Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 12 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Teresa Kołeczko - Wacławik (spr.)

Sędziowie: SO Leszek Dąbek

SR del. Marcin Rak

Protokolant Monika Piasecka

po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2014 r. na rozprawie sprawy

z wniosku G. K.

z udziałem M. K.

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji wnioskodawcy i uczestniczki postępowania

od postanowienia Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

z dnia 28 maja 2013 r., sygn. akt I Ns 599/08

postanawia:

I.  z apelacji uczestniczki postępowania zmienić zaskarżone postanowienie:

1.  w punkcie I:

a)  w podpunkcie 1 o tyle, że wartość spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego nim objętego ustalić na kwotę 142.002,14 zł;

b)  w podpunkcie 22 przez jego uchylenie;

c)  w podpunkcie 23 przez jego uchylenie:

d)  w podpunkcie 62 przez jego uchylenie;

e)  w podpunkcie 77 przez jego uchylenie;

f)  w podpunkcie 78 przez jego uchylenie;

g)  w podpunkcie 92 o tyle, że wartość objętej nim lodówki ustalić na kwotę 170 zł;

h)  w podpunkcie 96 przez jego uchylenie;

i)  w podpunkcie 100 przez jego uchylenie;

j)  w podpunkcie 102 przez jego uchylenie;

k)  w podpunkcie 104 przez jego uchylenie;

i ustalić łączną wartość składników objętych punktem I na kwotę 233.080,84 zł (dwieście trzydzieści trzy tysiące osiemdziesiąt złotych i 84/100);

2.  w punkcie IIa w ten sposób, że przyznać na wyłączną własność uczestniczki postępowania M. K. składniki opisane w punkcie I w podpunktach 1-21, 24-61, 63-65, 75-76, 79-95, 97-99, 101, 103, 105-108 oraz 110 niniejszego postanowienia oraz 338, (...) jednostek rozrachunkowych o wartości 11.610,66 zł (jedenaście tysięcy sześćset dziesięć złotych i 66/100) zgromadzonych obecnie na rachunku wnioskodawcy G. K. w A. Otwartym Funduszu Emerytalnym (poprzednio zgromadzonych na koncie wnioskodawcy w (...) Otwartym Funduszu Emerytalnym), tj. o łącznej wartości 184.871,51 zł (sto osiemdziesiąt cztery tysiące osiemset siedemdziesiąt jeden złotych i 51/100);

3.  w punkcie V w ten sposób, że zasądzić od uczestniczki postępowania M. K. na rzecz wnioskodawcy G. K. tytułem dopłaty kwotę 51.952,78 zł (pięćdziesiąt jeden tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt dwa złote i 78/100) płatną w terminie 3 lat od uprawomocnienia się postanowienia;

II.  oddalić apelację uczestniczki postępowania w pozostałym zakresie;

III.  oddalić apelację wnioskodawcy;

IV.  ustalić, że wnioskodawca i uczestniczka postępowania ponoszą koszty postępowania

odwoławczego związane ze swym udziałem w sprawie;

V.  przyznać adwokatowi J. K. od Skarbu Państwa –Sadu Rejonowego w Rudzie Śląskiej kwotę 2.214 zł (dwa tysiące dwieście czternaście złotych) w tym kwotę 414 zł (czterysta czternaście złotych) podatku od towarów i usług tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej uczestniczce postępowania w postępowaniu odwoławczym.

SSR (del.) Marcin Rak SSO Teresa Kołeczko - Wacławik SSO Leszek Dąbek

Sygn. akt III Ca 1667/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej w punkcie I, podpunktach 1-112 ustalił, iż w skład majątku wspólnego wnioskodawcy G. K. i uczestniczki postępowania M. K. wchodzą spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego położonego w R. przy ulicy (...) o wartości 142.186,64 zł.( pkt I.1), meble, sprzęt RTV i AGD, urządzenia i wyposażenie domowe, a także wkład wnioskodawcy w Pracowniczej Kasie Zapomogowo Pożyczkowej o wartości 4360,96 zł., jednostki rozrachunkowe zgromadzone na rachunku uczestniczki postępowania w (...) Otwartym Funduszu Emerytalnym w ilości 519,9655 o łącznej wartości 19.420,71 zł., jednostki rozrachunkowe zgromadzone na rachunku wnioskodawcy w (...) Otwartym Funduszu Emerytalnym w ilości 1141,6877 o łącznej wartości 42.642,03 zł., środki pieniężne w wysokości 10.000 zł. ( przy uznaniu za nieważną na mocy art. 58 § 1 k.c. jako sprzeczną z art. 35 kro umowy z 16 maja 2006r. na mocy której strony przeniosły na uczestniczkę postępowania własność samochodu F. (...) w zamian za zapłatę wnioskodawcy kwoty 10.000 zł. ), tj. prawa i rzeczy o łącznej wartości 235.361,34 zł.

Wartość składników majątku wspólnego spornych między stronami, w tym wartość rynkową lokalu mieszkalnego, ustalił Sąd w oparciu o opinię biegłej T. K.. Od wartości rynkowej lokalu wyliczonej na 142.193,47 zł. odjął wskazaną przez Spółdzielnię Mieszkaniową kwotę 6,83 zł. jako nominalną wartość umorzonego kredytu bankowego.

Nie uwzględnił Sąd wniosku uczestniczki o zaliczenie w skład majątku wspólnego motoroweru marki K. (...), albowiem wnioskodawca wykazał, że stanowi on jego majątek osobisty, gdyż został zakupiony ze środków darowanych mu przez matkę. Nie odniósł też skutku wniosek uczestniczki o zaliczenie do majątku wspólnego samochodu S. (...) zakupionego przez K. W. i na nią zarejestrowanego, ani jej wniosek o rozliczenie środków przeznaczonych przez wnioskodawcę na zabieg dentystyczny, który miał miejsce po ustaniu wspólności ustawowej, jako sfinansowany ze środków nie pochodzących z majątku wspólnego. Nie rozliczył Sąd kwoty 3000 zł. z tytułu ceny sprzedaży garażu, który stanowił majątek osobisty wnioskodawcy, ponieważ został przez niego zakupiony w 1991r., a więc przed zawarciem związku małżeńskiego przez strony. Za nie udowodnione uznał twierdzenia uczestniczki postępowania, że większa część z kwoty 10.000 zł., którą zapłaciła wnioskodawcy w zamian za przeniesienie własności samochodu F. (...) pochodziła z darowizny dokonanej na jej rzecz przez rodziców. Stwierdził, że uczestniczka nie wykazała, by w czasie trwania wspólności ustawowej strony zgromadziły jakieś oszczędności.

Za bezzasadne uznał Sąd twierdzenia wnioskodawcy iż uczestniczka samowolnie sprzedała należący do majątku wspólnego samochód R. (...) za cenę 3500 zł. i by środków tych nie wprowadziła do majątku wspólnego. Brak też było podstaw w ocenie sądu I instancji do uwzględnienia żądania wnioskodawcy rozliczenia kwoty 3944 zł. z tytułu refundacji kosztów wymiany okien w lokalu mieszkalnym stron jako dokonanej w czasie trwania wspólności ustawowej i to w kwocie 2461,67 zł.

Ustalił dalej Sąd Rejonowy, że uczestniczka postępowania poniosła nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny w łącznej wysokości 32.756,62 zł w postaci opłat za użytkowanie lokalu mieszkalnego ( z którego wnioskodawca wyprowadził się 16 maja 2006r.) za okres od ustania wspólności majątkowej ( rozwód małżeństwa stron zawartego 9

lipca 1994r. orzeczony został wyrokiem z dnia 27 lutego 2008r. prawomocnym z dniem 20 marca 2008r.) tj. od marca 2008r. do czerwca 2013r. w wysokości 31.756,62 zł. oraz w postaci składek ubezpieczenia obowiązkowego OC za wchodzący w skład majątku wspólnego samochód F. (...) w okresie od 22.8.2008r. do 28.2.2013r. w wysokości 1658,40 zł. Wniosek uczestniczki postępowania o rozliczenie nakładów na mieszkanie za okres od 1 czerwca 2006r. do marca 2008r. sąd I instancji oddalił z uwagi na to, że w tym czasie istniała jeszcze wspólność ustawowa a uczestniczka nie wykazała, aby uiszczała opłaty z majątku osobistego. Oddalił też Sąd wniosek uczestniczki o rozliczenie nakładów w zakresie opłat za obowiązkowe przeglądy rejestracyjne samochodu F. (...) za lata 2006-2012, gdyż uczestniczka nie wykazała, by to ona faktycznie poniosła te opłaty, a nadto w okresie do 20 marca 2008r. istniała jeszcze między stronami wspólność ustawowa. Uznał przy tym, że wnioskodawca nie wykazał, by między stronami doszło do zawarcia porozumienia co do zarządu rzeczą wspólną, na mocy którego to jedynie uczestniczka postępowania zobowiązana byłaby do ponoszenia kosztów utrzymania wspólnego mieszkania.

Ustalając powyższe i powołując regulację art. 567 § 3 , 688 ., 618 § 2 i 3 k.p.c., 622 § 2 k.p.c., 623 k.p.c., art. 31, 33 pkt 2 i 10, 43-46 kro, art. 6, 197-221, 1035 k.c., dokonał podziału majątku wspólnego i przyznał na wyłączną własność uczestniczki postępowania prawa i rzeczy opisane w punkcie I podpunktach 1-65, 75-102, 104-108 i 110 oraz 338,6019 jednostek rozrachunkowych o wartości 11.610,66 zł., zgromadzonych na rachunku wnioskodawcy obecnie w A. Otwartym Funduszu Emerytalnym o łącznej wartości 187.152,01 zł., przyznał wnioskodawcy prawa i rzeczy opisane w punkcie I podpunktach 66-74, 103, 109, 112 oraz pozostałe jednostki zgromadzone na jego rachunku w A. Otwartym Funduszu Emerytalnym o wartości 31.031,37zł o łącznej wartości 48.209,33 zł. Przyznanie uczestniczce postępowania prawa do lokalu mieszkalnego nastąpiło zgodnie z wolą stron w tym przedmiocie, a podział ruchomości nastąpił zgodnie ze stanem posiadania. Tytułem dopłaty do udziału wnioskodawcy w majątku wspólnym Sąd zasądził od uczestniczki postępowania na jego rzecz kwotę 69.471,34 zł. zamiast kwoty 53.093,03 zł., albowiem na skutek omyłki nie uwzględnił w powyższym rozliczeniu obowiązku zwrotu przez wnioskodawcę na rzecz uczestniczki postępowania kwoty 16.378,31 zł. z tytułu połowy nakładów poniesionych przez nią z majątku osobistego na majątek wspólny. Termin płatności powyższej dopłaty odroczył o 6 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia.

O kosztach postępowania orzekł na podstawie art. 520 § 2 k.p.c.

Apelację od postanowienia wnieśli wnioskodawca i uczestniczka postępowania.

Wnioskodawca zaskarżył postanowienie w części ustalającej, że uczestniczka postępowania dokonała nakładów z majątku osobistego na majątek wspólny w postaci kosztów utrzymania mieszkania w okresie od ustania wspólności ustawowej tj. od marca 2008r. do czerwca 2013r. w łącznej kwocie 31.098,20 zł. i w konsekwencji zaliczenie w ciężar udziału wnioskodawcy połowy nakładów w kwocie 15.549,10 zł. i zarzucił naruszenie art. 206 i 207 k.c. w zw. z art. 46 kro i 1035 k.c. polegające na nieprawidłowej ocenie prawnej bezspornej sytuacji faktycznej wytworzonej przez wyprowadzenie się wnioskodawcy w dniu 16 maja 2006r. ze wspólnego mieszkania i zabranie kilku ruchomości w sposób bezkonfliktowy, a następnie nie zgłaszanie przez wnioskodawcę żądania o dopuszczenie do współposiadania lokalu oraz podziału korzyści i pozostawienie uczestniczce pełnej swobody w wykonywaniu posiadania i korzystania z lokalu łącznie z niekwestionowaniem faktu wymeldowania, które to zachowanie stron należało ocenić jako dorozumianą umowę o częściowym podziale majątku wspólnego, tj. mieszkania do używania, co w konsekwencji zwolniło wnioskodawcę od ponoszenia obciążeń związanych z mieszkaniem

proporcjonalnych do jego udziału w kwocie 15.549,10 zł. za czas od ustania wspólności do chwili orzekania.

Przedstawiając powyższy zarzut wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia w punktach III oraz V i w konsekwencji podwyższenie zasądzonej kwoty dopłaty do udziału wnioskodawcy o 15.549,10 zł.

Uczestniczka postępowania zarzucając naruszenie art. 29, 30, 32 (a w związku z jego uchyleniem istotnie art. 33 kro), 35, 36, 37 43, kro, zaskarżyła postanowienie w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w punktach I:

- podpunkcie 1 domagając się jego zmiany poprzez odliczenie od wartości lokalu mieszkalnego kosztu wykonania operatu szacunkowego w wysokości 184,50 zł. zgodnie z pismem Spółdzielni Mieszkaniowej z 1.3.2013r. ,

- podpunkcie 22 domagając się pominięcia telefonu P. wartości 20 zł., który otrzymała w prezencie od brata,

- podpunkcie 23 domagając się pominięcia pieca gazowego A. o wartości 500 zł. stanowiącego wyposażenie mieszkania wpływające na podwyższenie wartości lokalu mieszkalnego,

- w podpunkcie 40 nie formułując zarzutów i wniosków co do ustalenia, iż składnikiem majątku wspólnego jest czajnik elektryczny T. o wartości 50 zł.,

- w podpunkcie 48 domagając się obniżenia wartości pralki C. z 728 zł. do 403 zł. przy uwzględnieniu poniesionego przez nią nakładu z majątku osobistego na majątek wspólny w postaci kosztu jej naprawy w wysokości 325 zł.,

- w podpunkcie 62 domagając się pominięcia szafki na buty wartości 10 zł., która została zniszczona przez dzieci,

- w podpunkcie 77 domagając się pominięcia hantli wartości 32 zł, które kupiła wnioskodawcy w prezencie,

- w podpunkcie 78 domagając się pominięcia jako zniszczonej, deski do prasowania, której wartość określona została na 23 zł.,

- w podpunkcie 92 domagając się ustalenia wartości lodówki Polar wyprodukowanej w 1995r. na kwotę 170 zł. zgodnie z propozycją obu stron,

- w podpunkcie 96 domagając się pominięcia garnka B. o wartości 148 zł., którego strony nigdy nie posiadały,

- w podpunkcie 100 domagając się pominięcia pieca gazowego Junkers o wartości 131 zł. stanowiącego wyposażenie mieszkania wpływające na podwyższenie wartości lokalu mieszkalnego,

- w podpunkcie 102 domagając się pominięcia kompletu: łóżko-tapczan młodzieżowy, komoda pięć szuflad, meblościanka młodzieżowa o łącznej wartości 800 zł. jako prezentu darowanego dzieciom stron przez jej rodziców,

- w podpunkcie 104 domagając się pominięcia bagażnika dachowego samochodowego rowerowego o wartości 113 zł., którego strony nie posiadały,

- w podpunkcie 112 domagając się obniżenia wartości środków pieniężnych przekazanych wnioskodawcy z tytułu przeniesienia na uczestniczkę własności samochodu F. (...) z kwoty 10.000 zł. do kwoty 1.500 zł., z uwzględnieniem przekazanej uczestniczce na ten cel przez rodziców kwoty 8.500 zł.,

i wniosła o uwzględnienie powyższych zmian w określeniu łącznej wartości majątku wspólnego.

Zakwestionowała objęty punktem II a i b podział rzeczowy majątku wspólnego zarzucając, że sąd I instancji zaakceptował samowolny podział dokonany przez

wnioskodawcę w dacie wyprowadzenia się z mieszkania w 2006r. i wniosła o jego zmianę poprzez dokonanie sprawiedliwego kwotowego podziału ruchomości między strony.

Domagała się zaliczenia w skład majątku wspólnego motoroweru K. K. lub równowartości kosztów jego zakupu, negując darowiznę środków pieniężnych na ten cel dokonaną przez matkę wnioskodawcy na jego rzecz.

Żądała uwzględnienia w rozliczeniu nakładów jakie poczyniła z majątku osobistego na majątek wspólny w postaci opłat związanych z mieszkaniem w okresie od wyprowadzenia się wnioskodawcy w maju 2006r. do ustania wspólności ustawowej tj. do 20 marca 2008r. w wysokości 7.150,50 zł.

Wniosła o rozliczenie kwot przelewanych z konta wnioskodawcy na konto jego matki z tytułu spłat rzekomych pożyczek czy też rozliczenia kwot wypłaconych z bankomatu, jak też rozliczenia nakładów z majątku wspólnego w wysokości 5000 zł. na remont łazienki i ubikacji w mieszkaniu matki wnioskodawcy.

Domagała się obniżenia dopłaty zasądzonej na rzecz wnioskodawcy w punkcie V postanowienia o 16.378,31 zł., z uwagi na nieuwzględnienie przez sąd I instancji obowiązku wnioskodawcy zwrotu na jej rzecz połowy nakładów czynionych przez nią z majątku osobistego na majątek wspólny z tytułu opłat za mieszkanie i składek ubezpieczenia obowiązkowego OC samochodu F. (...) oraz uwzględnienia dopłaty w wysokości 53.093,03 zł. jako podstawy do dokonania odliczeń wynikających z podniesionych wyżej zarzutów.

Wniosła też o zmianę sposobu płatności zasądzonej w pkt. V postanowienia dopłaty, poprzez rozłożenie jej na raty płatne w okresie 10 lat lub znaczne wydłużenie okresu realizacji tego obowiązku. Zarzuciła, że nie posiada oszczędności z których mogłaby spłacić wnioskodawcę, a uzyskanie środków finansowych na ten cel, z tytułu przekazania mieszkania do dyspozycji Spółdzielni Mieszkaniowej i możliwość wykorzystania tych środków w celu dokonania zapłaty na rzecz wnioskodawcy, może trwać bardzo długo.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Nie mogła odnieść skutku apelacja wnioskodawcy.

Nie jest bowiem uzasadniony zarzut, że w okolicznościach faktycznych sprawy związanych z wyprowadzeniem się wnioskodawcy ze wspólnego mieszkania i zachowaniem się uczestników postępowania po 16 maja 2006r., a to zabraniem przez wnioskodawcę kilku ruchomości w sposób bezkonfliktowy, nie zgłaszaniem przez niego żądania dopuszczenia go do współposiadania lokalu oraz podziału korzyści i pozostawieniem uczestniczce pełnej swobody w wykonywaniu posiadania i korzystania z lokalu, łącznie z niekwestionowaniem faktu wymeldowania wnioskodawcy z mieszkania, zaistniały podstawy do uznania, że zachowanie uczestników wyczerpało treść umowy o częściowym podziale majątku wspólnego tj. mieszkania do używania, co zwolniło wnioskodawcę od obowiązku ponoszenia obciążeń związanych z jego utrzymaniem.

W sprawie o rozwód, wnioskodawca zeznał, że uczestniczka była zszokowana decyzją o jego odejściu, a z kolei uczestniczka zeznała, że w dniu wyprowadzenia się męża prosiła go by nie podejmował decyzji pochopnie ( zeznania stron w sprawie I RC 1260/06 Sądu Okręgowego w Gliwicach k. 120-123.). Nie potwierdziła przy tym zeznań wnioskodawcy złożonych na rozprawie w niniejszej sprawie w dniu 2.2.2011r. ( k. 447), iż ustaliła z nim, że mieszkanie pozostanie wyłącznie w jej dyspozycji i że wyłącznie ona ponosić będzie opłaty związane z jego utrzymaniem i że w tej rozmowie ustaliła też z wnioskodawcą, jakie przedmioty może zabrać z mieszkania. Wręcz przeciwnie na rozprawie w dniu 8.6.2011r. ( k. 484) zeznała, że żadnych rozmów na temat tego, kto może dysponować

mieszkaniem nie było, a wnioskodawca twierdził, że jeśli sprawa o podział majątku wspólnego pójdzie nie po jego myśli, to z powrotem wprowadzi się do mieszkania. W tej sytuacji, nie sposób uznać, że zachowanie się uczestników postępowania po wyprowadzeniu się wnioskodawcy, które faktycznie zostało wymuszone jego jednostronną decyzją, której uczestniczka nie była w stanie się przeciwstawić, stanowić miałoby podstawę do uznania, iż wyczerpało ono treść umowy o częściowym podziale majątku wspólnego tj. mieszkania do używania wyłącznie przez uczestniczkę postępowania i zwalniało wnioskodawcę od obowiązku ponoszenia opłat związanych z jego utrzymaniem. Uczestniczka tolerowała stan rzeczy wytworzony zachowaniem wnioskodawcy i nie była w stanie zmienić tego zachowania czynnościami faktycznymi.

Z tych przyczyn skoro niezasadny okazał się zarzut naruszenia art. 206 i 207 k.c. w zw. z art. 46 kro i art. 1035 k.c., apelacja wnioskodawcy jako bezzasadna została oddalona na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

Apelacja uczestniczki postępowania była uzasadniona w części.

Za uzasadnione uznał sąd odwoławczy zarzuty w zakresie sprzeczności ustaleń sądu I instancji z treścią materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie co do zaliczenia w skład majątku wspólnego telefonu P. stanowiącego prezent otrzymany przez uczestniczkę od jej brata wartości 20 zł., pieca gazowego A. o wartości 500 zł. i pieca gazowego Junkers o wartości 131 zł. stanowiących wyposażenie mieszkania wpływające na podwyższenie wartości lokalu mieszkalnego, szafki na buty wartości 10 zł., która została zniszczona przez dzieci, hantli wartości 32 zł, które uczestniczka kupiła wnioskodawcy w prezencie, zniszczonej deski do prasowania, której wartość określona została na 23 zł., garnka B. o wartości 148 zł., którego strony nigdy nie posiadały, kompletu: łóżko-tapczan młodzieżowy, komoda pięć szuflad, meblościanka młodzieżowa o łącznej wartości 800 zł. jako stanowiących wyposażenie pokoju dzieci, a więc oddanych do ich wyłącznej dyspozycji, bagażnika dachowego samochodowego rowerowego o wartości 113 zł., którego strony nie posiadały. Jak zasadnie podniosła uczestniczka rzeczy wyżej wskazane, co wynikało z jej zeznań, które ocenił sąd odwoławczy jako wiarygodne, albowiem, pochodzące od osoby, która faktycznie posiadała przedmioty stanowiące majątek wspólny, nie wchodziły w skład majątku wspólnego albo też jak w przypadku pieców gazowych A. i Junkers, stanowiły wyposażenie mieszkania i wpłynęły na podwyższenie jego wartości. Zasadnie też zarzucała skarżąca, że ustalona w opinii biegłej wartość lodówki wyprodukowanej w 1995r., na kwotę 489 zł. odbiegała od przyjętej zgodnie przez uczestników postępowania na 170 zł. dlatego sąd odwoławczy ustalił jej wartość na tę ostatnią kwotę. Obniżeniu uległa też wartość spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu o kwotę 184,50 zł z tytułu potrącenia, obok nominału umorzenia bankowego, kosztu operatu szacunkowego jako wydatku koniecznego związanego z rozliczeniem mieszkania.

Wobec braku sformułowania zarzutów i wniosków w zakresie punktu I podpunkt 40, w którym Sąd Rejonowy ustalił, iż składnikiem majątku wspólnego jest czajnik elektryczny T. o wartości 50 zł., rozstrzygnięcie w tym zakresie pozostało bez zmian.

Nie zasługiwał na uwzględnienie wniosek o obniżenie wartości składnika z pkt. I 48, a to pralki C. z 728 zł. do 403 zł. przy zaliczeniu poniesionego przez uczestniczkę w jej ocenie nakładu z majątku osobistego na majątek wspólny w postaci kosztu naprawy w wysokości 325 zł. Naprawa miała miejsce w czasie trwania wspólności ustawowej, stąd wydatek poniesiony na ten cel nie mógł być potraktowany jako nakład z majątku osobistego uczestniczki na majątek wspólny skoro uczestniczka nie wykazała, że poniosła go z majątku osobistego.

Podzielił sąd odwoławczy ocenę Sądu Rejonowego, iż umowa o przeniesieniu na rzecz uczestniczki postępowania własności samochodu F. (...) z zapłatą na rzecz wnioskodawcy kwoty 10.000 zł. była z mocy art. 58 § 1 k.c. nieważna jako sprzeczna z art. 35 k.r.o., a także ocenę tego Sądu, iż uczestniczka nie udowodniła, iż kwota 8500 zł. pochodziła z darowizny jej rodziców.

Po uwzględnieniu powyższych zmian w zakresie składu i wartości składników majątku wspólnego ustalił Sąd Okręgowy łączną wartość składników objętych punktem I zaskarżonego postanowienia na kwotę 233,080,84 zł. ( 235.361,34-2.280,50 ).

Zaakceptował Sąd Okręgowy dokonany przez sąd I instancji sposób podziału ruchomości i praw opisanych w punkcie I zaskarżonego postanowienia, albowiem co do przyznania uczestniczce postępowania prawa do lokalu mieszkalnego, uczestnicy byli zgodni, zaś pozostałe składniki majątku wspólnego stanowiące w istocie wyposażenie mieszkania, z którego korzysta nie tylko uczestniczka postępowania, ale też dzieci, stanowią ich naturalne i znane otoczenie, a pozostałe z których korzysta wnioskodawca zasadnie jemu zostały przyznane. Stąd zmiana orzeczenia zawartego w punkcie II a uwzględniła jedynie zmianę dokonaną w punkcie I w zakresie składu i wartości rzeczy i praw nim objętych.

Za prawidłowe uznał sąd odwoławczy, w kontekście regulacji art. 233 § 1 k.p.c. rozstrzygnięcie w zakresie nie zaliczenia do majątku wspólnego motoroweru K. K.. Uczestniczka nie zakwestionowała skutecznie ustalenia, iż motorower został kupiony przez wnioskodawcę ze środków darowanych mu przez matkę i wszedł do jego majątku osobistego.

Zasadnie też ustalił Sąd Rejonowy, iż opłaty za użytkowanie lokalu mieszkalnego w okresie od 1 czerwca 2006r. do 20 marca 2008r. i składki ubezpieczenia samochodu F. (...) nie stanowiły nakładu z majątku osobistego uczestniczki na majątek wspólny, albowiem były czynione przez uczestniczkę w czasie trwania wspólności, a uczestniczka nie wykazała, by ponosiła je ze środków stanowiących jej majątek osobisty. Nie wykazała też, jak zasadnie przyjął sąd I instancji, iż po ustaniu wspólności ustawowej do 2012r. ponosiła opłaty za obowiązkowe przeglądy rejestracyjne samochodu.

Nie mogło odnieść skutku żądanie rozliczenia kwot przelewanych z konta wnioskodawcy na konto jego matki S. K.. Z twierdzeń wnioskodawcy wynikało, że podstawą operacji finansowych dokonywanych między tymi kontami były wewnętrzne stosunki finansowe między nim a matką, w tym konieczność przelania na jej konto kwoty 10.681 zł. z tytułu wcześniejszego przelania na jego konto środków ze zlikwidowanego depozytu matki w (...) Banku (...), a także konieczność zwrotu pożyczonych od matki środków, które przeznaczone były na inwestycje zawiązane z majątkiem wspólnym uczestników postępowania ( na koszty związane z wymianą okien, na zakup samochodu F. (...)) lub opłacenie pobytu dzieci na wakacjach. Zeznań tych uczestniczka postępowania skutecznie nie zakwestionowała, a w świetle jej twierdzeń zawartych w piśmie z dnia 19.10.2006r. stanowiącym odpowiedź na pozew w sprawie o rozwód ( k. 19 akt I RC 1260/06 Sądu Okręgowego w Gliwicach), iż „Powód zawsze był zależny finansowo od swojej matki, matka kupowała mu ubrania, kosmetyki”, zeznania wnioskodawcy w tym względzie uznać należało za wiarygodne. W kontekście powyższego, trafne jest ustalenie Sądu Rejonowego, że w czasie trwania wspólności ustawowej uczestnicy postępowania nie zgromadzili oszczędności, które podlegałyby rozliczeniu.

Ponieważ na skutek omyłki, sąd I instancji nie uwzględnił we wzajemnych rozliczeniach między uczestnikami postępowania obowiązku zwrotu przez wnioskodawcę na rzecz uczestniczki postępowania połowy wartości nakładów jakie poczyniła z majątku osobistego na majątek wspólny w wysokości 16.378,31 zł. , sąd odwoławczy skorygował tę omyłkę uwzględniając tę kwotę we wzajemnych rozliczeniach.

Udział każdego z uczestników postępowania w majątku wspólnym wyniósł 116.540,42 zł. ( 233.080,84 : 2 = 116.540,42 ). Uczestniczce postępowania przyznane zostały składniki o wartości 181.871,51 zł., zaś wnioskodawcy składniki o wartości 48.209,33 zł., tak więc do wartości udziału wnioskodawcy uczestniczka postępowania winna dopłacić 68.331,09 zł. Przy uwzględnieniu obowiązku wnioskodawcy zwrotu na jej rzecz połowy wartości nakładów w wysokości 16.378,31 zł., zasądzona w punkcie V zaskarżonego postanowienia dopłata obniżona została do kwoty 51.952,78 zł. Termin jej zapłaty odroczył Sąd Okręgowy na czas dłuższy niż wynikający z zaskarżonego rozstrzygnięcia sądu I instancji, uwzględniając jedynie częściowo wniosek uczestniczki w tym względzie. Uczestniczka wykazała, że jej sytuacja materialna nie pozwala na zapłatę na rzecz wnioskodawcy zasądzonej dopłaty w terminie określonym przez Sąd Rejonowy, albowiem z wynagrodzenia za pracę nie jest w stanie poczynić oszczędności, a uzyskanie środków z tytułu przekazania mieszkania do dyspozycji Spółdzielni Mieszkaniowej i możliwość wykorzystania tych środków w celu dokonania zapłaty na rzecz wnioskodawcy, może trwać długo. Dlatego też uwzględniając sytuację materialną wnioskodawcy, uznał Sąd Okręgowy, że odroczenie płatności dopłaty na okres 3 lat od uprawomocnienia się postanowienia, nie będzie stanowić dla niego nadmiernej dolegliwości, a uczestniczce postępowania pozwoli na zgromadzenie środków na ten cel.

Zmiana postanowienia we wskazanym wyżej zakresie nastąpiła na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., a w pozostałym zakresie apelacja uczestniczki postępowania jako bezzasadna została oddalona na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzekł Sąd Okręgowy na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. uznając, że w sprawie o podział majątku wspólnego, przyjęcie zasady, iż każdy uczestnik postępowania ponosi koszty związane z podejmowanymi w postępowaniu czynnościami procesowymi, jest uzasadnione.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej uczestniczce postępowania w postępowaniu odwoławczym przez adwokata ustanowionego z urzędu, orzeczono na podstawie § 19 w zw. z § 2 ust. 1 i 3 7 pkt 10, § 6 i 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu z 28.9.2002r. ( Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm. ). Ponieważ wartość udziału uczestniczki w majątku wspólnym mieści się w przedziale z § 6 pkt 6, w którym minimalna stawka opłaty za czynności adwokackie określona została na 3600 zł., stąd przy uwzględnieniu powołanej wyżej regulacji wysokość należnej opłaty z uwzględnieniem podatku od towarów i usług zasądzona została w wysokości 2214 zł.

SSR (del.) Marcin Rak SSO Teresa Kołeczko-Wacławik SSO Leszek Dąbek