Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, X Wydział Gospodarczy

w składzie

Przewodniczący Sędzia SO Leszek Guza

Sędzia SO Iwona Wańczura – spr.

Sędzia SO Małgorzata Korfanty

Protokolant Aleksandra Ciesińska

po rozpoznaniu w dniu 13 czerwca 2014 roku w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa:(...) S.A. w W.

przeciwko: 1. (...)Sp. z o.o. w G.

2. A. M.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powódkę

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 16 stycznia 2014 roku

sygn. akt VII GC 384/13

1.  uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej pozwanego (...) Sp. z o.o. w G. i w tej części przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Gliwicach pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego;

2.  oddala apelację w pozostałym zakresie.

SSO Małgorzata Korfanty SSO Leszek Guza SSO Iwona Wańczura

Sygn. akt X Ga 119/14

UZASADNIENIE

(...)Spółka Akcyjna
w W. wniosła o zasądzenie solidarnie od pozwanych: (...) w G. (dalej: (...) Sp. z o.o.) i A. M. kwoty 6.846,73 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania

Podniosła, że wypłaciła na rzecz (...) Sp. z o.o. odszkodowanie
z tytułu ubezpieczenia autocasco, ponieważ ta dokonała remontu pojazdu. Szkoda powstała w ten sposób, że na pojazd marki V.o nr rej. (...) spadł nawis śnieżny oraz lód z dachu budynku położonego w G. przy ul. (...). Właścicielem pojazdu był B. P.. Zarządcą tej nieruchomości była (...) Sp. z o.o. Powódka wskazała, że A. M. nie odśnieżył dachu budynku położonego w G. przy ul. (...), a był do tego zobowiązany na mocy umowy z (...)Sp.
z o.o. Niewykonanie przez niego usługi było przyczyną wystąpienia zdarzenia, które spowodowało powstanie szkody. A. M. ponosi odpowiedzialność solidarnie z (...) Sp. z o.o., gdyż ta spółka zleciła wykonanie czynności podmiotowi profesjonalnemu. Na mocy art. 828 § 1 kc
z dniem zapłaty przez powódkę odszkodowania na rzecz ubezpieczającego, roszczenie ubezpieczającego przeszło z mocy prawa na powódkę do wysokości zapłaconego odszkodowania.

A. M. w odpowiedzi na pozew podniósł, że w latach 2009-2010 nie miał zawartej umowy w zakresie sprzątania ani oczyszczania dachów nieruchomości położonej przy ul. (...) ani żadnej innej. Usługi oczyszczania dachów ze śniegu i lodu wykonywane były jedynie na podstawie indywidualnych zleceń interwencyjnych. Realizacja i odbiór tych prac następowały natychmiast po ich zleceniu. Pozwany nie świadczył usług polegających na monitorowaniu stanu dachów i decydowaniu, w którym momencie należało odśnieżyć dach. Wykonał prace z najwyższą starannością
i w okresie ich realizacji nie doszło do powstania szkód. Dalsza odpowiedzialność za nieruchomości spoczywa na ich zarządcy i właścicielu.

Również pozwana (...) Sp. z o.o. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów postępowania. W uzasadnieniu zarzuciła, że powódka nie wykazała zaistnienia przesłanek powstania odpowiedzialności deliktowej po stronie pozwanej spółki. Powódka nie wykazała, że zaistniało zdarzenie, z którego zaistnieniem związane jest powstanie szkody, a także, że nie wykazała w sposób precyzyjny rozmiarów powstałej szkody. Ponadto pozwana podniosła, że nawet w sytuacji potencjalnego zaistnienia przesłanek odpowiedzialności deliktowej i tak nie ponosiłaby ona odpowiedzialności, gdyż powierzyła wykonanie czynności polegających m.in. na odśnieżaniu dachu budynku położonego w G. przy ul. (...) oraz strącaniu nawisów śnieżnych i sopli z tego budynku profesjonaliście, który zawodowo trudnił się wykonywaniem wskazanych wyżej czynności - A. M.. Odpowiedzialność w całości ponosiłby zatem A. M. zgodnie z art. 429 kc.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 16 stycznia 2014 r. Sąd Rejonowy
w Gliwicach oddalił powództwo wobec obojga pozwanych oraz zasądził od powódki na rzecz pozwanej (...) Sp. z o.o. w G. kwotę 1.217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, że pojazd marki V. (...) nr rej. (...) uległ uszkodzeniu, które polegało na: wgnieceniu maski, odprysku lakieru, wgnieceniu błotnika prawego oraz uszkodzeniu kołka rozporowego. W dniu
20 lutego 2010r. obok pojazdu na ziemi znajdowały się liczne, duże odłamki lodu oraz zmarzniętego śniegu

Spółka (...) w dniach 8 lutego 2010r. i 18 lutego 2010r. zleciła A. M. usługę usunięcia śniegu zalegającego na dachu budynku przy ul. (...), odkucia lodu z gzymsu i balkonów oraz zbicia powstałych na budynku sopli od ulicy wraz ze sprzątnięciem ulicy. A. M. wykonał ww. usługi.

W dniu 22 maja 2012r. powódka wypłaciła spółce (...)
w K. kwotę 6.846,73 zł z tytułu odszkodowania za zdarzenie objęte sprawą o nr (...) Sprawa ta dotyczyła pojazdu V.nr rej.
(...), którego właścicielem był B. P., który upoważnił spółkę (...) w K. do odbioru w jego imieniu odszkodowania dotyczącego szkody (...).

Wobec tak ustalonego stanu faktycznego Sąd Rejonowy zważył, że pozwana (...) Sp. z o.o. jako zarządca nieruchomości budynku położonego w G. przy ul. (...), na mocy przepisów prawa budowlanego, była zobowiązana do prowadzenia właściwej gospodarki nieruchomością. Z tego obowiązku wynikało, że (...) Sp. z o.o. powinna zapewnić bezpieczeństwo użytkowania nieruchomości, co z kolei powoduje, że powinna ona usuwać zalegający na dachu śnieg lub lód, stanowiący zagrożenie bezpieczeństwa. Powódka nie wykazała swego twierdzenia, że doszło do naruszenia przez (...) Sp. z o.o. wskazanego wyżej obowiązku, co spowodowało szkodę w pojeździe B. P..

Powódka powoływała się na dołączone do akt zdjęcia pojazdu. Sąd Rejonowy zważył jednakże, że dokumentacja fotograficzna przedłożona przez powódkę nie zawierała zdjęć sporządzonych w dniu zdarzenia, brak było także zdjęć z miejsca zdarzenia. A zatem dokumentacja ta nie stanowiła dowodu na twierdzenia powódki, że uszkodzenia pojazdu uwidocznione na tychże zdjęciach powstały w wyniku osunięcia się śniegu i lodu z dachu budynku położonego
w G. przy ul. (...). Dokumentacja jedynie dowodziła, że
w pojeździe wystąpiła szkoda, jednak nie wskazywała na przyczyny wystąpienia szkody.

Powódka nie wykazała, że z dachu nieruchomości faktycznie zwieszał się nagromadzony śnieg i lód bezpośrednio nad pojazdem V.lub w taki sposób, że możliwe było oberwanie się tych nawisów na pojazd.

Okolicznością wskazującą na możliwość uszkodzenia pojazdu w skutek osunięcia się mas śniegu i lodu były wnioski z oględzin przeprowadzonych
w sprawie KP II G. nr (...). Policjant dokonujący oględzin stwierdził, że obok pojazdu na ziemi znajdowały się liczne, duże odłamki lodu oraz zmarzniętego śniegu. Jednak takie stwierdzenie nie jest wystarczające do przyjęcia, że odłamki te spowodowały uszkodzenie pojazdu V..

Dalej Sąd Rejonowy zważył, że A. M. nie był zobowiązany do monitorowania w dniu 20 lutego 2010r. stanu bezpieczeństwa dachu budynku położonego w G. przy ul. (...) ani do podejmowania odśnieżania dachu lub usuwania oblodzenia w sytuacji stwierdzenia stanu zagrożenia bezpieczeństwa. Taki obowiązek nie wynikał ze zleceń z dnia
8 lutego 2010r. i 18 lutego 2010r. Ze zleceń tych wynikało jedynie, że A. M. wykonał pojedyncze usługi.

Nadto, z dołączonych do akt sprawy zleceń wykonania usług wynika, że usługi zostały wykonane bez zastrzeżeń. Powódka nie wykazała, że A. M. wykonywał usługi usuwania mas śniegu i lodu w czasie, kiedy pojazd V.parkował w okolicach przedmiotowego budynku, a zatem nie wykazała, że wystąpiły przesłanki odpowiedzialności wskazane w art. 471 kc,
a to na niej spoczywał ciężar dowodowy na mocy art. 6 kc.

O kosztach Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 kpc.

Powódka w apelacji od powyższego wyroku wniosła o jego zmianę poprzez zasądzenie od pozwanych solidarnie na jej rzecz kwoty 6.846,73 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego za obie instancje, ewentualnie o uchylenie wyroku Sądu I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła obrazę przepisów postępowania polegającą na naruszeniu art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 231 kpc poprzez brak wszechstronnego rozważenia zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i przyjęcie, że pozwani nie ponoszą odpowiedzialności za powstał szkodę mimo, że ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, iż nieruchomość nie była należycie odśnieżona, bowiem doszło do spadnięcia lodu i zamarzniętego śniegu na pojazd marki V., co spowodowało jego uszkodzenie.

Powódka podkreśliła, że skoro doszło do spadnięcia śniegu z dachu budynku położonego przy ul. (...) w G., w wyniku czego uszkodzeniu uległ samochód marki V.oznacza to, iż śnieg i lód musiał się na budynku znajdować, a więc dach tego budynku nie był utrzymywany
w należytym stanie, tj. nie był odśnieżony, przez co naruszone zostały również przepisy prawa budowlanego, które zobowiązują zarządcę nieruchomości do prowadzenia właściwej gospodarki nieruchomością, w tym zapewnienia bezpieczeństwa użytkowania nieruchomości poprzez m.in. usuwanie zalegającego na dachu śniegu oraz lodu, który zagraża bezpieczeństwu.

Pozwana (...) Sp. z o.o. w odpowiedzi na apelację wniosła o jej oddalenie oraz zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwana podkreśliła, że poprzez wykazanie, iż łączyła ją z pozwanym A. M. umowa o wykonywaniu czynności, polegających na odśnieżaniu dachu budynku mieszczącego się przy ul. (...) oraz strącaniu nawisów śnieżnych oraz sopli lodu z tego budynku, wykazała istnienie przesłanki ekskulpacyjnej w rozumieniu art. 429 kc.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powódki zasługiwała na częściowe uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy, jednakże w oparciu o powyższe ustalenia Sąd II instancji, jako sąd meriti, wyprowadził częściowo odmiennie wnioski aniżeli Sąd I instancji.

Odnośnie do powyższego Sąd Okręgowy na wstępie zważył, że ocena wiarygodności i mocy dowodów jest podstawowym zadaniem i jednocześnie uprawnieniem Sądu orzekającego, rozstrzygającego kwestie sporne
w warunkach niezawisłości i na podstawie całokształtu zgromadzonego
w sprawie materiału dowodowego. Samo przekonanie strony o innej niż przyjął to Sąd I instancji wadze poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie nie jest wystarczające do uznania, iż Sąd naruszył wyrażoną w art. 233 kpc zasadę swobodnej oceny dowodów. W swoich orzeczeniach Sąd Najwyższy wielokrotnie stwierdzał, że „jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 kpc i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków
z zebranymi dowodami lub, gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona” (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 września 2002r., sygn. akt
IV CKN 1316/00 oraz sygn. akt II CKN 817/00, niepubl.).

W ocenie Sądu Okręgowego ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności w postaci dokumentacji fotograficznej oraz protokołu oględzin przeprowadzonych w sprawie KP II G. nr (...) wynika w sposób nie budzący wątpliwości, iż do uszkodzenia pojazdu marki V. doszło na skutek osunięcia się mas śniegu i lodu z budynku położonego
w G. przy ul. (...).

Powódka wykazała przede wszystkim, iż w dniu 20 lutego 2010 r. B. P. zaparkował pojazd marki V.przy ul. (...).

Wykazała również, iż nastąpiło uszkodzenie ww. pojazdu polegające na wgnieceniu maski, odprysku lakieru, wgnieceniu błotnika prawego oraz uszkodzeniu kołka rozporowego.

Z kolei policjant dokonujący oględzin stwierdził, że obok pojazdu na ziemi znajdowały się liczne, duże odłamki lodu oraz zmarzniętego śniegu.

W ocenie Sądu Okręgowego w świetle treści ww. protokołu oględzin brak jest podstaw do kwestionowania zakresu uszkodzeń pojazdu uwidocznionych ma zdjęciach, mimo iż zdjęcia te nie pochodziły z miejsca zdarzenia.

Do zakwestionowania rozmiaru szkody za niewystarczające uznać bowiem należy wyłącznie twierdzenia pozwanej, nie poparte żadnym materiałem dowodowym, w tym w szczególności opinią biegłego w zakresie adekwatności rozmiaru szkody do zaistniałego zdarzenia.

Pozwana (...) Sp. z o.o. podnosiła przede wszystkim, iż łączyła ją z pozwanym A. M. umowa o wykonywaniu czynności polegających na odśnieżaniu dachu budynku mieszczącego się przy
ul. (...), a także strącaniu nawisów śnieżnych oraz sopli lodu z tego budynku, poprzez co wykazała istnienie przesłanki ekskulpacyjnej
w rozumieniu art. 429 kc.

Sąd Okręgowy zważył, że zgodnie z art. 429 kc, kto powierza wykonanie czynności drugiemu, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez sprawcę przy wykonywaniu powierzonej mu czynności, chyba że nie ponosi winy w wyborze albo że wykonanie czynności powierzył osobie, przedsiębiorstwu lub zakładowi, które w zakresie swej działalności zawodowej trudnią się wykonywaniem takich czynności. Przepis ten, w warunkach w jego treści określonych, nakłada odpowiedzialność na powierzającego wykonanie czynności drugiemu, o ile powierzający czynności nie potrafi udowodnić, że nie ponosi żadnej winy w wyborze. Odpowiedzialność powierzającego wykonanie czynności drugiemu jest samodzielna i niezależna od odpowiedzialności sprawcy bezpośredniego. Jest to odpowiedzialność za własne czyny i za własną winę.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że spółka (...) w dniach 8 lutego 2010r. i 18 lutego 2010r. zleciła A. M. usługę usunięcia śniegu zalegającego na dachu budynku przy
ul. (...), odkucia lodu z gzymsu i balkonów oraz zbicie powstałych na budynku sopli od ulicy wraz ze sprzątnięciem ulicy.

A. M. wykonał te usługi m.in. w dniu 19 lutego 2010 r., zaś pozwana (...) Sp. z o.o. nie wykazała, aby wnosiła jakiekolwiek zastrzeżenia do jakości wykonanych przez pozwanego A. M. prac. Dodatkowo (...) Sp. z o.o. uregulowała na rzecz A. M. należności z tytułu powyższych zleceń.

Pozwana (...) Sp. z o.o. nie wykazała zatem nienależytego wykonania zobowiązania przez pozwanego A. M. w dniu 19 lutego 2010 r.

Słusznie natomiast podniósł pozwany A. M., iż usługi oczyszczania dachów ze śniegu i lodu wykonywane były jedynie na podstawie indywidualnych zleceń interwencyjnych. Realizacja i odbiór tych prac następowały natychmiast po ich zleceniu. Pozwany nie świadczył usług polegających na monitorowaniu stanu dachów i decydowaniu, w którym momencie należało odśnieżyć dach.

W konsekwencji powyższego dalsza odpowiedzialność za nieruchomości spoczywała na zarządcy i właścicielu nieruchomości, którzy winni byli monitorować stan dachów, w tym w dniu zdarzenia, tj. 20 lutego 2010 r.

Istotnym jest przy tym zakres zlecenia udzielonego A. M. w dniu 18 lutego 2010 r. odnoszącego się m.in. do budynku przy
ul. (...), z treści którego wynika, że pozwanemu zlecono usunięcie zalegającego śniegu na dachu nad mieszkaniem nr (...), odkucie lodu
z gzymsu w miejscu zalania oraz zbicie sopli od ulicy na podanym adresie,
a także sprzątnięcie chodnika i zasolenie lodu na rynnie.

Celem powyższego zlecenia było zatem jedynie usunięcie przyczyny zalewania mieszkania nr (...).

Natomiast kolejne zlecenie z dnia 19 lutego 2010 r. obejmowało zrzucenie śniegu z dachu (nawisy), skucie lodu z pasa podrynnowego, skucie lodu z rynny, udrożnienie 2 spustów oraz posprzątanie chodnika.

Istotnym jest jednakże, że jakkolwiek w powyższym zleceniu w nagłówku wskazano, że zgłoszenie dotyczy „(...)” to jednakże poniżej doprecyzowano, że zgłoszenie dotyczy budynku przy ul. (...).

Tymczasem B. P. zaparkował swój pojazd marki V. przy budynku na ul. (...) w G..

Dodatkowo Sąd Okręgowy zważył, iż z notatki urzędowej z dnia
5 stycznia 2011 r. sporządzonej na potrzeby postępowania prowadzonego przez Komisariat Policji III w Gliwicach wynika, iż pan R. S. oświadczył, że przed dniem 19 lutego 2010 r. przy ul.(...)
5 w G. zamówiona była zwyżka celem usunięcia zalegającego śniegu na dachu budynku, jednakże nie wykonano czynności z uwagi na parkujące pod budynkiem samochody.

W świetle powyższego Sąd Okręgowy uznał, że wobec spadnięcia śniegu z dachu budynku położonego przy ul. (...) w G., w wyniku czego uszkodzeniu uległ samochód marki V., uznać należało, że dach tego budynku nie był utrzymywany przez pozwaną (...) Sp. z o.o.
w należytym stanie.

Istotnym przy tym jest, że pozwana (...) Sp. z o.o. nie wykazała nienależytego wykonania zobowiązania przez pozwanego A. M.
w dniu 19 lutego 2010 r. Tymczasem pojazd V. V70 nr rej. (...) uległ uszkodzeniu w dniu 20 lutego 2010 r., a zatem dzień po wykonanych przez pozwanego A. M. usługach.

Nadto, pozwany A. M., jak już wyżej wskazano, nie świadczył usług polegających na monitorowaniu stanu dachów i decydowaniu, w którym momencie należało odśnieżyć dach, albowiem usługi oczyszczania dachów ze śniegu i lodu wykonywane były jedynie na podstawie indywidualnych zleceń interwencyjnych.

W tym zakresie obowiązek spoczywał na pozwanej (...) Sp. z o.o.

Pozwana nie wykazała zaś braku zaniedbania w ustaleniu stanu dachu budynku w dniu zdarzenia.

W konsekwencji powyższego odpowiedzialność pozwanej (...) Sp. z o.o. za skutki zdarzenia znajduje potwierdzenie w treści art. 415 kc.

Podkreślić bowiem należy, że nawet skuteczne powierzenie czynności osobie trzeciej, które na podstawie art. 429 k.c. zwalnia od odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez przedsiębiorstwo trudniące się zawodowo wykonywaniem danych czynności, nie wyklucza odpowiedzialności powierzającego za szkodę wyrządzoną jego własnym zaniedbaniem; najczęściej odpowiedzialność ta oparta będzie na art. 415 k.c. (tak też Sąd Najwyższy
w wyroku z dnia 16 kwietnia 2003 r., sygn. akt II CKN 1466/00, opubl. LEX
nr 78809).

Dlatego też Sąd Okręgowy, na podstawie art. 386 § 4 kpc
w zw. z art. 108 § 2 kc uchylił zaskarżony wyrok w części dotyczącej pozwanej (...) Sp. z o.o. w G. i w tej części przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Gliwicach, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.

Natomiast na podstawie art. 385 kpc Sąd Okręgowy oddalił apelację
w pozostałym zakresie, tj. w stosunku do pozwanego A. M..

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji przeprowadzi postępowanie dowodowe na okoliczność ustalenia zakresu i wysokości szkody powstałej w związku ze zdarzeniem z dnia 20 lutego 2010 r., w tym niezbędnych i uzasadnionych kosztów naprawy pojazdu marki V. o nr rej. (...), z uwagi na fakt kwestionowania tychże okoliczności przez pozwaną (...) Sp. z o.o.

Dopiero w oparciu o tak uzupełniony materiał dowodowy Sąd pierwszej
instancji ponownie rozpozna twierdzenia powódki i zarzuty pozwanej (...)
i (...) Sp. z o.o.

SSO Małgorzata Korfanty SSO Leszek Guza SSO Iwona Wańczura