Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSR del. Joanna Smycz
Protokolant:	Maria Szczęsna

po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2014 r. w Gliwicach

sprawy F. P. (P.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania F. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 19 listopada 2013 r. nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję przyznając ubezpieczonemu F. P. prawo do emerytury począwszy od 1 lipca 2013r.;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz odwołującego kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

(-) SSR del. Joanna Smycz

Sygn. akt VIII U 2849/13

Decyzją z 19 listopada 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu F. P. prawa do emerytury w niższym wieku w oparciu o art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz.U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) w związku z tym, iż nie udowodnił on 15 – letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach przy pracach wymienionych w wykazie A, bowiem ZUS nie zaliczył mu żadnego okresu takiej pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany poprzez przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury. Podniósł, że zgodnie z zeznaniami świadków, o przesłuchanie których wnosił, wykonywał pracę w warunkach szczególnych przez okres ponad 15 lat i tym samym spełnia warunki do przyznania prawa do emerytury. Nadto wniósł o zasądzenie od organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, a dodatkowo podniósł, że do okresów pracy w warunkach szczególnych nie zaliczył odwołującemu zatrudnienia w Zakładach (...) S.A. w M. w okresie od 2 czerwca 1975r. do 31 sierpnia 1982r., w (...) Przedsiębiorstwie (...) w G. od 14 września 1982r. do 31 sierpnia 1993r. oraz w Zakładach (...) S.A. w Z. od 1 września 1993r. do 31 grudnia 1998r., ponieważ stanowiska wymienione w przedłożonych przez ubezpieczonego świadectwach wykonywania pracy w warunkach szczególnych nie odpowiadały stanowiskom wymienionym w załączniku A.

Sąd ustalił co następuje:

Ubezpieczony F. P., urodzony (...) w dniu 10 lipca 2013r. złożył wniosek o emeryturę w wieku niższym niż 65 lat z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony 60 lat ukończył 4 sierpnia 2012r.

Skarżący, na dzień 1 stycznia 1999r., legitymuje się okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze ponad 25 lat, z tym że w ocenie ZUS nie udowodnił żadnego okresu pracy w szczególnych warunkach wymienionej w wykazie A.

Ubezpieczony nie jest członkiem OFE.

Po przeanalizowaniu sprawy ZUS ostatecznie wydał zaskarżoną decyzję z dnia 19 listopada 2013r.

Organ rentowy wydając zaskarżoną decyzję nie uznał za pracę w warunkach szczególnych, pracy wykonywanej w okresie od 2 czerwca 1975r. do 31 sierpnia 1982r. w Zakładach (...) S.A. w M., od 14 września 1982r. do 31 sierpnia 1993r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) w G. oraz od 1 września 1993r. do 31 grudnia 1998r. w Zakładach (...) S.A. w Z. ponieważ stanowiska wymienione w przedłożonych przez ubezpieczonego świadectwach wykonywania pracy w warunkach szczególnych nie odpowiadały stanowiskom wymienionym w załączniku A.

W toku procesu Sąd ustalił, iż że ubezpieczony z dniem 14 września 1982r. podjął zatrudnienie w (...) Przedsiębiorstwie (...) w G. na stanowisku montera. Przez pierwsze trzy miesiące zatrudnienia u tego pracodawcy, pracował jako monter, a następnie, po ukończeniu trzymiesięcznego kursu spawacza od grudnia 1982r. jako spawacz. Przedsiębiorstwo zajmowało się świadczeniem usług w zakresie budowy różnego rodzaju instalacji sanitarnych i grzewczych. Jako, że instalacje w tamtych czasach były wykonywane z rur metalowych, ich obróbka, tj. wycinanie i łączenie odbywało się w technologii spawalniczej.

Do obowiązków odwołującego w okresie od ukończenia kursu spawalniczego, do końca zatrudnienia u tego pracodawcy, należały wyłącznie prace spawalnicze. Do jego obowiązków należało wycinanie i spawanie rur stalowych na różnego rodzaju obiektach, jak instalacje w kotłowniach, czy rurociągach. Nadto w ostatnim okresie zatrudnienia, kiedy pracodawca wpisał mu stanowisko spawacz – brygadzista, jego zakres obowiązków nie uległ zmianie, bowiem faktycznie nie był on osobą dozoru, gdyż taką funkcję pełnił mistrz. Powierzenie mu funkcji brygadzisty faktycznie miało na celu docenienie jego wkład i zaangażowanie w pracę, a tym samym zaproponowanie mu wyższej stawki wynagrodzenia. W całym tym okresie od ukończenia kursu spawalniczego stale pracował w pełnym wymiarze czasu pracy wyłącznie przy pracach spawalniczych. Otrzymywał w tym czasie dodatek za pracę w warunkach szkodliwych oraz mleko.

Następnie z dniem 1 września 1993r., na zasadzie porozumienia stron, został przeniesiony do Zakładów (...) S.A. w Z.. U tego pracodawcy ubezpieczony był członkiem brygady wchodzącej w skład działu utrzymania ruchu. Jego brygada zajmowała się utrzymaniem ruchu urządzeń hartowni. W całym dziale utrzymania ruchu odwołujący był jedyną osobą posiadającą uprawnienia spawalnicze. Z tego względu przez cały okres zatrudnienia u tego pracodawcy, wykonywał wyłącznie prace spawalnicze. Nadto ilość prac spawalniczych do wykonania była dość znaczna, tak, że odwołujący te prace wykonywał w ponadnormatywnym czasie pracy, a i tak proste prace spawalnicze za niego wykonywali inni pracownicy tego działu, gdyż odwołujący nie był w stanie wykonać wszystkich prac spawalniczych w ciągu dniówki roboczej. Powierzono mu stanowisko ślusarz remontowy – spawacz, bowiem jego zawodem wyuczonym jest ślusarz i takie stanowisko pracodawca zapisał mu w angażu, dodając faktycznie pełnioną funkcję spawacza. Otrzymywał w tym czasie dodatek za pracę w warunkach szkodliwych oraz mleko.

Razem z ubezpieczonym w spornych okresach pracowali J. M. – kierownik grupy robót, przełożony odwołującego, M. W. – spawacz współpracownik odwołującego, K. P. - ślusarz mechanik współpracownik odwołującego, W. J. - hartownik obróbki cieplnej współpracownik odwołującego, J. K. - ślusarz, spawacz współpracownik odwołującego.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: zeznań świadków: J. M., M. W., K. P., W. J. i J. K. (zapis rozprawy z dnia 20 maja 2014r. minuty od 13.37 i nast.), wyjaśnień odwołującego (zapis rozprawy z dnia 20 maja 2014r. minuty od 40.09 i nast.), a także akt osobowych ubezpieczonego z okresu zatrudnienia w Zakładach (...) S.A. w Z. (koperta k.38).

Zebrany materiał dowodowy Sąd uznał za kompletny i wystarczający do poczynienia ustaleń faktycznych oraz na rozstrzygnięcie sprawy. W szczególności Sąd dał w pełni wiarę zeznaniom świadków i wyjaśnieniom ubezpieczonego, gdyż są spójne i wzajemnie się potwierdzają. Należy również podkreślić, że zarówno świadkowie, jak i sam ubezpieczony precyzyjnie i w sposób nie budzący najmniejszej wątpliwości określili charakter pracy odwołującego. Ponadto przebieg zatrudnienia odwołującego i rodzaj wykonywanej przez niego pracy w spornych okresach, wynikające z zeznań świadków i wyjaśnień ubezpieczonego, znajduje pełne potwierdzenie w jego dokumentacji osobowej, a dodatkowo w wystawionych przez jego pracodawców świadectwach pracy w warunkach szczególnych.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego, F. P. zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227, ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W zakresie określenia wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 32 ust. 1 ww. ustawy, rodzajów prac lub stanowisk oraz warunków, na podstawie których ubezpieczonym przysługuje prawo do emerytury art. 32 ust. 4 odsyła do uregulowań Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz.43 ze zm.).

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

W myśl § 3 i 4 rozporządzenia, pracownik który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w załączonym do rozporządzenia wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1. osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 60 lat dla mężczyzn

2. ma wymagany 25 letni okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zaś do okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach, zalicza się także okresy pracy górniczej w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin oraz okresy zatrudnienia na kolei w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin.

Przedmiotem sporu pozostawało ustalenie, czy okresy zatrudnienia F. P. w (...) Przedsiębiorstwie (...) w G. od 14 września 1982r. do 31 sierpnia 1993r. oraz w Zakładach (...) S.A. w Z. od 1 września 1993r. do 31 grudnia 1998r. można uznać z okresy pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na danym stanowisku, wykonywanej w szczególnych warunkach, a tym samym, czy ubezpieczony spełnia przesłanki do nabycia emerytury wcześniejszej z tytułu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, po ukończeniu 60 roku życia.

Warunkiem nabycia uprawnień emerytalnych według art. 184 jest spełnienie przesłanki stażu przed dniem 1 stycznia 1999r. Brak w treści art. 184 przesłanki końcowej daty spełnienia pozostałych warunków nabycia uprawnień emerytalnych (tj. na dzień 31 grudnia 2008r.) powoduje, że ubezpieczeni, którzy w chwili wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych posiadali wymagany okres ubezpieczenia (szczególny i zwykły), mogą realizować prawo do emerytury na starych zasadach po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w art. 32 również po dniu 31 grudnia 2008r. oraz nieprzystąpieniu do OFE. Wszystkie przesłanki muszą zostać spełnione łącznie.

Należy podkreślić, że okres zatrudnienia może być zaliczony do pracy w warunkach szczególnych, gdy pracownik faktycznie wykonywał prace objęte wykazem prac uprawniających do wcześniejszej emerytury, pomimo że stanowisko jakie mu formalnie przypisano nie jest wymienione w wykazie. Wymieniony wyżej wykaz A nie określa bowiem stanowisk pracy, ale definiuje rodzaj prac, które są uważane za wykonywane w szczególnych warunkach. Decydujące znaczenie dla zakwalifikowania pracy jako realizowanej w szczególnych warunkach ma nie nazwa zajmowanego stanowiska, ale rodzaj, charakter i warunki pracy.

Zgodnie z wykazem A, dział XIV poz. 12 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowo wodorowym są pracami w szczególnych warunkach, uprawniającymi do niższego wieku emerytalnego.

W ocenie Sądu postępowanie dowodowe przeprowadzone w tej konkretnej sprawie wykazało w sposób jednoznaczny, że ubezpieczony F. P. ukończył 60 rok życia, i na dzień 31 grudnia 1998r. udowodnił łącznie ponad 25 lat okresów składkowych
i nieskładkowych, w tym ponad 15 lat pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach. Nie budzi wątpliwości Sądu, że praca ubezpieczonego
zarówno w (...) Przedsiębiorstwie (...) w G. od grudnia 1982r. do 31 sierpnia 1993r. jak i w Zakładach (...) S.A. w Z. od 1 września 1993r. do 31 grudnia 1998r. była faktycznie pracą w warunkach szczególnych określoną w wykazie A, dziale XIV:

-

poz. 12, tj. prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym.

Organ rentowy nie uwzględnił odwołującemu spornych okresów pracy, argumentując
że stanowiska wymienione w przedłożonych przez ubezpieczonego świadectwach wykonywania pracy w warunkach szczególnych nie odpowiadały stanowiskom wymienionym w załączniku A.

Trzeba jednak podkreślić, iż w myśl z ugruntowanego już stanowiskiem judykatury
i doktryny „sądy pracy i ubezpieczeń społecznych rozpoznając sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych dokonują kontroli zgodności decyzji administracyjnych wydanych w tych sprawach z prawem w trybie odrębnym określonym w kodeksie postępowania cywilnego, w którym to trybie nie obowiązują ograniczenia dowodowe obowiązujące w postępowaniu administracyjnym toczącym się przed organami rentowymi” (vide – wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 kwietnia 1996r., sygn. akt III AUr 235/96, Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 1997r.., nr 1, poz. 2).

Tak więc w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych mogą być przeprowadzane wszelkie dowody zmierzające do prawidłowego rozstrzygnięcia, w tym zeznania świadków.

Z powyższych przyczyn, Sąd stwierdził, że F. P. z momentem złożenia wniosku emerytalnego spełnia łącznie wszystkie warunki niezbędne do przyznania emerytury z obniżonego wieku, wynikających z treści art. 184, ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.), a tym samym jego odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Biorąc wszystkie powyższe względy pod uwagę, Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł, jak sentencji wyroku. O kosztach orzeczono po myśli art. 98 k.p.c. w związku z § 12 ust 2 i § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.) w punkcie drugim orzeczenia.

(-) SSR del. Joanna Smycz