Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 czerwca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:SSR del. Jacek Liszka

Protokolant: st. sekr. sądowy Małgorzata Houda

po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2014 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania J. N.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 4 marca 2014 roku nr (...)

w sprawie J. N.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się J. N. emeryturę począwszy od dnia 11 lutego 2014 roku.

Sygn. akt IV U 460/14

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 26 czerwca 2014 roku

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 4 marca 2014 roku odmówił J. N. prawa do emerytury. W uzasadnieniu tej decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, iż ubezpieczony nie spełnia warunków, od których zależy prawo do emerytury w myśl art. 32 w zw. z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż nie wykazał on 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł J. N. domagając się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do emerytury. Na uzasadnienie podniósł, że posiada ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych - poprzez zaliczenie pracy również w okresie od 1.04.1989 r. do 31.03.1992 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...), Przedsiębiorstwie (...) w K..

W odpowiedzi na odwołanie organ emerytalny domagał się jego oddalenia, powołując argumentację z zaskarżonej decyzji, iż powyższego okresu pracy nie uwzględniono do stażu pracy w warunkach szczególnych, gdyż w świadectwie wykonywania pracy w takich warunkach z tego Przedsiębiorstwa wynika, iż pracował wówczas na stanowisku montera nawierzchni kolejowych, którego to stanowiska nie ma w Wykazie A Dziale VIII poz. 13 pkt 11 Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30.03.1985 r. (Dz. Urz. MG. z 1985 r. nr 1 poz. 1).

Bezsporne między stronami było:

J. N. urodzony dnia (...) ukończył 60 lat. Posiada na dzień 1.01.1999 r. łączny staż zatrudnienia wynoszący ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Nie przystąpił do OFE.

Nadto Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony w okresie od 2.05.1974 r. do 18.02.1976 r. odbył zasadniczą służbę wojskową. Zarówno przed odbyciem służby wojskowej, to jest w okresie od 13.08.1973 r. do 1.05.1974 r., jak i po jej odbyciu w okresie od 19.02.1976 r. do 30.09.1984 r. odwołujący wykonywał pracę w warunkach szczególnych (przy budowie i remoncie kominów w (...) Przedsiębiorstwie (...)), uwzględnioną przez ZUS do stażu pracy w warunkach szczególnych.

Dowód:

- akta ZUS,

- zeznania odwołującego - k. 20,

Następnie w okresie od 4.10.1984 r. do 31.03.1992 r. odwołujący był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...), Przedsiębiorstwie (...) w K. przy remontach i budowie torów kolejowych. Przedsiębiorstwie to miało kilka wydziałów, przy czym ubezpieczony cały czas pracował w wydziale zajmującym się remontami torów, wymianą nawierzchni kolejowej. Prace te odbywały się głównie na terenie huty (...), później (...), było tam bardzo dużo torów kolejowych; ok. 500 km. Torami zajmowało się 5 brygad, każda po ok. 10 osób.

Dowód:

- akta ZUS,

- zeznania świadków K. M. i J. W. - k. 19-20,

- zeznania odwołującego - k. 20,

- akta osobowe odwołującego się.

W powyższym Przedsiębiorstwie ubezpieczony pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy remontach torów. Praca ta miała za zadanie utrzymanie ruchu pociągów, bowiem tory i rozjazdy szybko ulegały zniszczeniu, gdyż jeździły po nich ogromne ciężary. Zatem wymieniano i rozkręcano szyny, podbijano tory, wyciągano i wymieniano podkłady kolejowe zarówno betonowe, jak i drewniane, dokręcano śruby, wymieniano, czyszczono, smarowano zwrotnice oraz rozjazdy, a w zimie odśnieżano i odkuwano z lodu tory. Pomimo, iż w trakcie przedmiotowego zatrudnienia zmieniono nazwę stanowiska pracy ubezpieczonego (z „robotnika torowego” na „montera nawierzchni kolejowej”) cały czas wykonywał opisane wyżej, tożsame czynności, innych prac nie wykonywał.

Dowód:

- akta ZUS,

- zeznania świadków K. M. i J. W. - k. 19-20,

- zeznania odwołującego - k. 20,

- akta osobowe odwołującego się.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zalegające w aktach organu emerytalnego oraz aktach osobowych ubezpieczonego, jak również w oparciu o zeznania odwołującego się i świadków.

Dokumenty dające podstawę dla poczynienia ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie Sąd uznał za autentyczne i wiarygodne. Poza tym treść i forma tych dokumentów nie budziły zastrzeżeń i wątpliwości uczestników postępowania, nie ujawniły się też takie okoliczności, które należałoby brać pod uwagę z urzędu, a które podważałyby wiarygodność tej kategorii dowodów i godziły w ich moc dowodową od strony materialnej czy formalnej. Dokumenty urzędowe stanowiły zatem dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 k.p.c.), a dokumenty prywatne, że osoba która je podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 kpc).

Wiarygodne w ocenie Sądu były także zeznania odwołującego się oraz świadków K. M. i J. W.. Korespondowały one z materiałem dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie. Depozycje te nie zawierały żadnych wewnętrznych sprzeczności, były logiczne i spójne. Razem wzięte dały pełny i jasny obraz badanej rzeczywistości.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem postępowania było ustalenie czy ubezpieczonemu przysługuje prawo do emerytury w niższym wieku z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy uwzględnił staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 13 lat, 9 miesięcy i 29 dni, odmawiając zaliczenia spornego okresu od 1.04.1989 r. do 31.03.1992 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...), Przedsiębiorstwie (...) w K. z uzasadnieniem, iż wnioskodawca pracował wówczas już nie na stanowisku „robotnika torowego”, lecz jako „monter nawierzchni kolejowych”, które to stanowisko (w przeciwieństwie do tego pierwszego) nie zostało wymienione w Wykazie A Dziale VIII poz. 13 pkt 11 Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30.03.1985 r.

Z powyższych względów zwrócić uwagę należy na regulację zawartą w art. 184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS (tekst jedn. Dz.U. z 2013 roku poz. 1440 ze zm.) zgodnie, z którą ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, tj. 60 lat życia dla mężczyzny, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (czyli w dniu 1.01.1999 r.) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, tj. 25 lat dla mężczyzny.

Z kolei według art. 32 wyżej powołanej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącymi pracownikami (o których mowa w ust 2-3 tegoż artykułu), zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 – tj. 65 lat w przypadku mężczyzn. Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa powyżej, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Przepis art. 32 ust. 4 powołanej ustawy stanowi natomiast, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Za owe przepisy dotychczasowe wymienione zarówno w art. 32 ust. 2 jak i w art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy należy uważać przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.) wydanego na podstawie upoważnienia zawartego w art. 55 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. 1982 r. Nr 40 poz. 267 ze zm.).

Zgodnie z uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 13 lutego 2002 roku ( sygn. akt III CZP 30/2001, opubl. OSNAPiUS 2002/10 poz. 243 ) zawarte w art. 32 ust. 4 ustawy odesłanie do przepisów dotychczasowych, sankcjonujących obowiązywanie rozporządzenia, można odnosić tylko do tych przepisów rozporządzenia, które regulują materię określoną w przepisie ustawy, a więc wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk, oraz warunki, na jakich osobom wykonującym te prace przysługuje prawo do emerytury. Zachowały zatem moc przepisy § 4-8a określające wiek emerytalny i okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach pracowników wykonujących prace wyszczególnione w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, przepisy § 9-15 określające wiek emerytalny i warunki przechodzenia na emeryturę osób zatrudnionych w szczególnym charakterze, a ponadto przepis § 3 określający ogólny wymagany okres zatrudnienia oraz przepis § 2 ust. 1 stanowiący, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Zgodnie zatem z § 4 rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn i ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż ubezpieczony spełnia wszystkie przesłanki nabycia prawa do emerytury. Otóż ukończył 60 lat, posiada wymagany okres ogólnego stażu pracy, bo wynoszący ponad 25 lat, jak również legitymuje się okresem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na stanowiskach objętych wykazem A cytowanego rozporządzenia wynoszącym co najmniej 15 lat pracy.

Należy również zauważyć, iż zgodnie z art. 473 k.p.c. w postępowaniu przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się żadnych ograniczeń dowodowych. To sprawia, że fakt zatrudnienia, bądź jego brak w warunkach szczególnych może być dowodzony za pomocą każdego środka dowodowego, w tym z zeznań stron i świadków.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie dowody w tym z zeznań odwołującego i świadków w sposób jednoznaczny potwierdziły, że odwołujący będąc zatrudniony w

(...) Przedsiębiorstwie (...), Przedsiębiorstwie(...) w K., również w okresie od 1.04.1989 r. do 31.03.1992 r. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach - przy remoncie torów kolejowych, a czynności które wykonywał bezpośrednio miały za zadanie utrzymanie ruchu pociągów. Wskazana bowiem praca określona jest w Wykazie A Dział VIII, poz. 13 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Odnosząc się jeszcze do zaprezentowanego na wstępie rozważań stanowiska ZUS należy stwierdzić, iż jest ono niezasadne, gdyż po pierwsze zmiana przez pracodawcę nazewnictwa stanowiska zajmowanego przez ubezpieczonego (z „robotnika torowego” na „montera nawierzchni kolejowej”) pozostaje bez znaczenia dla sprawy, skoro ubezpieczony cały czas wykonywał identyczne czynności. Ponadto zarządzenie resortowe i wymienione w nim stanowiska, na które w tym kontekście powoływał się ZUS nie jest wiążące, w przeciwieństwie do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w którego Wykazie A Dziale VIII pkt 13 wymieniono „prace zakładowych służb kolejowych bezpośrednio związane z utrzymaniem ruchu pociągów”.

Z kolei, gdy chodzi o okres od 2.05.1974 r. do 18.02.1976 r., kiedy odwołujący pozostając w zatrudnieniu w (...) Przedsiębiorstwie (...) odbywał zasadniczą służbę wojskową, to należy stwierdzić, że podlega on również zaliczeniu do wymaganego stażu co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych jako przesłanki nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym.

Jak wynika z ugruntowanego stanowiska judykatury wyrażonego w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6.04.2006 r. (III UK 5/06, OSNP 2007/7-8/108) okres zasadniczej służby wojskowej odbytej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,), jeżeli pracownik w ustawowym terminie zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia. Pracownikowi, który we wskazanym terminie po zakończeniu służby wojskowej podjął pracę u pracodawcy, u którego był zatrudniony w chwili powołania do tej służby, okres służby podlega wliczeniu do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem. Przez "wszelkie uprawnienia związane z zatrudnieniem" należy przy tym rozumieć nie tylko uprawnienia "ze stosunku pracy", ale i uprawnienia związane z tym stosunkiem, a więc także uprawnienia w sferze ubezpieczeń społecznych, będące pochodnymi pozostawania w stosunku pracy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2009 r., I UK 126/09, uchwała Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 16 października 2013 r., II UZP 6/13).

Zgodnie z art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 21.11.1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416 ze zm.) pracownikowi, który w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej podjął pracę u pracodawcy, u którego był zatrudniony w dniu powołania do tej służby, czas odbywania służby wojskowej wlicza się do okresu zatrudnienia u tego pracodawcy w zakresie wszystkich uprawnień wynikających ze stosunku pracy.

Odnosząc powyższe do omawianego stanu faktycznego nie może być jakichkolwiek wątpliwości, iż okres od 2.05.1974 r. do 18.02.1976 r., kiedy to odwołujący odbywał zasadniczą służbę wojskową podlega zaliczeniu do wymaganego okresu co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Otóż zarówno przed tą służbą w okresie od 13.08.1973 r. do 1.05.1974 r., jak i po jej odbyciu w okresie od 19.02.1976 r. do 30.09.1984 r. odwołujący wykonywał pracę w warunkach szczególnych (przy budowie i remoncie kominów w (...) Przedsiębiorstwie (...)), uwzględnioną przez ZUS do stażu pracy w warunkach szczególnych.

Tym samym, biorąc pod uwagę okres zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...), Przedsiębiorstwie (...) w K., opisany wyżej okres odbywania służby wojskowej wraz z okresami uwzględnionymi przez organ rentowy odwołujący spełnia wymagany warunek co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Mając powyższe na uwadze, działając na mocy wskazanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał odwołującemu emeryturę począwszy od dnia 11 lutego 2014 r., tj. od dnia złożenia wniosku.