Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 lipca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Leżańska

Protokolant p.o. stażysty Renata Kabzińska

po rozpoznaniu w dniu 22 lipca 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku M. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. z siedzibą w Z.

o emeryturę

na skutek odwołania M. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. z siedzibą w Z.

z dnia 26 września 2013 r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonemu M. W. prawo do emerytury od dnia 30 sierpnia 2013 r.

Sygn. akt VU 1425/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 września 2013 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. odmówił wnioskodawcy M. W. prawa do emerytury. ZUS nie zaliczył wnioskodawcy do okresu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od dnia 2 grudnia 1970 roku do dnia 23 maja 1972 roku i od dnia 25 września 1972 roku do dnia 28 października 1972 roku na stanowisku robotnika transportu w Zakładach (...) w Ł., z uwagi na brak świadectwa pracy w szczególnych warunkach i szczególnym charakterze oraz okresu od dnia 18 czerwca 1976 roku do dnia 30 kwietnia 1991 w Gminnej Spółdzielni (...) w T. na stanowisku kierownika punktu skupu skór surowych i wełny owczej oraz dozorcy –palacza, gdyż stanowiska te nie są zgodne z wykazem, stanowiącym załącznik do w świadectwie zarządzeń resortowych.

W odpowiedzi na powyższe wnioskodawca wniósł w dniu 21 października odwołanie, domagając się jej zmiany.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymał stanowisko w sprawie wnosząc o jego oddalenie.

Na rozprawie w dniu 20 maja 2014 roku, wnioskodawca wniósł o zaliczenie do pracy w szczególnych warunkach okresów pracy w Gminnej Spółdzielni (...) w T. tj. okresu od 18 czerwca 1976 roku do 30 kwietnia 1991 roku na stanowisku kierownika punktu skupu skór surowych i wełny oraz okresu od 1 maja 19091 roku do 16 lipca 1991 roku na stanowisku palacz-dozorca.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Wnioskodawca M. W., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 30 sierpnia 2013 roku wniosek o przyznanie emerytury /dowód: wniosek o emeryturę k. 1-3 w aktach ZUS/.

Na dzień 1 stycznia 1999 roku wnioskodawca udowodnił staż pracy wynoszący 25 lat, 3 miesiące i 15 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy do okresu pracy w warunkach szczególnych żadnego okresu zatrudnienia.

Wnioskodawca ma ukończony kurs dla brakarzy skór gotowych /okoliczności niesporne/.

W okresie od 18 czerwca 1976 roku do 22 kwietnia 1992 roku M. W. był zatrudniony Gminnej Spółdzielni (...) w T. na stanowisku kierownika punktu skupu skór surowych i wełny. Było to samodzielne, jednoosobowe stanowisko pracy, w osobno do tego wygospodarowanym budynku. Wnioskodawca przyjmował skóry bydlęce, cielęce, królicze, tchórzy, lisów, zarówno od klientów indywidualnych, jak i skóry z punktów ubojni np. świń. Wnioskodawca dokonywał wstępnej klasyfikacji dostarczonych surowych skór. M. W. rozkładał skóry na specjalnym podeście, oczyszczał je z zanieczyszczeń bardzo ostrym nożem (tzw. caplowanie), szacował uszkodzenia, suszył i konserwował. Konserwacji wnioskodawca dokonywał własnoręcznie za pomocą osobiście przyrządzanych mieszanek: soli kamiennej, naftalenu oraz kwasu borowego. Skóry przyjmowane na skup np. bydlęce były często ogromnych rozmiarów i wagi nawet do 50 kg. Pomieszczenie, w którym pracował wnioskodawca, było zbudowane z betonowych bloków ogrodzeniowych w związku z czym panowały tam bardzo ciężkie warunki pracy, w pomieszczeniu roznosił się fetor nieżywych zwierząt, zgnilizny, opary mieszaniny substancji konserwujących oraz wilgoć. Latem w pomieszczeniu było bardzo gorąco (nawet 40 stopni C.), a zimą temperatura spadała do zera. Wnioskodawca podczas wykonywania pracy narażony był na skaleczenia, choroby odzwierzęce (boreliozę), pchły, na wziewy szkodliwych rakotwórczych substancji (naftalen), dźwiganie ciężkich materiałów, o często ogromnych gabarytach. Po dokonaniu konserwacji i osuszeniu skór, wnioskodawca pakował je i przenosił do magazynu do wysyłki.

W okresie od 18 czerwca 1976 roku do 30 kwietnia 1991 roku M. W. pracował w magazynie skór surowych (garbarnie, skup) w pełnym wymiarze czasu pracy, innych prac nie wykonywał , do innych prac nie był też delegowany ( dowód: zeznania świadków: J. P. k.39 verte oraz nagranie protokołu rozprawy z dnia 20 maja 2014 roku k.41 od minuty 06.06 do minuty 11.004, K. W. k.39 verte oraz nagranie k.41 od minuty 11.04 do minuty 15.56 , R. K. k.39 verte do 40 oraz nagranie k.41 od minuty 15.56 do minuty 20.27 , zeznania wnioskodawcy k.55 do verte oraz nagranie protokołu rozprawy k.56 od minuty 01.18 do minuty 11.18 , świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 3 czerwca 2014 roku k.43 , zakres obowiązków wnioskodawcy k.4, zaświadczenie o dodatku za prace w szkodliwych warunkach k.3zaświadczenie o ukończeniu kursu k.5., analiza akt osobowych wnioskodawcy).

W 1989 roku Spółdzielnia Gminna (...) w T. utraciła monopol na skup skór, w związku z czym prowadzenie skupu skór i wełny stało się dla Spółdzielni nieopłacalne, dlatego też od 1 maja 1991 roku wnioskodawca został przeniesiony do pracy w kotłowni tej samej Gminnej Spółdzielni w T.. Do obowiązków wnioskodawcy należało palenie w zasypowych, wielkogabarytowych, nie zmechanizowanych piecach węglowych. Piece te służyły zarówno do ogrzewania zarówno pomieszczeń(budynków) Spółdzielni, jak i wody. Wnioskodawca sam dowoził węgiel taczką i po oczyszczeniu pieca załadowywał piec węglem. Piece były awaryjne, węgiel niskogatunkowy, w związku z czym do stałych obowiązków wnioskodawcy należało również dokonywanie bieżących napraw, konserwacji i oczyszczania pieców. Była to praca w pyle, wysokiej temperaturze. Pracę tę wnioskodawca wykonywa stale i w pełnym wymiarze godzin, innych prac nie wykonywał, do innych prac nie był delegowany ( zeznania świadków K. W. k.39 verte oraz nagranie k.41 od minuty 11.04 do minuty 15.56 , R. K. k.39 verte do 40 oraz nagranie k.41 od minuty 15.56 do minuty 20.27 , zeznania wnioskodawcy k.55 do verte oraz nagranie protokołu rozprawy k.56 od minuty 01.18 do minuty 11.18 , świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 3 czerwca 2014 roku k.43).

Pracodawca Spółdzielnia Gminna (...) w T. istnieje do dzisiaj i w dniu 3 czerwca 2014 roku wystawiła wnioskodawcy świadectwo potwierdzające, iż w spornych okresach pracował w Spółdzielni (...) w T. w szczególnych warunkach, a mianowicie :

- od 18 czerwca 1976 roku do 30 kwietnia 19091 roku w pełnym wymiarze godzin, jako kierownik skupu skór i wełny, gdzie jako kierownik dokonywał skupu skór surowych i wełny i dokonywał klasyfikacji surowców, konserwacji i przygotowywał do wysyłki-praca ta figuruje w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w Wykazie A, Dział VII, pkt 10, natomiast

- w okresie od 1 maja 1991 roku do16 lipca 1991 roku wnioskodawca, jako dozorca palacz palił w piecach typu przemysłowego nie zautomatyzowanych, czyścił je – praca ta figuruje w Rozporządzeniu rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku wykaz A, Dział XIV, pkt 1

( dowód: świadectwo z dnia 3 czerwca 2014 roku k.43).

Prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego mieszczą się w ramach prac wymienionych w Wykazie A, Dziale XIV, poz. 1 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku /bezsporne/.

Prace w magazynach skór surowych (garbarnie, skup ) mieszczą się w ramach prac wymienionych w Wykazie A, Dziale VII poz. 10, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku.

Przy zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia od 18 czerwca 1976 roku do 30 kwietnia 1991 roku oraz od 1 maja 1991 roku do 16 lipca 1991 roku w Gminnej Spółdzielni (...) w T. staż pracy wnioskodawcy w takich warunkach wynosi łącznie 15 lat / bezsporne/

Sąd Okręgowy zważył i ocenił, co następuje:

odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedno Dz. U. z 2013r. poz. 1440 z późn zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa wart. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten "wymagany okres zatrudnienia" to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia). Należy dodać, że warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale wykonuje prace o jakich mowa w rozporządzeniu (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, opubl. OSNAP 2002/11/272).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Brak takiego świadectwa nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku (sygn. II URN 3/95, opubl. OSNAP 1996/16/239) stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Spór pomiędzy stronami, w związku z zarzutami podniesionymi przez wnioskodawcę w odwołaniu, ograniczał się do faktu, czy ma on wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości - wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, a w dniu (...) 2012 roku ukończył 60 lat.

Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju pracy wykonywanych przez wnioskodawcę w okresie zatrudnienia w Gminnej Spółdzielni (...) w T. w okresach od 18 czerwca 1976 roku do 30 kwietnia 1991 roku oraz od 1 maja 1991 roku do 16 lipca 1991 roku , Sąd oparł się na zeznaniach świadków : J. P., K. W. oraz R. K., dowodach z dokumentów tj: zaświadczeń o dodatkach za pracę w warunkach szkodliwych, o ukończeniu kursów, świadectwach w warunkach szczególnych, zakresów obowiązków itp.), jak również zeznaniach samego wnioskodawcy. Sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy we wskazanym zakładzie pracy był bowiem niesporny w świetle dokumentów znajdujących się w jego aktach ubezpieczeniowych.

Z powyższych dowodów wynika jednoznacznie, iż wnioskodawca będąc zatrudnionym w Gminnej Spółdzielni (...) w T. w okresie od 18 czerwca 1976 roku do 22 kwietnia 1992 roku pracował na stanowisku kierownika punktu skupu skór surowych i wełny. W tym czasie wnioskodawca przyjmował skóry bydlęce, cielęce, królicze, tchórzy, lisów od klientów indywidualnych jak również skóry z punktów uboju tj. świńskie. Wnioskodawca dokonywał wstępnej klasyfikacji dostarczonych surowych skór. Po rozłożeniu skór na specjalnym metalowym podeście czyścił je (cyplował,), oceniał wstępne uszkodzenia, suszył, a następnie przy pomocy samodzielnie wytwarzanych mieszanin(soli, naftalenu i kwasu borowego) konserwował. W magazynie panowały bardzo ciężkie warunki pracy, w pomieszczeniu panował odór zwierząt, zgnilizny, mieszaniny substancji konserwujących oraz wilgoć. Latem w pomieszczeniu było bardzo gorąco (nawet 40 stopni Celsjusza), a zimą temperatura spadała do bliska zera. Wnioskodawca podczas wykonywania pracy narażony był na skaleczenia, choroby odzwierzęce (boreliozę), pchły, opary szkodliwych rakotwórczych substancji(naftalen), dźwiganie ciężkich materiałów. Okoliczności te znalazły potwierdzenia w zeznania świadków: J. P., K. W. oraz R. K., który pracowali w tym okresie z wnioskodawcą i doskonale go z tego okresu zapamiętali. Zapamiętali także warunki panujące w miejscu pracy wnioskodawcy, które kategorycznie ocenili jako szkodliwe.

Sąd dał również wiarę zeznaniom wnioskodawcy, co do okresu zatrudnienia w Gminnej Spółdzielni (...) w T. na stanowisku palacza. Wnioskodawca precyzyjnie opisał rodzaj i wymiar i warunki jakie panowały w miejscu pracy. Okoliczności te znajdują w pełni potwierdzenie w zeznaniach świadka R. K., który pracował z wnioskodawca również i w tym okresie zajmując stanowisko kierownika zaopatrzenia i administracji.

Z uwagi na powyższe Sąd przyjął, iż wnioskodawca spełnia wszystkie wymagane prawem warunki do uzyskania prawa do emerytury zgodnie z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., orzekł jak w sentencji.