Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym 31 maja 2013 roku (...) S.A. w P. żądał zasądzenia od pozwanej K. K. kwoty 284.123,65 zł, z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia odpisu pozwu oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu pozwu podano, iż egzekucja należności pieniężnych, prowadzona na rzecz strony powodowej na podstawie tytułu wykonawczego przeciwko (...) Spółce z o.o. w P., okazała się bezskuteczna. Wobec powyższego, zdaniem powodowej spółki, uzasadnione jest roszczenie w stosunku do pozwanej, która była członkiem zarządu spółki (...) (pozew k. 2-4).

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa podnosząc, iż w okresie pełnienia przez pozwaną funkcji członka zarządu spółki (...), nie ziściły się przesłanki do ogłoszenia upadłości tejże spółki, a nawet, gdyby przyjąć, że przesłanki takie istniały, to powodowa spółka nie poniosła szkody w związku z brakiem wniosku o ogłoszenie upadłości. Pozwana podniosła także, iż pełniła funkcję prezesa zarządu spółki T. do 2 kwietnia 2010 r. W okresie tym, spółka ta spłacała swoje zobowiązania wyłącznie ze środków uzyskanych od swoich dłużników, zaś wszystkie uzyskane w ten sposób środki przekazywała na rzecz powodowej spółki. Zdaniem pozwanej, mając na uwadze łączną wysokość zobowią­zań spółki (...) (ok. 1.500.000 zł), powódka w przypadku ogłoszenia upadłości tejże spółki nie uzyskałaby spłaty swoich należności w takim stopniu, w jakim spłacała je spółka (...), gdyż uzyskiwane przez T. środki podlegałyby wówczas podziałowi między innych jeszcze wierzycieli (odpowiedź na pozew k. 38-39).

W dalszym toku postępowania strona pozwana zmodyfikowała zarzuty wobec żąda­nia pozwu, ograniczając je do okoliczności braku szkody po stronie powodowej pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenia upadłości spółki (...), wobec dokonywania przez T. wpłat na rzecz powódki, tytułem częściowego zaspokojenia roszczeń powódki (protokół rozprawy z dnia 14.05.2014 r., k. 92).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana K. K. sprawowała w (...) Spółce z o.o. w P. funk­cję prezesa zarządu do 2 kwietnia 2010 r. (dowód: odpis KRS spółki (...) k. 15-17, prze­słuchanie pozwanej k. 126).

W dniu 5 czerwca 2009 r. pozwana, działając w imieniu i na rzecz (...) Spółki z o.o. w P., jako jej prezes zarządu, złożyła oświadczenie w formie aktu notarialnego, iż:

−

reprezentowana przez nią spółka (...) zawarła w dniu 20.09.2007 r. z powodową spółką umowę nr (...) o dystrybucję lekkiego oleju opałowego (...),

−

zobowiązanie pieniężne reprezentowanej przez pozwaną spółki (...) z tytułu ww. umowy wynosi 508.281,49 zł, zaś kwota ta będzie spłacana w 8 ratach miesięcznych, w okresie od marca 2009 r. do października 2009 r., wraz z odsetkami od należności głównej, płatnymi do 30 listopada 2009 r.,

−

reprezentowana przez pozwaną spółka poddaje się egzekucji na podstawie art. 777 § 1 pkt 5 k.p.c. na rzecz powodowej spółki, do kwoty 508.281,49 zł, płatnej w ww. ratach.

Postanowieniem z 2.10.2009 roku (sygn. akt I Co 1982/09) Sąd Rejonowy w P.­nicach nadał ww. aktowi notarialnemu klauzulę wykonalności w zakresie obowiązku zapłaty kwoty 463.281,49 zł (dowód: poświadczona kopia wypisu aktu notarialnego k. 18-19, poświadczona kopia odpisu postanowienia sądu k. 20).

W dniu 25.11.2009 r. powodowa spółka złożyła do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Pabianicach – G. P. wniosek egzekucyjny, domagając się wyegzekwowania od spółki (...) kwoty objętej ww. tytułem wykonawczym, pomniejszo­nej jednak o dokonane już na poczet tej należności wpłaty dłużnika w wysokości 180.957,84 zł (dowód: kopia wniosku egzekucyjnego k. 108).

W toku postępowania egzekucyjnego komornik ustalił koszty zastępstwa radcow­skiego wierzyciela (powodowej spółki) na kwotę 1800 zł i obciążył nimi dłużnika (dowód: kopia postanowienia komornika k. 110).

Spółka (...) uzyskiwała środki na częściową spłatę zadłużenia wobec powodowej spółki z wpłat dokonywanych przez dłużników spółki (...). Spółce (...) przysługiwały wierzytelności w wysokości znacznie przewyższającej wysokość jej zobowiązań wobec powódki. Windykacją owych wierzytelności zajmowała się (...) Spółka z o.o. w W., z którą spółka (...) zawarła umowę faktoringową z dnia 5.01.2006 r., zmienioną na mocy porozumienia z 20.03.2009 r. Wszelkie uzyskane w ten sposób środki, spółka (...), za pośrednictwem spółki (...), na podstawie powyższej umowy faktoringowej, przekazywała powodowej spółce tytułem zaspokojenia należności wynikającej z opisanego wyżej zobowiązania (dowód: umowa faktoringowa k. 101-103, porozumienie k. 100, przesłuchanie pozwanej k. 126).

W wykonaniu ww. umowy faktoringowej, spółka (...) przeka­zała na rzecz powodowej spółki następujące kwoty:

−

1.813,88 zł w dniu 5.10.2009 r.,

−

20.744,77 zł w dniu 29.10.2009 r.,

−

8.044,83 zł w dniu 14.12.2009 r.,

−

5.500 zł w dniu 17.12.2009 r.,

−

8.823,58 zł w dniu 18.01.2010 r.,

−

51.996,12 zł w dniu 31.03.2010 r.

(dowód: pismo (...) z 26.05.2014 r. k. 99).

Postanowieniem z 16.12.2010 roku (sygn. akt Km 3374/09) Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Pabianicach – G. P., umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone na wniosek powodowej spółki na podstawie ww. tytułu wykonawczego, wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji, ustalając przy tym, iż przeciwko dłużnej spółce (...) prowadzone jest 12 postępowań egzekucyjnych na łączną kwotę około 1.500.000 zł (dowód: poświadczona kopia postanowienia k. 21).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 299 § 1 i 2 k.s.h., jeżeli egzekucja przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością okazała się bezskuteczna, członkowie zarządu takiej spółki odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Członek zarządu może się uwolnić od tej odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgło­szenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzy­ciel nie poniósł szkody.

Konstrukcja przytoczonego przepisu skutkuje określonym rozkładem ciężaru dowodu w opartym na nim procesie. Zgodnie bowiem z art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Powód powinien zatem udowodnić, że prowadzona przez niego egzekucja przeciwko określonej spółce z o.o. okazała się bezskuteczna oraz że osoba pozwana jest członkiem zarządu tej spółki lub była nim w czasie, w którym spółka zaciągnęła zobowiązanie, z którym związana była późniejsza bezskuteczna egzekucja przeciwko spółce. Na stronie pozwanej zaś spoczywa ciężar wykaza­nia przynajm­niej jednej z wymienionych w tym przepisie okoliczności uwalniających członka zarządu spółki od odpowiedzialności za zobowiązania spółki.

W rozpoznanej sprawie powódka udowodniła wszystkie wynikające z przytoczonego przepisu prawa przesłanki odpowiedzialności pozwanej K. K., których ciężar dowodu spoczywał na stronie powodowej. Powódka wykazała niezakwestionowanym odpi­sem dokumentu urzędo­wego w postaci postanowienia komornika o umorzeniu egzekucji, że prowadzona przez nią przeciwko (...) Spółce z o.o. w P. egzeku­cja okazała się bezskuteczna. Powódka wykazała także, stosownymi wpisami w KRS ww. spółki, że człon­kiem zarządu spółki w okresie, w jakim wymagalne stały się wierzytelności powódki wobec tejże spółki, była pozwana, pełniąc funkcję jej prezesa zarządu.

Pozwana natomiast nie zdołała wykazać okoliczności uwalniających ją (co do samej zasady) od odpowiedzial­ności za zobowiązania spółki (...), wymienio­nych w cyt. art. 299 k.s.h.

Pozwana przeciwko żądaniu pozwu podnosiła tę okoliczność, mającą uwolnić ją od odpo­wiedzialności, że pomimo niezgło­szenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz nie­wszczęcia postępowa­nia układowego powódka nie poniosła szkody.

Jednakże zarzut powyższy pozostał w sprawie nieudowodniony. Nie wystarczyło bowiem w tym zakresie powołać się na ogólną wysokość zobowiązań spółki (...) wobec innych jeszcze jej wierzycieli. Jak bowiem wskazała sama pozwana, spółka (...) miała zaspokajać swoje zobowiązania ze środków pozyskiwanych od swoich dłużników. Wysokość owych wierzytelności spółki (...) pozostała nieudowodniona, jednakże sama pozwana wskazywała, iż jest to wielkość znacznie przekraczająca wartość zobowiązań spółki wobec strony powodowej. Nie zostało zatem wykazane, że z wierzytelności tych, w ramach postę­powania upadłościowego lub układowego, nie mogłyby zostać spełnione zobowiązania spółki (...) m.in. wobec powódki. Okoliczność tę mógłby zweryfikować jedynie dowód z opinii biegłego odpowiedniej specjalności, pozwalający na ustalenie wszystkich składników majątku spółki (...) i ich wartości, w tym także przysługujących jej wierzytelności, jednakże pozwana odstąpiła od popierania początkowo zgłoszonego wniosku dowodowego w tej materii, cofając ów wniosek. W konsekwencji, zebrany materiał dowo­dowy w postaci dowodów z dokumentów oraz przesłuchania pozwa­nej, okazał się niewystar­czający do ustalenia, że pomimo niezgło­szenia przez pozwaną wniosku o ogłoszenie upadło­ści oraz niewszczęcia postępowa­nia układowego dotyczącego spółki (...), powódka nie poniosła szkody. Pozwana zatem nie udowodniła powoływanej przez siebie okoliczności, która na gruncie art. 299 k.s.h. uwalniałyby ją co do zasady od odpowiedzialności za zobo­wiązania spółki.

Jednakże odpowiedzialność członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialności za zobowiązania spółki każdorazowo ograniczona jest zakresem zobowiązań spółki. W rozpoznanej sprawie, na dzień złożenia wniosku egzekucyjnego przez powódkę przeciwko spółce (...), zgodnie z treścią tego wniosku, do zapłaty pozostawała należność w kwocie 282.323,65 zł (tj. wynikająca z tytułu wykonawczego kwota 463.281,49 zł pomniejszona o dokonane wpłaty w łącznej kwocie 180.957,84 zł). Wpłaty wskazywane przez stronę powo­dową we wniosku egzekucyjnym przeciwko spółce (...) mogły zatem obejmować również te przekazane przez spółkę (...) w okresie do dnia złożenia wniosku egzekucyjnego, tj. do 25.11.2009 r. Jednakże nie mogły one obejmować wpłat późniejszych, tj. dokonanych w dniu 14.12.2009 r. i w następnych, wskazanych w piśmie spółki (...) z 26.05.2014 r., którego treści strona powodowa nie zaprze­czyła. Łączna wysokość owych wpłat, dokonywanych dobrowolnie, tj. poza toczącym się postępowaniem egzekucyjnym, wyniosła tymczasem 74.364,53 zł (jako suma przekazanych powódce kwot 8.044,83 zł, 5.500 zł, 8.823,58 zł i 51.996,12 zł). O tyle zatem zmniejszyła się wysokość zobowiązania spółki (...) wobec powodowego wierzy­ciela, stanowiąc kwotę 207.959,12 zł (tj. dochodzona wnioskiem egzekucyjnym kwota 282.323,65 zł pomniejszona o wpłaty dokonane po jego złożeniu, w łącznej kwocie 74.364,53 zł). Wartość ta została jednak podwyższona o 1.800 zł kosztów postępowania egzekucyjnego przeciwko spółce (...), objętych również żądaniem pozwu, które nie zostały zapłacone i które, jako zobowiązania tej spółki wobec powódki, także obciążają pozwaną na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. Suma zatem kwot 207.959,12 zł oraz 1.800 zł kosztów postępowania egze­kucyjnego stanowi ostatecznie zasądzoną od pozwanej kwotę 209.759,12 zł.

W pozostałej części powództwo zostało oddalone jako bezzasadne w świetle powyż­szych ustaleń i rozważań Sądu.

Odsetki ustawowe od zasądzonej należności głównej zasądzone zostały na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c., od dnia następnego po doręczeniu pozwanej odpisu pozwu z żądaniem zapłaty. Od tego bowiem dnia pozwana popadła w opóźnienie z zapłatą żądanej pozwem należności głównej.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., rozdzielając je stosun­kowo między stronami, przy przyjęciu, że strona powodowa wygrała proces w 74%.

Poniesione przez strony koszty procesu wyniosły łącznie 28.666 zł, z czego po stronie powodowej 21.424 zł, zaś po stronie pozwanej 7.242 zł. Na koszty poniesione przez powódkę złożyła się opłata od pozwu 14.207 zł, opłata za czynności adwokackie 7.200 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa procesowego 17 zł. Na koszty strony pozwanej złożyła się opłata za czynności radcy prawnego w wysokości 7.200 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa procesowego 17 zł oraz koszty przeprowadzenia dowodu z dokumentów zawartych w aktach egzekucyjnych Km 3374/09 w wysokości 25 zł.

Skoro powódka wygrała proces w 74%, to pozwana powinna ponieść 74% powyż­szych kosztów, tj. kwotę 21.212,84 zł, tymczasem poniosła koszty w kwocie 7.242 zł. R.­nicę pomiędzy tymi wartościami należało zatem zasądzić od strony pozwanej.

ZARZĄDZENIE

doręczyć odpis wyroku z uzasadnieniem pełnomocnikom obu stron