Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

  Dnia 11 lipca 2014 r.

  Sąd Okręgowy w Gliwicach, X Wydział Gospodarczy

w składzie

0.0.i.Przewodniczący Sędzia SO Lesław Zieliński( spr.)

0.0.ii. Sędzia SO Barbara Przybyła

Sędzia SO Iwona Wańczura

Protokolant Katarzyna Bocian

po rozpoznaniu w dniu 11 lipca 2014 roku w Gliwicach

na rozprawie

z wniosku (...) Spółki Jawnej M.Z. P. w W.

z udziałem M. P., Z. P. (2), J. P.

o wpis zmian

na skutek apelacji wniesionej przez wnioskodawcę

od postanowienia Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 3 marca 2014 roku

sygn. akt GL.X Ns-Rej. KRS 23123/13

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę Sądowi Rejonowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania .

SSO Barbara Przybyła SSO Lesław Zieliński SSO Iwona Wańczura

Sygn. akt X Ga 138/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Gliwicach oddalił wniosek wnioskodawcy (...) Spółki jawnej M. Z. P. w W. o zmianę danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców, poprzez zarejestrowanie zmiany umowy spółki oraz zmian w zakresie informacji
o wspólnikach spółki.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy uznał umowę darowizny udziałów
za nieważną i nie wywołującą skutków prawnych w niej wyrażonych. Sąd Rejonowy uznał także, iż umowy takiej nie można również skutecznie zmienić.

Sąd Rejonowy uznał, że nie doszło do przejścia ogółu praw i obowiązków
w spółce z M. P. na wspólnika łącznego J. P. oraz Z. P. (2). Tym samym nie doszło do zmiany umowy spółki, tak z dnia 30 sierpnia 2013 r. jak i z dnia 8 listopada 2013 r.

W apelacji wnioskodawca zarzucił orzeczeniu Sądu Rejonowego naruszenie art. 58 § 3 k.c. poprzez jego niezastosowanie, polegające
na pominięciu możliwości badania czy czynność prawna (umowa darowizny) nie jest dotknięta nieważnością tylko w części zaś pozostaje w mocy
co do pozostałych części; niezastosowanie zasady konwersji nieważnej czynności prawnej w zastępczą czynność prawną, która nie będzie dotknięta nieważnością; art. 10 § 1 k.s.h. poprzez błędne zastosowanie polegające
na odrzuceniu możliwości darowania 1/10 i 9/10 ogółu praw i obowiązków wspólnika na dwie osoby, które pozostają w łącznej wspólności ułamkowej; art. 22 § 1 k.s.h. poprzez błędną wykładnię polegającą na konkluzji, iż spółka osobowa, w tym jawna wymaga wielości wspólników podczas, gdy stosując wykładnię systemową z uwzględnieniem art. 98 § 2 k.s.h. wynika, iż spółkę muszą założyć co najmniej dwie osoby, jednak w wyniku przekształceń może istnieć spółka osobowa, która ma jednego wspólnika.

Wnioskodawca wniósł o zmianę postanowienia i dokonanie wpisu zgodnie z wnioskiem oraz o zwrot kosztów sądowych za wszystkie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie.

Bezspornym okazało się, iż zgodnie z przepisem art. 10 § 1 k.s.h. dopuszczalnym jest przeniesienie na inną osobę ogółu praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej. Wskazany przepis dopuszcza jednak zbycie tylko ogółu praw i obowiązków, które mogą być nierozłącznie przedmiotem wspólnego nabycia przez kilka podmiotów prawa. Ogół praw i obowiązków może być także przedmiotem nabycia na własność w częściach ułamkowych,
w szczególności w następstwie spadkobrania, sprzedaży lub darowizny. Wówczas dochodzi do nabycia praw i obowiązków na wspólność łączną.

Wolą darczyńcy wspólnika spółki jawnej - M. P., jak wynika
z § 2 umowy darowizny (k. 228) było przeniesienie ogółu praw i obowiązków
w spółce jawnej na rzecz obdarowanych. Taki był cel umowy darowizny zakładany zarówno przez darczyńcę, jak i obdarowanych, którzy wyrazili zgodę na dokonanie umowy darowizny, a więc przeniesienie ogółu praw
i obowiązków.

Nawet gdyby uznać, że doszło do przeniesienia jedynie udziałów kapitałowych należy wskazać na zmianę umowy darowizny z dnia 8 listopada 2013 r., w której ostatecznie sprecyzowano, że M. P. daruje ogół praw i obowiązków w spółce, a obdarowani będą działać, jako wspólnicy łączni.

W przypadku uznania ewentualnego, iż doszło do przeniesienia jedynie udziałów kapitałowych zastosowanie znalazłby przepis art. 58 § 3 k.c., zgodnie z którym jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.

Analiza treści umowy darowizny z dnia 30 sierpnia 2013 r. doprowadziła Sąd Okręgowy do wniosku, że podstawowym elementem przedmiotowo istotnym tej umowy było przeniesienie ogółu praw i obowiązków przez wspólnika spółki jawnej - darczyńcę na obdarowanych. Postanowienia umowne, zawarte w § 2 umowy darowizny dotyczące darowania udziałów kapitałowych stanowiły jedynie doprecyzowanie podstawowej dyspozycji umowy darowizny - przeniesienia ogółu praw i obowiązków, dopuszczalnego przepisami obowiązującego prawa. Wskazane doprecyzowanie umowne należało uznać
za składniki o charakterze accidentalia negotii, a więc postanowienia umowne, nie stanowiące elementów przedmiotowo istotnych umowy darowizny,
tj. takich, bez których cała umowa darowizny byłaby nieważna. Biorąc powyższe pod uwagę fakt, że wymienione postanowienia umowne, dotyczące przeniesienia udziałów kapitałowych, o charakterze accidentalia negotii okazały się sprzeczne z ustawą, to należało uznać, że czynność prawna - darowizna ogółu praw i obowiązków w spółce jawnej pozostaje w mocy, a nieważnością dotknięta okazała się tylko jej część - postanowienia precyzujące, iż doszło
do przeniesienia udziałów kapitałowych. Uwzględniając powyższe należało uznać, że umowa darowizny pozostała w mocy, a obdarowani na jej podstawie uzyskali status wspólnika łącznego co do praw i obowiązków darczyńcy.

Należy wskazać, że strony umowy darowizny potwierdziły cel umowy darowizny w zmianie umowy darowizny z dnia 8 listopada 2013 r., a więc okazał się on bezsporny.

Biorąc powyższe pod uwagę, zgodnie z przepisem art. 386 § 1 k.p.c., orzeczono, jak w sentencji.

SSO Barbara Przybyła SSO Lesław Zieliński SSO Iwona Wańczura