Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lipca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Beata Łapińska

Protokolant stażysta Bożena Sobczyk

po rozpoznaniu w dniu 15 lipca 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku M. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania M. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 23 sierpnia 2013 r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 1302/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23 sierpnia 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy M. D. prawa do emerytury.

W odwołaniu od powyższej decyzji, złożonym w dniu 20 września 2013 roku roku, M. D. wniósł o przyznanie żądanego prawa z uwagi na to, że przepracował wymagane 15 lat w warunkach szczególnych. Podniósł, że pracował w takich warunkach także w okresie od 1 września 1983 roku do 31 października 1985 roku w G. Fabryce (...) w G. na stanowisku mistrza spawalni.

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

M. D., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 22 lipca 2013 roku, wniosek o przyznanie prawa do emerytury.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-4 w aktach ZUS)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż pracy wynoszący ponad 25 lat. Niekwestionowany przez ZUS okres zatrudnienia wnioskodawcy w szczególnych warunkach wynosi łącznie 13 lat, 1 miesiąc i 2 dni. Są to okresy zatrudnienia: od 1 listopada 1985 roku do 30 września 1998 roku w G. Fabryce (...) w G. oraz od 1 października 1998 roku do 31 grudnia 1998 roku w (...) S.A. w G. na stanowiskach mistrza spawalni.

Wnioskodawca nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

(okoliczności niesporne)

W okresie od 1 listopada 1975 roku do 30 września 1998 roku wnioskodawca był zatrudniony w G. Fabryce (...) w G. (wcześniejsza nazwa (...) Fabryka (...) w G.). W świadectwie pracy wskazano, że wnioskodawca pracował w ww. zakładzie pracy na stanowiskach referenta ds. technicznych, mistrza wydziału montaży, mistrza wydziału produkcji części i mistrza spawalni. Jednocześnie pracodawca wskazał w tym świadectwie, że wnioskodawca pracował w warunkach szczególnych w okresie od 1 listopada 1985 roku do 30 września 1998 roku na stanowisku mistrza spawalni (Dział XIV, poz. 24 zarządzenia Nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku).

(dowód: świadectwo pracy k. 7 w aktach ZUS)

Z dokumentów zawartych w aktach osobowych wnioskodawcy wynika, że w G. Fabryce (...) w G. wnioskodawca pracował na następujących stanowiskach:

- od 1 listopada 1975 roku do 31 lipca 1982 roku jako referent techniczny;

- od 1 sierpnia 1982 roku do 31 lipca 1985 roku jako mistrz wydziału montażu (P2);

- od 1 sierpnia 1985 roku do 31 października 1985 roku jako mistrz wydziału produkcji części (P1);

- od 1 listopada 1985 roku do 30 września 1998 roku jako mistrz spawalni.

(dowód: umowy o pracę, angaże, wniosek o przeniesienia wnioskodawcy z mistrza P2 na mistrza P1 z dnia 31 lipca 1985 roku w aktach osobowych wnioskodawcy)

Szkolenie pożarnicze spawalnicze wnioskodawca odbył w okresie od 28 czerwca 1985 roku do 29 czerwca 1985 roku.

(dowód: zaświadczenie z dnia 2 lipca 1985 roku k. 124 w aktach osobowych wnioskodawcy)

Od dnia 1 listopada 1985 roku stanowisko mistrza wydziału produkcji części przejął po wnioskodawcy W. B. (1), który przed tą datą był mistrzem oddziału krajalni.

(dowód: angaże w aktach osobowych W. B. (2))

Sąd Okręgowy ocenił i zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2012 roku) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Brak takiego świadectwa nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.), obecnie rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412), dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Spór pomiędzy stronami, w związku z zarzutami podniesionymi przez wnioskodawcę w odwołaniu, ograniczał się do faktu, czy ma on wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, a w dniu (...) ukończył 60 lat i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Organ rentowy uznał, że wnioskodawca nie spełnia przesłanki zatrudnienia w warunkach szczególnych co najmniej przez 15 lat. Wnioskodawca twierdził zaś, że legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szczególnych, albowiem pracował w takich warunkach także w okresie 1 września 1983 roku do 31 października 1985 roku w G. Fabryce (...) w G. na stanowisku mistrza spawalni.

W ocenie Sądu Okręgowego zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do uwzględnienia odwołania wnioskodawcy i przyznania mu prawa do emerytury ze względu na wykonywanie pracy w warunkach szczególnych.

Jakkolwiek bowiem przewidziane w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń ograniczenia co do środków dowodowych nie obowiązują w postępowaniu sądowym, to dowody na te okoliczności mają być dowodami nie budzącymi wątpliwości, spójnymi i precyzyjnymi. Dowody te należy więc oceniać rygorystycznie i można dokonać na ich podstawie ustaleń faktycznych tylko wówczas, gdy spełniają one wyżej wymienione kryteria (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1998 roku, II UKN 440/97, OSNP 1998/22/667).

Takich kryteriów nie spełniają zeznania świadków S. C. i M. S., a także zeznania wnioskodawcy, które pozostają przy tym w sprzeczności z dokumentami znajdującymi się w aktach osobowych wnioskodawcy.

S. C. nie pamiętał, w jakim okresie wnioskodawca pracował w wydziale technologicznym, jednakże z całą pewnością stwierdził, iż mistrzem spawalni wnioskodawca został w 1983 roku, albowiem świadek złamał wówczas nogę i dlatego pamięta ten fakt. Zeznania świadka S. C. w tym zakresie należało uznać za niewiarygodne, albowiem nie pamiętał on nawet dokładnie przebiegu swojej kariery zawodowej, a co do wszystkich innych okoliczności, co do których był przesłuchany, poza datą rozpoczęcia wykonywania przez wnioskodawcę pracy na stanowisku mistrza spawalni, zeznawał, że nie pamięta, nie ma 100% pewności, wydaje mu się że (…).

Podobnie świadek M. S. nie pamiętał dokładnie przebiegu ani swojej kariery zawodowej, ani też kariery wnioskodawcy. Świadek pamiętał jedynie, że wnioskodawca pracował najpierw w dziale technologicznym, a potem był mistrzem montażu i mistrzem produkcji części, a wreszcie mistrzem spawalni. Świadek nie potrafił wskazać nawet, w którym roku wnioskodawca został mistrzem spawalni, a co dopiero dokładnej daty rozpoczęcia pracy na tym stanowisku.

W ocenie Sądu wiarygodnego dowodu w sprawie nie mogą stanowić również zeznania wnioskodawcy. Na rozprawie w dniu 15 lipca 2014 roku wnioskodawca zeznał, że nie pamięta, w jakich okresach pracował dokładnie na poszczególnych działach G. Fabryki (...). Odnośnie rozpoczęcia pracy na stanowisku mistrza spawalni wskazał, że miało to miejsce na początku 1983 roku. Jednocześnie nie potrafił sobie przypomnieć do kiedy pracował w dziale technologicznym, jak również w jakim okresie był mistrzem działu produkcji części.

Z zeznaniami świadków i wnioskodawcy w zakresie daty rozpoczęcia wykonywania przez niego pracy na stanowisku mistrza spawalni stoją w oczywistej sprzeczności dokumenty zawarte w aktach osobowych wnioskodawcy. Z dokumentów tych, w tym w szczególności, angaży wynika, iż pracę na tym stanowisku wnioskodawca rozpoczął dopiero od dnia 1 listopada 1985 roku. Okoliczność, że wnioskodawca zaczął pracować na w spawalni w 1985 roku potwierdza także fakt, że szkolenie pożarnicze spawalnicze wnioskodawca odbył w okresie od 28 czerwca 1985 roku do 29 czerwca 1985 roku.

Podkreślić należy, iż jak wynika z lektury akt osobowych ubezpieczonego W. B. (1) od dnia 1 listopada 1985 roku przejął on stanowisko mistrza wydziału produkcji po wnioskodawcy.

Poza sporem pozostaje przy tym, że także pracodawca wnioskodawcy uznał, że pracował on w warunkach szczególnych na stanowisku mistrza spawalni dopiero od dnia 1 listopada 1985 roku, o czym świadczy wystawione przez niego świadectwo pracy.

W tej sytuacji twierdzenia wnioskodawcy, że pracował jako mistrz spawalni już od 1983 roku należało uznać za nieprzekonujące.

Innych dowodów na okoliczność wykonywania pracy w warunkach szczególnych w spornym okresie wnioskodawca nie zgłosił, mimo że na rozprawie w dniu 15 lipca 2014 roku, został pouczony o ciążącym na nim obowiązku dowodowym i rodzajach środków dowodowych.

Biorąc pod uwagę powyższe uznać należało, iż w toku procesu wnioskodawca nie wykazał, by spełnił przesłankę wykonywania pracy w warunkach szczególnych w ilości co najmniej 15 lat. Fakt ten skutkował koniecznością przyjęcia, że nie spełnia on wymaganych prawem warunków do uzyskania prawa do emerytury zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.