Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 5 grudnia 2013 roku wydanym w sprawie I C 705/13 Sąd Rejonowy w Skierniewicach zasądził od pozwanej A. S. na rzecz powoda B. (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w G. kwotę 11191,89 złotych z ustawowymi odsetkami od kwoty 11114,81 złotych od dnia 13 czerwca 2013 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 2540 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Swoje rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych:

w dniu 18 listopada 2008 roku A. S. zawarła z (...) Bank S.A. z siedzibą w W. umowę kredytu gotówkowego, której przedmiotem było udzielenie kredytu w wysokości 7500 złotych.

W dniu 9 marca 2011 roku został wystawiony przez (...) Bank S.A. z siedzibą w W. Bankowy Tytuł Egzekucyjny nr (...) stwierdzający istnienie w księgach banku zadłużenia kredytobiorcy A. S. z tytułu umowy kredytu na łączną kwotę 9249,59 złotych. W dniu 14 marca 2011 roku wierzyciel wystąpił o nadanie klauzuli wykonalności opisanemu bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, zaś w dniu 12 maja 2011 roku złożył wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko A. S.. Postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 3717/11 zostało umorzone.

W dniu 26 kwietnia 2011 roku została zawarta umowa sprzedaży wierzytelności pomiędzy (...) Bank S.A. z siedzibą w W. a B. (...) Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym z siedzibą w G., której przedmiotem była m.in.wierzytelność względem A. S.. Pozwana została powiadomiona o przelewie wierzytelności i pismem z dnia 16 listopada 2011 roku wezwana przez powoda do zapłaty kwoty 9950,88 złotych.

Kwota należności od pozwanej na rzecz powoda na dzień 10 czerwca 2013 roku wynosi 11191,89 złotych.

Powyższe ustalenia dokonane zostały przez Sąd I instancji w oparciu o dokumentację znajdującą się w aktach sprawy, która została oceniona jako wiarygodna.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo za uzasadnione wskazując, że bezsporny jest fakt zawarcia przez pozwaną umowy kredytu w dniu 18 listopada 2008 roku oraz cesji wierzytelności przez pierwotnego wierzyciela na rzecz powoda. W ocenie Sądu, istnienie i wysokość dochodzonej wierzytelności zostały wykazane przez przedstawienie wyciągu z ksiąg rachunkowych, szczegółowego wyliczenia dochodzonej kwoty oraz umowy, z której wierzytelność wynika.

Sąd Rejonowy wskazał, że zarzut przedawnienia podnoszony przez pozwaną nie jest uzasadniony, ponieważ pierwotny wierzyciel (...) Bank S.A.w W. podjął szereg czynności zmierzających do wyegzekwowania należności od dłużniczki : w dniu 9 marca 2011 roku wystawiony został Bankowy Tytuł Egzekucyjny,14 marca 2011 roku Bank wystąpił do Sądu Rejonowego w Skierniewicach o nadanie temu tytułowi klauzuli wykonalności, a następnie w dniu 12 maja 2011 roku skierował do komornika wniosek o wszczęcie egzekucji. Strona pozwana nie wykazała, jaka była przyczyna umorzenia postępowania egzekucyjnego, a w szczególności, czy podstawą takiej decyzji była bezczynność wierzyciela. Roszczenie banku na dzień umorzenia postępowania egzekucyjnego nie było przedawnione i bieg przedawnienia rozpoczął się na nowo po jego umorzeniu.

W ocenie Sądu,kolejność podejmowanych przez bank działań wskazuje, że musiało nastąpić wypowiedzenie umowy kredytu, zaś przytaczana w tym zakresie data jest datą pewną.

O kosztach postępowania Sąd I instancji orzekł na podstawie wyrażonej w art.98 k.p.c. zasady odpowiedzialności za wynik postępowania. Na zasądzone od pozwanej koszty złożyły się : wynagrodzenie pełnomocnika powoda w wysokości 2400 złotych oraz opłata od pozwu w wysokości 140 złotych.

Powyższe rozstrzygnięcie zaskarżyła apelacją pozwana zarzucając naruszenie przepisów postępowania tj.:

a)  art.203 § 2 k.p.c. w związku z art.825 pkt 1 k.p.c. i 13 § 2 k.p.c. przez niewłaściwe zastosowanie wyrażające się w uznaniu, że wierzyciel pierwotny doprowadził do przerwania biegu przedawnienia przez złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, a następnie przez złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji, w sytuacji, gdy wobec późniejszego cofnięcia wniosku skutkującego umorzeniem postępowania na podstawie art.825 pkt 1 k.p.c. należało przyjąć, że czynności te takiego skutku nie wywołały,

b)  art.233 §1 k.p.c. wyrażające się w bezzasadnym przyjęciu, że przedstawione przez powoda dowody wskazują na wykazanie wartości dochodzonego roszczenia w sytuacji, gdy powód nie wykazał daty postawienia kredytu w stan wymagalności, ani sposobu rozliczenia wpłat dokonywanych przez pozwaną tytułem spłaty kredytu, w tym kwot wyegzekwowanych.

Na podstawie art.368 §1 pkt 4 k.p.c. skarżąca wniosła o dopuszczenie dowodu w postaci odpisu postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Skierniewicach T. C. z dnia 13 grudnia 2013 roku na okoliczność podstawy prawnej umorzenia postępowania i w konsekwencji zniweczenia skutków przerwania biegu przedawnienia.

W uzasadnieniu apelacji wskazano m.in., że powołany wyżej dokument, który z uwagi na datę wydania nie mógł być przedstawiony w toku postępowania przed sądem pierwszej instancji wskazuje, że podstawą umorzenia postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 3717/11 był art.825 pkt.1 k.p.c.Cofnięcie wniosku przez wierzyciela, analogicznie do cofnięcia pozwu, zniweczyło wszelkie skutki przerwania biegu przedawnienia. W ocenie skarżącej dotyczy to również wniosku o nadanie klauzuli wykonalności, ponieważ wniosek taki ma jedynie umożliwić wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Rezygnacja wierzyciela z dalszej egzekucji pozbawia uzasadnienia dla wniosku o nadanie klauzuli wykonalności i oznacza rezygnację ze skutków, jakie taki wniosek mógłby wywołać.

Nadto – nie można, według pozwanej, podzielić poglądu wyrażonego przez Sąd Rejonowy co do udowodnienia wysokości roszczenia, ponieważ strona powodowa nie wykazała żadnym dokumentem daty wypowiedzenia umowy kredytu, ani podstaw do określenia wysokości opłat i kosztów naliczonych przez pierwotnego wierzyciela, jak również rozliczenia wpłat dokonywanych przez pozwaną.

W konkluzji skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa w całości, bądź jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz o zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację strona powodowa wniosła o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że Sąd Okręgowy podziela prawidłowe ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego i przyjmuje je za własne z tym uzupełnieniem, iż umorzenie postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 3717/11 prowadzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Skierniewicach T. C. nastąpiło na podstawie art.825 pkt 1 k.p.c. zgodnie z wnioskiem wierzyciela z dnia 12 grudnia 2013 roku.

Ustalenie przyczyny i podstawy prawnej umorzenia postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 3717/11 nie zmienia jednak oceny co do braku podstaw do uwzględnienia podnoszonego przez pozwaną zarzutu przedawnienia roszczenia.

Zgodnie z art. 123 § 1 pkt 1 k.c. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia.

Utrwalone już stanowisko orzecznictwa przyjmuje, że czynnością przerywającą bieg przedawnienia jest także wystąpienie z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu. Złożenie tego wniosku nie tylko powoduje przerwanie biegu przedawnienia, ale też jego zawieszenie aż do czasu ukończenia postępowania wywołanego tym wnioskiem (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2004 roku III CZP 101/03, wyrok z dnia 12 stycznia 2012 roku sygn.akt II CSK 203/11).Dopiero po zakończeniu postępowania o nadanie klauzuli wykonalności bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się na nowo.

Oczywiste jest także, że złożenie wniosku egzekucyjnego do komornika stanowi czynność zmierzającą bezpośrednio w celu zaspokojenia roszczenia, przerywającą bieg terminu przedawnienia.

Sporna jest natomiast kwestia skutków umorzenia postępowania na podstawie art.825 pkt 1 k.p.c.w związku z cofnięciem wniosku przez wierzyciela i to nie tylko między stronami rozpoznawanej sprawy, ale także w doktrynie i orzecznictwie. Część przedstawicieli nauki i orzecznictwa prezentuje pogląd, iż skutek zniweczenia przerwania biegu przedawnienia występuje wyłącznie w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie art.823 k.p.c., czyli w razie bezczynności wierzyciela prowadzącej do umorzenia postępowania. Inne poglądy zmierzają do zrównania cofnięcia wniosku z cofnięciem pozwu i w konsekwencji zastosowania art. 825 pkt 1 k.p.c. w związku z art. 203 § 2 k.p.c. oraz art. 13 § 2 k.p.c. przyjęcia, że cofnięty wniosek egzekucyjny nie wywołuje skutków prawnych związanych z jego wniesieniem, a więc także w zakresie przerwy biegu przedawnienia (por.wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 maja 2010 roku sygn.akt I A Ca 100/10).

Sąd Okręgowy podziela pierwszy ze wskazanych wyżej poglądów przyjmując, że umorzenie postępowania na podstawie art.825 pkt 1 k.p.c. nie powoduje zniweczenia skutków przerwania biegu przedawnienia przez złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji, a po umorzeniu postępowania bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się na nowo. Ocena skutków cofnięcia wniosku egzekucyjnego i umorzenia postępowania dla przerwania biegu przedawnienia nie może być dokonywana bez uwzględnienia specyfiki postępowania egzekucyjnego i faktu, że zgodnie z art.13§2 k.p.c. przepisy o procesie mogą być do tego rodzaju postępowania stosowane jedynie odpowiednio. Ustawodawca nie zawarł w przepisach regulujących przebieg egzekucji normy prawnej przewidującej tego rodzaju skutek w przypadku cofnięcia wniosku egzekucyjnego, jaki przewiduje art. 203 § 2 k.p.c w przypadku cofnięcia pozwu. W myśl art. 826 k.p.c., umorzenie postępowania egzekucyjnego powoduje jedynie uchylenie dokonanych czynności egzekucyjnych i nie pozbawia wierzyciela możności wszczęcia ponownej egzekucji, chyba że z innych przyczyn egzekucja jest niedopuszczalna. Cofnięcie wniosku nie oznacza całkowitego zniweczenia czynności podejmowanych w toku postępowania egzekucyjnego w szczególności w sytuacji, gdy wyegzekwowano jakąś część należności.

W rozpoznawanej sprawie Sąd I instancji słusznie wskazał, że pierwotny wierzyciel (...) Bank S.A. w W. podjął czynności zmierzające do wyegzekwowania należności od pozwanej. Przede wszystkim należy zauważyć, iż bieg terminu przedawnienia został przerwany przez złożenie przez wierzyciela w marcu 2011 roku wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, uległ zawieszeniu na czas trwania tego postępowania, a następnie rozpoczął swój bieg na nowo od daty nadania klauzuli wykonalności. Pozew o zasądzenie, złożony przez następcę prawnego pierwotnego wierzyciela, wpłynął do Sądu w dniu 20 września 2013 roku. Nawet gdyby przyjąć pogląd strony pozwanej o zniweczeniu skutków przerwania biegu przedawnienia wynikającego ze złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji w związku z jej umorzeniem, to nie można podzielić stanowiska, iż skutki cofnięcia wniosku egzekucyjnego rozciągają się także na wcześniejszą czynność tj. nadanie klauzuli wykonalności. Postępowanie o nadanie klauzuli wykonalności jest odrębnym postępowaniem, choć uzyskanie klauzuli jest niezbędne dla możliwości wszczęcia egzekucji. Cofnięcie wniosku egzekucyjnego nie może być traktowane jako „rezygnacja” ze skutków przerwania biegu przedawnienia, jaki wywołało złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności. Pogląd taki byłby sprzeczny z art.826 k.p.c.,który w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego daje wierzycielowi możliwość ponownego złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji.

Kolejne przerwanie biegu przedawnienia wiązało się ze złożeniem wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w dniu 12 maja 2011 roku .Jak już wyżej wskazano umorzenie postępowania sprawie Km 3717/11na podstawie art.825 pkt 1 k.p.c. nie spowodowało zniweczenia tego skutku. Należy przy tym zauważyć, że pierwotny wierzyciel złożył wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego w dniu 12 grudnia 2013 roku, czyli już po wydaniu wyroku przez Sąd pierwszej instancji zasądzającego należność na rzecz powoda.

Nie można także podzielić podniesionego w apelacji zarzutu naruszenia art.233 § 1 k.p.c.

Sąd Rejonowy jako podstawę ustalenia wysokości dochodzonego roszczenia wskazał dokumenty zawarte w aktach sprawy. Jednym z tych dokumentów jest bankowy tytuł egzekucyjny, mający co najmniej moc dokumentu prywatnego, będący dowodem tego, że w księgach pierwotnego wierzyciela były wykazane określone należności, w tym konkretne należności z tytułu opłat i kosztów postępowania (por.wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 24 lutego 2014 roku sygn..akt IACa 290/13). Bankowy tytuł egzekucyjny wskazuje również datę 21 września 2010 roku jako datę końcową obliczania odsetek w wysokości 19,99 % w stosunku rocznym oraz daty i zasady obliczania odsetek ustawowych, jak również kwoty, od których są naliczane. Dokument ten został zaopatrzony w klauzulę wykonalności i stał się podstawą wszczęcia egzekucji. Przedstawione przez stronę powodową rozliczenie zawiera szczegółowe wyliczenia wysokości należności uwzględniające również wpłaty dokonywane po nabyciu wierzytelności przez powoda. Należy podkreślić, że pozwana kwestionując wyliczenie wysokości należności w istocie nie wskazała konkretnych zarzutów co do przedstawionego przez stronę powodową rozliczenia.Nie przedstawiono również w toku postępowania przekonujących dowodów, pozwalających na zakwestionowanie kwot wskazanych w bankowym tytule egzekucyjnym.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności na podstawie art.385 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił apelację.Z uwagi na wynik postępowania, na podstawie art.98 k.p.c zasądzono od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1200 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.Na kwotę tę złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika powoda obliczone zgodnie z § 6 pkt 5 i § 12 pkt 1 rozporządzenia ministra sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (tekst jedn.Dz.U. z 2013 r.poz.490).