dochody budżetu państwa. Nowelizacja przepisu art. 88 ust. 2a Karty Nauczyciela z dnia 23 sierpnia 2007r., dotyczyła odstąpienia od warunku rozwiązania stosunku pracy do dnia 31 grudnia 2008 r. przez nauczycieli urodzonych w okresie od 31 grudnia 1948r. do 1 stycznia 1969 r., jeśli spełniają oni w tej dacie pozostałe warunki z art. 88 ust. 1 Karty Nauczyciela, w tym legitymują się wymaganym okresem zatrudnienia. Stąd osoby urodzone w ww. okresie chcąc przejść na wcześniejszą emeryturę, muszą spełniać warunki z art. 88 ust. 1 Karty Nauczyciela do dnia 31 grudnia 2008 r., za wyjątkiem rozwiązania na swój wniosek stosunku pracy do tej daty. Warunek ten mogą one wypełnić po tej dacie. Jednakże do dnia wydania decyzji przez organ emerytalny winny rozwiązać stosunek pracy w określonym trybie, czyli na swój wniosek. Wprawdzie art. 88 ust. 1a ww. ustawy przewiduje, że nauczyciele spełniający warunki określone w ust. 1 mogą przejść na emeryturę również w wypadku rozwiązania stosunku pracy lub wygaśnięcia stosunku pracy, ale jedynie w okolicznościach określonych w art. 20 ust. 1, 5c i 7 ww. ustawy, gdy dochodzi do likwidacji szkoły albo zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania.

Opierając się na wymaganej ścisłej wykładni art. 88 ust. 1 ww. ustawy, należało przyjąć, że rozwiązanie umowy o pracę wnioskodawczyni przez Dyrektora Zespołu Szkół w W. z dniem 31 sierpnia 2013r., na podstawie art. 26 ust. 1 punkt 3 ustawy Karta Nauczyciela, nie mieściło się w granicach użytego w tym przepisie zwrotu "rozwiązanie na swój wniosek stosunku pracy". Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 26 ust.1 pkt.3 stosunek pracy nauczyciela wygasa z mocy prawa w razie prawomocnego skazania za przestępstwo popełnione umyślnie. Odwołująca się nie zaprzeczyła, iż jej stosunek pracy wygasł z uwagi na popełnienie przestępstwa umyślnego ( k. 17 a.s.) Fakt, ten w ocenie Sądu Okręgowego wykluczał możliwość uzyskania przez nią wcześniejszej emerytury nauczycielskiej.

W orzecznictwie także ugruntowany jest pogląd, w myśl którego wynikające z art. 88 ust. 1 in fine wymaganie rozwiązania stosunku pracy jest koniecznym warunkiem powstania prawa do emerytury (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 20 października 1999 r., II UKN 149/99, OSNP 2001 Nr 2, poz. 46; z dnia 30 sierpnia 2001 r., II UKN 525/00, OSNP 2003 Nr 12, poz. 298; z dnia 20 listopada 2001 r., II UKN 626/00, OSNP Nr 16, poz. 390; z dnia 13 czerwca 2007 r., II UK 232/06, niepubl.; z dnia 19 września 2007 r., III UK 43/07, LEX nr 896061; z dnia 17 kwietnia 2008 r., II UK 194/07, LEX nr 490383 i z dnia 25 kwietnia 2008 r., I UK 267/07, LEX nr 607443).

D. T. nie spełnia zatem przesłanek do nabycia prawa do emerytury na podstawie art. 88 Karty Nauczyciela. Nie spełnione są przesłanki rozwiązania stosunku pracy na wniosek nauczyciela lub w sytuacji określonej w art. 20 ust. 1 ustawy bądź jego wygaśnięcie w okolicznościach przewidzianych w art. 20 ust. 5c i 7 ustawy, a w przypadku odwołującej się doszło do jego wygaśnięcia ale w trybie art. 26 ust.1 pkt.3 Karty Nauczyciela.

Odmawiając prawa do emerytury nauczycielskiej ZUS wskazywał, że odwołująca się nie udowodniła wymaganego 30-letniego okresu zatrudnienia (organ rentowy zaliczył jej do stażu pracy okres zatrudnienia w wymiarze 27 lat, 4 miesiące i 6 dni nie uwzględniając spośród wskazanych przez odwołującą się okresów ubezpieczenia okresu pracy w gospodarstwie rolnym od 18.01.1978r. do 31.08.1981r.), ale ponieważ fakt, iż stosunek pracy wygasł w trybie art. 26 ust.1 pkt.3 Karty Nauczyciela i tak wyklucza przyznanie jej prawa do emerytury nauczycielskiej, Sąd uznał za zbędne prowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność pracy odwołującej się w gospodarstwie rolnym rodziców w spornym okresie.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie D. T. nie zasługuje na uwzględnienie i dlatego też na podstawie art. 4771 4 §1 k.p.c. oddalił to odwołanie.

1