Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lipca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 lipca 2014 r. w O.

sprawy z odwołania R. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania R. T.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 21.03.2014r. znak (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje R. T. prawo do emerytury począwszy od dnia 25.02.2014r.;

2.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt III U 350/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21.03.2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił R. T. prawa do emerytury.

R. T. wniósł odwołanie od tej decyzji.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Wskazał, że R. T. nie spełnia warunków do przyznania wcześniejszej emerytury, o których mowa w art.184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż pomimo osiągnięcia wymaganego wieku emerytalnego 60 lat i legitymowania się ponad 25-letnim ogólnym stażem pracy, nie posiada wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

W dniu 21.02.2014r. R. T. złożył w Oddziale ZUS wniosek o emeryturę z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Po rozpoznaniu tego wniosku decyzją z dnia 21.03.2014r. ZUS odmówił mu prawa do tego świadczenia, uznając, że osiągnął wymagany wiek emerytalny 60 lat, na dzień 01.01.1999r., legitymuje się on łącznym stażem pracy w wymiarze 25 lat, 7 miesięcy i 1 dzień, lecz nie przepracował 15 lat w szczególnych warunkach.

W dniu 28.03.2014r. ubezpieczony złożył do ZUS świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Po zapoznaniu się z nowymi dokumentami decyzją z dnia 14.04.2014r. ZUS ponownie odmówił mu prawa do tego świadczenia, lecz uznał, że odwołujący wykazał 11 lat, 4 miesiące i 27 dni pracy w szczególnych warunkach.

R. T. urodził się dnia (...) Zatem podstawą ubiegania się przez niego o prawo do emerytury jest art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz.1440 ze zm.) w zw. z §4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Zgodnie z tymi przepisami prawo do emerytury przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po 31.12.1948r., jeżeli:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa,

- w dniu 01.01.1999r. udowodnił 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zatem w przedmiotowej sprawie spór ostatecznie sprowadzał się do rozstrzygnięcia, czy odwołujący zgromadził 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W niniejszym postępowaniu Sąd w pierwszej kolejności analizował najdłuższy okres, nieuznany przez ZUS jako praca wykonywana w szczególnych warunkach. Było to zatrudnienie w (...) Zakładach (...), który to pracodawca następnie uległ przekształceniu w (...) SA w O..

Na okoliczność pracy w szczególnych warunkach w (...) w O. R. T. złożył do ZUS świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, z którego wynika, że w okresie od dnia 15.11.1975r. do dnia 30.09.1978r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy był zatrudniony w Wydziale Mechanicznym (obecnie w Oddziale Regeneracji Alkaliów) na stanowisku ślusarza wymienionym w dziale XIV poz. 25 pkt 1 załącznika nr 1 do zarządzenia nr 1 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 07.07.1987r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego (k. 45 a. e.).

ZUS nie uznał tego okresu jako pracy w szczególnych warunkach, gdyż świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach zdaniem organu rentowego nie określa charakteru pracy ściśle według wykazu, działu i pozycji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r.

Z zeznań odwołującego się R. T. (k.31-31v.) oraz z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych wynika, że został on zatrudniony od dnia 23.06.1973r. na stanowisku frezera na Wydziale (...). Z zeznań odwołującego wynika, że pracował w utrzymaniu ruchu kotła sodowego. Do jego obowiązków należało usuwanie wszystkich awarii przy tym kotle i jego bieżąca konserwacja. Przez kocioł przechodziły wszystkie kwasy: solny, siarkowy, siarkowodór i były przetwarzane i podawane dalej na produkcję. Kwas z kotła kierowany był ma maź drzewną, która była przesyłana z R.. W wyniku reakcji z kwasem powstała masa, z której produkowano papier. Praca odwołującego się polegała na tym, by przez cały czas utrzymać w ruchu kocioł. Była przy nim bardzo wysoka temperatura i wydobywały się opary kwasów z kotła. Przy kotle pracowało około 20 osób na zmiany. Był to ruch ciągły. Z tego stanowiska poszedł do wojska i wrócił na to samo stanowisko. Nadto z zeznań odwołującego wynika, że pracodawca zamiennie używał nazewnictwa „ślusarz montażowy” i „ślusarz remontowy”, a jego praca niezależnie od nazwy stanowiska, którym posługiwał się w dokumentacji pracodawca, polegała na opisanych powyżej czynnościach. Na takim stanowisku pracował przez cały okres swego zatrudnienia w (...) w O.. Otrzymywał dodatek za pracę w warunkach szkodliwych, dodatkowy urlop i posiłek regeneracyjny.

Sąd dał wiarę zeznaniom odwołującego się R. T., które były szczere i spontaniczne, a nadto jego zeznania znajdują potwierdzenie w dokumentach znajdujących się w aktach osobowych.

Z adnotacji na podaniu o pracę z dnia 22.06.1973r. wynika, że przyjęto do pracy R. T. na stanowisko frezera. Z zaświadczenia lekarskiego z tego samego dnia wynika, że odwołujący był zdolny do pracy na stanowisku frezera w Wydziale (...). Następnie odbył zasadniczą służbę wojskową, a po powrocie z wojska zawarto z nim w dniu 15.11.1975r. umowę na stanowisko ślusarza montażowego w Wydziale (...).

Mając to wszystko na uwadze, Sąd uznał, że R. T. pracował przez cały okres zatrudnienia przy bieżącej konserwacji urządzeń oraz wykonywał prace remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Pracami wymienionymi w wykazie są natomiast prace, o których mowa w wykazie A, dziale VI poz.14 rozporządzenia tj. wytwarzanie kwasów i ługów warzelnych. O tym, że odwołujący pracował przez cały okres w takim charakterze, świadczy choćby to, że przez cały czas pracował na Wydziale (...). Nadto w aktach osobowych znajduje się zaświadczenie wydane przez pracodawcę dnia 21.05.2001r., z którego wynika, że odwołujący przez cały okres zatrudnienia od dnia 23.06.1973r. do dnia 30.09.1978r. pracował w brygadzie remontowej na kotłowni na stanowisku ślusarza remontowego.

Wobec powyższego Sąd uznał, że zachodzą podstawy do uznania okresu od 23.06.1973r. do 30.09.1978r. jako pracy w szczególnych warunkach na stanowisku wyszczególnionym w wykazie A dziale XIV, poz.25 w/w rozporządzenia. Okres ten wynosi 5 lat, 3 miesiące i 8 dni.

Sąd uznał, że zachodzą podstawy do zaliczenia całego okresu zatrudnienia odwołującego do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach od 23.06.1973r. do 30.09.1978r., a zatem włącznie z okresem odbywania zasadniczej służby wojskowej od dnia 26.10.1973r. do dnia 15.10.1975r. Sąd podziela bowiem stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24.05.2012r. (II UK 265/11), w którym stwierdził on, że w zakresie zatrudnienia żołnierza czynnej służby wojskowej jest pracownikiem wykonującym pracę w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, jeśli wykonywał ją w taki sam sposób (stale i w pełnym wymiarze czasu pracy) przed powołaniem do służby i do zatrudnienia tego powrócił po jej zakończeniu w przepisanym terminie. Z akt osobowych wynika, że R. T. po odbyciu zasadniczej służby wojskowej zgłosił się do pracy w (...) w dniu 08.11.1975r. i wniósł o przyjęcie go do pracy po odbyciu służby. Tego samego dnia pracodawca skierował go na badania lekarskie i po ich wykonaniu dnia 15.11.1975r. podpisano z nim umowę o pracę. Wobec powyższego odwołujący spełnił 30-dniowy warunek wynikający z art.120 ust.1 ustawy z dnia 21.11.1967r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 461 ze zm.). Dokonując takiej oceny, Sąd miał na uwadze pogląd wyrażony przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 05.10.2010r. (III AUa 621/10), z którego wynika, że jeżeli fakt pozostawania w zatrudnieniu i zgłoszenia gotowości do podjęcia pracy po zakończeniu służby wojskowej został udowodniony, okres tego zatrudnienia od dnia zgłoszenia gotowości do podjęcia pracy po opuszczeniu jednostki wojskowej do dnia faktycznego podjęcia pracy u dotychczasowego pracodawcy jest okresem składkowym - nawet w przypadku, gdy pracodawca nie wypłacił pracownikowi wynagrodzenia za ten okres i nie zgłosił pracownika do ubezpieczenia (art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) w zw. z art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 44, poz. 220 ze zm.). W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Apelacyjny wskazał, że z ustawy o powszechnym obowiązku obrony wynika, że w okresie między powołaniem pracownika do zasadniczej służby wojskowej, a jej odbyciem stosunek pracy w zakładzie zatrudniającym pracownika przed powołaniem na podstawie umowy o pracę trwa nadal. Ten stosunek ustaje wówczas, gdy pracownik w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia ze służby nie zgłosi się do zakładu zatrudniającego go przed powołaniem, gdyż niezachowanie tego terminu powoduje wygaśnięcie stosunku pracy, chyba że nastąpiło z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy.

Ponieważ odwołujący zgłosił gotowość powrotu do pracy w ciągu 30 dni od zakończenia zasadniczej służby wojskowej i niezwłocznie po wypełnieniu formalności związanych z dopuszczeniem go do pracy – powrócił do pracy na to samo stanowisko, zatem okres służby także należy mu zaliczyć do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Ponadto w aktach tych znajduje się świadectwo pracy z dnia 24.11.1978r. obejmujące cały okres zatrudnienia w (...) łącznie z zasadniczą służbą wojskową od 23.06.1973r. do 30.09.1978r., co oznacza, że (...) przez cały ten okres traktowało odwołującego jako swego pracownika.

Sumując uznane okresy przez Sąd w wymiarze 5 lat, 3 miesiące i 8 dni oraz uznane przez ZUS w wymiarze 11 lat, 4 miesiące i 27 dni, Sąd ustalił, że R. T. wykazał, iż pracował w szczególnych warunkach w wymiarze 16 lat, 8 miesięcy i 5 dni.

R. T. był członkiem OFE, lecz wraz z wnioskiem o emeryturę wniósł o przekazanie środków zgromadzonych w OFE, za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa.

Z tych względów Sąd uznał, że R. T. spełnił wszystkie przesłanki do uzyskania prawa do emerytury w oparciu o art.184 powoływanej na wstępie ustawy i przyznał mu prawo do emerytury począwszy od dnia 25.02.2014r. stosownie do treści art.129 ust.1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS.

Wobec powyższego, Sąd kierując się względami ekonomiki procesowej, nie prowadził postępowania dowodowego na okoliczność, czy także w pozostałych okresach nieuznanych przez ZUS odwołujący świadczył pracę w szczególnych warunkach.

Mając to na uwadze, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję na mocy art.477 ¹⁴§2 kpc.

Stosownie do treści art.118 ust.1 a w/w ustawy – Sąd, orzekając o prawie do emerytury, ma obowiązek stwierdzenia, czy organ rentowy ponosi lub nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji i przyznanie tego prawa na etapie postępowania administracyjnego. Sąd uznał, że w przedmiotowej sprawie ZUS nie ponosi takiej odpowiedzialności. Ocena, czy odwołującemu należy zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach sporne okresy wymagała przeprowadzenia szerszego postępowania dowodowego, wglądu do akt osobowych odwołującego się, co możliwe było dopiero przed Sądem.

Wobec powyższego w tym zakresie Sąd orzekł na mocy art.118 ust.1 a w/w ustawy.