Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 sierpnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Krzysztof Kamiński

Protokolant Teresa Lasota

  bez udziału oskarżyciela publicznego, po rozpoznaniu w dniu 26 sierpnia 2014 r. sprawy M. G.i H. G.obwinionych o czyny z art. 14§1 k.w. w zw. z art. 51§1 k.w. na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę obwinionych od wyroku Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim VII Zamiejscowy Wydział Karny z siedzibą w Hajnówce z dnia 4 kwietnia 2014 r. (sygn. akt VII W 594/13):

I. Zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy.

II. Zasądza od obwinionych na rzecz Skarbu Państwa tytułem opłaty za drugą instancję, od obwinionej M. G. kwotę 75-zł. (siedemdziesięciu pięciu złotych) oraz od H. G. kwotę 80-zł. (osiemdziesięciu złotych) i obciąża ich zryczałtowanymi wydatkami za postępowanie odwoławcze w kwotach po 50-zł. (pięćdziesiąt złotych).

UZASADNIENIE

M. G. została obwiniona o to, że:

I) w dniu 25.08.2013 r. około godziny 14.00 w miejscowości N., w rejonie posesji oznaczone numerem (...), działając wspólnie i w porozumieniu z inną ustaloną osobą, zakłóciła spokój i porządek publiczny poprzez wywieszenie transparentów o treści: (...)od 2 lat zniewolili i uwięzili moją córkę A.”, „A.córko wyjdź z sekty do mamy” oraz używała słów powszechnie uznawanych za obelżywe i godzących w uczucia religijne, czym wywołała zgorszenie, podenerwowanie i niepokój u S. A. (1)i W. A., to jest o czyn z art. 14§1 k.w. w zw. z art. 51§1 k.w.

II) w dniu 28.09.2013 r. około godziny 14.00 w miejscowości N., w rejonie posesji oznaczonej numerem (...), działając wspólnie i w porozumieniu z inną ustaloną osobą, zakłóciła spokój i porządek publiczny poprzez wywieszenie transparentów o treści: „A. wyjdź z obory do mamy”, czym wywołała uczucie zgorszenia, podenerwowania i niepokoju u S. A. (1) i W. A., to jest o czyn z art. 14§1 k.w. w zw. z art. 51§1 k.w.

H. G. został obwiniony o to, że:

I) w dniu 25.08.2013 r. około godziny 14.00 w miejscowości N., w rejonie posesji oznaczone numerem (...), działając wspólnie i w porozumieniu z inną ustaloną osobą, zakłócił spokój i porządek publiczny poprzez wywieszenie transparentów o treści: (...)od 2 lat zniewolili i uwięzili moją córkę A.”, „A.córko wyjdź z sekty do mamy” oraz używał słów powszechnie uznawanych za obelżywe i godzących w uczucia religijne, czym wywołał zgorszenie, podenerwowanie i niepokój u S. A. (1)i W. A., to jest o czyn z art. 14§1 k.w. w zw. z art. 51§1 k.w.

II) w dniu 28.09.2013 r. około godziny 14.00 w miejscowości N., w rejonie posesji oznaczonej numerem (...), działając wspólnie i w porozumieniu z inną ustaloną osobą, zakłócił spokój i porządek publiczny poprzez wywieszenie transparentów o treści: „A. wyjdź z obory do mamy”, czym wywołał uczucie zgorszenia, podenerwowania i niepokoju u S. A. (1) i W. A., to jest o czyn z art. 14§1 k.w. w zw. z art. 51§1 k.w.

Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim wyrokiem z dnia 4 kwietnia 2014 r. w sprawie o sygn. akt VII W 594/13:

1. obwinionego H. G. w ramach objętych zarzutami zdarzeń historycznych uznał winnym tego że:

- w dniu 25.08.2013 r. około godziny 14.00 w miejscowości N., w rejonie posesji oznaczonej numerem (...), działając samodzielnie oraz wspólnie i w porozumieniu z M. G.w celu dokuczenia innej osobie złośliwie niepokoił S.i W.małżonków A.poprzez umieszczenie na karoserii samochodu zaparkowanego na ulicy pod domem pokrzywdzonych transparentów o treści: (...)od 2 lat zniewolili i uwięzili moją córkę A.”, „A.córko wyjdź z sekty do mamy”, a nadto czynionymi tego dnia podczas obecności pokrzywdzonych na podwórku wypowiedziami słownymi, godził w uczucia religijne S.i W. A., którym to zachowaniem zakłócił spokój pokrzywdzonych i wyprowadził ich z równowagi psychicznej,

- w dniu 28.09.2013 r. około godziny 14.00 w miejscowości N., w rejonie posesji oznaczonej numerem (...), działając wspólnie i w porozumieniu z M. G., w celu dokuczenia innej osobie złośliwie niepokoił S. i W. małżonków A. poprzez trzymanie na ulicy pod domem pokrzywdzonych transparentu o treści: „A. wyjdź z obory do mamy”, czym wywołała uczucie zgorszenia, podenerwowania i niepokoju u S. A. (1) i W. A.,

zaś obwinioną M. G. w ramach objętych zarzutami zdarzeń historycznych uznał winną tego, że:

- w dniu 25.08.2013 r. około godziny 14.00 w miejscowości N., w rejonie posesji oznaczonej numerem (...), działając wspólnie i w porozumieniu H. G.w celu dokuczenia innej osobie złośliwie niepokoiła S.i W.małżonków A.poprzez umieszczenie na karoserii samochodu zaparkowanego na ulicy pod domem pokrzywdzonych transparentów o treści: (...)od 2 lat zniewolili i uwięzili moją córkę A.”, „A.córko wyjdź z sekty do mamy”, którym to zachowaniem zakłócili spokój pokrzywdzonych i wyprowadzili ich z równowagi psychicznej,

- w dniu 28.09.2013 r. około godziny 14.00 w miejscowości N., w rejonie posesji oznaczonej numerem (...), działając wspólnie i w porozumieniu z H. G. w celu dokuczenia innej osobie, złośliwie niepokoiła S. i W. małżonków A. poprzez trzymanie na ulicy pod domem pokrzywdzonych transparentu o treści: „A. wyjdź z obory do mamy”, czym wywołała uczucie zgorszenia, podenerwowania i niepokoju u S. A. (1) i W. A.,

tj. uznał każde z nich winnym opisanych wyżej i przypisanych im wykroczeń, z których każde z nich realizuje znamiona czynu z art. 107 k.w. i za to na mocy art. 107 k.w. w zw. z art. 9§2 k.w. wymierzył H. G. karę grzywny w wysokości 800 (osiemset) złotych, zaś M. G. karę grzywny w kwocie 750 (siedemset pięćdziesiąt) złotych,

2. zasądził na rzecz Skarbu Państwa od obwinionego H. G. opłatę w wysokości 80 (osiemdziesiąt) złotych, zaś od obwinionej M. G. opłatę w wysokości 75 (siedemdziesiąt pięć) złotych i obciążył każdego z nich zryczałtowanymi wydatkami postępowania w wysokości po 100 (sto) złotych.

Powyższy wyrok, na podstawie art. 109§2 k.p.w. w zw. z art. 425§3 k.p.k. zaskarżył na korzyść obwinionych M. G. i H. G. w całości ich obrońca.

Powołując się na treść art. 109§2 k.p.w. w zw. z art. 427 k.p.k. oraz art. 438 pkt. 1 k.p.k, a także na podstawie art. 8 k.p.w. w zw. z art. 427 k.p.k. oraz art. 438 pkt. 2 i 3 k.p.k. wyrokowi temu zarzucił:

1. błąd w ustaleniach faktycznych, mających istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia, albowiem w przebiegu zdarzeń mających miejsce w dniu 25 sierpnia 2013r. w miejscowości N., w rejonie posesji oznaczonej numerem (...), obwiniony H. G.poprzez umieszczenie na karoserii samochodu zaparkowanego na ulicy pod domem pokrzywdzonych transparentów o treści: (...)od 2 lat zniewolili i uwięzili moją córkę A.”, „A.córko wyjdź z sekty do mamy”, nie działał w celu dokuczenia S.i W.małżonkom A., tym bardziej nie wprowadził wyżej wymienionych złośliwie w błąd, czy też złośliwie ich niepokoił, albowiem działanie wyżej wymienionego co potwierdza zgromadzony materiał dowodowy nie było umyślne, a tym bardziej nacechowane złośliwością, a tylko i wyłącznie podyktowane umożliwieniem kontaktu z siostrą J. A.;

2. błąd w ustaleniach faktycznych, mających istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia, albowiem w przebiegu zdarzeń mających miejsce w dniu 25 sierpnia 2013r. w miejscowości N., w rejonie posesji oznaczonej numerem (...), obwiniona M. G.poprzez umieszczenie na karoserii samochodu zaparkowanego na ulicy pod domem pokrzywdzonych transparentów o treści: (...)od 2 lat zniewolili i uwięzili moją córkę A.”, „A.córko wyjdź z sekty do mamy”, nie działała w celu dokuczenia S.i W.małżonkom A., tym bardziej nie wprowadziła wyżej wymienionych złośliwie w błąd, czy też złośliwie ich niepokoiła, albowiem działanie wyżej wymienionej, co potwierdza zgromadzony materiał dowodowy, nie było umyślne, a tym bardziej nacechowane złośliwością, a tylko i wyłącznie podyktowane umożliwieniem kontaktu z córką J. A.;

3. błąd w ustaleniach faktycznych, mających istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia, albowiem w przebiegu zdarzeń mających miejsce w dniu 28 września 2013r. w miejscowości N., w rejonie posesji oznaczonej numerem (...), obwiniona M. G. oraz obwiniony H. G. poprzez umieszczenie na karoserii samochodu zaparkowanego na ulicy pod domem pokrzywdzonych transparentów o treści: „A. wyjdź z obory do mamy”, nie działali w celu dokuczenia innej osobie, czy tym bardziej złośliwie niepokoili S. i W. małżonków A., przy czym nie mieli zamiaru wywołania uczucia zgorszenia, podenerwowania oraz niepokoju u S. A. (1) i W. A., albowiem działanie wyżej wymienionych, co potwierdza zgromadzony materiał dowodowy, nie było umyślne, a tym bardziej nacechowane złośliwością, a tylko i wyłącznie podyktowane umożliwieniem kontaktu z córką J. A.;

4. naruszenie przepisów postępowania karnego, mający wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a w szczególności art. 2§2 k.p.k., art. 4 k.p.k., art. 5 k.p.k., oraz art. 7 k.p.k. poprzez naruszenie zawartych w tych przepisach postępowania zasad procesu karnego, co spowodowało tez naruszenie koronnej zasady procesu karnego in dubio pro reo, wyrażającej się brakiem rozważenia okoliczności przemawiających na korzyść obwinionych i skazaniem na podstawie ogólnikowego brzemienia zarzutu po dokonaniu zmiany kwalifikacji prawnej czynu brzmiącej: ,,( ... ) a nadto czynionymi tego dnia podczas obecności pokrzywdzonych na podwórku wypowiedziami słownymi, godził w uczucia religijne S. i W. A. ( ... )", bez imiennego, wyrazowego nazwania czynności, w wyniku których miała nastąpić realizacja znamion ustawowych wykroczenia określonego w art. 107 kw.;

Podnosząc powyższe zarzuty, wniósł o:

- zmianę zaskarżonego orzeczenia i uniewinnienie obwinionych od popełnienia zarzucanych im wykroczeń, ewentualnie:

- uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.

Wbrew wywodom apelującego kontrola instancyjna nie potwierdziła, by postępowanie w niniejszej sprawie było obarczone uchybieniami, które mogłoby mieć wpływ na treść wyroku. Sąd I instancji procedował z poszanowaniem wszelkich reguł i zasad postępowania oraz nie dopuścił się obrazy przepisów kodeksu postępowania karnego. Przeprowadził wszystkie niezbędne w sprawie dowody. Ustalenia faktyczne poczynił w oparciu o całokształt zgromadzonego oraz ujawnionego w toku rozprawy głównej materiału dowodowego (art. 410 k.p.k. w zw. z art. 82§1 k.p.w.), który ocenił z poszanowaniem reguł wynikających z art. 4 k.p.k. i 7 k.p.k. (w zw. z art. 8 k.p.w.). Ponadto swoje stanowisko w sposób należyty uzasadnił w pisemnych motywach wyroku, wskazując przy tym fakty, które uznał za udowodnione lub nie udowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych (art. 424§1 pkt 1 k.p.k. w zw. z art. 82§1 k.p.w.).

Odnosząc się wprost do zarzutów apelacyjnych, przede wszystkim całkowicie chybiony jest zarzut naruszenia zasady in dubio pro reo (art. 5§2 k.p.k. w zw. z art. 8 k.p.w.). O naruszeniu tej regulacji można mówić jedynie wówczas, gdy sąd (a nie strona), mimo powziętych w sprawie wątpliwości co do stanu faktycznego, przyjmuje wersję wydarzeń niekorzystną dla oskarżonego (vide m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2012 r., V KK 61/12, LEX nr 1228657). Analiza uzasadnienia wyroku Sądu I instancji nie daje żadnych podstaw do twierdzenia, że takie wątpliwości powziął.

Zasadnicze zarzuty wyartykułowane przez skarżącego, tj. obrazy przepisów postępowania (art. 2§2 k.p.k., art. 4 k.p.k. i art. 7 k.p.k.) błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w istocie sprowadzają się do zanegowania sposobu oraz wyników dokonanej przez Sąd Okręgowy oceny dowodów. Skarżący utrzymuje, iż zebrane w sprawie dowody powinny prowadzić do innych ustaleń faktycznych, niż ten do którego doszedł sąd wyrokujący w pierwszej instancji, czyli zgodnych z wyjaśnieniami obwinionych.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądowym tego rodzaju zarzuty nie mogą sprowadzać się do polemiki z ustaleniami sądu, lecz powinny wskazywać nieprawidłowości rozumowania sądu odnośnie oceny okoliczności sprawy. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu odmiennego poglądu, jak w przypadku niniejszej apelacji, nie uzasadnia wniosku o popełnieniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych.

Tymczasem apelujący nie dość, że nie przedstawił żadnych argumentów, które byłyby w stanie podważyć stanowisko Sądu I instancji, to zdaje się nie dostrzegać tego, że jego tezie, iż zachowanie obwinionych nie miało na celu dokuczenie pokrzywdzonym poprzez złośliwe ich niepokojenie, a było wyłącznie podyktowane umożliwieniem im kontaktu z J. A. przeczą zebrane w sprawie dowody oraz zasady logiki i doświadczenia życiowego.

W świetle zgromadzonych dowodów nie ulega wątpliwości, że podłożem zachowań obwinionych jest ich daleko posunięta, wręcz nietolerancja religijna. Dowodzą tego wyjaśnienia samych obwinionych, treści wypisywane przez nich na transparentach, dołączane do akt sprawy dokumenty (vide m.in. k. 204, 215 i 240) ale przede wszystkim zeznania J. A.. Z tych ostatnich wynika, że wielokrotnie – z powodu wyznania S. A. (2) – była nękana przez matkę i brata. M.in. opisała zdarzenie z okresu studiów, kiedy została wręcz porwana m.in. przez H. G. spod akademika w W. i siłą wywieziona do domu. Tam była więziona i zmuszana do rozmowy ze „specjalistą od sekt”. Stosowano wobec niej przemoc fizyczną i psychiczną (m.in. była duszona, szarpana i wyzywana słowami wulgarnymi). W późniejszym okresie obwinieni usiłowali – wbrew jej woli – zmusić ją do powrotu do domu, stosując m.in. groźby i przemoc fizyczną (była m.in. uderzana przez matkę krzyżem, na skutek czego odniosła uszkodzenia ciała). Niejednokrotnie interweniowała policja. Była też przez nich nękana, a zwłaszcza przez matkę m.in. telefonicznie. W tych okolicznościach z własnej woli ograniczyła kontakty z obwinionymi, czemu nie sposób się dziwić.

W tej sytuacji twierdzenia, że jest manipulowana m.in. przez pokrzywdzonych, którzy ograniczają jej możliwość kontaktów z rodziną nie znajdują żadnego uzasadnienia. Podobnie jak i to, że objęte przypisanymi obwinionym zachowania wynikały wyłącznie z chęci spotkania się z nią.

Sąd I instancji słusznie przyjął, że zachowania, o których mowa w przypisanych obwinionym czynach były wyrazem frustracji z powodu dotychczasowych bezskutecznych działań. Miały one charakter złośliwy i odwetowy obliczony na dokuczenie pokrzywdzonym (godzące świadomie w ich spokój i równowagę psychiczną, a w przypadku wypowiedzi H. G. z dnia 25 sierpnia 2013 r. nadto w uczucia religijne). Stanowisko takie uzasadniają nadto ich wielokrotne wcześniejsze pobyty pod domem S. i W. A. (notabene nie jest to miejsce zamieszkania J. A.), treść sms-ów wysyłanych przez obwinioną do członków rodziny A. oraz korespondencja listowna kierowana do sąsiadów pokrzywdzonych.

Reasumując, sądowa ocena dowodów oraz poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne nie wykraczając poza ramy zakreślone przepisem art. 7 k.p.k. i pozostają pod jego ochroną.

Całkowicie chybiony jest zarzut naruszenia zasady in dubio pro reo (art. 5§2 k.p.k.). O naruszeniu tej regulacji można mówić jedynie wówczas, gdy sąd (a nie strona), mimo powziętych w sprawie wątpliwości co do stanu faktycznego, przyjmuje wersję wydarzeń niekorzystną dla oskarżonego (vide m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2012 r., V KK 61/12, LEX nr 1228657). Analiza uzasadnienia wyroku Sądu I instancji nie daje żadnych podstaw do twierdzenia, że takie wątpliwości powziął.

Ma rację apelujący, że Sąd I instancji w opisie czynu przypisanego obwinionemu H. G. nie sprecyzował treści jego wypowiedzi m.in. godziły w uczucia religijne pokrzywdzonych, czym naruszył dyspozycję art. 413§2 pkt 1 k.p.k. (przepis ten obliguje sąd do dokładnego określenia przypisanego oskarżonemu czynu, w tym wskazania wszystkich elementów zachowania sprawcy wypełniające ustawowe znamiona czynu zabronionego). Uchybienie to nie miało jednak wpływu na treść orzeczenia, w znaczeniu jego merytorycznej poprawności, zważywszy że wypowiedzi te („zamilcz, idź precz szatanie”, „rozkazuję ci w imię Boga”, „zamilcz w imię J., nakazuję ci”) zostały sprecyzowane w uzasadnieniu wyroku.

W świetle powyższych rozważań nie budzi zastrzeżeń kwalifikacja prawna przypisanych obwinionym czynów, notabene szczegółowo zanalizowana przez Sąd I instancji.

Nie dopatrując się innych uchybień, które mogłyby mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku, zwłaszcza że orzeczone wobec obwinionych kary grzywny są adekwatne do stopnia winy i społecznej szkodliwości przypisanych obwinionym czynów i mieszczą się w granicach ich możliwości finansowych, zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy (vide pkt. I sentencji niniejszego wyroku).

O kosztach sądowych orzeczono – w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu – na mocy art. 119 k.p.w. w zw. z art. 636§1 k.p.k., w tym o wysokości zryczałtowanych wydatków w sprawach o wykroczenia za postępowanie przed sądem drugiej instancji na mocy §3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 10 października 2001 r. w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków (Dz. U. Nr 118 , poz. 1269), zaś o opłacie na mocy art. 21 pkt 2 w zw. z art. 8 w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.).